17 Haziran 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

'a 1SYdl'll başhyor İhtılaf bu gidişle hılkdıleceü bcnzcmıvor | Yunan asileri bulmu Mehmet Ali, Karı dikkatini Yunanistan dola- Hasile Akdenize tevcih edilmiş mlduğunu görüyordu. Halbuki iMisır da bir. Akdeniz memle İketi olduğu için Şark mesele: 'mevzu bahsolurken Mısirm bi- “takılmıyacağı aşikârdı. Alelhu- İîıılıî Mısır üzerinde İngilizlerin elleri her vakitki gibi devam yediyordu. Sudanda ilerlemek (Ve yerleşmek plânı, Mısırın as eti ve siyasi istikbali nokta Şazarından — mühimdi. Fakat , Mehmet Ali Afrikada meşgu Çoltrsa günün birindeİngil izle &din bu meşguliyetten istifade le Mısır üzerine bir hareket Ve — bulunmaları ihtimalini dü ıundıı Diğer taraftan '"endisi zdalma büyük işler görerek şid- çlttini arttırmak, her yerde ken- li nammı düyürmak emelinde “',ıhu bir adamdı. Şir yük ihtirasını tatmin için lıı,r t çıkmıştı ki Arabis bastırmakta — nasıl âli taratına geçmiş ilefer de Yunan ihtilâlini sön- | Hürmek için gene Babıâliye hiz hiRet eder görünmek yolunu tut bu isyan 1. Mısır Mtediği xhtm —a ot-r e karışmı Şediği bir hem de —Meh- “net Ali için zaten kendi şöhre iMini arttıracak bir fırsatı. Bü Feftün Avrupa Yunan — ihtilâlinin Mlaracağı neticeyi merakla bek- inerken Mehmet Alijynin bu ih Özlâli bastırmak için harekete| irgeçmesi Mısır hidivinin Avru- 'İlladaki chemmiyetini büsbütür. Kttıracaktı, Avrupanın na| H bu bü' y odali nda Vehabi| ası hem Babiâlinin is| meydanı boş e- Girit adasındaki isyanı bastır. mak vazifesini verdi. 822 de de Kıbristeki isyanı bastırmak lâ- zım geldi. Bunlar Mehmet Ali- nin Babıâğli nazarındaki ehem- Miyetini artıran yeni bir takım vesileler oluyordu. Nihayet Mı- sır hidivi Yunan ihtilâlinde de kendisi için Osmanlı imparator luğu çerçevesi dahilinde geniş- n ve nü Tuzunu artırmak fırsatını bul- muş olacaktı. Fakat şimdiye ka lar elde edilmiş olan şeyleri nuhafaza etmek, edebilmek lü- zumu da kendini hissettiri Mısırı, Arabistanı, Sudanı, Giridi, Hulâsa bütün ve hâkimiyetinin girdiği yerleri elinden kaçırmamak, di- met Ali Mısırda dahi ltmeğe muvaffa etmişti. M ra len € Yunan ihtilâli n Mehmet Ali Mısırdaki Yu nlılara ilişme: Dahili siy Mehmet Alinin ha: mak için dahilde, yani Mısırır idaresinde takip ettiği s de az çok gözden geçi: idesiz değildir. 808 den 811 sene| sine kadar süren zaman zarfın- da Mehmet Ali Mısırda iktısadi ve ziraai bir inkılâp vücude ge- tinmeğe çalıştı. Yani istihsalât | — İster İslâm âleminde kazan»lıcın çalışmak usullerini” zama- İiğı ehemmiyeti arttırmak ve- İnının terakkiyatına tatbik et- Ja başka bir takım siyasi emel-|mek lüzumunu anlıyarak ona 'verle olsun, isterse kendi guru-| göre faaliyete geçti. Mısır esas U ve iştihar hırsını nkşımıklınb:ırıle bir ziraat memleketi- l l6 un Mekmet Ali Mora is-/dir. Nil nehrinin suladığı ve ni Şti bastırmakta birinci de-| mümbit bir memleket haline 'Ucede faal bir rol oynamağa ka| getirdiği Mısır kıtasında iyi zi- |: lf'r'llldımu Ali Arabistanda Ve- Nlabilere karşı harekete geçer- bunu Padişah namına yap- viım tekrar ediyordu. Vehabi iareketi bastırıldıktan sonra riğabıâli Paşaları bu muvaffakı- 4 teti kendileri için iftihar hisse sil çıkarılacak bir muvaffakıyet