15 Kasım 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tasarruf haftası İsmet Pş. nın nutku ile başlıyacak Darülfünunda. camilerde halka yerli mal için konferanslar verilecek MİLLİYET CUMARTESİ 15 TEŞRİN > HARICİ HABERLER.. Balkanların sürüncemede kalan işleri | | i İ İhtilaf! Hakeme mi müra- caat edilecek? Umumi harpten sonra halli Yunanistandan, Romanyadan muhaceret eden Bulgarların emlâk meselesi hâlâ uzuyor Ecnebi matbuatı İngilterede hükü- metin mevkii İngilterede hükümetin vazi yeti az müşkil değildir. Amele Bilvasıta tahdit teklifi dülalb Içtima pek hararetli olacak Cenevrede Bütün istizahın vereceği netice ne ola Dahiliye Vekili resmi zabıtlara, raporla müstenit izahat verecektir İ-Adazi 14 ( Telefonla ) — Cenevre 15 (A.A.) — Tah- | Yarınki Meclis içtimamın pek| Beyin yarmki celsede rest didi teslihat ihzari komisiyonun | hararetli ve heyecanlı olacağı) bıtlara, raporlara ve rekal si Dahiliye vekili Şükrü iler zaman müşkilât arzeden bir hükümeti birçok müşkilât kar- | meselede bazı memleketler ara-| şısındadır. Geçen gün liberalle-| sında yapılan muhaceretlerin bı rin istinkâf etmesi sayesinde raktığı pürüzlü işlerdir. Bir kı- muhafazakârların 250 reyine sım erazi bir devletten başka bi! karşı 281 reyle düşmekten ken- rine intikal etti. Oradaki ahali| dini kurtarabilen Mac Donald de yerlerini tetkediyor. Fakar kabinesini vaziyeti gittikçe ne- çıktıkları memlekette mallarını| yaket peyda ediyor. Buna tahsis da harp levazımmın tahdidine | Ve meraklı sahnelerle karşılaşı/ müstenit izahatını müteakıp sit müzekerât esnasındaM “Mas bacağı kuvvetle zannedilmekte.| frrkası meb'uslarından bir siğli: bilvasıta tahdidin lehinde- | dir- İn kürsiye gelerek intihap ki Fransız tezini teşrih etmiş ve) Belediye intihabatında uğra-İlerinde belediye intihabatt # netice olarak mütehassıslar ta- | dığı büyük hezimetin intikamı. larındaki müşahedelerini ralından tavsiye edilen usulle. | almak o maksat ve gayesile| bir lisanla ifade edecekler, rin eyice tetkik edilmesi zarure | muhalif fırkanın tevessül ettiği İhalif frkanm tevessül et : tinden bahseylemişti bu istizahın vereceği netice, gayri meşru harekâtı vak'd” Ğ i © Sinemalarda filimlerle propa| ş hi © Omaşları on beş liraya sa f © memleketimizde bu kadar iyisi k i 12 Kânunuevvelde başlayacak olan yerli mallar haftası için yapılacak muazzam hazırlıklar için Ankaraya giden ve dün avdet eden milli sanayi birliği idare heyeti azasından bir zat dün bir muharririmize atideki izahatı vermiştir: “ — Başvekil İsmet Pş. Hz yerli mallar haftasını Türk ocağında bir nutuk irat buyura rak küşat edeceklerdir. Ayni günde burada Darülfünun kon ferans salonu ile Galatasaray li sesinde de içtimalar yapılacak! © tır. 121 Kânunuevvelden 19 kâ- nunuewvele kadar devam ele- - cek olan yerli mallar haftasın- da bütün camilerde halka kon- feranslar verilerek irsadatta bu Tunulacaktır. Yerli malları hal- ka her tarfta teşhir etmek üze- re büyük tertibat alınacak, Sa- nayi birliği veTicaret odası müş beş yüz artmıştır. Ön nsenede sanayi işlerini 200 milyon “liraya çıkacağını