28 Mart 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Basra sahillerinde In hizlerin oynadığı oyun | Ta Te/rika No : 16 gı Sultan Hamit, günü gününe bunlara İngilterenin bu muttali oluyor, bazı siyasi hatalarına yanıyordu.. Arabistan şibih ceziresinin #i mühim sahillerinde yani Bahriahmer ve Basra körfezi taraflarında meselâ Küvit te Tavada, Yenbuda, Akabede İn gilizlerin oynamakta oldukları oyunun bir safhası pek melhuz görülüyordu. Küvit'te Şeyh Mü bareküssabahı elde etmişlerdi. Hattâ korağınmn balâsına İngi- liz bayrağı çeketirmişlerdi. Bas ra eşrafından bazılarının gençle rini berayı tahsil Londraya gö #ürmüşler ve orada kimisini do sermişler kimisini si lere kaydettirmişler Diğer taraftan da “Lord Gür- zon,, Basra civarnda mühim se yahatler yapıyor,Fav telgrafane mizde muhaberatı mühimme ir le iştigal ediyor, Karun nehri- nin seyrüsefer imtiyazını İranlı lardan alıyordu. Sultan Hamit bunlardan gü- nü gününe haber alıyor ve bazı i hatalarına yanıyordu. variz olan bir şif rülmüştür, Tafsilâtmı badehu arzederim ferman, Şeyhülharem birinci ferik ya- veri Hazreti şhriyari Osman Bundan Hünkâr müteessif ol du ve küçük çocuğu ile hare- mi Hicaza geldiklerinden iaşe ve büsnü muhafazalarma dair mahalline emir verdi. İbnirreşit ve onun pederi da ima hükümete sadakat göster- mişlerdi ve bazı gaileler de hiz met eylemişlerdi. Necit meşayihi ile araların- da zıddiyet vardı. Ceziretülâra bın mühim unsurlarından Şem- mar ve Anze ve Beni harp aşi- retleri de mesleki sadakatten ayrılmazlardı. O havalide ve aşayir arasın- da tahrikât ve ilkaatı hariciye devam ederdi. Daha evvelce telgraf hatları temdidinde ve sonraları şimen difer yapılırken kabaili Arap- tan bazılarma; “Bu hatlar yü- zünden sizin eski an'ana ve â- datınız bozulacak, her sene ha- zineden almakta olduğunuz a- vait kesilecek, develer ile atlar ile icra ettiğiniz - seyriseferler muattal kalacak, kârvan kafile ticaretleri kaklırılacak odiye türlü türlü sdlalat ve iğfalâtı bedhahane de bulunularak ve şeyhlerine bol bol paralar, he- diyeler, silâhlar odağıtılarak kaç defalar inşaat aleyhine sev kedilmişti. Bunun üzerine vu- kubulan tebligat neticesinde ci heti askeriyece mahallen icap eden tadabiri inzıbatiye ittihaz © olunmuş ve beşinci ordu ile Hi caz fırkasından tertip edilen © hecinsüvar, estersüvar kıtaat Maan sancağına Kademi şerif mevkiine sevk kılınmıştı. Ayni zamanda kabaili müte- cavire şeyhleri dahi taltif edil. miş ve kendilerine nasayihi münasibe yapıldığı gibi Tabe mevkiine de bir tabur asker keme olunmuştu. Rumeli ahvaline avdet edi- çeteleri arasında Türk komite- Gileri de bulunması calihi dik- kat olmakla beraber bir hakikat © idi; çünkü Rumeli ahvalinin bo zulmasından ve devletlerin mü dahalesinden en çok zarar gö- ren unsur Türk unsuru idi. Rus | mışlar, afti umumi lehinde bir ya ve Avusturya ve İngiltere |nümayiş icrasına teşebüs etmiş