Yıldız ve Meşrutiyet m Tahsin Paşanın Halıralı HARİCİ HABERLER.. Italyave İngilterenin aldığı vaziyeti Iş Bankasının kur'a Almanya-Avusturyaittihadına karşı Italyan) Kumbara müsabakasında ik matbualının neşriyatı çok şiddetlidir miye kazanan kimler ? Kehane tl l Ze İz e lJe.. Elli sene ANKARA, ! (Telefonla) —, 3 — Samsunda 8631 iş EN kumbara müsaba kr kumbara sahibi Sabri BELİ: Müthiş tahribat yap ag 1 bugün bankanın © Ankarallira, Şimdi bir hakikat!',, 4-500 kişi ördü! | İngiliz kralının Jefrika No : 21 , Iki miralay, Yıldız'da rehine mi idi ? 4 — Adanada 34016 Ali Rıza ve Hasan Rıza Beylerin merkezinde yapıldı. Noter huzu rile çekilen kur'ada ikramiye ka'ı kumbara sahibi Fevzi . : iadesi, Yıldızdan l NEVYORK, 31 A.A. — Ma- kâtibi öldü zanan zevat şunlardır: ira, 5 GiNCiR . “2 1: oluyor magun şehrinde bugün şiddetli i — İstanbulda 13405 numa-| 5 — Zonguldakta 23 ! tehditkârane birsurette talepedildi mr hale ABİ Samar) LONDRA, SL ALA, — Kra-| salı kumbara sahibi Necdet B. | maral kumbara sahibi C X İ ike iile ir eskeri ın kâtibi hususisi Lord Stam-| 500 Tira. 75 1tira Ni Yıldızda bu iki zata (arşı öyle) * Aradan bir kaç gün geçmiş- Managüa şehri tamamen harap | fordham saat 2 — İstanbulda 21207 numa-| 6 — İzmirde 37330 m | o birlâkaydi vardıki bir aralık|ti, Bir gece huzurdan avdet e İ olnenitise. 16,30 da vefat İralı kumbara sahibi A, Fethi B.| kumbara sahibi Adnan B. Çi kendilerinin vücetleri bile unu | derken küçük mabeyin denilen MANAGUA, 31 A, A, — ietmiştir. Mu- 1200 lira. na Cevat B. 50 lira. tulmuş idi, Mahalli memuriyet-| ve Sadrazam tile vükelânın sa- İmaileyh, 81 ya- Tropical . Radio Company'nin lerine avdetleri meselesi hiç | raya geldikleri zaman oturduk” eşe telsiz memurlardan biri saat | $!0da idi ve son Anadoluda intihap Ki kimseyi alâkadar etmeyor, or-| larr odaları da muhtevi olan da onü iki geçe vuku bulan zelzele-|” nanlarda ken ı talığı kasıp kavuran diğer ha-|irenin önünden geçerken vüke- nin'pek kısa sürmüş fakat şeh- ne ie ame- 5 z . 5 berler arasında bu-iki zabitinllâ odasında aydınlık gördüm. i : i iyat yapılmıştı. , z a aa rin başlıca aksamını tahrip et- l tı d d © olacağını Hünlürden or. | Halbuki vükelâ buraya gündüz Bi gile bildirmiştir Bu |, (Lord Stam- aliye evam ediy: 4 © mak kimsenin aklından geçmeleri gelirlerdi. Geceleyin bu 0- erine ekini me) ında çıkan fordham İngii ai 7 yordu. Esasen Yıldızın bir si-İdada aydınlık olması orada ya z i kralınm iâtil ! .. : . .. 0 Yaseti de merak ve hararetle | Sadrazanın mevcidliyetine ya- Zee eren si ak Her tarafta, birinci müntehipi ı sarıldığı her hangi bir işi bilâ- | hut bir encümeni vükelânm in- pedi Mmizabbi alien damdı. Kendisi- H F l . ö ; hare müruru zamanla derin bir | ikadma, yani fevkalâde bir ha- : inden korkuluyor. |nin vefatı her i > namzet erine rey verıyor! nisyan içine atması idi. Bu si-İle delâlet ederdi. Dairei kitabe- önle tim slime in Kabi halde İngiltere. &ori Stamtordhur paraya esk şen e adina kumpanyasın binaları harabe | d€ tetsürle karşılanacağı Bİ ANKARA, I A.A, — Son i-|kazalarnda müntebibi ni göstermeğe başladı. Bunlar| sadüf