17 Eylül 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

NUSH Mr maa ğrı muvaffakıyeti Senelerdenberi Ağrı dağla- eden ve üdeta parçalamak istiyen” si ve fili bir teşeki i haline gelen ştür. Bu ocak söndürü muvaffakıyetin her var hilan bu dağlar, Ararat) namile anılır. frz'n sayılı, müthiş arızaların” dan biridir. Tabiatin, arzın bu İBarp ve haşin parçasını yakım- lan tanıyanlar, son harekâtın #ymet ve ehemmiyetini daha Yi anlarlar. 930 senesinde Şarkta başlı- kanlı taaruz ve kıyamlar rı muvaffakıyetile bitmiş ©- iyor. Filhakika bu sene uzun azırlıklardan sonra patlak ve- bir çok noktalardan memleke- İtimize hücum ettiler. Kıyam- Kılarm maksadı âşikârdı: On- lar, iltica ettikleri memleket le Türkiye arasındaki müna- Türkiyenin mevcudiyeti aley- hinde çalışan bu fesat unsur arr sanıyorlardı ki, şimendi- İerlerimiz hudutlar ulaşmadan 'irkiyenin karşısma harici bir tehlike heyulâsı dikerek sene- denberi devam eden mesaiyi bir hamle ile durdurmak müm- ü Bundan başka (o Şark budutlarında patlıyacak bu is- p i seferberliğe ve mali külfetle- sindeki isyan © hareketine daha vahimdi. Fesat plân! İyi düşü- ilmiyen ve hesap edilmiyen tihet, Türk milletinin bu gibi İVaziyetlerde çelik metanetini lan azmi ve Cümhuriyet or dusunun pek yüksek kudretidir. Netice ne oldu?.. İşte hudutlara tecavüz eden âinler, hüsranla geriye atıldı. (Zeylân) kıyamı, kat'i surette bastırıldı. Nihayet (Ağrı) noktai isti- Nadı temelinden yıkıldı. Komşu devletler; Türk dost Uğunu, âsilerin şirret ve mü- ümitlerine tercih — ettiler. Bütün bu tedbirler, memleket: te seferberlik olmadan, mem- etin mali ve iktısadi bünyesi Sarsılmadan başarıldı. Unutma- malı ki, bu netice semavi bir Atafet şeklinde dua ile, temenni İ€ hâsil olmadı. Muvaffakıye- tün belli başlı âmilleri Türkiye- hin beynelmilel itibarıdır, hülü- Metin teyakkuz ve basiretidir, nihayet her şeyden evvel ve her âmilden mühim olarak Cürhu- riyet ordusunun kudret, fazi- let ve kahramanlığıdır. Bu w- Burda şehit düşen vatan çocuk- 1 tâziz ve tebcil etmek her Vatandaşın borcudur. Ne hazin bir | tecellidir ki, Politikacılarımız O memleketin şi bu buhranlardan ha- ar bile görü; k İri. Veni Ena yenin i- daresi çok güçtür. Vazife yolun. da daima aklıselimin sana reh- ber olsun. Bir kısım Vatan Parçaları kurtuluş mücadelesi- hin kanlarr içinde çırpmirken, kendi felâket ve kurtuluş gün- lerini sakın unutma!.: Yoksa içten ve dahilden, başının ü- terinde daima dolaşan tehlike- * karşısında saçlarımı yolacak İyete düşebilirsin! , Siirt meb'usu MAHMUT ÇARŞ 17 EYLÜL 1930 8 irei sene, No 1653 ASI 8 KURUŞTUR Fe Hükümet EA Me fevkalâde içtiman umumi si- İyaset hakkında, yapacağı be- yanatın cevapsız kalmamasını arzu ettiği için kargı fırka N- derinin bu fevkalâde içtimada meb'us sıfatile hazır bulunma- sına karar vermiştir. Malümdur ki Bern sefareti İne tayin edilen Gümüşane meb *usu Cemal Hüsnü B., meb'us- Tuktan © istifa etmiştir. Fethi B, inhilâl eden aşa e namzetliğini koy: — kl işi müntehibisanile- ri ise Halk Fırkasından olduk- İarı için muhalif bir zat inti- hap etmelerine imkân. yoktur. Fakat yukarda söylediğimiz gi- bi hükümet muhalif fırka lide- rinin fevkalâde içtimada bulun- masını arzu ettiği cihetle C. H. Fırkası umumi reisi Gazi Hz. C. siye buyurmuşlardır. çok zevattan red c Buna ra j 1$ C.H, F.na giren