devletleri Balkanlarda yekdiğe | nümayişi: k 'işicrasına teşebbüs rine tefevvuk daiyesini takip e |lerdir, Polislerle vuku bulan bu rıştırdıkları gibi diğer bazı dev letler de kendi hesaplarına -gö- Te öynamaktan geri durmayor- lardı. Babıâli buna Karşı bir şey Bulgaristan Babrâlinin revi bigâne durmakta, Babıâli örüm cek ağı gibi birçok teşkilâtı tah- ririyeye | fedayı vaktü mas- lahat ederek ve sarayla da an- laşamayarak içinden çıkılmaz bir mevkie düşmekte ve tehli- ke gittikçe büyümekte idi. O aralık Reval mülâkatı ol müştu. Sultan Hamit bu mülâ- kattan hayli kuşkulandı ve bir cima günü Rusya sefirinden bu mülâkat hakmda izahât istedi. Rusya sefiri Reval mülâkatınm Tibet srazisi üzerinde İngilizler le bir anlaşmadan ibaret olduğu nu söylemiş ve meseleyi ehemmi yetteti âri ve sirf iki devlete ait gibi göstermeğe çalışmıştı. Ab- dülhamit buna nedereceye' ka- dar inandı bilemezsemde her halde işin vahametini lâyikile 55-| takdir ettiği görülüyordu. Diğer taraftan Almanya sefiri Baron Ü-İ Marşal her şeyden evvel Rumeli deki askerin maaşat ve tayinatı- nın muntazaman verilmesi lü- zumunu imparâtor nâmma Sul- tan Hamide söylemiş ve bu mak satla Babıâliye müteaddit irade- İer tebliğ olunmuştu. Almanya sefirinin Rumeli meselesini bir asker maaş ve tayinatı mahiye- tinde görmesi Almanların orada ki vesaiti istihbariyelerinden al dıkları malümata müstenit ola- cağı tabil idi; esasen Rumelide- ki harekâta ordunun iltihak, ma aşatın uzun müddet verilmiye- rek zabitan ve efradın zaruret içinde kalmalarından tevellüt et tiği malâmdur, Abdülhamit Al manya hükümetinin bu suretle izhar ettiği hayirhahlığn dere- cesini takdir ve Almanyanın mü zaheretine lâzım gelen kıymeti atfediyorsa da fakat Rusya ile hem hudut bulunmamız ve İn- gilterenin her tarafta ve hususi- le Hint yolları üzerinde aledde- vam çalışmakta olması Rusya çarı ile münasebatı dostane te- yidine ve İngiltere ile mesele çıkarmaktan ihtiraza da saik bu Tunuyordu, Abdülhamidin kanaatine gö Te siyasi vaziyet o merkezde ve Rusya, İngiltere ve Avusturya siyasetlerinin rekabet ve zıddi- yeti o raddede de idi ki, Rumeli kıt'asında zuhur edecek herhan- i bir hâdise bir Avrupa mesele halini alabilirdiBunun içindir ki, Selânik vak'ası Hünkârın fev kalâde telâşa düşürmüş ve dira- etine itimat ettiği Hasan Feh mi aPşayı meselenin derhal ya- tıştırılması için oraya gönder- ti, Abdülhamit bu sıralarda İn- giltere ile anlaşmanın faydasını takdir ederek sön derece rem tutulmak kaydile bu anlaş- ma müzakeresini Hariciye Nazı nı Tevfik Paşaya havale etmiş-| gümrük birliği projesi gayet ti:Hünkârm emri ile bu vazifeyi | mühim bir takım hukuki mese- hareketi müvafık görüldü türlü türlü tefsirlerde bulunuyorlar. Fakat şayanı dikkat olan yalnız mat- buatın neşriyatı değil, bütün devlet- lerin bu vaziyette alacakları tedbirler rin ne olacağıdır. İngiltere Hariciye nazırı Mr. Henderson