10 Kasım 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

ya a di Ne: 8 SultanfHamit | Tahsin Paşanın Hatıratı... (Tercüme ve iktibas hakkı mahfuzdur.) Büyük harbin çıkacağını S5. Hamit biliyor muydu? Vilhelmin İstanbul seyahatinde boğazlar meselesi bilhass Balkan harbinin zuhurunu, ve Sırp, Yunan ve Bulgar hü- ittifakını haber alan Sultan Ha midin hasıl olup ta Bulgarlarla Yunanlıların ittifaklarma mey- dan verilmiş olduğunu sual ve bunu fevkalâde bir hayretle te lâkki ettiği mesmuun olmuştu. sının da bir haddi var isede ber halde Bulgarları Yunanlı- larla birleşmekten menetmek ve Balkan harbinin önünü al- mak mümkün idi, Sultan Hamit bir harbi umu “mi tehlikesini görmekte idi. Bu harbi Almanya hükümeti- nin Rus-Fransız ittilakından sonra bir kat daha tehalükle ar, zu edeceği ve Almanya impara torunun siyaseti buna mütevec cih olduğu Vilhelmin İstanbul- seyahatinde bütün vuzuhile an İaşılmış idi. Almanya impara- toru Sultan Hamitle. mülâka- tında boğazlar meselesini bu maksatla ortaya atmıştı. İmpâ rator Fransızların Ruslara ik- Faz ettikleri külli para ile Rus ordusunun techizatı askeriyesi ilurilemekte olduğunu ve g nün birinde bu techizat ve teş- kilâtın önüne geçilemiyeceğini hikâye ettikten sonra şayet bir harp zuhur ederse devleti aliye ce boğazlara verilecek vaziyet ne olacağı hakkında Hünkârın fikrini sormuştu. Sultan Ha- mit ise thlikeyi görmekte ge cikmemişti. Almanya imparato ru boğazlar vasıtasile Rusya ü- zerinde yapılacak Rusyayı Avrupadaki müttefi- kinden tecrit etmek sisteminin pek az evaidini bildiği için Sultan Hamidi bu yol üzerinde anlaşmağa sevkederse harp en- dişesi Almanlar hesabına hay- liden i azalmış olacaktı. an Hamit bir harbi ümumi zuhurunda Türkiyenin buna karışması ve bitaraflık- tan ayrılması mucibi felâket olacağı kanaatinde © bulundu Ğ n ve esasen Bağdat De- miryolunun menafii üzerinde Almanlarla Fransızların anlaş- malarını arzu etmesi ve hattâ © zâman Fransız sefiri bulunan Mösyö « Konstan ile bu husus- ta taatii efkâr ve mülâhazat o- lunması hep bu kanaate müste nit olduğundan Almanya impe ratoru boğazlar hakkında Hün- kârdan muvafık cevap âlama- muıştı, Maamafih Sultan Hamit, misafiri has olan Almanya im- peratorunun sualini cevapsız br rakmış olmamak i liye boğazların sahibi ve muha- fızı olup olbaptaki ahitnamede Avrupa devletlerinin de imza- ları bulunduğundan ledelhace bir tedbir alınmak lâzım gelir- se devletlere malümat verilece- fini) ihsas etmiş, yani boğazla rm vaziyeti Almanya erkânı harbiyesinin irade ve takdirine tevdi olunamıyacağını ve impe-| Tatorun buna binayı emel etme- mesi lâzrm geleceğini saraha- te yakın bir tarzda söylemişti. Bu satırlardan maksadım kendi zamanıma ait hatıratımı tesbit etmek olduğundan Sultan Ha- midin bu siyaseti bilâhara ne şekillerde tedvir ettiği ve neti- cenin nede karar kıldığı sadet haricindedir. Haddi zetinde küçük bir hâ- dise olmakla beraber küçük işa- cetler büyük keyfiyetlere vazıh delâletler teşkil ettiğinden bir! meselenin tavzıhine lüzum hâ- sıl olmuştur. Evvelemirde şurasını arzede- yim ki bu meselede mevzuu bah solacak zat hakkında bir kastı tarizi yoktur. Asarı münteşire ve muharreratı