8 Kasım 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

SultanğHamit! (Tercüme ve iktibas hakkı mahfuzdur.( Fransız setarethane- sindeki kadın.. Reşat Efendinin dairesinden gelen bu kadının vaziyeti nazikti Cevabım Sultan Hamit üze-|ri Halim Paşa Sultan Azizin rinde fena tesir yapmadı. Hal-| hal'i vak'asından dolayı Sultan buki Sultan Hamidin malüm| Hamit nazarında şüpheli biri slan mesleği icabınca bu cevap | adamdı, Ancak müruru zamanla tan hoşlanmaması ve Rus Ça-|ve fartı kiyasetle Halim Paşa rına malüliyeti dimagiye isnat| bu şüpheyi tashihe muvaffak ol ve dolayısile Rus sarayı muha-|muş ve ahari ömrüne kadar İs- fızlarının harekâtmı takbih €-|tanbulda kalmıştı. Bir aralık Ha den cevabım üzerine ademi memnuniyet izhar etmesi lâ- zım gelirdi. Sultan Hamidin ce vabımdan hoşnutsuzluk duyma dığını şu sözlerinden anladım: — Halk müracaat etmiş, bir maruzatı varmış, silâh istimali ne hiç münasebet yoktu... İzzet Paşa süküt ediyordu. ... Bir gün Fransa sefareti baş- tercümanı Mösyö (Rue) daire kitabete gelerek “o sabah ga- yet erken iki hanının sefaret- haneye müracaat ettiklerini ve sebebi ziyaretleri hakkında sefa ret kapıcısına vaki olan ifadele- rinden anlaşıldığına göre ken-| dilerinin Reşat Efendi dairesin- de olduklarını ve hemen sefaret| haneye alınarak bir odada otur-” tulduklarını ve işin nezaketine binaen beyanı hal için sefir ta- rafından gönderildiğini söyle- di, Mesele hakikaten nazikti. Ve liaht dairesinden iki kadının bir ecnebi sefarethanesine iltica et- meleri türlü türlü maksat ve mânaya hamlolunabilirdi. Maa- mafih anlatılan tarza göre ka- dınların Dolmabahçe sar: dan firar ve sefarethancye ilti- ca etmeleri o dairede gördükle- ri suimuameleden münbais ola- caktı, | Herhalde saraylarda bulunan İarın bu suretle sefarethanelert kaçmaları ve orada kendilerin; himaye aramaları çok çirkin idi, Sultaş Hamidin fena halde canı sıkıldı. Bendegândan ihti- yar ve emin bir adam sefaret- haneye gönderilerek kendileri temin olundu ve sefarethane- den çıkarıldıktan sonra yol masrafları verilerek Bursaya gönderilmeleri, orada vali ko- nağında misafir edilerek kendi lerine birer zevç bulunması ve birer hane satın alınması irade olundu. Bu muamele ne kadar tabii, müşfikane görülürse bir tarihte “e: Hünkâr kendini sık sık saraya çağırttırır ve huzuruna kabul e- dermiş. Ancak Halim Pşanım oğullarından Abbas Halim pasa aleyhinde Hünkâra muttasıl ih- baratta bulunduğundan Sultan Hamit bunun İstanbulda ika- metini arzu etmez olmuştu. Nihayet saraydan İzzet Paşa marifetile tebliğ edilen bir emir üzerine Sadırazam Ferit Paşa bir tezkere göndererek (Abbas Halim Pâşanın İstanbulu terk ile Mıstra âzimet-ve orada ika- meti)istizan olundu.Bumu haber alan ve İstanbuldaki hayata ipti lâ derecesinde merbüt bulunan A. Halim Pş. mabeyine koşarak Babrâlinin istizanma müsaade buyurulmamasını niyaz etti ise de hünkâr bunu kabul etmedi ve Babrâlinin tezkeresini tasdik et tiğinden Abbas Halim Paşa İs- iptida Mısıra ondan sonra Pari se gitti. Sultan Hamit Mısır zen ginlerinin Avrupada kendi aley hine tahrikat