güzidelerden Ömer Lülfi Bey ihap enclimenleri, defterler ü- erindeki retkikat bitirmek üzeredir. Hattâ bunlardan bazıları işlerini bi- tirmiş ve intihap cedvellerinin asıla- cak oldukları yerleri de ilân emizler i günlnden itibarı dir. Cumartesi gününden itibaren vi ılmağa başlanacaktır. Şehir Pipilediye hududu dahilinden 61 İaza intihap edileceği tesbit edilmişti. İ Mülhakatta da nüfus adedi belli ol | muştur, Buna nazaran Giliriğer bir, talcadan üç, Şileden bir, İdin bir ve Kartaldan da bir aza inti- iircek ve bu suretle meclis 68 | Sakip edecektir. Belediye kiSludu dahilindeki mütun miktarı 694,603 kişi olarak tesbit edilmiş ” 61 aza bu esan üzerine taa miştir, Halk fırkası Vilâyet ide düm de fırka müfettişi ve in- paşanın riyagetinde toplanmış ve ir tibap işleri etrafında görüşülmüştür Şimdiye kadar Halk Fırkasından 29” rılarak yeni fırkaya iltihak edenlerin adedi 14 ü geçmemiştir. Buna muka bül Halk fırkasına yeniden aza olma! idare hey'eti Ç tir. Yeni kaydedilenlerin ekse- #yetini memleketin tanımış kadın. ve erkek şahsiyetlerile « münevver İ gençler teşkil etmektedir. Yeni kay- İ dedilen aza arasında sabık Temyiz zaahkemesi birinci reisi Ömer Lütlü | İnamesi ol İSE ememesesemensesenesesezee. Şehir Meclisine 6l aza intihap edilecek (Karşı fırkanın İstanbulda esaslı bir tarzda teşkilâtlanmak imkânını bulamadığı ve bir evabı aldığı görülüyor için müracaat edenlerin adedi 1000 ili gilliyet 2 pa BKasmahnrriri: Siirt Molu VE ANEMEN ER Ismet Paşanın Meclisteki beyanatı pek ziyade mühim olacaktır "Fethi Beyi C. H. Fırkası müntahibi sanileri Gümüşhaneden nasıl meb us çıkaracaklar? Gazi Hazretleri Cümhuriyet Halk Fırkasının Umumi Reisi sıfatile Gümüşhane müntahiplerine S. C. Fırkası Lideri Fethi Beyin intihabını tavsiy e buyuracaklardır B. M. Meclisinin fevkalâde Içtimaında pek ziyade mü- ğmen C. H. Fırkasına mütemadiyen yeni aza kaydediliyor, bunlar arasında memleketin tanınmış, €n güzide simaları bulunmaktadır Bey de vardır. Bu değerli ve güzide hakimimiz şimdiye kadar hiç bir frr- kaya intisap etmemişti. İlk girdiği ırka C. H. Fırkasıdır. Diğer taraftan İstanbul fırka teş. kilâtından alınan raporlar ve matta önümüzdeki intihap esnasında C.H.F. öamzetlerinin kahir bir ekse- riyetle intihap edileceğini göstermek tedir, Yeni fırka bütün gayretine rağ men İstanbulda teşkilâtlanmaya mu- vaffak olamamakta ve bir çok yerler. de çalışma teklif ettiği zevattan red çevabı almaktadır. Halk arasında yar pılmak istenen propagandalar da hiç bir semere vermemektedir. Karşı fırkaya gelince Serbest Cümhuriyet fırkası merkez! ocağı dün sabah lider Fethi Beyin ri- yasetinde toplanmıştır. Bu içtimada teşkilât hazırlıkları ve vilâyetlerden geler fındaki telgraflar tetkik olunmuştur. Bazı mahallerde intihabatâ güya mü- dahale yapıldığı iddiasile vaki i | müracaatları”i hükümeti merkeriye hildirilmesi de bu meyanda gi müştür. Yeni Fırka için teşkilât ve İ propaganda yapmağa memur edilen mubalif meb'us Beyler dün daireyi Yalova, | stihabiyelerine hareket etmişlerdir. (Devam: 4 cü sayfada) .". 