31 Ağustos 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

İ Tahsin Paşanın Hatırat. 4k a an emma m M8 (Tercüme ve iktibas hakkı Küveyt limanı ihtilâfı nasıl çıktı ?. No:21 mahfuzdur. ) İbnirreşit harekete başlayınca Londra matbuatı ateşler püskürmeğe başladı Bağdat hattımın müntehası | Sasra körfezinde kâin Küveyt| limanı olacaktı. Burada Müba' reküssabah isminde bir Şeyh | vardı. Buadam İngilizlerin| mahmisi idi. Alman sermaye- si ile yapılmış bir hattın mün. teha noktası İngilizlerin kont rolü altında kalacak demekti. Almanlar bu noktaya çok ehe mmiyet veriyorlardı. İmpera tor (Küveyt) in Mübareküssa- bahtan, tabir aharla (İngiliz nüfuzundan kurtarılması Tüzu- una Sultan Hamidi ikna için ok çalışmıştı. Onun da Sül tan Hamit gibi sefirlerile doğ- radan doğruya muhaberesi ve şifresi vardı. Bu hususi şifre i Je Baron Mareşala talimat gön- di k Mübareküssabahın ku- | vel askeriye ile Küveyt'ten çı kartlması fikrini kabul ettirme ğe bir hayli uğraştı. Sultan Hamit İngiliz siyasetini kuşku landırmaktan çok korkmakla beraber Baron Mareşalın tel- kinatına kapıldı ve o tarihte (Hasi) de bulunan Necit E: i İbnürreşi ifre | Abdürnamıain manrem ev- rakımı sakladığı dolap ildi Esasen bir veya konsoloshaneye ilt A pa Ha ne etmek etmek hatta Av müsaade le yahut Avrupa kâfi izerine yürümesi emro lundu. İbnürreşit Cezir n en kuvvetli Emirlerinden ve Sultan Hamide sadıkgö Aldığı emir üzeri ve harekete gelen | İbnürreşit az zaman zarfında (o Küveyt'e yaklaştı. Ancak bu hareket İn ilterede (fevkalâde suitesiri mucip olmuştu. Londra mat- buatı ateşler püskürüyordu.Bu ia'den son derece telâşe düşen imperatnr bizzat Sultan Hami | Te ve Baron Mareşal marifeti 'e Babı. müracaat İbnürreşidin durdu ca etti. Bunun üze! Sir telgraf çekilerek e hususi çin zile nedense hoşuna aleyhi ken kuvvet v ceğini zannı Paşa gibi idi idi ünüyordu. $ bir zatin buna sebbüs etmesi bir çok kılü k ve As zetelerinin türlü türlü n davet aşikârdı tan Hamit Sait Paşayı en çıkıp evine avdete ye Nâzıri Te edeceği €derek şaların sefarethaneye melerini emretti. Bu cel İ deti İbnürreşide tebliğ olundu. | O tarihlerde 7 veratoru deni hemmiyet veriyordu bel bir harpte Alman ger nin kömürsüz kalmamaları | disi kö- | Wür depoları aramakta idi. Bu |”? müsaade bu meyanda Hadide civarında bu. | Yuru'ması ricasında olduğun lunan hâli bir adayı zatı şaha- |sövlediler. Kevfiyeti meden istedi. Baron Mareşal | arzettim. Ragım Paşayı çağır. #unun için Babrâliye mütead. - | dr. ayni vazife ile İngiliz sefa- dit müracaatlarda bulunduğu |retbanesine ( gönderdi. “ihi bir gün cuma selâmlığın- Javdetinde menfi cevap getir- lah sonra huzuru şahaneve gi- | MİSt., O gün akşama kadar (Bohrahnende Alman | (2ha bazı zevat ayni is için se- gemileri mür © tedariti | farethaneve gönderildiler. wüşkü lolduğunu ve İmnerato “wn Hodide civarmdaki hâli a- davr kömür deposu olmak tze- *e Almanvaya terk ve tahsisi- ne müsaade buyuracaklarmı za -wwbanenin zevali napezir dos Mundan ümit etmekte bulun- | tağnu) söyledi. Hünkâr bur) “ zerine hemen o gün beni | rarak? ça eyin azimetlerine için uzak denizlerde See veriyordu. İkinci gin zatı şahane beni gönderdi. Sir Okunur seir. A- dam Blok baştercümandı. Pa- İsanın bulindugu odaya götü - röldüm. Hava son derece s caktı, Baram horam terliyor. duk, Ali Namık B. o Paşanm yanında oturuyordu. Bitmedi — Yemen valisi F; ya şimdi bir telgraf çekiniz o) Hindistanda bir tecavüz dava kâfi miktar asker gön-| OKALKÜTA, 29 — Yüksek dersin lâzmmgelen tesisatı aske- İrütbeli bir İngiliz zabitine hi vive yapılsın ve neticeyi en kı-İliler tarafından taarruz edilmiş sa zaman zar'mda bildirsin, . Zabitin yanmdaki yaverler deyi tetiiğ ettim, İden biri oğır surette yaralanmış Feyzi Paşadan /tır. enilen cevabı aldık. Ve (Ba e Miremal')”e de Hdide c ,Mektepliler müsabakası bir ada bulun. zi Paşa —oe ve yalnız bir tek ada| t ölüp o önün da mevkii 2ri olduğunu Hariciye Nazı marifetile söy'ettik. Raron | vera! bir i askerinin " a tahsisi gitme- 68 inci haflanın birincilikleri 68 inci hafta birinciliklerini srasile yazıyoruz: 1 — Jandark Frans bi talebesinden Al kı Bey 2 — Darüşşeti 14 Nazım B. 3 — Notr dame dö'sion Fran asi ile ni di, İ mekte- et Hak- : İ a Lisesinden Fa-| Jkat Pasa hepsine ayni cevabı | MİLA Sulh siyaseti Almanyanın si ması nedir? Alman; delesi devam ediyor. Birçok nu tuklar söyle, du ki hariçte derir lit etmekten geri kalmadı. manyanın kendini ağır şartlar la bağlıyan sulh desin den bir an evvel kurtulmasın dan, borçlarını verecek halde ol mua madığından, hudutlarınm tas İhih edilmesi lâzımgeldiğinden İbahsedildi. Kabi nazırların bu yoldaki neye dahil bazı nutukları tu, Hariciye nazırı hiç bir $ söylemiyordu. Nihayet aşağıda ki telgraftan — anl'yoru Curtius de © söylemek unu hissetmi kadar söylen rici siyase- te taallük eden sözleri tenkit et- İmekten kendini alamım şimdiye ı ha nsayı Hu Lehistana ge; İntihabat mücadelesini raretle söyleneri sö. iLehistan: kuşkulandırdı dutlarm tashihi, İmiş eraz'nin iad İmektir. As Bu doğrudan İhududu için sö dendi İşte şi | Ş İtesiratr iza! Alman milletinin pek bü- seriyetinin hali hazır Er n taki af'ndı edilmekte olan Stre- yasetine muzahir bu- ta mütealli! e bazı fena it yaseti çiş et mekte ve harice karşı Almanyı nm siması tağyir eylemekte ol | unda muharebe etmiyorduk. Bi | sunun kazandığı bu duğunu ilâve etmiştir ie mahe sslahatı temin projeler ka- Cenubi Amerikada Peru ibtilâli Hünkâra| | O da| M. Legüla LİMA, 30 (A.A. ) — Sabık Ret ümhur M Lorenzo adasına nakledilmişler ve M Legula'nın vaktile si Leguia ile wi düşmanla rını hapsettirmekte olduğu hapisane- ye konmuşlardır. Yunanistanda kıyam mı apak ATİNA, 29 —bBir kıyam başlamak üzre bulunduğu hak - kında yeniden musır bazı şayia- lar devran etmeğe başladı. Or- da intihabat müca-)” iyor. Bittabi bu sö İylenen sözler arasında öyleleriol akisler tev-| AL hariçte birçok tefsirler? yol