27 Temmuz 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Siyasi istrika: 5 © ERMENİLER Yazan: A.H Suriyede akalliyetler İstiklâl kelimesi sihirbaz nefesi gibi ruhları sarhoş ettiği için.. Ey Suriyeli, Iraklı ve Hicaz- ls kardaşlar! El ele veriniz. Li- san elinizdeki Kur'ân'ın lisanı- dır. Edebiyat ise arapların çok bir hazinesi- ber Şunu Suriye ii beş eskkân harp zabitinin de iştirak ettiği bir grup toplandı ve şöyle bir “Yatanilerin yaptığı kanunu esasiyi umum balka teyit ve Mandater hükümete kabulettir k. Bnun iğin de milliyetper- | edakâr ve ayni zamandı Türkleri ve Türk ruhunu kavramış, onların gaye sini sevmiş münevverlerden mü rekkep bir cemiyet teşkil et- mek.,, Bu karar derhal tatbike | başlandı ve ilk teşebbüs olmak ! ğzere bir beyanneme seşrolun- | du. | Teşekkül eden cemiyete iti- dâlperverler ve daha diğr te- şekküller de iltihak etti. 5 ha- Ziran 930 da Hama, Humus, Halep, Lazkiye, Berut, Trab- İusşam ve Suriyenin daha di- ğer aksamına çekilmek üzere | şu mealde bir telgraf kaleme a- lindı: “Suriye kanunu © esasisini Mandater hükümet kabul e memiş ve Suriyenin dağıtılma sı plânını tatbike başlamıştır. Suriyenini birleşmesine mâai © lan ve tahaffuz maddesini ederek bütün istiklâlimizi eli- mizden alan bu karara kat'iy- yen muvafakat edilmeyecektir. Protesto ediniz. Bundan sonra biri cemiyeti Akvama ve diğeri yüce komi- #erlik vasıtasile Fransa harici- yesine protesto telgrafı çekildi. Muhterem okuyucular gaze- telerde Arabistan haberlerine dikkat ederlerse Iraktan Hica- za, Suriyeden Iraka ve Kahi- reden Filistine gidip gelme ha- berlerinin şu sıralarda çok tek rarlandığımı görürler, Fransızlar İngiliz müstemle- iniclâbıme! azla tazyik da- veya ölümle ni- iyetlerin öldü. rülmesi mümkün olmadığına göre şahit olacağımız hâdise imfilâktır. Dağıtmak için yapmak Büyük harbi kazazan âmiller 'den biri de bu olmuştu: Dağıt- mak için yapmak! bu nazariye yi meşhur İngiliz muharriri “Wels,, bulmuştur. Meselâ A- Vusturyayı dağıtmak için Maca ristan ve Çekoslovakyaya istik Iâl vaadedilmiştir. Eski Osman İr imparatorluğunu dağıtmak için Bulgaristana, Makidonya- | irini tutmamakta | ve hep tahminata istinat etmek | tedir. Tayyarenin siste bir da- ğa çarptığından (bahsedildi. Halbuki verilen ilk haber hava- da ateş aldığı merkezindedir. Sis içinde ilerileyen bir tayyare nin havada ateş aldığını gör- mek yolcu tayyareleri ekseriya 3000 metre irtifada o uçtukları için mümkün değildir. Herhal- de kat'i malümat almak için şirket resmi raporunun neşrini beklemek lâzımdır. ve o zama- na kadar ajansın verdiği haber- lerin sihhatinden şüphe etme- mek lâzımdır. Facianın akisleri Dün bu faciayi tahkik etmek üzere bir muharririmizle foto muhabirimizi Yeşilköye gön- derdik. Hâdisenin fecaati Yeşil köyde daha büyük ve acı bir su- rette kendini hissettiriyordu. Cidna şirketi binası üzerinde bulunan Tür Fransız bay- rakları alâmeti matem olarak yarıya kadar indirilmiştir. Mu- | gibi harririmiz kahraman hava kur- ban: İhya Beyin oturduğu ha- | meyi bulmuştur. ya, Arnavutluğa, Arabistana is tiklâl vadedildiği