1 ' kkı Şinasi) (© # Vali Muhtddin B. Amerlkan mu ziyaret ederken. intibabat etra him bir nutuk irad edecek olan Başvekilimiz Ankarada Fethi B., o esnada Ankarada bulunacak, Meclis açılır açıl-- maz Cemal Hüsnü Beyin istifa- kunacak Gümüşhaneye derhal intihap yapılması telgraf Hz. € İle emredilecek ve Fethi Bey:si H. Fırkası müntehibisanilerine | G.müşaneden intihap edilerek Fethi Beye rey vermelerini tav-| Meclis müzakeratına bu suretle iştirak edebilecektir. a Başvekil İsmet Paşanın be- yanatının pek mühim olacağı an laşılıyor. İsmet Paşa muhtelif meseleler hakkmda aldığı ve topladığı malümatı Meclise bil- direcektir. Meclisin fevkalâde içtimadan sonra, müzakeratına devam edip etmiyeceği henüz malüm değildir. Gazi evi Çankayada bir Gazi evi inşa ediliyor Reisicümhur Hz. şimdiye ka- dar Ankarada Cümhuriyet sara- yı inşasını arzu buyurmamışlar- dır: Müşarünileyhi böyle bir mas rafın, Ankara imarı için yapı- lacak asgari işler nihayet bul- duktan sonra nazarı dikkate a- lmabileceği fikrindedirler. Fakat Reisicümhur Hz. nin hiç olmazsa bugünkü © ikamet- gâhlarının tevsi ve tanzimi de İâzım gelmekte idi. | Hükümet Gazi Hz, için gene Çankayada bir Gazi evi inşasını derpiş et- | miştir. Bu ikametgâh pek zaru- ri merasime ancak kifayet ede-| bilecektir. ai Gazi evinin yerinin tesviye- sine başlanmıştır. Gazi Hz. ev için Arikarada Milli müdafaa ve Erkânı harbiye (o binalarını inşa eden Profesör Holç Mays- terin plfnlarını tercih buyur muşlardır. Bu,modem (usulde yapılmış büyücek bir villâdır. Üç aylıklar Yarın maaş tevziine başlanacak Mütekaidin, eytam ve rami lin 3 aylık maaşlarının tediye- sine 18 eylül perşembe günün- den itibaren başlanacaktır, Perşembe, pazar, salı günleri kadmlara, cumartesi, pazartesi malğ-i olan günl diyat yapılacaktır. o Numaralı cetvel besinci sayfamızdadır... | Tevfik Rüştü B. Hariciye Vekili Mos kovaya hareket etmek üzre geliyor ! ANKARA, 16 (Telefanla) - Hariciye Vekili Tevfik Rüştü B ekspresle İstanbula hareket et- ti. Seyahati hakkında dedi ki: — Sovyet Rusya Hükümeti- nin vâki daveti üzerine ziya- ret maksadiic Rusyaya gidiyo- rum. Bana Bolu meb'usu ih Rıfkı ve Hariciye umumi müdür lerinden Nuri, kalemi mahsus müdürü Kemal Aziz B. ler re- fakat ediyorlar, Teşrinievvel iptidalarında dö neceğim, ,, ANKARA, 16 A.A. — He- riciye Vekili Tevfik Rüştti Bey- fendi Möskovayı ziyaret etmek üzere bu akşam ki o ekspresle şehrimizden müfarakat etmiş ve istasiyonda Bâşvekil İsmet Pa- şa Hazretlerile Vekiller, meb'us arkadaşları ve hariciye vekâleti erkânı ile İran maslâhatgüzarı tarafından teşy. edilmiştir. Sov yet sefiri Suriç cenapları da ay- ni trenle hareketetmiştir.Vekil Beye hariciye siyasi müşavirle- rinden Nuri Beyle kalemi mah- sus müdürü Kemal Aziz (Be (Devamı 2 inci sayfada) Şehir Meclisi intihabı Vatandaş! Reyine, kanaatine, vic- danının emrine tamamen sahip ol ve seni Büyük iyeye çıkaran yoldan ! şaşı Gazi bu yolun üstünde bize nur ve iman veren güneştir. Gene onun fırkası bizi bu hedefe götüren en emin ve en kısa yoldur. Vatandaş, dikkat! Vicdanın, — kürriyetin, iman ve itikadın üzerinde müessir olmak ve seni yü- rüdüğün hedef üzerinden çevirmek, şaşırtmak için en al gelmedik propa- ganda silâhlarile etrafında dolaşanlar var. ç nz hm teb- it eden anda- lardan kendi ii ve sana vatanperverliğin en hudutları içinde en Büyük inkılâpları ve buğü- nün, yarınının, öbür günün Büyük Türkiyesini ya - e kendi fırkana sadık C. H. Fırkası bu fırka dır, bu fikirdir. bu emel ve bu mefküredir. Kuvvetini vatanın halâsında, O kemalini ünün hızında an Mustafa Kemal fırkası her yerde,her işte behemehal muvaf fak olmalıdır. Vatandaş ! Cümhuriyet Türkiyesi- nin âli menfaatleri ve Bö- yük Türkiye mefküresi se- nin bu yol üzerinde bulun- manı emrediyor. Reyini senin öz t # d 4 ehtep gemisine iadel (Yazısı üçüncü sahifede) | fırkan olan C.H. Fırkasına ver1, man kıtaatımızla fedakârlıklarını ve Türk ordusunun kudret ve kabiliyetini ve bütün hare-| kâtn sureti cereyan: tasvir eden bu tebliğin sureti şudur: maya başlanmıştır. Duruşmada Ragıp B. İn avukatı İrfan Emin B.