aç) lüzum: | oğlu, San! AYET PAZAR X İstanbul zafer neş ( Başı. Birinci könanl gtir muhtelit mül murahi Cemiyeti isi umumi aza komisyonunda baş isi bele İları da hazır bulunuyordu Dış meydan merasimi mek ı binlerce Hiden tamamil: o kapanmış bir halde idi, Sonradan gelip te me- anda yer bulamayan on bin- lerce insan resmi gecit güzergâ hi olan tramvay yolunu Beyazıt tan itibaren köprüye doğru ka patmıştı. En kıdemsiz zabitin nutku Askerin teftişi bittikten öon- ra ordunun en kidem i olan mülâz m Nuri Ef. şu nutku jirat etti, Muhterem arkadaşlarım: Bugün Türk ordusunun k tarihinin en büy günü dür. Türk ordusunun; — başi büyük zafer eklilini takdığı gün dür. dan 9 sene evvel 30'a gustos günü ufuktan selen Türk afer nurunu onim yanık nasiyesine muzaffer ordunun imağlüp ve makhur iye ve me ret n koşuşar aha- zal yül ordusur b nem ateşleri Ci risinde Türk za - uhteremi k han tarih i bir zafer nadir kayit o- Milâttan 216 sene böyle tosta Anibal (Kar) da Romal'lara karşı Kartacalıların min etmişti. Napolcon (Yena) (Osterliçi) Molteke astı Fakat bizim muharebemi bizim bunlar) edi! ne bir istila iyalizimir ıharebe etmiüord as! bir a yağ za inizi ne de bir runda tin mleketin kur uharebem kurtuluşu ve bir tarılmı mevzuuba: Bizim bugün yıl tes'it ettiğimiz zafer ilk günü ve baş harebesi zim dönümü bayramı n baş uzun di muzu umandanlık mu İ zamani hatılanmış hiç bir şey tesadüfe talihe © bıral zer şey hesap ve kitaba reli bir ordunun hasılai sa: Bunun içindir ki bu muhare be süratla inkişal zarbe İle bitti. Türk ordusu baş kumandan ve diğer bütün » ku- imandanları ve'bütün zabitan ve neferlerile diğer bir orduyu ça tırdatarak çökertti, dağıttı o ve mahv etti, Torpil yiyen bir ge- minin sular içinde kaynayış hatırlayınız işte düşman böyle bir girdap içinde vatanımızın ve güzel Türk ülkesinin harimi is- metinde böylece boğuldu, ve bö ylece kaynadı gitti. Efendiler: Bu zafer öyle bir zaferdi ki bir ordu batarken bir millet yükseliyordu. Türk ordu su yalnız çarpıştığı düşman or- dusunu değil bir cihan husume- tinin açtığı kara ve zehirli gözle ri bağlıyor ve körletiyor. Hırsla sikilan birçok yumrukları kökün İden kırıyor. Kendisine zaferle- rin en büyük zaferi yaparken mil letini karanlık bir mağaradan çıkararak onu açık ufuklu reha yollarından hayat ve nefes ala- cak geniş bir meydana çıkariyor du. Kardeşlerim; Baş kumandan muharebe: nasıl oldu; Bunun safhatı nedir? Birkaç kelime ile bunu anlata- : Büyük harptan silâhları a- İbnmuş bir ordu ile çıkan milleti İmizin haris emeller taşıyan düş manlarijonün güzel vatanı yer yer işgal etmiş; Onun hayat hak ını tanımam:ş nefes almaması in göğsüne dayanmıştı. Onun İbu anmda kurtarıcı bir el ve bir baş çıktı, Bu el onun üzerine çö- ken kâbusu birer birer ayıklama ğa başladı Gazi Mustafa Kemal; Milleti nin irade kuvvetini yavaş yavaş *İçöktü, bir 2 , zaferi değildi.. STOS 530 esi içinde çalka kür millet yükse! İdi. er leket ve bi istikiği