gibi... İşte Fransızların Suriyede ve diğer müstemlikelerinde tat bike başladıkları sistem İngi- liz üstatlarından aldıkları ders tir. MİLLİYET PAZARTESİ çe TEMMUZ. HARİCİ HABERLER.. Almanyanın vaziyetindeki veha- met hâlâ zail olmadı! Ingiliz başvekili hariciye nazırile Berline geliyor Berline Gidiyorlar! Almanyada © vaziyet hâlâ tehlike içindedir Meselâ Afrika şimalinde asır | lardan beri müslüman tanılan |, Berberileri Araplardan ayır. mak ve hiristiyan yapmak için | büyük harpten sonra bir faaliyete geçmişler, âsarı a tika bularak, bir takım garip harfler çıkararak £ Berberilere vaktile hiristiyan o olduklarmı, endilerine mahsus yazı ve me- | deniyetleri bulunduğunu ispata | çalışmakta, Berberileri ayrı bir edrise tabi tutmaktadırlar. B. zan din, bazan ırk, bazan menfa at âmillerine sarılarak ellerine düşen biçare akalliyetleri sars- makta, ve ayrılan parçaların ka nın: emmektedirler. İşte Suriye bu siyasetin en feci sahnesini arzeder. i imdiki İ halde beş ve ileride yedi kısma ayrıl anlaşılan yeni Suri- yeyi seri bir Ekran üzerinde te maşa edelim: Suriyede en küçük akalliyet lerebile istiklâl verilmiştir. İs- tiklâl kelimesi sihirbaz nefesi ruhları sarhoş ettiği için yeni propaganda tatbikatında bundan cn çok istifade ediliyor. İşte saf Kürtler daima uğra. dıkları felâket bu tefeci siy: setinden ileri gelmektedir. Suriyeyi teşkil eden din ve milliyet akalliyetleri ilk hamle de bu sihirli nefesle uyuşmuş- lardı. Fakat Suriye milliyetper verlerinin feryadı bunların bi- ver birer gözlerini açmağa baş- | ladı.,, İstiklâl kanunu bakmız; her kanunda şu kayit mevcuttur: “Memleketin müdafaası, ha- riçle münasebat, teşrii ve tan- zimi salâhiyet tamamen komi- sere verilmişti; Suriyelilerin “tahaffuz,, mad | desi dedikleri bu kayt mevcut oldukça istiklâl kelimesinin ma | nası kalır mı ? Meselâ Cebelidurüzu alalım: Gerek 2410/922 tarihli ka- rarda ve gerek 14 nisan 930 ta- rihinde neşrolunan kanun esasi de burası müstakil olarak tanın mıştır. Fakat şu şartla, “Dü ruz hâkimini Mandater met mümessili tayin eder. Hâ- kim mümessilliğe karşı mes'ul dür. İktisadi idari ve sair işler komiserin muvafakatinden son a olunur. Mümessil bu akil hükümetin salâhiyeti inde olmayan yüksek ma- kamatıinın hakimiyetini deruh- (Devamı var) Göz yaşları arasında İhya Beyin refikası ve çocuk ları ağlayarak muharririm karşılamışlardır. Refika Hanı- mun göz yaşları arasında zevci- nin hafif bir ihtimalle daha sağ bulunduğunu ümit ederek de- r kiz 14 — Seneden beri evliyiz, biri altı yaşında, diğeri 15 aylık Orhan ve Fikret isimli iki ço- cuğumuz var, İhya cuma günü saat üçte her zamanki gibi bi- sikletle sayyare (o karargâhına gitti. Gitmeden evvel ken ne havanın rüzgârlı olduğunu söyledim, fakat o gitmek lâzım geldiği cevabını verdi. İhya ço- cuklarına çok düşkündür. Be- nim anladığıma © göre tayyare Filibe Romanya arasmda düşmüştür ve İhya da hastaha- nededir, Diğer taraftan pilot Bonne- tâte'in hasta ve yarı çıldırmış vaziyette olan refikası ve kain pederi kat'i hiç bir haber alma: | dıklarmı ve kat'i surette şirket müdürü M, Pontier'nin avdeti- ne intizar lâzım geldiğini söy- miştir, Mİ esasilerine devamlı | KE M. Mac Donald ve M. Henderson LONDRA, 26 (A.A.) —M.