resmiyeye İsti- nat ederek hikâyei hal ediyo- rum, if Ti Geçenlerde tesadüfen elime! tazyik ve| a görüşülmüştü! Ibir hatırat kitabı geçmişti. Bu |kitabın pek çok güzel muhtevi- yatı arasında bir (Fremliyan) meselesi müsadifi nazarım ol- çdu. Üsküp Bulgar metropolidi ,olan bu (Fremliyan) hakkmda şevvelce de bir kaç satır yazı yaz mıştım. Balâda arz ve izah etti Iğim veçhile idarei maslahat ve (Bulgarları celp ve imale siya- seti icabı olarak Sultan Hamit tarafından Üsküp Metropolitli- Te tayin edilen (Fremliyan) | İstanbuldaki Bulgar eksarhının Bulgarları Babifliye ısmdırmak zemininde vaki olan mütevali müracaatleri üzerine ve bu iş Petersburg kabinesi eline g mesine mâni olmak maksa: le Üskübe gönderilmişti. Frem- liyanm Üskübe gönderilmesi Rumların bir metropolitlikten mahrumiyeti demek olduğun- dan Rum patrikhanesi feryat ve şikâyete başlamış, Rusya hükü meti de buna yardım ederek bı işin akim kalmasına hayli ça- lışmış idi, Halbuki Üsküpte üç bin kadar Bulgar hanesi mevcut olduğundan ve Bulgarların bu- na pek çok ehemmiyet veri leri ve son derece mütehassis olacakları bilindiğinden Sultan Hamit Bulgar eksarhının niya- zını tervice muvafakat etmiş- ti, Bulgarlığın banisi olan Rus hükmetinin ne sebeple Bulgar âmaline muhalif bir siyaset ta- kip ve Fremliyanm Üsküpten kaldırılmasını neden dolayı ter- viç ettiği meselesine gelince Sofya ile İstanbul arasındaki münasebatın günden güne iyi. İleşmekte olduğunu gören Ru: lar Bulgarları Türklerden ay: mak ve kendilerine her şeyin Rus müzaheretinden geleceğini isbat ederk Sofyayı, Petersi ga bağlamak için Rus taz nin Babrâli üzerinde hâlâ mi essir olduğunu göstermek zaru- MİLLİYET Kabine “En nafiz azası çekiliyor İngiliz kabinesinde bazı aza- un istifa edecekleri yahut ettik leri hakkında rivayetler çıkma- ğa başladı. Amele hükümeti on, sekiz aydanberi iktidar mevkiin İ dedir. Bu uzun müddet zarfında hükümet kendisinden beklenen işleri yapamadığından şikâyet edilyor. 829 intihabatını kaza- nan &mele fırkası bugün İngilte #eyi çok düşündüren sanayi bu ranının ve onun neticesi olan işsizliğin artmasına karşı çare bulmak vadile iş başına gelmiş- ti. Pakat bu vaitler tahakkuk et medi. Bugün İngilterede işsiz ame- -İlenin miktarı iki milyondan faz ladır. Fakat amele hükümeti ye rine başka bir hükümet iş başın da kalsaydı bu buhran durduru- lacak mıydı?. Orası ayrı mesele. Bugün malâın olan bir şey vat- #ağ > Mr. Snopvden sa oda Mac Donald hükümeti- ne karşı olan itimadın bugün sarsıldığıdır. Geçen gün yapılan bölediye intihabatı sosyalistler için muvaffakiyetsizlik oldu. 'ükümet ile belediye intihaba- tının ne alâkası var?.. Evet. Fa HARICİ HABERLER. İngiliz kabinesinde istifa sözleri Bilhassa maliye nazırının çekileceği rivayeti sosyalist hükümetinin mevkiini göstermek itibarile mânalıdır retinde bülünuyorlardı. Pilhaki kat bu netice çok möânidar ol-| ka Petersburg kabinesi buna maktan geri kalmamıştır. İ muvaffak olsaydı hem Bulgar-| Şimdi Mac Donald kabinesi-| lar bizim frmızdan hoşnut-| pin bazı nafiz azasının çekilecek) İsuzluğa sevkedilmiş, hem de â-|jeri bahsine gelince; maliye na İmali milliyelerinin tahakkuku! zır, M. Snowden amele