ve faaliyetini ve nerelerde toplanıp neler konuş! tuklarını öğrenmek için gayet mükemmel vesaite malik bulun duğundan Abbas Halim Paşa- nm Parise azimetinden sonra kendisini adım adım takip et- İtirirdi. Bir tarihte Mısırlıların! ve onlarla birlikte çalışan firari lerin proğramları neden ibaret olduğu hakkında bir çok evrakı muhtevi bir zarf almıştı. Sultan Hamit bü zarfı açmadı ve halile Saklattı. Kendi aleyhine çalışan bir teşkilâtı faaliyeti hakkı da aldığı bir kâğıdın zarfmı da- hi açtırmaması bunun muhtevi- yatı hal olmadığını ve ma- haza kendisini şaşırtmak için mürettep şeyler olduğunu zan- netmesinden mütevellit olsa ge rektir. Filhakika en uzak ve ufak ih timali bile hatırından geçiren Sultan Hamidin Avrupadaki lim Paşanın ikbali arttığından! tanbulu terke mecbur oldu. ve| -İmevkiine getirdi, Mısırda Sıtkı Pş. kabinesinin jiktidar mevkiine geldiği ilkba- hardan beri git gide nazarı dik- kati calip bir vaziyet hâdis oldu Kıral Fuat tarafından iş başına getirilen Sıtkı Pş. kabinesinin ilk günden beri takip ettiği he- det hükümeti rahatsız etmiye- cek ve istenildiği yola sevkedile cek bir. parlâmento-vücude ge- örmek olduğu anlaşlıyordu. Ni Mısırın sabık diktatörü Mahmut Pş. hayet Kanunu Esasi değiştiril- di.Ortaya yeni bir intihap kanu- nu kondu. Bir kanun ki bir çok vatandaş rey veremiyecek, rey verebilenler de bir takım kayıt-| lara, şartlara tabi olacaktır. Bund:* yedi sene evvel tan- zim edilmiş olan kanunu esasi) vatandaşların hukuk ve Bürriye| tini, milletin hâkimiyeti esas- larına göre © yapılmıştı. Fakat HARICİ HABERLER.. talya - Fransa ibtilâfı Amerikanın Belçika yapıtah- tındaki sefiri M. Hugh Gibson Cenevrede aktedilen tahdidi tes lihat ihzari içtimada Amerikayı temsil etmektedir. Fakat bu dip lomat ahiren kendi hükümeti- nin tensibile şayanı dikkat bir teşebbüste bulundu. İtalya ile Fransa arasında bahri tahdidi teslihat için bir iti lâf hasıl olmadan Londra kon- feransı dağılmıştı. Konferansın madı; Aylardanberi devam eden müzakerat talik edildi. M. Gibson iki devlet arasın- daki bu ihtilâfı artık halletmek lâzım geldiğini, gerek Paris ve gerek Romada salâhiyettar dev let adamlarına anlattı, fın esası malümdur; İtalya Fran sa derecesinde donanma inşası nı istiyor. Fransa da İtalya * | müsavatı kahul etmiyor. Kendi sinin. daha kuvvetli donanmaya ihtiyacı olduğunuda ısrar edi- Amerika sefirinin bu mesele- “İye tavassut etmesi her tarafta İnazarı dikkati celbetti. “Temps, gazetesi buna tahsis ' ettiği başmakalesinde ezcümle diyor ki: “ M. Hugh Gibsonun Paris ve Romada yaptığı mülâkatlar. dan ne beklemek lâzım geldiği- | ne gelince bunu münakaşa et-| mek çok erkendir. Vaşhington | da bu husüsta az; ihtiyat gös teriliyor, Romada da keza, İtal yan.matbuatı Amerikalı diplo- matın tşşebbüsatından bahse- derken bunun ehemmiyetini a- zaltacak surette mütalea yürütü bundan memnun olmıyanlar ka İnunu esasiyi “baltalamak için her fırsattan istifade etmekten geri kalmamışlardır. Bü fırsat | İki sene evvel'çıktı. Parlâmen- | to tatil edildi. Kanuna esasi bir, tarala atıldı. Kıralın