| Mac Donald ile M. Henderso- | nun Berlin seyahatleri için icap eden bütün tertibat alınmıştır. M. Mac Donald, yarınki pa İ zartesi günü saat onda Hendan | tayyare karargâhımdan hareket edecektir. Mumaileyh, çarşam- ba günü avdet etmek ve bir kaç gün sonra tatillerini geçirmek İ üzere İskoçyada kâin Lossie- mouth'a gitmek niyetindedir. | M. Henderson, Berline alelâ de yoldan gidecektir. Muma- | ileyh, Alman payitahtına pazar | tesi günü vasıl olacak ve avdet İ te M. Mac Donald ile beraber İ gelecektir. Almanya'da bankaların inhidamı tehlikesi BERLİN 25 (A.A.) — M. g, buraya avdet eder et- eden mühim kalmıştır. dan on beş gün evvelkinden da İ ha ziyade şiddetle kendini gös- termekte olan bankaların inhi- İ damı tehlikesine karşı koymak | mecburiyetinde bulunmaktadır Herkes, 13 temmuzdan beri devam etmekte olan felç vaziye İ tn kapitalist rejimin harap ol- masını intaç etmeden uzayama | İ yacağı mütaleasında bulunmak tadır. . İ © Gayet iyi bir membadan alı- nan malümata göre, yüksek ma | bafl kat'i hal suretleri derpiş | etmektedir. Bu hal suretleri, ih İ timal terkedilecektir, fakat bun lar Almanyanın kendi kendini kurtarmak yolunda sonuna ka- dar devam etmeğe hazır oldu- ğunu gösterecektir. Ketehsbank'ın pilânçosu BERLİN, 25 (A.A.) — Re- ichsbank'ın 20 temmuz tarihi- De ait EL bu gün neşredil Bu bilânço, altın ve dö- viz karşılığının 21900000 mark artmış olduğunu göstermekte- dir. Şu halde karşılık mikdarı yüzde 36) e baliğ olmuştur. İ Geçen haftaki mikdar ise yüz- de 38,8 idi. Reichsbank ile Rentenbank'- m tedavülde bulunan banknot- ları 28,100,000 mark artmıştır. Ecnebilerin matiübatı 535 milyona çıkmıştır. Şuhale göre 277,900,000 mark tezayüt var- dır. Bir banka müdürü kendi- sini astı BERLİN 25 (A.A.) — AL manya - Cenubi Amerika müdü rü Wilhelm Tange, bu sabah köşkünün bahçesinde kendisini asmıştır, Mumaileyhin idare et mekte olduğu banka, Dresdner- bank ile Darmstaete bankın her ikisi ile'de şerik idi. Sırbistan ve Yunanistan şikâyetçi LONDRA, 25 (A.A.) — Mü tehassıslar komitesi, Hoover plânının tatbikina müteallik o- lan mesaisine hazine nezâretin | de devam etmiştir. Komite, ev velâ Balkan devletleri tarafın- tirazi kayıtları tetkik etmiştir. M. Diouritch ile M. Venize- hazırda bun- | dan dermeyan edilmiş olan ih- | Endişe Içindeler! 10 günde İngiliz ban- | kalarından 26 milyon altın lira çekildi LONDRA, 25 (A.A.) — İn-| giliz bankasından 10 gün zar- fında Avrupa ve Amerika hesa İ bma 26 milyon liralık altın ge- zi alınmıştır. LONDRA, 25 (A.A.)