ettim, aydınlığın sebebi- Mei j haline gelmiştir. Fakat Mana- Sünlikeli) 8 > Si Tea bu|ki gün zarimda Mustafa Kemal habatı nihayet bulmuştur. © — irade olmaksızm geri dönemez) ni sordum. “Sait Paşa var, de- Aİ | gua haricindeki bir istasiyon ma | a am evvelce İngiltere kraliçesi | Pasa, Terme, Eskişehir merkez| © müntehipler Cümh 7 IT. ierdi kimse de padişaha bu ci-|di. Sait *Paşanm böyle gece İş, open ii Avusturya arasinda rifetile muhaberat gene temin) y-.“w Eri Ser İ Çorlu, Babaeski, Bursa, Orhan. fırkası namzetlerine rey 5 3 i bir süneük itlmdı vöcede getirmek) oaii yek tedir. Ölenlerin miktarı Victoris'nm da kâtipliğini yap. Çorlu. Babaçşti, Bursa, lerdir. Rey veren müntu ş Rıza ve Hasan Rıza Beylerin Bilâhare Hüniâr bana bu işten | ne evvel Almanya ile Avusturya ara. | miştit, Birçok yerlerde çikan | decektir. Nezaret, bu muahede- Ta e e Ran ve ele seyir İNİ bahsederek Sait Paşanın ken: | sında brlemeğe doğru yavaş yaraş| yangınları Böndürmek ve enkaz) aşrmenin tamamen ticari olduğu) sani intihabı bitti ihlâs davasi 4 umduğu ve şayet o gün iade e.) disine ilk mülâkatında kanunu |atılan adımlardan bahsederken bir! altında kalan yaralıları, kurtar) tasrih edilecektir. | BURSA, 1 (Milliyet) — Mün| BURSA, 1 (Milliyet) e dülmezler ise fena geyler tahad | esasinin ilânı aleyirinde “arzı tee la Ki er ide). İspanyada iahniket |. Ee yi habatr. bitti İcin inhisarmdaki 120,000 |£ düs edeceğine dair kendisine |'nütalea etmiş olduğunu söyle- | duğu görüleceğini yazmış. Bu geze, <dilmesi mümkün olan kimseler| O GioN, 31 A, A, — Kadın 121k KömilenHalk fırkasına Tey| ik ihtilâs davasına devam $/ tehditkârane haberler gönderil | di, fakat Kâmil Paşadan hiç| enin o zamanki kehaneti bir haki.| âdetâ seferber bale getirilmiştir), 1. mümf af ilânı lehinde | yerdi, Fırka kâtbiumumliğin- | gi Ankara başmüdürü Bal diği yazılı idi, Abdülhamit gi- |0atsetmedi, Kâmil Paşanm.ne | kat mi oluyorf.. Diğer taraftan Av.| Managua'da oturulacak tek bir İbr ii b lira Güle 5 > İden Bursalılara teşekkür telgra-| isticvap edildi. Diğer şahi bi mutlak ve müstebit bir hü-| fikirde “olduğunu — öğreneme- | rape kefen üzerinde bir devlet olmer| bina kalmamıştır. Reisicümkhur) alarmı taşlamışlardır Po. YES istimar için muhakeme 8 heti arzedemeyordu. Ali Rıza ve Hasan Rıza Beylerin İstan- bulda imtidadı ikametleri ken- rinin saray tarafından bir ne olarak alıkonulmak is- tenildiği zehabını uyandınmış o lacak ki Rumeliden müracaat- akit Yıklızn gö emiralâyın öyle ibi dairei askeri- lerinden baş- lerle uğraşı , dünya- bihaber takımdan olmadık anlaşıldı. Başka vakitte ol- saydı bunları tazyik ve tehdit ile söyletmek mümkündü. Fa- kat şimdi bu tazyik ve tehdit yoluna gidilemezdi. Mütettiş| ©. eh 7 Pı | diğer bir devlet daha varsa o da hi le âfetine uğ Ispanyol - Italyan dir. Bunu kimse bilmez. Yazı- li ilen terip mütalea etmeleri a işi nezareti, zelzele âfetine uğrayan pany Yi iş z çi > Hüseyin Hilmi Paşadan gelen Hürikârdan irade aldığını, ii şüphesiz İtalyadır. . İtalyan matbun| halka iriayenet etmek üzre ara muahedasi lan haberler hilâfr hakikattır, bir yelkenli