iktidar i Mahmut Pş. parlâmento mürakabesi olmak sızın bildiği gibi © hükümetin, başında kaldı. | İngiltere ile Mısır. arasında akdedilecek olan fakat şimdiye | kadar bir türlü akdi imkânı hâ- sıl olmıyan müahodenin müza ye ,Jleketin reyini almak lâzım gel- di. Bumüh üzerine yapılan ge- İbunu yorlar, gliğer bir takımları da rübalâgalandırıyorlar.,, “ Temp,, şimdiki halde ne beklemek lâzım geldiğinden bah sederken diyor ki: * Şimdiki hal | de bilinmesi lâzım gelen şey M. Gibson ayarında ve reisiciimhur Hooverin itimadını haiz bir dip lomatın İtalya- Fransa balıri me selesinin ne halde bulunduğunu bizzat anlamak faideli aidetmiş olmasıdır. Üzüm, incir mahsulü İzmir, 6 (A.A )— Selhirimiz dcaret odası, üzüm ve incirleri hakkında neşrettiği raporun dağıldığı nisandan beri iki hü-,.. kümet arasında itilâf hasıl ol-|* İhtilâ- | İvardır. Bu tehlike muvacehesin Tahsin, Paşanın Hatırutı, | o Musırda işler gittikçe karışıyor! Intihabata iştirak etmemek için sabık diktatör Mahmut Paşa millicilerle birleşmek istiyor Sıtkı Paşa Bu vaziyette müş- kül mevkide... Fransada Almanyaya karşı heyecan Paris, 6 (A.A) — Meb'usan meclisinde M, Franklen Buy- iyon, Almanyanın berri ve bahri İ bütçesinin baliğ olduğu erkam- İdan endişenak olduğunu beyan etmiş ve Fransanın kendi hüsnü niyetinin kurbanı olmuş olduğu nu söylemiştir. Mumaileyh sö züne devamla demiştir Fransa, kendi .sanya bir motatoryom ilân ede cektir. Bunu yapmaktan imtina etmek yanım tediyatta bulunmaması tediye vesaitine malik olmamia- sından ileri gelmemiştir. Fran- sa Versay muahedesi tarafm- İdan tesbit edilmiş olan hudutla ra bilvasıta ve ya bilâvasıta do- ikunulmasını kat'iyen müsaade etmiyeceğini bildirmesi icap €- der. Alman intihabatı, Fransa- İnm gözünü açmak suretile bü- yük bir hizmette bulunmuştur. Rusyada muhakkak © surette harp arzusu olduğu gibi, Alman ya Macaristan ve Bulgaristanda ida muahedeleriri tadili arzusu de bir araya gelmemiz lâzım- dir. İtalyada zelzele Roma, 6 (A.A) — Nazırlar meclisi 30 T, Evvel zelzelesin- de hasara uğrıyanbinaların yıkal ması ve yeniden tamiri için 30 milyon tahsisat kabul etmiştir. Bu nakti muavenet hasaratın J8€a— 4.9 puvandan beşini An- lâzımdır. Çünkü, Alman | dır, İntihabat yolundadır elen tahkikat * - Dahiliyeye g: ANKARA, 7 (Telefonla) — Belediye intihabatı münasebeti ile muhtelif yerlerde Dahiliye Vekâleti tarafından © yaptırıl- makta olan tahkikat neticeleri ANKARA, 7 (Telefonla) — Bugün, Fenerbahçelilerle Spor- tingklüp tenisçileri karşılaştı - lar. Altı tek, üç çift olmak üze re dokuz maç yapıldı. — Yalnız tek müsabakalardan en mühim-) mi olan Sedat — Mehmet maçı karanlıktan dolayı neticelene- medi, Buna rağmen diğer 8 maçtan üç tek ve iki çift maçı Sporting klüp kazanmıştir ki bu suretle karalılar almış ve maçı kazan- mişlardır. Fenerlilerden Sut gelmemiş ve bittabi maça da iştirak etme mişti, Suadın yerini işgal eden ki ve iyi bir oyuncu ise de bu se- ne fazla antrenman yapmadığı görülüyordu. oAyni zamanda Mehmet Karakaş, Mister Gne- ri ve Rıza gayet iyi oynamışlar » o Sedad da her zamanki