—Faz la mikdarda altın ihrac ıdolayı | sile gazeteler, hakiki bir endişe ye makes olmaktadırlar. Daily Herald gazetesi, Fran sız bankalarınm Londrada ya tırmış oldukları sermayeleri | çekmek suretile Londra konfe- ransının tekliflerini akamete uğramak tehlikesine maruz br rakacaklarını © yazmaktadır. Mezkür gazete diyor Fransa, 10 gün zarfında İn- giltere bankası | mevcudundan 31 milyon lira kazanmıştır. Bu gazete, Fransanın hali hazırda" | ki Londradaki matlübat mikda rmı 215 milyon lira tahmin et mektedir. Önümüzdeki hafta zarfında İngiltere bankasının iskonto fiyattar: 41/5 İp'e çıkar | mame intisaş edilmektedir! Daily telgraf yazıyor: M. Montagu Norman, bu ha | reket devam ettiği takdirde cid tedbirler | ittihazı | i hükümete bildir imişir, Bazıları, para muhacere tinin gayesi hükümeti veya | bankayı Fransanm iştiraki ol- | maksızın o Almanyaya yardım etmekten meneylemek olduğu- | nu söylüyorlar. Fransanm ar- | tık İngilterenin ine istikrarına, | ne de kredisine itimadı kalma- | İ mış olması da mümkündür. | Daily Express gazetesi, M.| | Montagu Norman'ın altın mik | yası sayesinde altının Londra- ya tehacüm edeceğini söylemiş | olduğunu, hatırlatmaktadır. Bi | | zim bankalar, taahhütlerini ifa iktidarından mahrum olan A- vusturya ve Almanyaya kredi. | İ ler açtılar. Buhranın bizde akis leri hissediliyor. Şimdi biz or- ta Avrupaya altın zincirlerle yız ve bundan kendimizi kurtaramayız.,, Diyor. Evlenirlerken BÜKREŞ, 25(A.A.) Prenses İrena ile Arşidük An toine de Bourbon'un izdivaçla- rı münasebetile icra edilecek | merasim ve şenliklere dün Si- naia'da başlanılmıştır. Daha bir takım ecnebilerin ve bill | sa Yugoslüvya kraliçesi Marin ile nişanlı Arşidükün iki birade rinin gelmesine intizar edilmek tedir. | Dün, öğleden sonra; Prenses ile Arşidük kendilerini tebrik etmeğe ve hediyeler takdim et- meğe gelmiş olan bir takım he yetleri kabul etmişlerdir. Kral; genç çifte bir seyahat tayyaresi kraliçe bir pandantif, Voyvoda | Michel bizzat kendisinin imal etmiş olduğu bir tahta hokka | takımı ihda etmişlerdir. 25 - 26 temmuz gecesi, bü- | yük bir resmi kabul yapılmış tır. Bu gün medeni ve dini ni. | kâh merasimi icra edilecektir. losun bir memorandom tevdi e. derek Hoover plânmın memle- ketleri bütçelerinin müvazenesi ni ihlâl suretile bais olduğu ma zarratı ehemmiyetle kaydetmiş oldukları müstahberdir. Aynı teslimat meselesile işti gal eden tali komite de toplan- | mıştır. Öğleden sonra muhtelif | heyetlere mensup mütebassız- lar aralarında görüşmüşlerdir. İngiliz murahhasının talebi üze rine, yarın celse aktedilmemesi ne karar verilmiştir. Önümüz- | deki içtimaların tarihi pazarte- | İ si olarak tesbit edilmiştir. Nazır mı, Hain mi? Canton hükümeti bir nazırı hain ilân etti! | TOKİO, 25 (A.A.) ton hükümeti o harici M. Chen, Kobe tur. Mumaileyh, cek ve orada hi ve diğer | görüşece! j kin hükü sizliğini celbetmektedir. Çin ha riciye nazırı M. Wang, Japon maslahatgüzarı M. Chigemut- su'ye M, Chen'in bir hair oldu- ve kendisinin Japonya ta — Can- nazırı a1 olmuş- bir çok şahs - Bu ziyaret rafından tanınmasının (Çin hükü | in izzeti nefsine dokuna- nı bildirmiştir. . Chigemutsu, M. Chen'in resmi surette değil hususi su- rette kabul edileceği cevabını vermiştir. metin e Sükün var! İspanyada kargaşalıklar sükün buldu... MALAGA, 25 (A.A) Dünkü gün görülmüş olan asa- biyet zail olmuştur. Bütün eya let dahilinde tam bir sülün hü- küm sürmektedir. SEVİLLE, 25 (A.A.) — İş- lere tekrar başlanılmış ve şehir tabii