kaz. | İrini yaşiyoruz. Yükselen hürri- İyetini, istiklâlini kazanan Türk milleti ve onun yüce ordusu bü- tün cihanı takdirlerine mazhar İolmuştu. Kardeşlerim burada İbu parlak günün yrl dönümünü İkutluluyoruz. Bugünümüz uğru İna can veren ve kan döken mü İbarek şehitlerimizir w “ şat ol sun burada bu parlak günün gü- neşi olan dshakâr başı, Gazi Mustafa Kemali selâmlıyalım. Yaşasın! Ulu Gazımiz Gazi İMustafa Kemal Yaşasın Hür yaşayan milleti... Yaşaşın yeti... Yaşasın Türk ordusu. Nuri Ef. nin nutkunu mütea- kip kolordu kumandanı Şü Naili paşa da şı nutku irat etti Kardaşlarım bugün tecelli- nin ve o ak'betin nurlu günle- Türk ve Türkiye Cümhr i Arkadaşlar M İettiğimiz bugünür İhiyetini pek güze Esasen; o günleri biz taihte o kumadık i k, O gün lerin bugünkü neticesini de gö- rüyor ve yaş yoruz. Evet, bugün Türk milletinin; Türk ordusü- nun ve Türk ihinin et üdür. Baş kumandanlık mu rebesi Türk milletinin istiklâlini n rneşahi adaş manâ ve ma zim Gi nürri- ile dolu ahife da na bir daha ispat etti, Ti 5 bir zabitleinin andanlarını! Jidare kabiliyetinin F Tü kârl le ystleri nasıl ni cihana bürhanı oldu feragat ve fe iksek muvaffak arr ile en başarab ildiklerini büt ispat etti Türk milletinin ve Türk ordu zafer; y »'z bir meydan . muharebe Meti yesinin de bir 2 kumandanlık m Türk milletinin Dı inin *a rebesi; Asıl üzerinde bir rüknü olduğunu bi na tanıttı. Vebugün çindeki şerefli muvafi sayede Jsevkr i ile bize bug İve kazandıran bi Gazi Mustafa Kemal zretlerini rmetle selâmlarım. Bu ında Şehit olan Türk evlât- rmın hatıralar nı hürmetle yat eyler ve ruhlarma fatihalar it- |haf eylerim, Bunu müteakip geçit resmi İbaşladı. Resmi geçide başlana aratan cağı sırada B. M. M. Reisi Kâ-| İzm Paşa Hz. de meydanı teşrif İettiler. Geçit resmine iştirak e- İdenkitaat şu sıraile hareket etti. İHarbiye mektebi, muzikasile be raber, askeri tıbbiye ve baytar İmektepelri, deniz — mektepleri, Kuleli askerr lisesi, Halıcıoğlu askeri lisesi, Maltepe askeri li- İsesi, piyade alayı muzikasile be- raber, istihkâm bölüğü, muhabe re ve süvari bölükleri, topçu a: layı, polis alayı, zabıtai beledi- ye itfaiye bölüğü ve itfaiye oto- İmobilleri, tayyare timsali, meh- ter takımı, sivil mektepler, es- naf cemiyetleri. ile gâhı Alay azami bir intizam haraket ediyor ve güzet İhalka halinde çeviren halkin yü! İrekten kopan alkışları arasından |? geçiyordu. Tayyare timsali İ | Tayyare timsalinin etrafında duran beyazlar giyinmiş mektep (li hanım kızlar üzerlerinde “Bü tün varlığını milletten alanTürk du ile donanma zabitanı arasın- |çalıştırmağa başladı. Bir ordu|tayyare cemiyeti 30 ağustos za da vukubulan bazı becayişler bu şayialarla alâkadar gösteriliyor. Bu şayialar halk arasında heye- can: mucip olmuştur. Maama- fihsşayiaları muhaliflerin — bir maksadı mahsusla çıkardıkları da söyleniyor. n gece İngiltefe sefar:tha- nesine kaçmış. Dedi, hayret ettim, Hünk: fin telâsı anlaşılmıyacak sey | Kız