bir telgrafta bunların İstanbul- da daha fazla alskonukmaları yerli ade ile biliyor | hteviyatı Kumelide Gcirle-| yücede gelmesi ihtimali, İtaiyayı | yerine gitmesi için emir vermis! cihinde M. Mussolini ile jeneral| çizme Me edek yale 1 | mak üzere olan bir Türk Y : ş el ei ni iyi i ,. | kayt burake, timallerden ği 5 a ” © ledilenlerin ifadeleri valinin le-|(X* © i da. Bunu mütcakıp Hüseyin | in kanunu esasiyi ilân ve Mec- | giri alden cenuba doğru inecek) i Primo dö Rivera arasında akte- | indedir. lisi bir Yunan römorkörü Hilmi Paşadan ikinci bir tel- graf alındı. Bunda miralây Ali kümdara bu derece açık bir teh dit lisanı kullanabilmek iğin iş lerin hayli ilerlemiş olması lâ zumdı. 'Bu tebliğlerin, bu teh- ditlerin hafi bir cemiyetten gel diği malüm idi, cemiyetin kuv- veti o derece mahsus idi ki Hü "seyin Hilmi Paşa kendisinden başka cemiyete girmemiş hiç vakti saraya davet olunması Rumeli işlerile alâkadar oldu- ğuna şüphe yoktu. Abdülhamit nm fikrini sormak itiyadmı sa- dakatle muhafaza ederdi. Bunu müteakıp gecelerde bu aydınlık tekrar vardı. Bekçi Halil Ağaya bir daha sordum: Sait ve Kâmil paşaların bulun- duğunu ve şifre kâtibi Esat Be yin bunlarla Hünkâr arasında arz ve tebliğe tavassut ettiğini söyledi. Bilâhare Esat Beyle görüştüm; Rurmeliden gelen ve İkendisinin nezdinde mahfuz bu Tunan evrakı bu iki paşaya gös nun üzerine kendileri saraya davet olunduğunu, bu evrakın isi Meb'usanı içtimaa davet merkezinde olduğunu söyledi. dim, Hünkâr söylemeyince bit- tabi sormak ta caiz değildi. Bu trihten bir kaç gün son- ta bir sabah erken evimden sa- raya çağrıldım. O günlerde sa- bahları erken çağırılmak, gece leri pek geç vakte kadar iş ba- şında bulunmak umwuru tabiiye den olmuştu. O günde böyle mühim meselelerde Sait Paşa- | işin atılan adımlardan sonra beyne milel siyaset dedikoduları arasında en ziyade Fransanm sesi yükseldiği bir zaman Almanya ile Avusturya ara sında siyaseten birleşmeğe yol açacak herhangi bir harekete moydan verme yeceğini her vesile ile anlattı. Mev. İ cut munhedelerin bu husustaki mad- delerini ileri sürmekten | geri kalma dı. Fakat Avusturya - Almanya bir. liğine müsaade etmeyecek olanlar yal nız Fransa mıdır? Merkezi Avrupa da Almanya ve Avusturyaya karşı mukavemet vaziyetinde olan devlet- lerin Fransa ile beraber oldukları tir. Fakat büyük devletlerden Alman ya - Avusturya birliğine aloytar olan İve bu mesele ile pek alâkadar olan tının neşriyatı bu itibarla şayanı dik- İkattir. Almanya ile sandı ün si bir Almanya az korkunç olm: tır. Bir İtalyan gazetesi daha .— İmakla beraber hiç bir zaman Avrupa işlerine Bikayt kalmayacak olan İn- gilterenin merkezi | Avrupada çıkan! İbu mesele karşısında aldığı vaziyete, gelince; İngiliz Hariciye nazırı bu meselenin Cemiyeti Akvama havalesi ni teklif etmişti. Mayıs içtimamda mevzuu babsolacak bu meselenin şim di İngiltereyi alikadar oden diğer mühim bir noltas: Almanya « Avus- turya gümrük birliğinin anlaşılıyordu. Filbakika Fransa hiç| 1400-500 kişidir. Ve yaralılar 1700 - 800 kişi tahmin olunuyor. Zelzelenin iki dakika kadar de vam ettiği