manzarasını almış olması- na rağmen varoşlarda ihtiyat tedbirleri ittihazma devam o- lanmaktadır. Şüpheli yolcula- rın üzeri aranılmaktaadır. Sa- İ bahleyin erkenden bir kaç ko- münist tevkif edil nistler hava gazleri yıkıyorlardı. Bunlar bir takım kimsel, larını tesi in gaz direkleri. ni yıkıp kırmak istedik tiraf etmişlerdir. Son öldürülmüş olan sivil muhafız yüzbaşısının cenaze merasimi valinin ve hükümet memurları- nın huzurile icra edilmiştir. As keri vali Jeneral Ruiz Trillo, ekserisi ecnebi olan iğtişaşçıla- rm mikdarımı 200 kadar tah- min etmektedir. Şehirde sükân vardır. Bir çok amele tekrar iş- lerine başlamış, | aliyete geçmi; Sükün ve mükemmeldi, ameliyesine daha zi ın tekrar fa canlarmıştır. iş o derecede polis, tathir dare kaldırılacal Harici küçük haberler Viyana'da bir cinayet VİYANA, 25 (A.A.) —Ko münist olduğu zannolunan bir ın,siyasi olması muhtemel bu İ lunan bir takım sebepten dola- yı bir Alman tacirini rüvelver- le öldürmüştür. İspanyada kargaşalıklar MADRİT,25 A.A. — An. dalousie'de çıkan kargaşalıklar azalmaktadır. Hükümet sükün ve âsayişi muhafaza ve temin etmektedir. Fransada grev ROUBAİX, 25 A.A, — Row baix mıntakasmda umumi me- sai konfederasyonuna — dahil mensücat işçileri sendikaları- “İn hepsi 27 Temmuzda tekrar işe başlamağa karar vermişler dir. Artık greve bitmiş nazari- le bakılabilir. Zeppelin hareket etti BERLİN 25 (A.A.) Zeppe- lin saat 4,40 da Leningrada ha reket etti, Bari sergisi ROMA, 25 A.A. — Bari'de açılacak şark panayirı dolayısi le İtalya devlet © demiryolları nakliye ve hat ücretlerini | yüzde elli nishetinde indirmiş tir. şlaya hücum-| 23 temmuzda 36,10 a çıkmıştır, BERLİN, tutabil e mişti 26 (A, . Diğer taraftan alarmdan mühü Dün çok ma Dün ten l rada gı turnuvasına devam k heyecanlı geç finsllerin arifesi ti ve maruf oyunculardan Sirinyan - Jaffe dahlı, Zeki - Jaffredi dablna | 6-4,6-1 gibi büyük bir farkla yenil di suretle turmuvamızda ille(es) yenilmiş oldu. Diğer bütün maçlar çok © heye- canlı olmuş ve alâkadarlar tarafın- dan çok heyecanlı bir dikkatle takip edilmiştir. Bugün turnuvanın (kar de fina- li) oynamacaktır. Bilhassa Napoli şampiyonu Mei ve Ankara şampiyonu M. Karakaş bey arasında yapılacak olan (singi) müsabaka çok ierakla beklenmek- tedir saat A 15 Orhan Fikri-S. Süreya C. ve i M. Commeno-G.Malet 16 Levi - Halidun ve Topikian - Lefteri 17 Suai Miss ve Baldini Sund - Sedat ve Hamdi - Salih 18 ii Amerikan talebesi Galatasaral yüzücülerile yarışacak müteakip altı seti biribiri eri Bu gün bir kaç günden beri şehrimizde bulunan Amerikan Darülfünun talebesi Galstasa- | ray kulübü denizcilerile bir de- niz maçı yapacaktır. Bu çarpışma memleketimiz- nebi yüzme te «ol | ibarile çok calibi dikkat- Gelen mi talebe arasın- da ne dereceye kadar yüzücü- ler olduğunu bilmiyoruz. Fa- kat Galatasaray kulübü denizci lerile müsabaka yapmak isteme lerine bakılırsa her halde a rında güvendikleri elemanlar var, Demektir. Aksi halde böy- le bir müsabakayı yapmağa ri- za gösterm i. Bakalım ne olacak. Müsabaka programını aşağı- ya yazıyorum: Saat 15 100 metre serbeset erkekler, 15,10 400 metre serbest er. | kekler. | 15,25 50 metre kurbağalama Hanımlar 15,35 200 metre Serbest er- kekler, 15,50 100 metre serbest Ha- nımlar. 