nde ınfer addetmişlerdi. Lâkin itün zahiri şeyler bir tarafa bı iktlırsa hemen kabul edilmeli Arabistanda Misiır ordusu. Wvetini artıran ve müfuzunu | ıbistana kadar sokan bir â-| infil olmuştu. .,lllunın isyanını bastırmağa büs ederken Mısır hidivi ge €© Babrâli namına iş gördüğü- tü söyliyecekti. | Sudanı kendi hesabına ele ge irirken, Osmanlı imparatorlu- ınun Avrupadaki arazisi üze- baş gösteren hâdiselere dar olmaktan kendini ala ordu. 1821 senesi Şubatında Tepe- i Ali Paşa Yanyada isyan işti. Bu isyanı, Yunan ihti- i takip etti. Ne düşünüyordu?... W Mehmet Alinin Yunan ihtilâ- (karşısında ne düşündüğü şa- tetkik bir meseledir. lehmet Ali Osmanlı impara duğunün emniyeti, hayatı tai nazarından Avrupada ka şıklıklar olmasını, Avrupanın | karışıklıklarla meşğul ola- bu imparatorluğa ilişmek Oğin vakit bulamaması lâzım Fakat YWehmet Ali için daha mühim| ir şey vardı: Mısır... - Mısırda| şendisinin serbest kalabilmesi çin de hem Avrupanın, hem de S-manlı imparatorluğunun ka- olması icap ettiğini düştü- du. DU 21 de BabıâliMisır hidivine raat usullerile istihsalâtın arta- cağı Mehmet Alinin nazarı dik- katinden uzak kalmamıştır. (Bitmedi) —— .—. Hindistanda Mahküm oldular BOMBAY, 16 A. A. — Av rupalılarlı meskün mahallede- | ki Avrupalılara ve — Hintlilere İait dükkân ve mağazaların ö-| de Bari de Fransız ve Yugoslâv nünde ecnebi kumaşları satılma k için nöbet bek ü tevkif edilmiş- Bunlar, satıcıları korkutma- | |ğa matuf teşebbüslere dair olan (emirnamenin bir maddesi mu- a |cibince 4 ay hapse mahküm e- dilmişlerdir. ! 42 isi kadın olmak üzre 45 kadar erkek Bombaydan 10 mil uzakta bulunan Bandra'da yer- lilerin içki satılan ve kullanılan yerlere girmelerine mâni olmak için bu yerleri tarassut etmek- tedir. Çinde Sui kas! KANTON, 16 A.A, — Kan- tonu ziyarete gelmiş olan Liu- Huan-Yen Kwantouag valisile bir müddet göru: tiği sırada muhafızları: biri| birden bire içeriye — girmiş ve gayet yakından kendisine ateş | etmiştir. Liu-Huan-Yen, oldı |ğu yere yıkılmış ve hastanc: götürülürken yolda ölmüş! Katil, hemen sokağa — kaçmış, fakat biraz sonra polisler tara- fından yakalanmıştır. Mutaarrız, zabiteye verdiği ifadede Kwangsi'deki asi kuv- vetler kumandanının Liu-Huan -Yen'i öldürmeğe muvaffak ol- duğu takdirde kendisine 10 bin dolar vermeği ve ayni zamanda odasıma çekilerek istirahat et- | $ mmsa ile Neıstenıyor? ediyor !.. İtalya ile Fransa arasındaki ihtilâfın bu gidişle halledileceğe benzemediğini söylemek acaba mübalâğa olur mu?.. Londra konferansında bahri tahdidi tes lihat işinde uyuşamıyan bu iki devlet arasındaki ihtilâfin kök-| leri her halde daha derinlerde - feranstan sonra Roma İile Paris arasında müzakerata deva edilecekti. Fakat şimdi an için vaziyet mü değildir. “İki Lâtin hemşire,, Fransa ile İtalya arasındaki me seleleri halletmek arzı iki tarafın mes'ul devlet rı tarafından a: ğildir. Bilâ 1 — Vâsi rulmuş bir dostluk tesisile damla edilmiyor de misak aktetmek; 2 — Tunusta- ki İtalyanları: etini ta- başladığı za-| | M. Mussolin! yin, Trablusu garpte hududu tashih.. İçin bir neticeye varmak istiyorlar'. Görülüyor ki, iki Lâtin hemşi re arasındaki mesele yalnız bah ri müsavat değildir. Afrikada İtalyanlar kendileri