6 Temmuz 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

ilem ! Babıâlinin bu ince, nükteli diplomatı niçin gönderildi ? Mehmet Ali, devletler ara- daki rekabetten istifade et- k istiyordu. Fakat — Şimali tikada İngiliz - Fransız reka ânden — istifade edemediği * Osmanlı imperatorluğu- karşı da Rus, - İngiliz reka| inden müstefit olamamıştır. yük — devletlerin — hepsi az — « Mehmet Aliye muhalif bu- uyorlardı. Osmanlı ıdi kendine inkiraz — ederek “ sime uğramasını Mehmet ye bu maksatla yardım et-- kten daha iyi buluyorlardı. Babıâli Mehmet Alinin aça- 1 tehlikeyi hissetmeğe baş- dştı. Bunun önüne geçmek 1 Sultan Mahmut Mısır hi- B? iile en emin bir adamı va- Hısile temas etmek istedi. uk Reis efendi, yani haric nazırı olan Pertev efendi: nra gönderdi. Pertev efendi i, ince, nüktedan bir zattı. Pertev efe: inin harici siyasetini ida- evkide bulunr beler geçirmişti Pertev Efendi, | tnan haricinde | Mısır Hidivi ile mekt tesis ettiği dostlu; di Misirda... Efendi 830 temmi de İske yeye oluyor.. Sultan Mahmut Gi an ve uzayan isyanı bas tak Babsâlinin hâkimi i | S etmek için Mehmet A-| yeni bir vazife yükletmek| sordu. ilhakika 27 Safer 1246 hicrt| hle yazrlmış bir ferman mu| ace Sultan Mahmut, Mısır| ivi Mehmet Aliyi Girit vali| £ iyin ediyordu. u ferman 31 Ağustos1830 | Mehmet Aliye vâsıl oluyor. " ülün 15 inde Mısır donanma ; İtsıra hareket etmiş bultunu- çodu. ( ehmet Ali Akdenizde Girit bir adaya hâkim olmaktaki nmiyeti takdir ediyor, bun- dolayı memnun - oluyordu. y at Misir Hidivi, Morada uğ- gt zâyiatı bununla telâfi et- #ceğini düşünüyordu. şrtev Efendi Mehmet Ali Örüştü, bir müddet Mısırda 1. Nihayet Eylülde Mısır- nyad: * öyle) l kna ederek Babrâliyi endi emellerine göre çevir- . Mehmet Ali Os- €v Efendi Teşrinisanide abula avdet ediyor. Meh- Alinin Suriye Paşalığını da liğini Sultan Mahmuda an- W 4 - or. Fakat Padişah buna mu yal ğ Bufkl l < açt SKİ Ün küuvvetini arttırmak Babı- n hesabina hiç #ymuyordu. ehmet Alinin bir ecnebiye tığına göre kendisi Suriye V ılığını elde etmek - için ya- “E milyon frank sarfetmiş, » telif adamlara bu uğurda jok kıymetli hediyeler yol- (İ ştır. Nihayet Suriyeyi elde, 4 )k için Babrâli 60,000 — kesel © f etmiştir. Bu para o zama- S | & öre 10,500,000 — frank tutu-i Şit Fakat Mehmet Ali seneler- © yeri beslediği bu emelin bir| ! İi eline geçmediğini bir kere — Fç 1 gördükten sonra işi silâh- illetmek, yani isyan yoluna| vek istedi. Ortaya nasıl çıkıyor? Tehmet Alinin Suriye hare- da nasıl başladığını anlat- n evvel devletlerin o za- W 'ki vaziyetini kısaca gözden K BÜHGiek lâzım geliyor: İ& pi f Nehmet Alinin iddiası Os- ÇŞ lt imperatorluğunu gencleş | vek, slahatla bu imperatı h T- hayat vermekti. İlevletleri anlı impera | Cığunun hisselerine ; koparıp aldıktan sonra her bipbu devletin tamamiyeti- * taahhüt etmeleri ne kadar b imperatorluğunu ||" İF Ü kat etmemiştir. Mehmet A-| / kendi emellerini Osmanlı im- peratorluğuna yeni bir — hayat vermek perdesi arkasında sak lamak istemesi o 'kadar şayani dikkattir. Maamafih ne olursa olsun Rusya ile Avusturya böy le bir Şşeye kat'iyyen taraftar tanbula doğru — ilerliyecek h hareket Avustı düşündürebi- (Bitmedi) den lin her yret hâkem misakmı rınr, aradaki ihtilâfların doğruya