söyleniyor. Şiddetçe biribirinden farkir 11 zelzele hiş sedilmiştir. Sokaklarda naışlar yatmakta ve her taraftan ölmek üzre bulunan bir takım adamla- mış, ondan sonra Yedinci Ed-| ward ile de berâber bulunduğu gibi şimdiki kralın da kâtipliği ni elli seneden beri ifa etmek te bulunmuştur. Kendisi fasıla- $ız surette İngiliz hükümdar sa rayında bulunmuş, pek çok şey- ler görüp işitmiş ve pek çok şey leri gizli tutmağı öğrenmiş bir İ ike İliş eilmendezlari el Jadamdı. Hükümdarın mektupla | z eği germ İlerinden geldiği kadar halka mu |! yazan ve yıllarca bu nazik “İya, Vakfrkebir, Antalya merkez gazi, Of, Arapsun Kohisar, Siv rihisar, İnebolu, Nevşehir, Tos- Fethi-Fatin Biler | mes'elesi Bursa valisi ne diyor? BURSA, 1 (Milliyet) — Bir İstanbul gazetesinde veli Fatin izaha muhtaç olmayan bir keyfiyet-! doğrudan. j avenet ediyorlar. Mülk muhafız kıtaatı yangının sirayet dairesi- ni tahdide uğraşmış ise de mu- valfak olamamıştır. Nevyorktan alınafı bir habere göre, bahriye larında bir'tayyare gemisi bulu- ik | nen dört harp gemisinin felâket ecekl MANAGUA,31 AA, —Ni- | karagua'da örfi idare ilân edil- i bile'sarayından çıkmış ve bir İ çadır altında barınmağa me bur kalmıstır. Merkez hapisha- işi gören bir adamın vefatı, bil-| B. Je sabık serbest fırka lideri hassa kendisinin pek sevimli ol | Eethi B. hakkındaki tahkikata !duğunu söyleyen İngilizler için| dair intişar eden haberler üzeri- çabuk unutulacak bir hâdise ol- miyacaktır. | © İ MADRİT,3I1 A.A. — Hari- ciye nezareti bu akşam 1928 ta- dilmiş olan gizli muahedename ye ait nimresmi bir nota neşre-| a sler kılıç sallamağa ve havayi ilâh atmağa mecbur kalmışla İdir. Birçok kişi tevkif edilmiş, bir polis memuru yaralanmıştır. Fransız parlâmentosu PARİS, 31 A.A, — Mebusan meclisindeki Sosyalist . grupu parlâmento tahkikat komisyo- ne vali Fatin B. i gördüm: | —Tahkikat safahatı mahrem | dedi, Gemlikte ifadeleri alman- larm bir çoğundan yaptığım tah Bursada müntebibi Petro! ve kolza yağı ANKARA i (Telefonla) — Petrol ile kolza yağı namı altın- da motörün karıştırıldığından hazinenin bu yüzden ziyana gir diği malümdur. Bu hususta ik- tısat ve maliye — vekâletlerinin yapmış oldukları tetkikat neti- cesinde bazı idari ve kanımi ted tarınm geçen devreye fazla olduğu mahalirinden rilmektedir. il Türk - Frangl Fransız âyan mec ticaret mua- hedesini tasdik el PARİS, 1 A.A, — Ayar lisi 29-9-029 tarihinde al len Türk - Fransız ticaret seyrisefain muahedesini etmiştir, Batmak üzere ol ATİNA, 1A,A.—N ile Tenedos adaları arasındı fırddan kurtarılmıştır. Yüzyirmi bin lir na bırakıldı. Antalyada tuğya ANTALYA, 1A.A, — Kestel gölünün taşması den Antalya - Bordur $0$ kimse kalmadılını &at'iyyen |bir davete intizar ediyordum. J doğruya İngiliz ihracatı üzerinde yı nunun M, Flandin'e isnat edi-;<€ v u Bucak hududundaki kısmı iş'ar ediyordu. Bundan sonra | Hemen geldim ve dairci kitabe | pecağı tesirdir. Bu meselede İngiliz. ilen hususatı tetkik etmekte ol. |biriere teveceiil erilecektir. tmda kalmıstır. Ali Riza ve Hasan Rızalte uğramadan huzura gittim. duğunu nazarı itibara alarak mu eN | ie . İ Beylerin