fırkası-| | Rusların müzaheretile kabil ola! cağını görerek o tarafa tema- yülleri tesri olunmüş olacaktı. Sultan Hamit ne Rum patrikha nesinin feryat ve şikâyetini ne İde Rus sefaretinin teşebbüs ve | müracaatini dinlemiyerek ve le- yte lealle ile vakitgeçirerek Fre| mliyanın memuriyetini üç sene idame ettirdi.Halil Rifat Pş.nm vukuu vefatile makamı sadare- te gelen zatı tebrik için ilk zi nın en ileri gelen maliye müte-| hassısr diye marultur, Fakat İn gilterenin bugün geçirdiği buh- ran karşısında o M. Snowdenin tedbirleri kâr etmedi. 930 bütçe si yapılırken bütçe açığını ka- patmak için veraset vergisine) yaptığı zamlarla zenginlerin kâ| fi dercede intialini celbeden Sno| wden acaba 931 bütçesini nasıl hazırlıyacak?. diye bir eridişe| ne| PAZARTES TESAİNİSANI #930 | Ecnebi mabuse | Askerlik Tahdidi teslihat bahsi Tahdidi içslihat “Times” gazetesi Cenevre- de toplanan ihzari tahdidi tes müzakereleri Hihat komisyonunun toplanması : - EŞ İ Cenevre,8 A. A. — Tahdi- nünmeğ etle Yazdığı kaleli ehe izari. komisyon | bugün her tarafta siyasi bir hoş | nutsuzluk ile askeri bir hazırlık mevcut olduğunu ve İtalya ile Fransa'nın bahri tahdidi tesli- hat hususunda hâlâ anlaşmadık larmı yazdıktan sonra ezcümle diyor ki: “Bu şerait dahilinde ihzari itahdidi teslihat komisyonunun içtimar değer mi diye sorulabi- lir, Fakat verilecek cevapta *te- reddüde lüzum yoktur. İçtima isminden de anlaşılacağı üzere ihzaridir. işini ikmal etmedikçe umumi tahdidi teslihat “konfe- ransının içtimaa davetinden fa- ide olmıyacaktır. İhzari komis- yonunun bilhassa vazifesi tesli- hatın tahdidi ve tenkisi için bir proje hazırlamaktır. Bu proje mucibince her memleket diğer- leri:: tarafından yapılmış tahdi- di teslihatın kendi yaptığına müsavi olduğuna kanaat getir- tecek bir ölçü olacaktır. Bu müş kil fenni bir iştir. Çünkü tesli- hat tabiri bir memleketle diğeri arasmda tehalüf eden bir şey- dir.” “Times” bundan sonra me- selâ İngüterede Hindistanda mevcut orduların telâkkiye gö- | re hesap edildiğini kaydettikten | sonra diyor ki: İ “Bunun gibi bahri kuvyetle- rin hesap edilmesinde, talim görmüş ihtiyat kuvvetlerin he- sabında, bütçeye taallük eden tahminatta, harp malzemesinin lidaresinde've buna mümasil bir İtakım mesail “vardır ki ihzari komisyon bunlarla karşılaşmak tadır. Bütilardan bir kısmına ce vaplar bilünmuştur. Diğer ileri gelen mekailin halli de içtimar işgal edecektir.” Osmanlı borçları “Temps” gazetesinin yazdı- İ ğı bir babere göre Düyunu umu miye meclisi Türkiye hüküme- tine yeniden müracaatla 25 teş- rinisanide vadesi hulül edecek olan kupon bedeli için lâzım ge- askerlik hizmetinin müddetini tahdid meselesinin müzakeresi- ine başlamıştır. Komisyon, her i sene askere almacak kur'a efra /dının tahdidi ve ihtiyatlarm ta lim müddetlerinin de askerlik hizmeti müddetine ithali hak- / kında Alman murahhasları ta- rafındnan verilen tadil takriri- ni tetkik etmiştir. Bu mesele | hakkında cereyan eden» müza-| kere esnasında Fransa ve Belçi| ka murahhasları Alman murah| haslarınm bü noktai nazarmı çürütmeğe çalışmıştır. Fakat,| Kont Bernstrof verdiği takri-! rin kabulü hususunnda ısrar et- miştir, Nihayet komisyon bu