oynunu O; Fener- bahçelilere “dabl,, i kaybettir- miştir. Birinci (müsabakada Fenerbahçeli Sait Bey, Hüseyin Sermet Beyle karşılaştı, Serme- din heyecanlı olması ve müda - faa oyunu oynamaktan ziyade hücum etmek istemesi kendisi- avcı Sait Bey, her ne kadar e8-| neticeleri bunu teyit ediyor peyderpey Vekâlete mektedir. Şimdiye kadar ikmal eğik tahkikatlarda kanun | hilâfe muamele yapılmamış olduğ” tebeyyün etmişti: tir, Tenis maçlarında An ralılar galip geldiler Sporting klüple Fener arasında yapıla” (9 maç Fenerin mağlübiyetile neticelendi ne maçı kaybettirdi. İlcinci MÜ sabaka da Fenerden Reşat ile Rıfker arasında idi Rıfkı, fevkalâde bir oyun nadı. Buna rağmen Mehmet Rİ hücuma başladı fakat Rıfkı #ğ” basınca muvaffak olamadı. Ve oyun, Rıfkının gal ile neticelendi. Üçüncü maçı Tevfik ile EZ oynadılar. Bu maç çok sürdü. Her iki tarefim ri olması, maçın uzamasına oldu, Her iki oyuncu da Bİ cuma geçmekte tereddüt ediy lardır. Bu müsabakada Rızâ lip geldi. Dördüncü müsabaka, Zeki” le Kerim arasında idi. Keri* Zekinin karşısında her zan” ki oyununu oynıyamnadı. Mi madiyen bir tereddüt devresi girdi ve mağlüp oldu. Öj a sonraki maçlarda Mehmet kaş, büyük muvaffakıyet si diler. Fenerden Tevfik — Reşat, Rıza— Rıfkı o) gi Rıza ile Rıfkı, oyunda müessir oldular, Fenerli tenisçiler Tstantö hareket ettiler. Ankara hapisanesinde hâdise bastırıldı, Mahkümların' çıkarmak istedikleri inzibat iade edildi ANKARA, 7 (Telefonla) —|kaç mahkümun iştiraki neti kat evrakı, müddei umumilikçe ikmal edilmiştir. İzmirden son zamanlarda Ankara hapisanesi- ne nakledilen bir kaç mahbusun çıkardıkları arbedeye diğer bir| Ankarada İki gün evvel Ankara hapisa- -| sinde ikti mahküm ellerindeğ, 7 nesindeki mahkümlar arasında | çakla yaralanmışlardır. Bu husule gelen arbedeye ait tahki)sile ile hanisanede umumi : kovuş aktarması ve taharriğöi 6 bif yapılmıştır. 20 kadar ufak ve bir de tabanca balm i Hapisanede inzibat iade tir. at koşuları rarilere karşı ittihaz ettiği ted-| intihabatta — milli) züm kısmı şudur. Mevsim ip ecnebi bir erkeğe kaçıp onunla| birlerde kendisini şaşırtmak ve emlâkin en kıymetli parçasını © iskat ve müsadere iradesini alan zata ihsan eylemek o ka- dar gayri tabii ve gayri âdil bir harekettir. Her halde şurâsı muhakkaktır ki ecnebi bir erkek Ie firar ve izdivaç eden o hanım hakkında bumuamelei şedidenin tatbiki arzolunmasaydı Hünkâr kendiliğinden öyle bir rruame-| İeye kalkışmazdı. Fakat ne ça-| re ki Babıâliden o yolda arz gel| miş bu da Hünkârm mizacma muvafık düşmüştür. Bundan sonra o müsadere dilen malın ihsan suretile veri mesi bir neticei tabiiye ve zaru- niye ... (Milliyet) in kıymetli sütun- larında intişar eden hatrratım arasında Bulgaristana ait bir bahis münasebetile Bulgarlar- da pek kıymetli ve faziletli dev let adamları yetişmiş olduğunu! söylemiş ve bu meyanda Mös yö Keşofun zekâ ve fetanetini, Türk dostluğundaki samimiye- , hüsnü niyet ve fikri itida- lini sitayişle kaydetmiştim. Bu, bir hakikat olup benim yapt. gm şey bu hakikati bir şahidi sadık sıfatile beyan etmekten ibaret olduğu