16 50 metre serbest erkekler 16,10 100 metre kurbağala- ma erkekler. 16,20 4X50 metre bayrak er- kekler 16,30 atlama 5 mecburi 2 16,50 Su topu erkekler, M.Ö. Davis kupası kazanıldı PARIS, 28 (A.A.)— Hava siz olduğundan Hughes - Kingeley İngiliz takımı ile Cochet ve Brıg- non Fransız takımı arasında kek» | lere mahsus muzaaf tenis maçında | pekaz seyirci bulunmuştur. Müsaba kaya saat İ5,17 de başlanıbıı © İlagilizler ilk seti kazanmışlası da Miss Cumming-Gamble Miss. Whittali- Armitage Alman başvekili Berline döndi BERLİN, 26 (A.A.) — Berline avdet eden M. Brünitl Kurtiyüs Erederich Strasse garında hâdi mek için Charlottenbourg istasyonunda inmişlerdir. detleri hemen hemen tamamen meçhul kalmıştır. BERLİN, 26 (A.A.) — Alman bankasının verdiği ta nazaran Banknot karşılığı gelecek hafta mali yüzde 30851 Bir banka daha tediyatını tatil etti A.) — Mühim bir bankı -'an Hirte &€ levazımı yakında demiryolları bir kasmını canlı müzabakağl oldu ve bir as s (dable) de yenil Pazar günü oynana oyunların neticesi “ Sedat: Dr. İsmet 6/1, 6/İ i Necmi: Vedat 6/8, 9/7, Gİ Zeki Rıza : Gamble 6/3, GÖN Jolfredy 6/2, 81. Trogoubolt : W. O. daffe 7/5, 6/2 Tarik : Orhan Fikri 6/0, GİĞİ Sund - Sedat : Gamble - Vi 6/0, o/i Baldini : Watabele 6/2, 6/87 Mahmut Şerit : Melih 6/4, GÖ Zeki.Jotfredi : Chirinian si 6/4, 6/1 Karakaş » GannaWay : All Mei aya, 6 Sund : Necmi 6/1, 6/10) Semih Süreyya: R. Levi 6/2. Armitage - Cimcost Guboft Binns “ 6/2, 8/4 M.Ö 27 Temmuz Pazartesi si a Freseo-H. Nuri ve Daniel - Melib Chirinian Oo D.Fuat-Tar ve ve Zeki (o 8. Nami-A.NÖJ Armitage-Sedat ve Karakaş ve ye Mrs Were - Wer kaybetmişlerdir. sönaleyh Fi sızlar 6/1 galip gelmişlerdir. İ | maçta mücadele çok şiddetli ol İ tur. İngilizler, Cochet'in müten hatalarından istifade ederek ( #İ kaydetmişlerdir. Üçüncü maçta İf Gilizler seri bir oyun - oynamşisi dn Fransızlar mukabele etmişler Fransızlar, altı sayı yapınış oldul rı halde Hughes ile arkadaşı sefi iç sayı kaydetmiş bulunuyorl! Son maçta bir sayıya karşı | Öf dö sayı yaptılar, Bire Gİ Fransızlar müsavatı temin © et Her iki taraf altışar sayı yapmWf ii di. Neticede Cochet ve Bruguan galip geldiler. j Amerikalıların hoşuf” gitmedi! 7 VAŞİNGTON 25 MA Hariciye nezareti, tahdidi ve hat hakkındaki Fransız mor toryomunarttılâ kesbetmişs€ henüz noktai nazarını bildi! miştir. Amerika hükümetinin F£3f” 8ız tezini memnuniyetle ki lamayacağı ve bu teze mü ret etmeyeceği Same Bu intiba akislerin, bahki gazetelerde tesadüf # b Nevyork Tribuna gazetesi İ9 zıyor: “Amerikanın tahdidi vel hat siyaseti, teslihatın tah > dir ve siyasi ittifaklar eld? | mektedir. | mek için sarfolunan messi, ya karışık bütçe e ri esasen karma karışık va#* teki müşkülleri tezyit eti dir, Her ne kadar ortada rad, beyanat yoksa da hükümet Fransanm vaziyetini te el i mazidekinden daha #iY! siddetle arzu etmekte oldu! nu zannettirecek hiç bir pe mevcut değildir.