takriri 6 muhalif ve 12 müsten- kif reye karşı 12 rey ile reddet- miştir, İngiliz, Amerikan ve Alman matehassısı K. Bernsior, Kanada mürahhasları müsten- kif kalmışlardır. Almahya, İs- veç, Norveç, Felermenk, Rusya ve Çin murahhasları takririn kabulü lehinde rey vermişler- dir, Türkiye murahhası ve harici ye vekili Tevfik Rüştü Bey de bu-içtimada hazır bülünmuş- tur. Onay müddet Lort Sesil ile Çekoslovakya ve İsveç murahhasları askerlik hizmeti için âzami bir müddet il ğ İtayin etmiş olan ve kur'a usulü len tediyatın temamile yapılma | nü tatbik eden âkit tarafından smı istiyecektir. 5. İherbirinin silâh altına alınacak Düyunu umumiye meclisi ve |kur'a efradının hizmet müddet Fransız hamilleri milli cemiye- | ini 10 ay olarak tesbit. etmesi ti kupon hamillerinin vaziyeti hakkında Leh murahhasları ta hakkında Fransız hükümetinin İrafından verilen takriri terviç nazar dikkatini celbedecekleri | etmişlerdir. M. Litvinoff, bu söylenmektedir. İ teklif aleyhinde beyanatta bu- Fransa-İtalya ihtilâf lunmuştur. İtalya ve İspanya i “Fransa arasmdaki | murahhasları bir takım ihtirazi talya - Fra andaki | kayıtlar ileri sürmüşlerdir. F- bakıri ihtilâf; halletmek için A-| ansız murahhası M. Massigli, merika tarafından Vaki olan (€-| bu kabilden meseleler hakkın: ! Mr.Klayn b ugün geliyor! Amerika müsteşarı Reisicümhur Hz tarafından kabul edildi Mr. Klayn, buradan İzmire ve Adana yolile Mr g. lecek ANKARA, 9 A.A. — Amie- ris ateşesi Mr. Finger relaköf rika İktısat nezareti Mister Klain buğün Reisicüm- müsteşarı | etmektedir. ANKARA, 9 A, A, — Mf hur Hazretleri tarafından kabul | Klain şehrimizden müfarekat”” buyurulmuştur. de evvel şu beyanatta bulunmül! ANKARA, 9 A.A. — Ame-itur: rika İktısat nezareti müsteşarı Mistetr Klain şerefine bugün de Amerika sefaretinde bir öğle ziyafeti verilmiştir. Mr. Klain leden evvel Gazi orman çif- liğini ve şehrin muhtelif yerle- rini gezmiştir. ANKARA, 9 A.A. — Ame- rika İktisat nezareti müsteşarı Mr. Kiain bu akşam ekspresle şehrimizden hareket etmiş ve istasyonda iktısaat vekâleti na- mına kalemi mahsus müdürü ve Amerika sefiri ve sefaret erkâ- nı tarafından teşyi edilmiştir, İstanbulda iki gün kaldıktan sonra İzmire, Adana ve Mer: ne ve oradan da Mısıra gidecek tir, Mr. Klaine Amerikanm Pa- Tenis maçları Dokuz oyundan Türkiye hudutları dahilinöf ve bilhassa Ankarada göl ğüm hüsnü kabulden ve teshillt tan fevkalâde memnunum. ni Türkiyenin az zamanda 4 i vesaitle tahakkuk ettirdiği Dİ yük tarakkiyat hayret ve taki lere şayandır. Gazi Hazreti” tarafından kabul buyurulmak | şerefine nail olduğumdan dol#” yı şükran ve minnetlerimi âl€ nen ifade etmeği bir vecibe Bi tirim, . ANKARA, 8 A.A, — Am rika ticaret müsteşarı M. bu sabah şehrimize gelmiş W istasyonda iktisat vekâleti k#” lemi mahsus müdürü tarafı” dan istikbal edilmiştir. altısını Ankara oyuncuları kazandı ANKARA, 9 A.A, — Cuma günü ikmal edilemiyen Fener- bahçeden o Sedat ve Ankara Sporting klüpten Karakaş Be- yler arasındaki Tenis maçına bugün devam edilmiştir. Maçı 6-3,1-6,6-1ve6-4 Kar kaş Bey kazanmıştır. Bu surt#) le dokuz oyundan altısı Ankafi ve üçü Fenerbahçenin galihiy*' tile neticelenmiş oluyor. Düyunu