Paristedir. Ge! len haberlere göre Fransız Hariciye nazırı M. Briand ile cereyan eden mü taleaları esnasında iki devlet mdsnei dr. ME Brinnd bu mese) lede Cemiyeti Akvamın da diyeteği| olduğunu söylemiştir. Görülüyor ki Avusturya - Almanya iktesadi itilâfe Cemiyeti Akvam meclisinim önümüz- deki içtimamda mevzuu bahsolacak- tır. Mr. Hendersonun Almanya - A- fırkanın erkânından olan Sir Austene .Cbhambelnin tarafından irat edilen İbir nutuktan aşağıdaki telgrafta bah- sediliyor. Bu nutukta #mele hükümen tinin Hariciye nazırı tarafından itti- haz edilen hattı hareket evvelce Ma- hafazakâr kabinede İngilterenin hari- ci siyasetini idare etmiş olar sabık bir nazır tarafından da tasvip edil mektedir. Almanya - Avusturya tile amesinin Cemiyei Akvam meclisine verilerek tetkik ettirilmek istenmesi Almanyanın hoşuna gitmemiştir. “ LONDRA 26 (A.A) — A- vam kamarasında Sir Austene Chamberlain, gerek İngiltere- nin ve gerek gümrük mütareke si ve Avrupa birliği konferans- larına iştirak etmiş olan diğer milletlerin Almanya - Avustur- ya itilâfı kabilinden bir itilâfın gizlice ihzar ve âni olarak ken- dilerine arz ve irac edilmesin- den dolayi şikâyette bulunma- ğa hakları olduğu mütaleasını serdetmiştir. Sir Chamberlain, bu itilâfnamenin Cemiyeti Ak- vam meclisine tevdii hususun- da M. Henderson ile hemfikir- dir. Zira Almanya - Avusturya İ * İ Türkiyede buna karşı artan bir infial rin ale satılmasından ileri gelmiştir. Rus Rusyanın ihracatı ve Türkiye Rusyadan ucuz bahasına getirilip dünya piyasasına boşaltılan mallar. dan dolayı her in hasıl olan buh randan bahsedildiği malümdur. Küfe ile getirilip boşaltmak mânasına ge- ien İngilizce “dumping,, kelimesi bu münasebetle beynelmilel | bir kelime oldu. Ahiren bu mesele Millet Mecli- sinde de mevzuu baheoldu. “Times, gazetesinin şehrimiz mu habiri gazetesine yolladığı mektupta mevcut olduğundan bahsedilirken diyor kiz “Resmi mahafilde Rusyanın dos- tu ve müttefiki olan Türkiyeyi, diğer memleketlere karşı yaptığı gayri ik- tısadi fiatlerle ihracattan istisna ede Türkiyeye viki çimento, kereste ithalâtı iktışadi vaziyeti döğ- rudan doğruya imütsestir ettiği gibi Rus tütün ve buğdayının Avrupada satılması di Türkiyede bilvasıta te- sir icra etmiştir, Tahmin'edildiğine göre ahiren | Türkiyeye ithal edilen Rus çiment: su 30,000 lön kâtardır. Türkiyedeki çimento fabrikuları senede 200,000| "* ton yapmakta olup bu mahalli ihtiya ca kâfidir. Türk çimentosunun tonu 58 gilin raddesinde clup ton başma| “ 12 şilin itbelğt resmine rağmen Rus çimentosu Türk çimientosundan ucuz dur, | Geçen ilkbaharda Don harzasın- dan gelen Rus kömürü Zonguldak Türk kömürünün fiatını kardı.,, Muhabir bundan sonra üç Rus gemisinin geçen hafta İstanbuldan ge gerek kömür yüklü olduğu halde şi- mali ve cesübi Aiherikaya gittiklerini | “08 ve bazı Rus kereştelerinin de Türkiye de satıldığını, ; Türk kerestecilerinin