| rek bu sözlerle tezahüre mâni olmak Müddejusaumt muavinlerinden Cemil| için halkın göğsüne kurşun sekanla- B. ler bulunmuştur. BUGÜN 2 nci sahilede ;? 1— Tari yetrikamiz: ApdM- 4 hamit 2- Harici ve son haberler # ş le 3 üncü sahifede 4 1— Amerikan yemleri N 1—F Abideye bir çelenk koy- g 2— ti dular... thi Bey meb'us oluyor mu Ağrı harekâlını gösteren : Kıtaatımızın harekâtı kırmızı ie Ağrıdağı şakileri nasıl ımha edildi ? refakat etmektedirler. Hakimi: | 9 uncu Kolordu Kumandanı Salih Pe:a çok mühim bir tebliğ neşretti Ağrıdağı, güzel vatanımızın bu köşesinin he a- sını ifsat eden şal ERZURUM, 15 (Milliyet) — Ağ- ri harekâtı 12 eylülde hitam bulmuş. ve Ağrı gailesi artık tarihe intikal etmiştir. 5 uncu kolordu kumandanı Ferik Salih Paşa bugün Bayazıttan çektiği bir telgrafla kolurdu mntakasmdaki| vilâyetleri ve bütün kumandanlıkları tebgir etti. Salih Paşanın bu miijdesi Şark vilâyetlerimizde ağızdan ağıza yayılmıştır. Bütün halk çok büyük bir sevinç içindedir Tedip harekâti esnasmda kahra- tayyarecilerimizin 1 — Ecnebi tesirile güzel vatânı- mızın bu köşesinin havasmı fasit e- den Ağrı isyan ocağı dokuzuncu ko- lordu, krtaatının başlıyan ve 8 gün harekâtı neticesinde söndürülmüştür. 9-930 tarihinde 'vâm eden taarus 2 — Harekâtn cereyanı berveçhi ati telhiş edildi: Harekâta tekaddüm eden günlerde zırlıklarımızı İkmal Fırka kumandanlarından Halis Pş. Zeki Pp. Selim Ragıp Beyin dün aleni duruşması yapıldı Avukat Irfan Emin Bey müvekkili- nin tahliyesini talep etti Müddeiumumi tahliyenin aleyhinde bulundu, müstantik bugün karar verecek Son Posta mes'ul müdürü Selim! Rağıp Beyin dün o Altıner istintak) kilinin Heanile mi dairesinde aleni duruşması yapılmış sordu. Selim Rağıp tar. Belim Ragıp B. tevkifhaneden is-| bıraktı. intak dairesine getirilmiş ve dürüş- 8. İstintak hakimi Süreyya Bey, Se- Mm Ragıp Beye hitap ederek mevzu! ( Lötfen sahifeyi çeviriniz) Mübadele kı üncü sahifede İ |balden taarruza başlıyarak çiyatleri.. i | vaziyette şarke doğru çekilmeği giye. lardır. ölürler iniihabatı niçin shedilyor: ir 1bailât çi elek ikiye, ? gösterilmiştir kilere mezar oldu Jederek muayyen clan o mıntakalarda | toplanmış olan kıtaatımı, , 5ğ-930 sa» bahı fecirle beraber bulk. lan üze Şadırlarında bastırmış ve mesiğii 44 dıklarını bilmeyen eşkıya şağuyg £. lama a Kahraman piyade kitaatımızın, süngüsünden Küçük Ağrı ile Kanrı. yarık arasından kaçarak kurtulma İstiyen eşkıya Koakı vadisini gece: | | den itibaren elde etmiş olan suvarile- rimizin cephesine çarpmış ve eşkıya azami telefat vererek tere istikamet te geri dönmeğe mecbur olmuştur. 3 — Eşkıya bu battı sökemiyece- (Devamı 3 cü sayfada) unun kendi tarafından mı, yoksa ves ih edileceğini . sözü vekiline İrfan Emin B. müdafaasında taki- bata mevzuv olan yazıdan bahsede- ra hitap edildiğini söyledikten sonrs dedi kiz