müzakeratla ve hâkeme mi racaatla çoktan bunu — halletmeli lâzım geldiğini yazıyor. “Tirmes” ih-| fata sebep olarak Balkanlarda iki devlet arasındaki rekabet, İtalyanın Avrupa kıtaasında harpten sonra te- vessü etmesine rağınen müstem! bir devlet nazarile kendisine bakılma mismdan mütevellit hoşnutsuzluğu, ve kendisine bir manda tevdi edilme metini, Fransa ve - Belçikanm — ise mandaya sabip olduklarını, İtalyada nüfusun arttığı, Fransada azaldığı ve İtalyan işçilerin centiba indikleri fa- kat fasist prensiplerine sadık olarak Fransa tabiüyetini kabul etmedikleri ve nihayet Fransız demokrasi idaı sile İtalyan fasist idaresi arasındaki farkı zikrediyor, İngiliz gazetesi ma- kalesine nihayet verirken ahiren M Grandinin iki memleket arasında bah- ri inşaati 030 senesi zarfında tatil ct- melerini teklif ettiğini 'Bu teklif ne oldu? & Hhat arasında nu kazanan dipl mal verilmez ki İ erazisinin üçüncü takasının da hiç bir tahliyesinden — bab a - Almanya dir. Parisli gazeti şasında Fransanm ne düşündüğ M. Briand'ın oradaki Fransız komise sine yolladığı telgraftan anlaşıldığını, Fransanın istikbale emniyetle baktı- ğınt ilâve ediyor. Almanya'nın ne düşündüğüne ge- hincci “Tems” gazetesi bu — hususta Alman devlet adamlarının Renin tah liyesinden bahsederken bir Sar hav- zasından da bahsettiklerini söyliye- rzek bir Alman gazetesinin — yazdığı bir cümleden bahsediyor. Bu gazel Almanların kendilerinden başka hiç kimseye teşekkür etmiyeceklerini ziyor. “Tempa” bu haleti - rühiyer Fransa - Almanya arasında emin bir teşriki mesalye müsait olmadığını (- lâve ile makalesine nihayet veriyor. M. Briand izahat verecek PARİS, 5 A.A. — M. Briand meb'usan meclisi hariciye ensü meninde Fransanın — İtalyaya karşı takip ettiği siyaset hak- kında çarşamba günü bazı iza- hat verecektii Amerikada'Bahri muahe- de Washington, 4 (A. A.) M. Hoover, bahri muâhedenin tasdiki meselesile iştigal etme si için kongreyi Pazartesi gü- nü hususi bir içtimaa davet et- 'aki |> ise Mehmet Alinin de k. BŞ miştir. llerdi. Netice itibarile İs- | |Jler. Birmanya sahillerinde kâin |karaya inmiş ve bu suretle ha- kaydederek| MİLLİYET Zelzele Hindistan korku içinde !.. LONDRA, 4 A.A. — Bu sa- bah Hindistan'nın şimali şarki kısmı ile Birmanyada gayet şid detli bir zelzele olmuştur. Kal- küttada ilk sademeyi müteakip yüz binlerce halk yarı çıplâk o- larak sokağa fırlamışlardır. Aradan bir iki saniye geçer geçmez ikinci bir sademe daha olmuştur. Cesim binalardan so- kaklara taş, kiremit, moloz dö külüyordu. O dakikada panik son haddine varmıştı. Ortalık toz topraktan kararmış, kadın- lar ve çocuklar çığlıklar kopa rarak kaçışıyorlardı. Evlerin bir çoğu yıkılmıştır. Cesim binalar da pek büyük hasara uğramış- € tahribatın vüs'at birkaç cektir. yani brna atfet- n hiddetini teskin için manda boynuzundan yapılmış borular öttürmektedir Akyaha düvar bir met dalgası hücum ederek yoluna rastgelen herşeyi — alıp götürmüştür. İki kişinin -tevkifi “Times” de okunduğuna gö- re Marsilyada Türk tabaasın- dan iki kişi tevkif edilmiştir. Bunlar geçenlerde yakalanan | kaçak kokainlerle alâkadar ad- dedilmekte imişler, Avusturyalı tayyareci —| Sanfransisko, 4 (A. A. ) — Kingsford Smith, — Southern Ctas tayyaresile buraya gelerek yüksekliğinde | vai devri âlem seyahatini ikmal |barile M. A vrupa birliği Birer birter cevap vermektedirler kümet, Belçika'nın Avrupa fe- derasyonu — hakkında — Bri- and muhtırası- |na verilecek ce vabın — metnini tasvip etmiştir. Belçika hükü- meti bu — ceva- bında esas - iti- Bri and ile hem fi- kir — olduğunu ve onun — neci- bane gayret ve mesaisine mu- h zaheret etmeği — M. Briand samimi surette arzu etmekte ol ğunu beyan ve fakat iktısadi- yat sahasında fevkalâde mühim bir âmil olan Cemiyeti Akvam ile bir rekabet zuhuru ihtimali İnin önüne geçilmesi hususunda | ısrar eylemektedir, Alman cevabı BERLİN, 4 A.A, — M. Von tius, Avrupa — federasyonu jesini ka- lolan fevkalâde içtimamda Ş edecektir. Avusturyanın cevabı VİYANA, 4 AA — N prese gazetesine nazaran, i Briand muhtıra cevap projesini edecektir. Mez ota muhtura nm ccühle rlanmakta olduğunu ilâve eylemektedi! Yugoslavyanı cevabı BELGRAT, 4 AA — Es kislovo gazetesinin bir muhat: rine beyanatta bulunan M. Ma- rinkoviç, M. Briand'ın muhtıra sını ve bir Avrupa federasyonu vücude getirmek için teklif et- miş olduğu usulü tamamile tas- p etmekte olduğunu söylemiş tir. kür gaz Yugoslavyada Siyasi tebeddülât yok BELGRAT, 5 A.Â. — Bazı y vükü bulacağı hakkındaki şayilar üzerine hü- kümet bir beyannamc neşrede- rek Yugoslavya hükümeti tara- de siyasi fırkaların artık mev- cut olmadığı ve hiçbir” vakitte evvelki şekilde yeniden ortaya çıkamıyacaklarını bidirmekte- etmiştir. dir, Berkisatvet Istanbula gelirken Filomuz perşembe akşa- mı İzmirden İzmirde bulunmakta — olan donanmamız perşembe akşamı saat yirmiden sonra başta Ami-| Hi ye kruvazörü işevket torpi- to geçer muhribi, Samsun Ta- şoz ve Basra torpito muhripleri takiben İzmirden hareket etmi; mba gece saat bil iye, Peykişevket, Sam sun, Taşoz ve Basra kruvazörü, torpito geçer muhrip ve torpito muhripleri Pasaport binası ci- varında demirli ral gemisi Mecidi karşısmna gitmiş ve orada demir lemişlerdir. İ Perşembe akşam amiral ge-| misi olan Mecidiye kruvazörün de vilâyet, belediye ve fırka er- kânı ile şehrimizdeki — Paşalar| mış olan Paşalar donanmamız-| bin liralık bir mükâfat alacak-| şerefine bir çay ziyafeti veril-' haraketetti miştir. Çay ziyafetinde — Ordu Mütettişi Fahrettin, İbrahim, eyin Kenan, Nazım ve Der- viş, Müstahkem mevki kuman- danı Hüseyin Hüsnü Emir, Va- li Kâzım Paşalar, ile Frrka mü- fettişi Zühtü, Denizli meb'usu Yusuf, Artvin meb'usu Meh- met Ali, Gireson meb'usu Ha- cim Muhittin, Kars — meb'usu Halit Beyler hazır bulunmuşlar dir. Ziyafete davetli olan zevat bulundukları| saat 17,45te Kışlada zabitan yur| Amerikan tayyarecisi 525 saat- yerlerden hareket ederek kışla| dunda toplanmış ve saat 18 de| ten beri fasılasız surette uçuyor| motörlerle Arniral gemisine git mişler, çay ziyafetinde bulun- muşlardır. Misafirler saat 20 de avdet etmiş ve Amiral gemisinde kal- la İzmirden ayrılmışlardır. BÜRÜKSEL, 4 A.A. — Hü fından neşrolunan beyanname- | | Kıtalarımız ANKARA, 5 (Milliyet) ve kahramanlıkla tazı Asiler artık her t yan hareketinin genişliyebilece; ler, En küçük hudut karakoli #uk kanlılık ve kahramanlıkla müşlerdir. Meseleni Heyeti Vekilede ANKARA, 5 (Milliyet)— Buğün heyeti vekile saat beşte' Başvekil İsmet paşanin riy İti i. İçtimada İktısat Vi e | | | et