ümit ve tahmin ediyoruz ki, memleketin csas ihtiyacatıma tekabül edecek, bazı lüks ve demir sanayii müstesna olmak üzere her şey memleket dahi- inde temin edilmiş olacaktır. vergisinden başka hiç bir sıkın tısı yoktur. Oda hazirandan itibaren yani beş ay sonra kaldı rılacaktır. ! Yeni bütçede dahili mamülât ve ihracattan muamele vergisi kaldırılması dolayısile 6 mil- yon liralık varidat çıkarılmış- tar. “İhalât ve ikrazat üzerindeki muamele vergisi ipka olunmuş / tur, ması fabrikaların sür'atle inki-, — tereken yarından itibaren bu hu| şafında amil olacağı, 10 sene' susta faaliyete geçerek yerli malların teşhir edileceği yerle-| — ri tesbit edeceklerdir. Eşyânmn vazedileceği vitrin- ler içinde en ziyade muvatfaki- yet gösterenleri tefrik için bir vitrin müsabakası açılacaktır. En iyi vitrin tertip edenlere - hediye edilmek üzere fabrikalar komisyon emrinde külliyetli miktarda eşya bulunduracak- lardır. Bütün fabrikalarımız en) zarif mallarını vitrinlere koya-| caklar ve süsliyeceklerdir. ganda yapilacak, Ankarada ba- sılmış olan tasarrufa ve yerli mallara dair reklamlar umumi » yerlere, kahvelere, her tarafa tevzi ve talik olunacaktır. Halkta yerli mallara karşı çok intibah ve rağbet vardır. © Esasen yerli mamilât bir çok noktalarda Avrupa . mallarına nazaran faikiyet (o kazanmağa| başlamıştır. Yerliler hem daha ucuz, hem de tek tük istisnalar © hariç olmak üzere daha sağlam| © © Yerli mallar aleyhindeki pro- pagandayıAvrupa fabrikaları ile muamelesi olan, uzun vadeli zi terziler yapıyorlar, © Bunlardan bir kısmma yerli kumaşlardan iki nümüne birisi © Avrupa malı diğeri yerli malı — diye gösterilerek tecrübe yapıl- mış, bunlar Avrupa mal deni- Jen kumaşın daha iyi olduğunu “iddia ederek: — © Zaten bizim — yapılamaz!,, demişler!. Halbuki iyi dedikleri kumaş “ta yerli malıydı. © Hangi terzilerin bu asılsız id dialarda bulundukları tesbit e- © dilmiştir. Maamafih biz bu yibi çürük propagandacrlara karşı tama- men müsterihiz Çünkü halk ha > kikatı anlamış, yerli mamülât aleyhindeki sözlerin odoğru| olmadığı tecrübelerle tahakkuk «etmiştir. © — Yerli malların gittikçe daha ziyade rağbet bulması en iyi - mukabeledir. © Bundan beş scne evvel fabri — kaların muamele vergisi bir — «milyon liradan ibaretti. Halbu- — ki şimdi fabrikaların muamele vergisi $ milyon lira tutacağı tahmin ediliyor ki, bu kadar ver zi tahakkuku için 80 milyon iş yapılması lâzımdır. zarfında en iyi ve lüks kumaş- ların bile memleketimizide ya- İprlacağı temin edilmektedir. Daha şimdiden kumaş ihtiya cımızm yüzde yirmi otuzunun Muamele vergisinin kaldırı! $ rü mede kalan bir mesele. Bu susta misal aramak için uzağa gitmeğe ne hacet?.. Türkiye - Yunanistan arasın- j i p f Fabrikalarımızın o müamelel' © | j | : Bulgar harteiye nazırı M. Burof da mübadeleye müteallik mese- İleler sulhün aktinden yedi sene yerli mallarla temin olunduğu) geçtikten sonra son zamanlar- muhakkaktır.,, da halldilebildi. EY eni Zirai | Bunun gibi şimdi Bulgaris- ngil vi a BA am | öm ile Romanya ve gene Bulga LONDRA, 13 A.A, — Avam ristan ile Yunanistan