için müsa - it bir vaziyet istiyorlar. Asıl şa- yani dikkat olan cihet İtalya - nn Akdenizde Fransa ile bahri ni Aferikada elde edeceği müsa- ade mukabilinde tadil söylenmesidir. Fakat Fransa bu meselelerin ayrı ayrı şeyler oldu hu ileri sürmektedir. İki tarafın münasebatını va - kit vakit gerginleştiren hâdise- ler de olmiyor di « Geçenler - konsoloshaneleri nnımrle nüma- yiş yapıldı. Bu hâdisenin çıkar dığı mesele hâlâ kapanmamış- tır: Roma, 15 (A.A) — Fransa ve Yugoslâvya mümessilleri Ba ri hâdiseleri hakkında hükümet nezdinde teşebbüste bulunacak - lardır. Tayyare seyrederken MİLANO, 16 A. A. — Tay- yareler tarafından havada yapı- lan hareketleri seyretmek için toplanan halktan bir. kısmının işgal ettiği bir tribüa yıkılmış ve üstündekilerin hepsi — yere düşmüştür. Bir çoğu ağır olmak üzre B0 kişi yaralanmıştı Bir tayyare yere ineceği sı- rada kapaklanmıştır. pilot telef (olmuştur. M. Clotz Birdenbire öldü PARİS, 15 A.A, — Sabık na- zırlardın M Clotz füc'eten ve- sada maliye hazırlığı etmiş, âyan azası ol muş bir adamdı. Fakat Hanau meselesi hatırlardadır. Vasi bir dolandırıcılık şebekesi kurarak halkı iğfal etmek töhmetile hü- kümetçe takibata oğrayan Ha- nau namındaki kadının şirket- lerinde M. Clotz da alâkadardı. Bu mesele Fransada büyük bir rezalet şeklinde görülerek efkâ kendisini miralay yapmağı va- |dettiğini söylemiştir.. rı umumiye ve matbuatı heye- cana düşürmüştü.)| <ei İ Z A İi İ — İhtilâf hâlâdevam| tın devamı | denen | ., müsavat hususundaki talepleri- | edeceği | XA A L Amrr!knda — Gümrük Yeni tarifeler çok ağırdır... | , WASHİNGTON, 15 A.A.— Âyan meclisinde yalnız 2 rey ekseriyet kazanmış olzn güm- rük kanunu mü: sinde 153 reye karşı, 222 T |kabul edilmiştir. M. Hoover'in |bu kanunuü imza edeceği zanno- lunuyor. Fransızlara göre PARİS, 16 A. A. — Ameri- kan gümrük tarifelerinin reisi- cümhur M. Hoover tarafından imzası meselesine temas eden ho de Paris” gazetesi mu- kabele bilmisil tedbirlerine mü- racaat lüzümundan bahsettik- ten sonra diyor ki kan ihracatının he$ eh yarısını sanayi ma- il etmektedir. Bun- dan dolayı lüzum gördüğümüz tedbirler almınacak olursa Ame- ehemmiyetli zaratlara uğ-| ratılmış olur. Amerikan otomo- iî Heri âmilleri Fransada dante- lı.uım san'atını kurtarmak için daha şimdiden tavassutta bu-| Tunmuşlardır. Herhalde güm- mun her kat'i surette ni-| ek icap etmektedir. | Paraları almış MADRİD, 16 A.A. — Mad-| rid belediye meclisi azasından olup 2 milyon peçetayı zimmeti ne geçirmekle zannaltına alı- nan M. Serran, Paristen Madri- le gelmiştir. M. Serran müddei nümiye müracaat — etmiş ve hâkimlerin karşısında saatlerce ilade vermiştir, küşat resmini yapmal | Ankara, 16 ( Telefonla ) —| Devlet demiryoları müdiri umu misi Haşim Bey bundan bir müddet evvel Kütahya- Balıke- sir hattının inşaat — faaliyetini teftişe ı;iunişıi Gerek bu seya Seyahatim Kütahya - Ba lıkesir hattının inşaatını ve son vaziyeti tetkik maksadile yapıl mıştı. Bu hat çok güzel bir ara ziden geçmekte olduğu için ileri | İde bilhassa seyahat ve — güzel | manzaralardan istifade nokta - sından da ehemmniyeti fazlalaşa caktır. Hattın — güzergâhının | kısmı azamı ormanlık ve çok dalgalı arâzidir. Bittabi hattın | İticarx ve