bina: olması tahmin edilmek Konyada şiddetli yağmurlar KONYA, 5 A.A, — Dün Me nın hangi ve-) görüsüler | | ler bağ ve miştir. Bir kaç ev kâmilen bir|b çoğu da kısmen yıkılmıştır. Hi- İâliahmer açıkta kalanlara dım etmektedir. Ankara teîgralrıve telefon hattı niçin bozuldu? Ankara - İstanbul telefonu |dün birdenbire bozulmuştur. Bozukluk yalnız telefon ha tına değil umum hatlara şamil-| di. Geyve ile Sapanca arasında- ki taş ocağında saat 16,20 — de birdenbire lâğım patlamış, ve hatların bağlı olduğu o civar- daki direkler kırtlmıştır. Derhal ittihaz edilen teddbir sayesine de telgraf hatlarından — birini |derhal bağlamak kabil — olmuş ve bu sayede telgraf muhaberati |intizamın? kaybetmemiştir. Kırılan hatların tamiri için faaliyete başlanılmıştır, Sergi heyeti Sanayi Birliği ikinci — yerli mallar sergisi tertip heyeti çar- |şamba günü saat 14 te bi bir içtima yapacaktır. Bu içtin: a Ticaret odasının murahhasla rr da iştirak edecektir. Verem İlagilterede gittik-| | çe azalıyor. LONDRA, 4 A.A, — Sihhi- ye nezareti tarafından neşrolu- nan bir istatistiğe nazaran tıb- bın terakkiyatr sayesinde İngil- İterede verem — vukuatı 35 sene- de bir milyonda 3184 ten 709 inmiştir. Hint Millicileri; ı Bombay, 4 (A. A. ) — Kon- gre reis vekili M. Vallabahi Pa |tel, hükümet tarafından “gay-| İzikanun? teşekkül,, olarak ilân ledilmiş olan kongre icra komi- İtesi reislüne M. Malaviyayi ta- İyin etmiştir. M. Malaviya — hali hazırda hapisanede — bulunmakta olan M. Motilâl Nehrunun — yerine |geçmektedir. Mukavemet rekoru Londra, 4- (A.A.) -New- York'tan bildirildiğine göre mu) kavemet rekorunu isteyen iki lar. Bindikleri tayyarenin ben- ;ıini havada bir sarnıç tayya- İresinden aktarma edilmektedir. |700 saat havada kaldıkları tak- dirde bir benzin şirketinden 40) lardır. İrana tecavuz haberi bütün kuvvetler oldukları yerlerde büyük so- asıl düğüm noktası İran-| hareketi tabii müstakbel münasebat İyet merkezinin gerekse şubele- ri asılsızdır ve tayyarelerimiz şakileri müessir surette tazyika başladılar Şark vilâyetlerimizde müstakir bir vaziyet yok muş hissini veren bu hale göz yumamayız! — Krttalarmız | da Şark hudut vilâyetlerimizi rahatsız edecek müessir hareketlere başlamıştır. Tayyarecileri| fesat ocaklarınım himaye görmesinden müte- miz dağınık asi kuvvetlerini pek muvaffakıyet ve tenkil etmektedir. lü ümitlerini kesmiş gibidi ler. Onlar askeri hareket başlamazdan evvel vellit vaziyettir. Bu vaziyet ancak İranın tam bir hüsnü niyeti ile hallolunabilir. Türkiyenin tenkili muhakkak olsa da fırsat buldukça sa kin köylüleri mustarip eden ve şark vilâyetle- ği zarınında idi-| rinde müstakir bir vaziyet yokmuş hissini ve- larrmıza kadar | ren bu gibi hareketlerin temadisi ihtimaline as- |la göz yumasına imkân verilemez. İrana toca- vüz ve sair rivayetler asla doğru olmayıp tenkil eyrini takip etmektedir. vazifelerini gör cccce- G00 —i eir Şarkta tedip harekâtımız Bükaler (Birinci sahifeden mabat) | Salâhattin ve arkadaşı Mem- |i Şurası muhakkaktır ki Iran |duh tevkif edildikleri zaman verf' hükümetinin son notamıza ve- |dikleri biri: ifadelerinde itira- ceVi iki komşu devletin | fatta bulu çin bir |rinin mihak teşkil edecektir. zli cemiyetin son hâdise- lerde rolü Ankara ağır ceza