umumiye meclisinin bir telgrafı Ankara, 9 ( Telefonla ) — Dün, Maliye vekâleine düyunu Şükrü Kaya Bey BALIKESİR, 8 A.A. — Da hiliye vekili Şükrü Kaya Bey bugün vilâyeti kolorduyu, bele- diyevi, Türkocağini, Fırkayı zi- yaret etmiş memleket hastane- sini gezmiştir.Cümhuriyet Halk ası vekil Beyin şerefine bu akşam bir ziyafet | vermiştir. Şükrü Kaya Bey, fefakatlerinde umum jandarma kumandanı Kâzım paşa olduğu halde yarın Bursaya hareket edeceklerdir. BURSA, 9 (H. M.) Dahiliye vekili Kâzım ve Ali Hikmet Paşalarla ve maiyetletile Balı- kesirden geldiler. Belediye Re- isi Nazifi, Halk fırkası mute- metlerinden Hulüsi ve Muhid- din Beylerle mektupçu Şevket B. tarafından karşılandılar. Çe- kirge hastahanesinde ikamet e- ylenmişlerdir. Sıhhiye vekilinin Mersin tarikile Ankaraya gide- ceğini öğrendim umumiye meclisinin muü bir telgrafı geliniştir. j Talim ve terbiye reisliği Ankara, 9 ( Telefonla ) 7 Maarif vekâleti talim ve terbi! riyasetine azalardan İhsan B© yin tayni Milli iradeye arsedif miştir, İtalyada Almanlar ROMA, 8 A. A. — Gazi lerin neşriyatma nazaran “Çel”X miğferliler” teşkilâtr name? bir hey'et Romaya gitmek ü5Ü Floransadan geçmiştir, Ji | İle d'ftalia gazetesi bu eyi İtalya hükümetine misafir ol” gını yazıyor. Zavallı çocuk de ji Şoför Oharnesin idaresindi. 1718 nemaralı otomobil Beyli lundan geçerken, Türkuva? #. sonlarından 11 yaşında İ çarparak feci bir surette vef#i” na sebebiyet vermiştir. in Devleti a-| yaretinde Rusya sefiri Mösyö (Zinoviyef) Üsküp metropoli- tiği meselesini yeni sadıraza- ma açarak Fremliyanm Üsküp- ten kaldırılması muvafık olaca ğını teyiden söylemişti. Sadıra zam'paşa o gün bunu bir tezke- rei huğusiye ile Hünkâra arzet- mişti, Sultan Hamit olup bit- miş, senelerce devam etmiş ve hüsnü tesiri görülmüş olan'bu işin bozulması tarzındaki yeni sadırazamdan aldığı bu tezkere- ye canı sıkıldı. Fakat ne çare ki sadırazam paşa Mösyö Zinovi- yefe söz vermişti. Hatıratta bu bahse sit bir satır bile - göreme: Bütün yazdıklarınm suretini kemali i- tna ile muhafaza eden hatırat sahibi elbette bu Fremliyan işi için Mösyö Zinoviyefle mülâ- katını tasvir ve Fremliyanın kaldırılmasını terviç eden o tez! kerei hususiyenin suretini de muhafaza etmiştir. Halbuki ha- tıratta Rusya hükmetinin ahi- ren tebdili teşebbüs ederek Fremliyanın tasdiki memuriye- tini Babrâliden istediği ve Babı- yok değildi. Bu rivayetl: kadar doğru olduğu henüz kati- yetle malâm değildir. Malüm o Jan bir şey varsa İngilterede sos yalist hükümetinin mevkii sar- sıldığıdır. Aşağıki telgrafta isimleri ge- çen Mr, Benn Hindistan nazırı- dır. M. Alexender bahriye nazı” rıdır. Londra, 8 (A.A) — Gazeteler de M. Snowden ile M. Alexcn- der ve M. Wedgwood Benn'in kabineden istifa ettiklerine dair bazı yazılar görülmektedir. Res mi mahafil, M. Alexender ile M. in istifaları hakkındaki ha inanmamaktadır, M. Sa owden'in istifası ise mevzuu bahs olmıyor değildir. İstifanm tahakkuk halinde maliye ne- zaretine ticaret nazırı M. Gra- hamın geleceği rivayet edilmek tedi kıyetpezir olan isticlâp ve İs hale politikasının bilâhara Rus- ya eline geçmiş olması ve Bul- garların bu yüzden devleti met- bualarına değil, Rusyaya