mektebinden 72“Ne- zahat H. 4 — İs, Erkek 327 S. Pertev R. Lisesinden İ taklibi hül Bahriye ve harbiye nazırları ümet için bir kıyam vukubulduğu şayialarını şildet. le tekzip ediyorlar. İcıktı. Şarktaki | istilâlar, köre meller yıkıldı. Memleket içinde- İki kara kuvvetler ezildi. Garpta- İlci düşman istilâsma sıra geldi. Zabıt B. İnönü, Sakarya ve Dumlupmar o muharebelerinin tarihcesini yaptıktan ve Gazi İz. dehasını hararetle tasvir et- tikten sonra hatimei makal ola- rak dedi ki: 30/ağustos/ 338 günü düşma İfer ve Tayyare bayramını tebrik eder,” ibaresini havi dört köşe İve muhtelif renkte kâğıtları ser İpiştiriyorlardı. Merasim büyük İbir intizam dahilinde — cereyan Jeti Dün gece şehrin muhtelif yerlerinde musamereler tertip edilmiş şehir tenvir edilmiş halk sabahlara kadar büyük zaferi tesit etmiştir © İtamr münasebetile resmi ve cidal| Mİ. Ankara ve Izmirde Zal bayramı şenlikleri | ANKARA, 30 gün 30 Ağustos Te elefonla) — Bu- | süsülenmiş iki topun ri res mülâzim Raci Be nen Başkumandaniık meyi i hakkındaki hitabesi müstahketi dan dahi 8 ben bir nutuk © söylemi sa parkında büyük bir eğlence tertip) heyet saat kulesi yanına İ rin muhtelif mahallerinde gece yar mi | r umumiyetle donanmış. şeh larından sonraya k eğlence ve şenlikler | Tayyare Cemiyet dar devam edei | bilâhara mevk iş,'nı Paşa taraf n Marma İ edilmiş, gece geç vakte kadar devam geçit resmine saat 11 debi etmiştir Tayyarelerimiz de uçuşlar! İZMİR, 30 (A. A.) — Zaler ve | me iştirak etmişlerdir. Hİ tayyare bayramı wünasebetile şehir) idrak ettiren büyük Gaziyf lmıştar islerile dö Gece sal ele İ baştan başa dona | deniz ke Kışlanın | met ve minnet marındaki meydanında geçit | « resmi yapacak kıta nç içindedir rla bir bahı İbir çok yerlerde eği lunduğu gibi fener | asıştı Irak başvekili! Pş. Ankara ANKARA, 30 (Telefon Başvekili Nuri Paşa ekspff Şefi ve tarafından İSİ İstan müfrezesi ve jandarma polis ve za alayı İ bıtai belediye memurları ve kız İtepleri, ahzr mevki etmişler ve saatl | kulesi önünde! balk | ps m y ta binleri ette. Mü ta ahkem mı k salonunda toplanan! vali ve erkânı memurin ve İzmirdi İ mevcut meb'uslarli belediye e Cumhuriyet Hlak Fırkası e heyet) fikasile birlikte indi lerile bazı yet ve teşe Başvekil Hariciye Rüştü B Pazartesi günü İ messilleri kumandan Paşa i İ te Saat onda asker! yere 0 Istanbulun yeni kaymakamlari (Başı Birinci sahifede) |Emniyeti Beykoz kaymakam ve İlecektir. Y Bakırköy k B.İmesi muhtemeldir., İler ipka olu Hiç bir memur ai ler tas kalmıyacak tasdik yapılıncaya ni Bazli İkadar v yı vazife ede 1 ri alâkadarlara tebliğ olun eşat amı Şefik müşlard 1 tayin| i âliye arze vel e hiğ aryacağ v teşkilât murun lemiştir. li muav ek muştur akamlar bugün vi sa davet edilmişler dir Bu içtimada kaymakamlara ti izah edile ve dır yarın vazi olan bele netteki levi muvafı Emanetle basebelerinin tevh te yazı, fen, £ cap eden ye sı ve 5; tebeddülât a mdiki Üsküdar | - İmeclisi teşekkül edip