iktısadi ehemmiyeti de şayani kayit bir vaziyet ola- aktır. Hattın ikmali yaklaşmış tır, Sene nihayetine kadar ikmal edilmiş olacaktır. Faaliyete de- |vam edilmekte olan Ankara - Sı |manya kilisesi kıral Karol İsöylemiştir. nnnnnunu Yunan meclisi M Romanyada telgrafına Kâzım Dahili sulhü sükün.. SÜKREŞ, 15 A.A, — Kıral, da bir Balkan konferansı aktı hakkında Yunan meclisi meb' usanı reisi tarafından — Büyük| Millet Meclisi Reisliğine — ve Başvekâlete âtideki telgraf gel İceneral Presan ile ceneral Ave-'mxştı resco'yu mareşal tayin etmiştir. Kıral - kıraliça BÜKREŞ, 15 A.A.— Ro- ile | “Atinada ilk Balkan konfe- ransının toplanması yani - Bal- kanlarda sulhü tahkim ve mil- letlerimizin ahenktar ve feyiz kâr teşriki mesaisini temin ede- cek olan Ba'kan ittihadının hay |zifile çıkması yolundaki ilk adı |mımn atılmış bulunması dolayı sile Yunan meclisi namma o- nun hissettiği meserretleri ib- lâğ Yunan meclisi ilk aferansının kısmı a- zamı itibarile siyasi şahsiyet- lerden mürekkep — olmasından, bilhassa mahzuz ve kendi sara yında konferansı ihzar suretile Balkan milletleri siyaseti âle- minde daha sıkt münasebat te- sisine medar olmakla kendisini bahtiyar addetmektedir”. Jean Kshirtokaf Meclis recisi Kâzım ve Başve- kil İsmet Pa: vaben atideki göndermişi Ceneral Presan asındaki iştir. en ar talâk kararını fesheti Kabine parlâmentoda | BÜKREŞ, 15 A.A, — Kabi-| ne, meb'usan meclisinin huzu-: runa çıkmıştır. M. Maniu dahi sulh siyasetine devam edeceği ni beyan etmiştir. nihayede teşekkür eder ve sami Meclis içtimat unan itilâfının tasdi- kinden başka iş kalmadı Ankara, 16 ( Telefonla ) — Büyük Millet Meclisi bu gece Atinadan cevap geldiği takdi de yarın sabah , aksi takdirde öğleden sonra içtima edecek ve | CTürk - Yunan) itilâfnamesini müzakere edecektir. Harici siyaset BÜKREŞ, 16 AA Maniu, ecnebi gazetecileri ka- bul etmiş ve kendilerine — bazı beyanatta — bulunduğu sırada| Romanyanım harici siyasetinde hiç bir değişiklik olmıyacağını Şimendiferlerimiz Devletdemiryolları büyük bir inkişaf gösteriyor.. 15 Temmuzda tren Sıvasa vâsıl oluyor, İsmet Paşa Hazretlerinin arı ağlebi ihtimaldir. Umuml Müdü> Haşim Bey sı ve gerekse mevcut demiryolla | |rmın genişlemesi ve günden gü ne ehemmiyet kesbetmesi ida- remize merbut atelyelere de mü |tezayit bir ehemmiyet atfet- memizi intaç etmektedir. Bu selesinde adeta santral vaziyeti İtilâfnameden başka müzake re edilecek madde olmadığın - dan Reis Kâzım Paşa kısa bir nutukla senelik faaliyetten balı sederek meclis azalarına teşek- kür edecek ve meclis tatil kararı verecektir. Meeclis müzakeratı Ankara, 16 (A.A) — Büyük Millet Meclisi bugün Reis Ve- kili Nurettin Ali Beyin riyase - tinde toplanmıştır. Ankara şeh- remaneti tarafından, hazinece tahsil edilmekte olan belediye hissesi karşılık gösterilmek su- retile bir milyon liraya kadar ak tedilecek istikraza Maliye Ve- kâleti tarafından kefalet edilme si hakkında kantn lâyihası mü zakere ve kabul edilerek yarın S eeelora lim edilmiştir. Fabrika yakımnda | faaliyete geçecektir. Şimendifer tarifelerinde tenzi lât meselesine gelince gerçi ik- tısadi aksi de gi izi ehemmiyet değildir. Gümrük tarife kanununun tat |bikı dolayısile memleket dahitin deki