halde (Milliyet) in Sofyadaki karileri meyanın- da bulunduğu anlaşılan Mösyö (Keşof) ahiren bana gönder. diği bir mektupta (hatıratımm ihtiva ettiği pek enteresan me- bahis arasmda kendisinden met hü sena ile bahsedişimden dola- * . Sultan Azizin devri saltana- tında ve Âli Paşanm zamanı sanlarını ; yet fikir ve li saklıya- mıyan ve halkı bu yolda İçen seneki du. Fakat İngiltere ile müzake-| 20,274,228 kile idi. Bu sen& mev rat tekrar akim kaldıktan sonra! sim iptidasından şimdiye kadar dır ki Vefd hükümeti eski terci! ecnehi memleketler ihracatımız benin tekerrürüne mâni olmak | 20,598,772 kilodur. Geçen sene için Kanunu Lsasiyi ihlâl eden-| pu miktar 30,300,4929 kilo idi. lere karşı ağır cezalar tayini| Raporun incir kısımı şudur. Bu| hakkındaki kanunu Kırala ta5- | eno mevsim iptidasindan Şim- dik ettireceği zaman ret cevabi | diye kadar 16,173,243 kilo in- karşısında kaldı.. Vefd kabinesi) cir satılmıştır. Bu miktar geçen nin Başvekili Nahas Paşa Kr--| senç 17,735,238 kilo incir ve 1, ralın bu vaziyeti karşısında isti-| ga4 949 kilo hurda evvelki sene | teettir 20,845,336 kilo incir ile 396,836 Ondan sonra iktidar mevkii-| yilo hurda incir satılmıştır Mev ne getirilen Sıtkı Pş. kabinesi-| sim iptidasından 5 'T. saniye kâ nin memleket efkârı umumiye- | dar ecnebi memleketlere ihraca| sinde istinat edecek bir kuvveti| çımız 15,588,687 kilodur . Ge-| olmadgını, aleyhinde git gide | cen sene bu miktar 18,438,670 artan cereyandan anlamak ka— kilo idi. ildir. Hele kanunu esasinin ve, Z i intihabat kanununun bu hale ge İzmirde alış veriş tirilmesi şimdiki hükümet aley-| o İzmir, 6 (A.A ) — Bugün 20 lendirdi ve Likuruştan #2 kuruşa kadar ,. Düşünmeli ki iki sene evvel| 103 çuval incir ve 5 kuruştan zde kırkına tekabül etmekte- Sovyet aleyhdarlığı ANKARA, 7 (Telefonla) — kimsenin ümit etmediği met Beyin atı birinci geldi. Bah si müşterekte bu at üzerinde oy Moskova, 6 (A.A) — İzvesti ya gazetesi, Cenevre cvatanper- verler cemiyeti tarafından Sov- et heyeti murahhasasınm Ce nevrede bulunması (aleyhinde bir beyanname neşrettiğine da- ir “Vossişe çaytung,,un neşri- yatını mevzuu bahsederek di- yor ki: Bu beyannamenin tah- ANKARA, 7 (Telefonla) — Vekiller Heyeti, ispirto ve ispir tolu içkiler inhisarı hakkındaki kanunun sureti Utatbikine ait talimatnamenin ikinci madde- sini tadil etmiştir. Bu tadile na zaran inhisar idaresi, her yerde imkân müsait olduğu nisbette rikâtçı mahiyeti 1923 hâdiseleri nin tekerrürünü mümkün kıl maktadır. Bu zümrenin haricten ilham aldığına hiç şüphe yok- tur. Emperyalist siyasetçiler i- lerde toplanacak olan terki tes lihat konferansının ihzarı “ ko- misyon mesaisinde Sovyet he- hindeki cereyanı daha kuvvet—| kuruşa kadar 2525 çuval Üzüm yeri murahhasası um terki ispirto ve ispirtolu içkiler bultın duracaktır. Düyunu umumiye için ayrılan para Ankara 7 — Düyunu umumi- ye taksitleri için bu sene bütçe : İspirtolu içkiler talimatnamesi nıyanlara bire yirmi düre © evlenen meşhur Hanımlarımız.