mahkeme-| mişlerdir, S; mel Gi için kendisinin İsinde şimali Kürdi pasaportunda |kâr etmekte g oğlu Sa lâhattin ve rüfekasının da inin |a 8 temm âdi-|tir. Bu mı Erzurumdan da! ya nakledilen diğer miyetinin bir münderecatı ile Ağrıdağı h: Ha nda manalı bir rabita tedir. Filvaki bu be- bulunması eldir. yeti etle muh Ş yakmda (!) dağlardan mccek&"n» ihtilâl müfrezelerine muavenet | Maznunlar kimler? tavsiye etmektedir. | — Erzurumdan gelecek - mazşi Şeyh Saidin oğlu Salâhatti-|nunlar şunlardır: nin teşkiline teşebbüs eti Çabakçarun Azi miyetin ise bu Hobyon cer den Talha oğlu Sadi ile arka- tinin bir istihalesi olduğu zan- | daşları Çaran, Şevki, Ömer, nedilmektedir. Zaten — mevcut| Ahmet oğlu Halit. Bunlar 17 malümata göre Salâhattin Trak-| haziranda Erzurumdan yola çı- tan memleketine dönerken Ha- | karılmışlardır. Bunlara ait d lepte Cemil Paşa zadeler ve Re- | va dosyası Ankara mahkemesi fik Halitle görüşmüş onlardan İne gelmiş bulunuyor. Maznun- bazı kimselere mektuplar getir-|ların da bugünlerde İstanbul mişti tarikile Ankaraya gönderilmele Mühürlerde neler var? — |rine intizar edilmektedir. Salâhattin Erzurumda cemi | — Erzurumdan davaları nakte- yeti teşkil ederken gerek cemi- îğî:'?;;'—_ıılgvğ; vHı::î?w dııer- Muş mahkemesinde de i mevzu ile alâkadar bir dava rü- İyet edilmektedir. Bu — davanın a Ankaraya nakline — mezk B rinin mühürlerini yaptırmıştır. Bu mühürlerdeki yazılar Kürt- çedir ve Erzurumda ehli hibre tarafından tercüme ettirilmiş- | tir. Ehli hibrenin tercümesine | nazaran: | di Hogiri — Muhipler î Hopyanlılar ANKARA, #zadegân — kurtarmak de mektir. Mühürlerdi yon cemiyeti İrakı dün geld z gelmedi, ge davaları 8 stünde bu-| temmuzda görülmeğe başlana- tefsir | caktır. edememiştir. lerde hanç lunan güneş edememiştir. ürlerin birinde “Heçik işaretini de vramallez Tapu U. müdürü Tapu ve kadastro — mü umümisi Atif B. dün şeh gelmiştir. Niçin );âî)—ıîdı? Zıya Bey hakkında tahkikat tevsi ediliyor İşten el çektirilen tevkifhane müdürü Zıya B. hakkındaki tah kikata devam olunmaktadır. Hususi istihbarımıza göre lerindeki “Kumi” olarak tercüme edilmiş ve “Ku- mi yekum” birinci şube, “Kumi dum" ikinci şube, “Kumi - se- yum” üçüncü şube, Çarum, Pen cum, Sitünum de dördüncü, be- şinci, altıncr şube olarak tercü- me olunmuştur. Ehli hibrenin raporu — | Ehli hibre raporunda mühür | buğüne kadar Zıya B. lerdeki yazıların bu havali Kür-|edilmemiştir. Tahkikatm görü- tçesile değil fakat Hakâri Kürt- len lüzum üzerine tevsi ve bazi derinin lisanile yazıldığını, bu gardiyanlarla kâtiplere teşmil havalinin bu lisanı anlayamıya-| edildiği anlaşılmaktadır. Bu me cağını tasrih etmiştir. Ehli hib- yanda sergardiyan Galip Ef nin reyi teşkil eden kimseler şun-|de ismi geçmektedir. lardır: ; Zıya Beye işten el çektirme- Erzurumda Murat Paşa ma-| yi mucip olan hâdise etrafında hallesinde 37 yaşlarında renç-| alâkadarlarca âzami ketumiyet per Yusuf oğlu Yaşar; yukarı muhafaza olunmakta ise de öğ- Hasan Basri mahallesinde mu- | rendiğimize göre — Zıya B. in kim Tayyar Rümer kariyeli tüc| mevkufları bir iki muayyen a- cardan Hacı Abdurrahim nez-| vukatı tutmağa cebir ve sevket- dinde kâtip 43 yaşlarında Hü- | miş olmasının sebep olduğu id- seyin oğlu İbrahim. dia edilmektedir a J İ di M T İ |