hakiki vaziyetleri an) Hünkâr Ömer Rüştü Paşanın! | İmaileyhin komisyon huzuruna M. Mübadele Türkiyede kaç b | Olaşıldı ise de ne çare ki| Çit köşkünde'olup olmadığını LONDRAHI(AA) — Ticare isevkedilmesi hakkındaki talep — e... muallim var? merkezin nüfuzu (sarsılmış | ordu. Ömer Rüştü Paşa ko-|nazıtı M. Graham Avusturya - Al je takririni geri almıştır. Gelecek hafta kat'i| ankara — Yapıdan is olduğundan Rumeliden gelen talebe mümaşattan başka çare yoktu; netekim öyle oldu ve iki miralâyın geldikleri yere avdet ilerine miisaade edildi. © Abdülhamit bu meyanda ah- valin "tahkiki “için Rumeliye gönderilen hey'eti mahsusaya fena halde kızıyor, bunların v- raya uğramaları iyi bir şey ol- madığmı görerek izharı neda- met ediyordu. Hattâ bir kaç de fa bu hey'etten bahsederken içlerinden bazıları için “şarla- tan, münasebesiz âdamlar,, tâ- birini de kullanmıştı, Bu hey'- et: malısusa dairci kitabetle muhabere etmeyordu. Sarayın bunlarla olan münasebet ve mu haberesi hususi şifre dairesi denilen ve Hürkârn dairesi ci- varında bulunan kalem vasıtasi le yapılmakta idi, Bu itibar ile cereyan eden muhaberattan ha berdar değildim, Yalnız Abdül hamidin bu heyet halkında iz- Ye bunlardan bazıları hakkında şarlatan ve münasebetsiz adam lar töbirini kullanmasına baka- misyonu askeri âzasından idi; bu komisyon Çit köşkünde top landığından ve Paşanın başka bir vazifesi olmadığından ekse- riya Çit köşkündeki dairede bu Yunurdu. Derhal tahkik ettir. dim, Ömer Rüştü Paşa Çit köş İküne gelmişti, Bunun üzerine Hünkârdan şu iradeyi aldım: (Bitmedi) Muhterem efendim İstanbul'da Kulaksız zade Ahmet Celâl ve mahtumları, Samsun'da Kulaksız zade İbra- him Kenan Biraderler şirketi- nin halen Şişmanoğlu İspiro e- Mendiye henüz vâdesi hulül et- memiş olan 6000 lira borcundan başka hiç bir şirket ve müesse- seye habbei vahide borcu kalma mış bulunduğunu, teveccüh ve itimatlarını kazanmış olmakla müftehir bulunduğumuz muh-| terem müşterilerimize arz ve iblâğ için gazetenizin tavassu-| tunu rica eyleriz efendim. Her iki şirket namma imza! vaz'ına mezun şürekâdan KENAN iGönderilmistir). manya gümrük birliği projesi hak. kında Avam Kamıcasnda sorulan bir sale verdiği cevapta demiştir ki: “Akti muhtemel herkngi bir güm rük itilâfna bilhasa ithalât resimleri” rine ait şerait bilinmedikçe böyle bir İitilâfm İngiliz ticareti üzerinde yap. mast ihtimal dahilinde görülen tesir- ler hakkında bir hüküm vermek müm kün değildir. Bu böyle olmakla betaber mezkür itilâfta tesbit edilen resimler hemen hemen bugünkü nisbeti muhafaza e- decek olursa mevzuu bahis gümrük birliğinin ihracat ticartimizi çok e hemmiyetli surette zarara sokması ihtimal azdır... Mısırda millici gazeteler KAHİRE: 1 A.A. — Zabı- ta Veft fırkasının fikirlerini ter viç ve neşreden iki gazetenin çı- kan nüshalarmı musadere et- miştir, Veft ve Ahrar fırkaları- nın intihabata karşı boykotaj yapılmasını tavsiye eden ve Veft fırkasile Ahrar'ın bir anlaş ma hâsıl ettiklerini bildiren müş terek bir beyannamesinin bü ga- zetelerde intişarından dolayı bu tedbire lüzum görüldüğü zanne- FE İ | Zelzele Muutıkasını