hükümete müraçantla kereste ithalât resminin arttırılmasını istediklerini ilâve etmektedir, Muhabir bundan sonra bilvasta tesir İcra eden Rus ikrasatından bahisle diyor ki: Bu sene Türk tütün ticaretinde bir buhran vardır. Bu İssmen, Rus tütünlerinin Avrupada, pek aşağı fi- lar #un'i surette tütünlerimi | taham- mür etmeğe başlamışlardır. Söylendi Zine güre fakir cinsten 10,000,000 libre tütünü Berlinde satmışlardır. Almanya her vekit Türk tütünü için hazır bir alıcı idi. Fakat Rusların tek Mf ettiği aşağı fiat Türkiyeye orada- ki mühim siparişleri kaybettirdi. Rus ya Mısırda da Türk tacirlerinin süre bileceği fiatten daha'aşağı fiatlerle tütün satmıştır.,, İngiliz muhabir bundan sonra Türk tacirlerinin telâş ettiklerini ve ticaret odasının teşebbüsatta buluna MADRİT26 (A.A.) — Ma- arif nazırı, pâskalye tatillerini dört gün ileri almış ve talebe-| ye mezuniyet vermiştir. İspanyada bir istifa MADRİT 26 A.A. — Eni. yeti umumiye müdürü istifa et| miştir, Madrit şehri darültünün lar: federasyonu grev ilânma| karar vermiştir, Almanyaya karşı Ingiltere, Fransa iznirde Maker 2 ,JAlmanya-Avusturya itilâfı Cemiyeti Akvam) izmir. 2: va. Meclisine verilerek tetkik edilecektir svip © İL £erebi mesa | Karışıklı — —e or A) ve encümeni âli at koşularının birinci hafta ya- rışları bugün Buca'da yapılmış- tır. Birinci koşu, 3 yaşındaki yer li ve Arap erkek ve dişi tayla”- e , İra mahsus olup ikramiyesi 400 Hindistanda yeni lira idi. Birinciye 300 liradan e PA maada bu koşuya giren hayvan bir hayli lar için verilen dühuliye ücret- lerinin mecmut verilmiştir. Me karışıklıklar oldu satesi 800me te olan bu koşu: YENİ DELHİ 26 (A-A.)—|Y4 8 tay iştirak etmiştir. Cavnpore'den bildirildiğine gö-! Birinci Celep Riza Efendinin ve tetkik edilmekte olan şiddet ZeYPEĞİ, Ükinci yüzbaşı Şevket! li sansür, dün cemaatler arasm| 2eYİN Suzatı, üçüncü yüzbaşı de vuku bulan arbedeler esna-| Hilmi Beyin Güleri gelmiştir. smda maktül ve mecruh düşen İkinci koğu, Sw daha yukarı İcin sükür di öğremine- halis kan İngiliz at ve kısrakla- ğe mâni olmaktadır. Mamafih, |7a mahsus olup ikramiyesi 500 ölenlerin mikdarı 50 kadar tah-|lira idi, Birinciye 400. liradan min olunuyor. Birçok ölüler ve| 2ada,'bu koşuya giren hayvan- yaralılar sokaklarda yatmakta. lar için verilen dühuliye ücret- dır. Bir çok evler y 2 lerinin mecmuu verilmiştir. Me Maktül ve mecruhların ekserisi | 52fesi 1000 metre olan bu koşu- mecusi ve müslüman Hintliler.) YA * hayvan iştirak etmiştir, Yarış)ra tir, su kbahar | lira idi. koşuya 8 kısrak iştirak et yukarı yaştaki haliskan İngi at ve kısraklara mahsus ol9 ramiyesi 700 lira idi. Birin 600 liradan mada bu koşuyal ren hayvanlar için verilen d liye ücretlerinin mecmuu miştir. Mesafesi 1600 lan bu koşuya 4 hayvan işti etmiştir, Birinci Ahmet B& Drokurdu, ikinci Maraş m üçüncü İzmir meb'usu Celi yin Folespuaru gelmiştir. yukarı yaştaki yerli