arasmde| kamarasında ct, domuzyağı, VU sürüncemede kalmış meseleler) murta vesaire gibi gıdar madde- | vardır. <mumi. harpten soyra| lerin memleket dahilinde istih- | Bulger.stanın bir kısım erazisi İlâk edildiğinden fazla istihsal! Pomanyaya, bir kısım topra olunduğunu nazarı dikkate alan '/a Yunanistana geçti. Terkedi! Ziraat nazırı, Ziraate yarayacak len erazide yaşıyan Bulgarlar, kür projede, ziraate lanlar da kaldı; Kalanlar hak tahsis edilmesi ve ziraatin vasi lda ekalliyetlere müteallik taal-| bir mikyas dahilinde icrasmı te-| hütler vardır. Meselenin bu saf minen bir korporasyon vücude | hası başkadır. Fakat yerlerir bırakıyorlar. O toprağa yeni Sa-| etti si basmakales “T » | hip olan devlerle bu mel sahip i başmeielesine / Hempe leri, arasında işte halli İ gazetesi ezcümle diyor ki: “Umumü noktai imparatorluk konferansı ile muhtelit Hindistan konferansı işlerini bitirmeden bir (e kabine buhranı yahut az çok derin bir İtadilât yapılması müşkil görül mektedir. Bu-iki mühim mesele den yolun temizlermesi lâzem- nazardan, Türk key'etinin fikri CENEVRE, 15 A.A. — Tah didi teslihat ihzari komisyonur. da muhtelif murahhaslar, hük metlerinin noktai nazarlarını teşrihe devam etmektedirler dır. Yüksek mekamlardaki si-| # yasi şahsiyetler arasında tebed- dülât yapmak için memleketin ! 3 fikren tam hürriyetine malik o- labilmesinde buna lüzumvardır. Büyük Britanya'nın umumi $i- yasetinde yeni bir istikamet ver | mek için katiyyen icap eden in- tihabatın icrasında mücadeleye girişmek için de buna lüzum var|* dır, Fakat son haftalarda amele hükümeti için artık eskimiş ol- manm neticeleri bilhassa şaya | İn dikkat derecede derin gör mektedir ve ameli surette kabi- nenin ömrünü yeni senenin ilk aylarma kadar uzatmak kabil olup olmıyacağı sorulabilir, Yal nız işsizlik buhranı artmakla kalmıyarak amele firkası beledi- ye intihabatında da çetin o bir muvatfakiyetsizliğe oğramıştır. Son belediye intihabatmm neti- celeri mahalli vaziyetlerden mü nbais olmakla kalmayıp sırf siyasi mahiyette efkârı umumi- yede derin bir hareketi göster- mektedir.” “Temps” gazetesi bundan sonra amele fırkasının İngilte- rede belediye intihabatında en ziyade amöle mmtakası olan verlerde bile mağlübiyete oğra- dığmı ilâve ederek diyor ki: “Mac Donald kabinesi libe- rallerin muzaheretile iş başında kalmağı ümit edebilirdi, Bu tar zda bir tertip yapmak üzere li berallerle intihabat için bir getirilmesi mükâfatlar ve hara- lar ihdası ve küçük ziraate tes- hilât gösterilmesi derpiş edil mektedir. Sabık Ziraat nazırı M. Guinnes, bu projenin işsizli- ğe çaresaz olmak için takip edil. mek istenilen gayet garip bir sul olduğunu ileri sürerek red- dini teklif etmiştir. Fransız parlementosunda PARİS, 13 A.A. — Meb'u-| san meclisi, harici siyaset hak-| kındaki müzakcratma bugün öğ leden sonra devam etmiştir, M. | Doriot, komünist fırkanın tami rat ve tahdidi teslihat muahe- deleri hakkındaki fikirlerini teş rih etmiştir. Mumâileyh, Young | terketmiş olanların bıraktıkla rr mallar yüzünden çıkan ihtilâf lar uzadıkça uzamıştır. Bulga- ristan