gösteren bürdu inde mukavva parçaları gibi çöküp yıkılan duvarların altın- da kalmamak için kaçışan gar- diyanlar ile mevkufların bu is- ticali yüzünden büyük bir korkü |ve telâş hâsıl olmuştur. Zarar i ve hasar miktarı 30 milyon do- İlar tahmin edilmektedir. Mara- guaya yakın şehirlerden hiç rinde ehemmiyetli hasarat olma dığı zannolunmaktadır. Büyük bir felâket şeklini alan bu zelze İlenin vukuu esnasında bir çok memurlarla ehalinin takriben yüzde 40 kı Paskalya yortusu- suna tekaddum eden ve mukad- des addolunan haftayı deniz ke- narında geçirmek üzere şehir ha e çıkmış bulunuyorlardı. Müstantik Hikmet BURSA, I (Milliyet) — Müstantik Hikmet B. Bursa hu ! “Oustric,, meselesi i O PARİS,31 A. A. — Parlâ- mento talıkikat komisyonu res- mi gazeteler müdürü M. Peye- 'elon'u dinlemiştir. M. Peycelon ! Oustric'in meşgul olduğu işlere jhiç bir vakitte karışmamış ve mumaileyhten her hangi bir se- bep ve suretle para almamış ol- duğunü söylemiştir, Fransız âyan meclisinde PARİS, 31 A.A. — Âyan mec lisinde fadikal demokratlar bir- İliği azasmdan M. Raynaldy, hükümetin muhtelif Avrupa İmemleketlerile ticaret mizanmı ükseltmek için ittihaz etmek İniyetinde bulunduğu tedbirler İ hakkında bir istizah tekriri ver- | miştir, Rekoru kıracak LONDRA, 1 A.A. — Lon- dra'lı tayyareci Csott, İngiltere ile Avustralya arasındaki 11 bin millik mesafeyi sekiz buçuk İ günde katetmeğe ve bu suretle İbir rekor kazanmağa teşebbüs ederek “Lympne” tayyare ka- rargâhından hareket etmiştir. Csott, bu akşanı Sofya'ya vara- | a1 cevabını verecek Muhtelit mübadele komisyonuTürk ve Yunan başmurahhaslarının iştira- kile dün sabah komisyon reisi M. Rivasm nezdinde bir içtima aktolun-! çe muştur. Bu rcisler içtimanda komisyon namma Türk ve Yunan hükümetleri ne verilecek cevabi muhtıranın esas. ları görüşülmüştür. Muhüra bitirilmek üzeredir. Ga- yet uzun olan ve komisyonun çaki ve yeni vaziyetini müdellel surette gös-! teren bu cevap gelecek hafta içinde! ürk ie Yunan hükümetlerine gön-| itecektir — Komisyona ait işleri ve bilhas sa bütçe meselesini taklp etmek üze) re yarın (bugün) Ankataya gideğe- ğim. Vaziyeti hükümete izah edetek son kanunla komisyona tefrik edilen tahsisattan bakiye kalan 40000 fira- nn komisyon emrine verilmesi işile de meşgul olacağım. İade edilecek! emlâk meselesinin #on safhasının ve) yeni vaziyet hakkında da hükümetis| temasta bulunacağım. Anlaşıldığına göre, yeni tahsisat lere göre 1928 - 1929 ders bütün memlekette muallim adi bin 635 erkek, 4,848 kadın ki 18483 tür. 81 kadın olmak üzere, 15,750 tep muallimi, 2246 i orta, 485 ktep mualimleridir. senede 2234 kişi Mektep adetlerinde 4 sen mekteplerde 887, yükseklerde In, orta mekteplerden de 9 vardır. Bu dört sene evvelind sen 103.952 talebe fazladır. Boğazla komisyonu dür bah Amiral Vâsıf Paşanın saisile meşgul olmuştur, Kİ yonun raporu bugünlerde yeti Akvama gönderilecek! Doyçe Oryant Ba Umumi Müdü Dydçe Oryant Bank url müdürü M. Lebreht dün El den şehrimize gelmiştir. reht bankanm İstanbul ve şubelerini teftiş edeceğini ındıktan sonra işlerin tesrii için tes hatinin hususi mahiyette d