ve A koşuları yapıld mahsus olup ikramiyesi Mesafesi 1400 metre olan Fikret Beyin Maltayı bii Dördüncü koşu, 3 ve di Mithat Beyin Strativa Beşinci koşu, Dört ve di dir, Gandinin fasliyeti KARAŞİ 26 (A.A.) — Ga: di ile kongrenin icrâ komitesi-| sin Beyin Nona'sı gelmiştir. nin diğer azası Karaşi Hineli ta cirlerin göndermiş oldukları he yet ile görüşmüşlerdir. Gandi, İkendilerine ticarette :Avrupalı- ıda Hukukan sine müteal- masa konfe az edilmiş andaki. teleple- ette bulunacağını larla yerliler & müsavat gözetir lik olarak Yuv; Birmanyada ihtilâl RANGOON 26 (A.A) Tkarrawaddy mıntakasında ih- tilâl hareketinin şiddet peyda etmekte olduğu haber veriliyor. Mezkür mmtaka vukua gelen imüsademeler esnasında kıyam erbabında yirmi sekizi telef ol- muş ve bir çokları'da yaralan- tür, LUCKNOW 26 (A.A.) — İtimada şayan bir membadan bildirildiğine göre Cawnpore arbedeleri esnasında 112 kişi maktul düşmüş ve 500 kişi vara lanmıştı Etibba muhadenet cemiyetinin içtimaı Ftibba muhadenet cemiyeti aylık kongresini dün Türköca- ğında Dr. Niyazi İsmet B. in ti- ! tacirlerden İ yasetinde aktetmiştir. Zaptı sa-| Zeytin zade Yusuf Bey intihar etmiş! bik okunarak kabul edildikten sonra gayri müslirm ve memur doktorlarla mtaka itibarile ça lişan doktorlara ait etibba oda-| sından gönderilen listeler okun- muş ve bunların ait oldukları dosyelerde hıfzına karar veril. miştir. Bundan sonra da sıhhiye vekâletinden gönderilen bir tez kere okunmuştur. Bu tezkerede vekâlet, “Turne | * Medikal Sosyal,, namı altında Pariste toplanması omükarrer kongreye etibba muhadenet ce- miyeti de iştirak arzusunu ızhar eylediği takdirde kongrenin Pa risteki hey'eti idaresine müracâ at eylemesi lüzumu bildirili; rar verilecektir. Önümüzdeki hafta etibba mu hadenet cemiyetinin o senelik kongresi toplanacağı o cihetle dünkü içtimada etibba teavün sandığı nizamnamesinin tâdili meselesi görüşülmüş ve bazı maddeler tesbit edilmiştir. Her hangi bir vefat vukuunda vefat eden âzanın ailesine mühim bir - vi ri ni du. Bu-hususta bilâhare bir ka- çi”) İyem Mirim 3 para verilebilmesini temin için Tevfik Paşaya tebliğ ettikten) leler ortaya atmaktadır. Çünkü, bir müddet sonra tekrar paşa İle| Cemiyeti Akvam meclisi bir ta görüştüğümde bu işi başarama-| kım muhtelif siyasi meselelerin! MADRİT 26 (A.A.) — Hü- kümet, emniyeti umumiye mü- dürünün istifasını kabul etme- hariçteki doktorlarm da -cemi- yete âza kaydedilmelerini te- yacağını anlamıştım, netekim|de bu münasebetle mevzuu bah Pİ öyle oldu... (Bitmedi) O emer solacağını hesaba katabilir. LONDRA 26 (A.A) — AL manya hükümetinin İngiltere min edecek teşebbüslerde bulu- nulmasına karar verilmiştir, Ge “İlecek haftaki umumi içtimada yazimıs| bu mevzua tekrar avdet edilecek makalede. Alİgir. A velle olduğu bir manya - Avusturya Ispanyada talebe grevi BARCELONE 26 (A.A.) — Talebe, 24 saatlik bir grev yap tarafından yapılan