mec- lâp olması ve İngiltere hüküme vassut Avrupa matbuatmı hay- | li meşgul eden bir şeydir. | “Temps” gazetesi bu. teşebbü- | sün neticesi hakkında yazdığı | başmakalede ezcümle diyor ki: | da muttarit usuller vazetmenin filen imkânsız olduğunu ispa- ta çalışmıştır. M. Massigli, ilân usulünün kabulünü teklif et- miş ve askerliği sanat edinmiş Adli kanunların tadili Ankarada toplanan komisyonlar gel olanların da yaptıkları mukave İtalya'nın büyük bir ehemir lelerin müddeti hakkımda ma- ti haiz bir karar vermek arifesin | Kimat vermeleri lâzımgeldiği- de bulunduğunu temin etmekte | ne ve askerlik müddeti hakkın Jdir. Kararm mahiyeti ne olaca-| da vazedilecek usullerin deniz İ ğı malüm değildir. ve hava kuvvetlerine de teşmil Teşehbüsün netaici hakknda | edilmesi icap ettiğine işaret ey Amerikânn resmi mahafilinde | lemiştir, | azami ihtiyatkârlık gösterilmek | ç—— te ise de Waschington'daki İta- Brezilyaya karşı Iya sefirile hariciye nazırı M.| Washington, 3 A.A. — M. Ho- | Stimson arasındaki mülâkatın | over ile M. Stimson Rio de Ja: neticesihden nikbinlik izhar (neyro'daki Amerikan sefiri ta- edilmektedir Şu anda mü- Fafından gönderilen mufassal balağa etmek tehlikesi olmadan | raporu uzun uzadıya tetkik et- Zziktedilebilecek bir şey varsa o | mişlerdir. Bu tetkikat bittikten da havanın iyi olması ve M, Gi- (sonra Amerika hükümetinin bson tarafından sarfedilen me- | yeni Brezilya hükümetile - se- “Romadan gelen haberler ANKARA, — Ceza kanunu müzakerelerine başladılar Ceza usu'd mah: kemesi kananunu todü encümeni ilk içtimai. âzası şehrimizde sai, bazılerinin iddiası hilâfna olarak netice itibarile az müş-| mir olmıyacaktır. Esas olan şu- dür ki Cenevre tahdidi teslihat hzari komisyonunun mufit su- rette mesaisine başlaması ve bü tün dünyanın meticelenmesini | lefile olduğu gibi - dostane mü nasebat idamesinde memnüni- yetle sebat edeceğine dair bir beyanname neşredecektir, Ame- rika hükümetinin şimdi iktidar mevkiine geçmiş olan Brezilya ihtilğicilerine ait silâblara ve âlinin de bunu arzettiği muhar-İ tinin Bulgarları ele almak için rerdir.Bulgarlarınhükümeti met) tahrikât ve teşvikata kıyam et- bualarına müracaatle arzetmiş|meleri her halde Bulgarları iyi oldukları bir istirhamm hükü-| tanrmayan bir siyasete delâlet metçe kahulü suretile muvaffa-| (Bitmedi) samimiyetle istediği ve alâka- | techizata ambargo vazetmek su dar bütün devletlerin bütün hüs | retile evvelce düşmüş olduğu si- nü niyetlerile teşkil etmeleri lâ- | yasi hatanın hatıralarını ve izle- zım gelen bir müzakereye yol a İ rini silip ortadan okaldırmağa toplanmış ile ceza mauhakemeleri usulü ka- | bugün ilk içtimalarını akdef nunu ve hukuk usulü muhake-|lerdir. Komisyonlara ği mesi kanunu ile icra ve iflâs ka- |reislerinden Fahrettin ve nunu üzerinde tetkikat' yapmak | Hulâsi Beyler riyaset eti üzre teşekkül eden komisyon . tedir. Brezilyanın gayet mühim | tical ile hareket ettiği KAYAR ve kıymetli bir ticaret mahreci | mektedir . dili olmasından dolayı hariciye ne- çılmasıdır.” azmetmiş olduğu zannedilmek- zaretinin bu sefer şimdiye ka-İleri yeni Brezilya hükümeti j dar görülmemiş bir sür'at ve is-| tanımışlardır. i