ile Romanya ve Yunanis tan sulhu imzalıyalı beri tam o sene geçmiştir. Böyle olduğu miş pürüzlü mesailin hâlâ halde arada umumi harpten kal kat'i bir tasfiyeye tâbi tutulama ması bu devletlerin münaseba- nda vakit vakit gerginliklere sebep olmaktan geri kalmamak tadır. Romanyadaki Bulgar em lâki haciz altındadır. Yunami: tan, terketmiş olan Bulgarla, bıraktıkları malisr üzerindeki haklarını alamadıklarından şi- kâyetçidir. Bu mesele helledilirse Bal- lâhat projesi yapıldığı bildi yordu, Fakat liberal fırkası da büyük bir buhran içindedir. Di- ger taraftan M. Baldwin muha- fazakâr fırkanım reisi olarak ip- ka edildiktenberi frrkanm birli- Gini tesis için çalışılmaktadır. Eğer buna muvaffakiyet hâsıl olursa sağ cenah intihabat mü- vaziyette bulunmuş olacaktır.” Hindistan konferansı LONDRA, I3 A.A, — Yu- varlak masa konferansında M. | | / | Fransız murahhası M Massigii | Türkiye murahhası, bilâvasıta tahdidin gayri sınai memleket- ler lehinde bir tadil yapılmak suretile tashihi icap edeceğini beyan etmiştir. Bulgaristan, şâ- yanı memnuniyet hiç bir sistem bulamamaktadır. Komisyon, 3 teklif reye koyacaktır: bilâvası- ta tahdit, yahut bütçelerde tah dıdat icrası veyahut her iki şık- İkın tevhidi. Müzakerat esnasın- da kont Bernstorif, teslihatın dirinde tahdidi teslihatın müm- kün olamıyacağını beyan etmek suretile siyasi mahiyette bir hâ dise çıkarmıştır. M. Massiğli, İ meseleye müdahale ederek bu hususların komisyonun kapan- Toasımdan evvel ariz amik tetkik edilmesini talep etmiştir. İngilterede demiryolları LONDRA, I3 A.A. — De- miryolu amelesi sendikaları ara nda ücurat meselesi hakkında pılımış olan mütareke miüdde İtimünkazi olduğundan iki taraf lerdir. Patronlar, Kasılâtın cid- di surette tenakus etmiş olduğu /nu ileri sürmekte ve ücretlerle İmesai şartlarının tadili için bir plân vermeğe amade bulunmak tadırlar. Amele mümessilleri i |bir ocaklı i | Fethi Bey, refikasi ile birlikte seviyeye getirilmemesi tak | miryolları kumpanyalarile de-! İmümessilleri bugün görüşmü cadelesine girişmek için iyi bir | gre | Mac Donald, meclisin kıral-İm- | bu teklifleri nazarı itibara alma paratora karşı ihlâs ve minnet. | ğı ve bir cevap vermeği vadet- tarlığını beyan eden ve İngilte- mişlerdir. Konferans 3 saat de- re'nin Hindistan'daki faaliyeti- | vam etmiştir. Rivayete nazaran plânının iflâs etmiş olduğunu| kanlarda umumi harpten kal- nin bu memlekete muhtariyet MY Likör. fabrikası Müskirat inhisarının yaptırmakta ölduğu likör fabrikası bir ay sörra faaliyete geçecektir. İhrarat ikmal &- dilmiştir. Fabrikanın ikmalini müte- akıp imalât başlıyacaktır . Likör fab rikasr işe başlar başlamaz memleketi mize hariçten girmekte olan likör it halâtına artık Tüzum kalmıyacağı te- min ediliyor. Müskirat idaresi likör için bu sene külli miktarda meyva sat almıştır.. İLÂN Bayburt Çoruh Un: fabrika- sının mütehassıs bir uncu usta- sma ihtifacı vardır. Talip olan- ların şimdiye kadar hangi fa- brikalarda çalıştıklarını ve kaç lira maaşla fabrikamızda çalışa crkama göre sanayi meclisine Lu racaatları ilân ük © mış