teşebbüslere mahafilinde hayret tevlit etmiş olduğu istihbar kılınmıştır. M. Bruningin İngiliz teklifi- ni yalnış anlamış gibi göründü ğü beyan edilmektedir. etmiş iliz bile tahakkuk ettirmekten vaz- güm- rük itilâfmım, bizzat Bismarkın geçmiş bulunduğu hakiki “ bir) Zolverein teşkil eden vahim bir hâdise olduğu ve bu itilâfm sul- hü tensik ve Avrupanm vahde- tini temin etmek için masruf Bir ingiliz şairi geliyor Maruf İngiliz şairi Mr. Con Masefield yarın şehrimize gele cektir. İngilterenin resmi şairi olan Mr. Masefield şehrimizde üç gün kaldıktan sonra Ankaraya gidvek Türkocağında ) İngiliz şii hakkında bir konferans ve Birinci Evliya zade Refik Be yin Mespikeli, ikinci Akif Be- yin Andronikosu, üçüncü Tah- Üçüncü koşu 4 ve daha yu- karı yaşta ve hiç koşu kazanma muş yerli ve arap at ve kısrakla Kubilây ANKARA, 27 (Telefonla)-— Meneinende Cümhuriyet kurba- nı Kubilây Bey ramma yüksel- tilecek âbidenin merkez komite si B, M. Meclisi reisi Kâzım Pa şa Hz. vin riyasetinde meb'us- lardan Recep, Vasıf, Mahmut Celâl ve Yunus Nadi Beylerden mürekkep olarak ilk içtimamı aktetmiştir. Eskişehirde © maruf tir, Bu intiharm sebebi iktısadi vazi-| İ yet ve bir İngiliz müessesesinin taz. | © Anadolunun eski ve senin mücs- seselerinden olan Zeytin zadeler tica relhünesi, Yunan işgali yüzünden; ğır zararlara uğramıştı, girkcet tasfi- iye kuvvetli olan Yusuf Bey, müstekil- len çalışmağa başlamış, ayni zaman- da da Vitol & inin müsme- yüzünden bü: yük zarar görmüştü. Çünkü Vitoller! i hesabına satın aldığı tftikler inde e- İ dölmişti. Gene bunların Bamma arpa İve zahire almak üzere köylülere 10) | im re kadar arama para vermiş İ | Bu sene köylüler bu paraları inde İ edememiş, Yusuf Bey tazyika uğra- tir. Fakat bu sırada ve bu yüzde val- desile şiddetli bir münakaşada bulua- muş, o teessürle yazhanesine gide- İrek başına bir kurşun sıkmış ve ken- Firari katil soğuktan öldü Malatyada katil meselesinden do- layı memleket hastahanesinde tedavi baş ucundaki elbiselerini giymiş ve fee etmiştir. Fakat köyüne kav Adanada bir tevkif ADANA 26 — Bugün Müçteba Efendi sade Şeyh Sami Efendi tari» meselesinden tevkif edildi. Urfada buğday ve akdarı ve kısraklara mahsus olup miyesi 400 lira idi. Mesafesi! bin metre olan bu koşuya 78) rak iştirak etmiştir. Birinci mil Efendinin Nasibi, Tevfik Efendinin Seda” cü Hüseyin Efendinin ki gelmiştir. abidesi ve bilhassa-memleket genç nin bu aziz hatıraya hü ee onu ebediyen yaşatmaktali yük bir göstereceğine kani olarak sat ve emelin millet mesine karar vermiştir. içtima edecektir. İm Eskişehirde maruf bi! tacir intihar etti Yusuf Beyin sebebi intiharı bazı ticafi teşebbüslere muvaffak olamamasıdıf yükselmiştir. Altı okkası 250 tan 325 kuruşa kadar çıkmıştır. a İ fiatle satılan akdarı bu sene yın bir buçuk mi l Me | Komite, bütün. memlektö! müsaraat ve tel 5 izah Mrkez komitesi yarm tel | Her buğday noksa