ül İm Fuat B. İstanbulvilâystmek bütçeyi hazırladıktan # tupculuğuna tayin olunmuştur. | edileceği arılaşılmıştır Belediye kanumunua en z : yük mülkiye memuruna beledi-| . Şehir bütçesi 12 İye reisliğini tevdi salâhiyet Ti | Şehir meciisinin çi ümet şarktaki bazı, vilâyet za merkezlerinden başka|miişterek bütçe (12) Mİ * İrad'r. Bunu on ir yerde istimal etm 1'ye, $ milyonu idaresi Si ittir, E İyeni vaziyetin ica rek talimat verilec İsabah işe başlıyacak Ka akamlar, mıntakaları dahi tün hüst k yarım ta yar . linde beledi idar İla meşgul olaca bü- İhük arar Dahiliye vw lâyete tel mdan v ur. Ant rinin ayni oldukla arları teşmili larına Bar zırlanan cedvell letince tetkik zamanda rı kanında tasrih edilmiş oldu- undan bu karara tâbi değildir. Nahiye müdürlerini vilâyet tayin edecek İstanbulun yeni nahiye teş- kilâtını yarmak salâhiyeti vilâ- yete verilmiş olduğundan yeni nahiye müdürleri Vilâyet tara- Hından tavin olunacaktır. Nahiye müdürleri listesi bu: gün ikmal ve yarından itibaren işe başlamaları kendilerine teb- liğ edilecektir. Polis ve emanetteki tebeddü! Eylül iptidasında yapılacak olan polis ve Emaneti alâkadar eden tebeddülât ve teşkilât tat- | bıkat'n görüşmek üzre dün Ema| nette Vekâlet mahalli işler umu | İmi müdürü Nazif, Emanet mu avinlerinden Hamit ve polis m dürü Ali Rıza Beylerin iştirak- lerile bir ictima yapılmıştır. Nazif B. in beyanatı Nazif B. yeni tevhit teşki #nin çok faideli olacağını söyle! mis ve şunları ilâve etmiştir: — Vilâyetie Emanetin tevhi- di tatbikatını doğrudan doğru ya vilâyet ve Emanet yapacak- hare bu cedve alınarak maaşların fa murlara verilecekti Emanet bütçesine icap eden tahsisat Emanetin zabıtayı k polis memuru isabet yapılacak yeni kadrodaği stifad€ ye baliğ olacaktır diye cezaları tatir 101 iptidasında lere tevdi olunacaktır Bu talimatnameye £ vaydani atlamak, yere © pencereden halı silkme su, süprüntü atmak g” ye cürümleri için mak naktıler tesbit edilmiş ler bu cürümleri ika &ö hal karakollara götürü tu cezaları olmak'a m” İtulacaklardır, Tev ite > İda, şimdi olduğu gibi gl roptediliyor İ sıhhiye müdiriyeti: #9 Polis mildürü demiştir ki: İvilâyet sıhhiyesinine — Zabrtai belediye memurla-' murakabest altnda rı eylül iptidasında polise devre tır. iğ dilecek ve poliste yeni teşkil «| © Yeni beeldiye nie dilecek altmcı şubeye raptedile İemanet matbaasında 2 cektir. Yeni subemizin adı bele-! te olup yarına kadar * diye zabıtası şubesidir. Bu şube | cektir. müdürlüğüne tayin edilecek me| O Emanet, yeni Vi imurla yeni kaza teşkilâtı dola-| batına dair hazırladiğ! yısile yapılan merkez memurları bugün bütün belediye. kadrosu henüz Emniyeti umu- |ne tebliğ edecektr. miye müdüriyetinden gelmemiş | mıntakası dahilindeki tir. Kaza adedi kadar mer-|ra bir tamimle tevhit kez wamuru kalacak. diğerleri İn: tebliğ edecektir. tır. Ben yalnız belediye kanunu nun daireme ait olması hasebile tatbiatı takip ediyorum.” Zabıtai belediye polise