| fanlı in izini Vefd fırkası gene ekseriyeti el-| dasında 5 T. saniye kadar borsa |i ci. 4 i de Özüne | İİ Gen birini tehülyyetien iskat ve pp, Pepe İzin keybetmek| eti Artık bunün Üzerine) da 24,850,922 kil üzüm sat Mİ müesseseleri de. bu| Sonbaharın son koşusu bugün km yerl Da A | | emvali emlâkini musadere et- edilebileceğini düşünmesi aklı | Vefd fırkasını iktidar mevkiine | mıştır. Geçen sene ayni tarihte | nmtas İnci yemeli yapıldı. ei sr ii i - (| mek ondan sonra bu emvâl ve| yakın gelen bir mülâhazadır. | £etrmek mecburiyeti hâsıl ol- | 36,362,827 ve evvelki sene İş kazandı. İkinci (koşu pi iç Dördüncü koşu, zabitan nialr yarışı idi. Bunda “ÖĞ, pek,, birinci, Klot ikincigeli” ler. Ayni tadile nazaran e ve İspirtolu içkilerin, mali fiatlerine ne nisbetlerde İNİ, resmi zamınedeceği de ds dilmiştir. Yerli şaraplar na olmak üzere harice çıkarı. cak her nevi ispirtol içkili, ispirtolarla biranın beher V g sürdan en az bir kuruş resi” Imacaktır. » Sovyet bayram! yıl dönümü ANKARA, 7 (Teletonle) Bugün, Sovy: İriniaani ihtlâlinin 13 öncü dönümü münasebetile bir “e, imi kabul yapılmıştır. Resrpi tenvirlere çalışan gençler | Yı beyanı memnuniyet) etmek-| Mısırda parlâmentoyu kapata-|314 çuval hurda satılmıştır . ln iğ eek gök bula, Büyacil, ve kkü aleyhine (şiddetli (takibata |teidi. Ben bu mektubu eski dos! çak istediği gibi hükümetin ba- | köprül süratle yapılan hazırlıkları yal- | mü kânı iştirak 4 tevessül olunduğunda bunultum Mösyö Keşof'un bana kar| şında kalmış olan Mahmut Pş.| Şoseler ve köprüler iri çeş akla daki eme Müza; ünakas* ların bir kısmı her masılsa)5 Dİ cer nezaketi diye telâk-!bile şimdi riyaset ettiği Ahrar) ANKARA, 7 (Telefonla) —İ ge gi Geç a ein İSİN | © Günkü bunların tensiplerile yede ve di bir yolunu bularak Avrupaya) ki Gtmetle beraber mektubun irkesile birlikte Sıtkı Pş aley-| © Nafıa Vekâletince yapılacak |gin icen vat kalmakta | tetkikat yapan M. Rist eski işleri ne halde? firar etmişlerdi; firara muvaf- şekli tahriri ve (Milliyet) te in fak olamıyanlar da menfalarda hatıralarının tişar eden tarı şar âkkisi itibarile nm emniyeti mes'uliyetini üzer| . 5 dati, sürünüp dururlardı. Avrupada|tel Bulgarların OKAHİRE,G(A. A.) —Libe ; t raporunda tasrih etmiştir. yi ki Türk gençlerine Mısırlı Mus-| Türklere karşı taşıdıkları hissi-| çal ve Vett fırkaları icra komi Jerinde taşıdıkları Cemiyeti ak- zn bir tar yo a a e yatı dostaneye bir delil addet-| celeri, Başvekil Sıtkr Paşanın! vessül edeceği teşrii intihabatı | vam devletlerine ve İsviçre hü- slardan bir çoğu si ile belediye usulü tafa Paşanın nakden külli mua- venette bulunduğu ânlaşılıyor- du. Bu Mustafa Pasanm birade mekte hiç tereddiit etmiyorum. (BitmediY hine Vefd milli fırkasile birleş- miş bir vaziyet alıyor.. .. .. ahiren neşrolunan yeni intihaj kanununa tevfikan icrasma te- ak e İŞ lm mke İN ve tamir edilecek köprülerle $9) seler için bir talimatname ha- boykot etmeğe karar vermişler dır. Sovyet heyeti murahhasası kümetine kat'i olarak ihtar ede- riz borçlar için şimdilik para veril mesini kat'iyen tecviz etmediği gi ANKARA, 7 (Telefonlâ) Şürayi Devlet, belediye MÜZ Zİ CE İİZSİZİĞ ZA