ve senelerden) mede bırakılnırş den biri de tast caktır. Her halde Yunan Başvekili M. Venizelos Bulgaristan ile maziden kalma şu meseleyi de kapatıp iki devletin münasebat: nı yeni bir safhaya koymak isti yor. Pek tabiidir ki, Bulgaristan da bu meselenin daha ziyade sü rüncemede kalmasını istemiyor. Romanya'nın da itilâfa yanaş- mıyacağım iddia için bir sebep yoktur. Onun için bu ihtilâfla- rın kat'i bir tasfiyeye tâbi rutu- larak intaç edilmesi, aksi tak- dirde hakeme müracaat edile- rek alınacak karara her tarafın itba etmesi bekleniyor. SOFYA, 13 A.A. — Harici- ye nazırı M. Burof, gazetecilere emlâkine mevzu haczin ref'i gar r| bahşetmekten ibaret olduğunu ilâve eyliyen bir karar suretinin reye konularak kabul edilmesi- ni talep etmistir. Sovyet gazetesi ne diyor MOSKOVA, 13 A.A, İzves- tiya gazetesi, Londra'da topla- nan İngiliz Hint konferansın hiç bir neticeye varamıyacağını ve Hint burjuvalarının bir ihti- lâle meydan vereceği mülâha- İ zasile İngiltere'nin önünde bo- yun eymiyeceğiri vazıvor. müsait bir safhada devam et- mektedir, Pek yakin bir zaman da eyi bir neticeye varacağını umit ediyoruz. Yunanistanla ce- Teyan eden müzakerata gelince, iki hükümet arasında temaslar devam ediyor. Bulgaristan, bi- bileceklerini beyan etmek üzere | vaki olan beyanatında demiştir |lâtazminat emlâklerini terke- (Bayburt Çoruh) Şirketi idare ki: Romanya'da bulunan Bul- |den Bulgarların hukuku mese- lesinde müsurdir. İi b cap ederse aral” emir mirela /sendikalar, ücretlerin (| tenkisi İ tekliflerini reddetmişlerdir. Sa- yet müzakere bir çıkmaza gire- cek olursa, ihtilâfın evvelâ muh telit bir komisyona ve müteaki- ben âli bir mahkeme mahiyetini iktisap edecek olan milli bir en- cümene havale edilmesi ihtimal dahilindedir. Çin ve Rusya MOSKOVA, 13 A.A. — Şan ghay'da Controsoiouz ticaretha nesine bomba konulduğu hak- kmdaki haberleri mevzunı bahse den İzvestiya gazetesi diyor ki: “Çin makamatıım Sovyet tica- rethanelerinin normal şerait al- tında çalışmalarına eskiden ol- duğu gibi temin edemedikleri İ veya etmek istemedikleri anla- işiyor, Bunun delili de beyaz Ruslarm yalnız Mançuri'de de- Sovyetlere karşı yaptıkları ha- reket ve tecavuzatın hiç bir mâ- hiava suğramammezier Zil, fakat binnefis Çin'de bile| Serbest fırkanın bir defa daha tam bir mağlübiyeti olacaktır. | Hamdullah Suphi Be konferansı Türk Ocakları Reisi, dün ocakta misallerle teyit ve tekrar ceklerdir. yi labalık bir kütle huzurunda konferansını verdi | Ankara, 14 ( Telefonla ) — Türkocakları merkez heyeti İceisi Hamdullah Suphi Bey bu- gün ocak salonunda kalabalık kütlesi huzürunda! konferans verdi. Konferansta| i hazır bulundu. i Alkışlar arasında söze başlı- yan Hamdullah Suphi B. oca- ğın tarihinde dahilden ve haric ten gelen isnat ve iftiralara, uğ ratıldığı müşkilâta birer birer temas etti, Hamdullah o Bey “Resimliay,da Şair Mehmet E. Ağaoğlu Ahmet B. ve Sonposta Ankara, 14 ( Telefonla ) — Ağaoğlü Ahmet Bey, bundan sonra Sonpostaya makale yaz- İmıyacağını, Türk ocağında ifa de eylemiştir. İbrahim Tali B. geldi Ankara, 14 ( Telefonla ) — Şark vilâyetleri umumi müfet- tişi İbrahim Tali Bey geldi. İs tasyonda Dahiliye müsteşarı ta rafından karşılandı. İzmit valisi hakkındaki iftiralar ANKARA, 14 A.A. — Son günlerde İzmit valisi hakkında Yarm gazetesinin yazdığı isnat açık bir iftiradır, Mülfteriler a- | leyhinde kanuni takıbat yapıl-| maktadır. Son Posta aleyhine dava| MARDİN, 14 A, A. — Son Posta gazetesinin 8 Teşrinisani | nüshasında Palu kazasından çe- kilen “Yanıyoruz, yakılıyoruz!” serlâvhalı haberin muhbiri ile| bu haberi neşreden gazete ale- yhine müddeiumumilikce görü- İlen lüzum üzerine takıbata baş- lanrimıştır. İktisat vekâletinde yeni teşkilât Ankara, 14 — İktısat vekâ- eti, bir teşkilât kanunu hazırla maktadır, Bu münasebetle vekâ lette mevcut müsteşarlıklardan birinin kaldırılması, orman u- mum müdürlüğünün mülhak bütçe ile idaresi, umum müdiri- yetlerden bazılarının birleştiril- mesi de tasavvur edildiği söy- lenmektedir. Orman kanununun iktisat enciimeninde müzakeresine de devam edilmiştir. Kanun yüz | elli maddeliktir. Şimdiye kadar 35 maddesi tetkik edilmiştir. Kanunda ormanların tasar- ruf meselesinin halli, ormanlar da hayvan gütmek hakkındaki tekayyüdat, köy ehalisinin inti- min Beyin ve diger büyük irlerimizin altma iptal damğ basıldığını hatırlatarak di milletlerden misaller getirdi hiç bir millette kimsenin pöyl milli şairlere hakaret etmi cesaret edemediğine ehet yete işaret eyledi, Ocak risi, kendi şahsına olan isnatlara avdet ederek Pİ ların çirkin bir iftira olduğ! kendisinin şimdiye kadar bir ticaret işinden on para zanmadığnı ocağın başında tün şahsi menfaatlerinden Mela öleli? bi hazırlıkları Gazi Hazretlerinin seyali rinde Adana ve Mersine de © ramaları ihtimali kuvvetliği Bunun için bu iki vilâyette zırlıklar başlamıştır. Adana ve Mersin vilâye valilerile belediye reisleri # na belediye dairesinde bir ma aktetmişlerdir. . İcti Gazi Hazretlerinin teşrifleri © layısile yapılacak merasim nuşulmuştur. Amerika müsteşaf) M. Klayn İzmirde İZMİR, 13 A,A, — Müt bidci Amerika hükümetleri caret müsteşarı M. Klayn, katinde İstanbul ve Paris kommersiyalleri olduğu İ bugün öğle vakti vapurla WP” nımıza gelmiştir, Vali nafii Polis müdürü ve Vilâyet He ü icaret odası sanayi ve careti bahriye * dürü, gümrükler başmüdü borsa komiseri, borsa , ri Amerikan, konsoloshanesi nile Türk ve Amerikalı bi tacirler o tarafından 5 edilmiştir. M. Klayn ve ark” ları, ticaret ve sanayi yaret ve gösterilen hüsnü Fi den dolayı ızharı memnsi etmişlerdir. İktisadi vaziyet” kında İriğilizce olarak ba? nan muhtıra M. SE edilmiştir. Akşam, M. i refine bir ziyafet verilecekÜ” Vali ve Ticaret müdirant İl€ kadar memurin ve de ziyafete davet edilm M. Klayn yarn ayni vap. şehrimizden müfarakat ©©" tir. Maarif vekilinin te! ANKARA, 13 A.A. — arif vekili Esat Bey, A: fama ait maddeler hilâfı nizam | ahval hakkında cezalar, orman- ların sureti muhafazası, hudut- larının tesbiti, teşçir işleri tama man paranı Hikkasa alemin civar mekteplerinin teftişin€ vam etmektedir. Vekil Be” yanatında, takdir mesai sarfetmekte “ İlaemr sövlemistir.