umumi nakliyatın azalma 'sr şimendifer nakliyat varidatı nın da tenakusunu intaç etmiş- |tir. Bu tenakus mühim bir ye- kün arzetmiyor. irler şimendiferlerimiz ve diğer nakliyattan mütevellit |yas hattı ikmal edilmek üzere- |ni haiz bulunan Eskişehirdeki şi | tenakus bu suretle kapanmakta- dir. Bu hat 602 k. m. redir. Bu- |gün aldığım bir rapora nazran |ray ferşiyatı Sıvasa 26 K.m. kal mıştır. Bu kısmın temmuzun 15 e kadar ikmal edilmesi ve tem muzun 15 şinde hattın ray ferşi yatınnı Sıvas ulaşmış olması kuvvetle memuldür. Resmi kü- şada gelince ağustosun 31 inde Başvekil tarafından yapılması | ağlebi ihtirnaldir. Sıvas - Kay- seri demiryolu Sıvas, Samsun, Kayseri ve civar ahalisinin ikt sadi vaziyetleri üzerinde çok mü him roller oynryacağı ve bura - larda mühim inkişafların husu le geleceği şüphesizdir. Gerek yeni yapılan hududun çoğalma | mendifer atâlyesini bu sene tak | viye edeceğiz. Onun için bu a- telyede yeni tarzda tertibat al- mak ve ilâveler yapılmak esası ctüt ediliyor. Şimendifer siyase timizin mühim — meselelerinden biri de şimendifer hatlarımızda mümkün olduğu kadar ahşap travers kullanarak hariçten al- mamaktır. Bu maksatla bir travers en- jekte imalâthanesi, montaj ve sairesi Derincede yapılmakta - dır. Yakında faaliyete geçecek - tir. Derinceye civar ormanlardan kesilip te emre amade bir hale getirilmiş (200,000) travers tes dır. Bizim tarifelerimizde mü - him bir esas vardır kd, o da nak- liyatı tüccariyede mesafe uzadık ça nakliyat ücretleri bu irmtidat ile maküsen mütenasip surette tenakus eder. Maamafih mü- him istihsal vaziyeti ve bundan mütevellit geniş nakliyat zaru- retleri baş gösterirse bittabi şi - mendifer idaresi de memleketin bu ihtiyacma karşı nakliyat tari Ah—lenndc tenzilât yapmakla ken İdisine düşen vazifeyi yapacak- |tır. Ankara- İstanbul seyahati- nin kısatılması için bazı esaslar hazırlanıyor. Onun için hat üze rindeki noksanların ikmaline ça lışılmaktadır... izere içtimaz niha- | vaziyetimizde — görülen | imüşsede bu o kadar ha | Eşhas naklinden mütevellit | dir. |eümledej olmak üzere imar mc,van'dal günden güne artmakta di K î)f».;ıçkı._m Veb'usan reisinin ve İsmet Pasalar Hazeratı mukabelede bulund ANKARA, 16 A.A. — Atina- mf cikâtımı takdim ederim. Güzel memleketinizin Ba onferansını toplamak hususur daki teşebbüsüne Türk matbu- atının tahsis ettiği — fevkalâdı müsait neşriyat ve bu iş hakkır da ricali siyasiyenin ifade eyle dikleri efkâr işbu — teşebbüsi r memleketimizde ne kadar yük bir hüsnü naz: edildiğine delildir Büyük Milllet Meelisi Reisi âzım “Reis Hazretleri; Nazikâne iş'arınzdan dolay en har teşekküratımla berabet birinci Balkan konferansının  tinada kariben içtima: münase betile samimi tebrikâtımı lüt |fen kabul buyurunuz. — Balkan |akvamı arasında — münasebati |hasenenin daha sıkı — bir halt İ gelmesine ve onların izhar et tikleri fikri " sulhperveranenin takviyesini istihdaf eden me- saisulha merbutiyetinin lâyen- kati bariz delillerir İte olan Türk milleti tarafındatı yüksek derecede takdir — edil- mektedir. Büyük bir hüsnü nâ- zarla karşıladığımız böyle bir işe müteallık teşebbüsün icrast himmeti ezher cihet güzel mem teketinize isabet etmektedir. Başvekil: İSMET Topraklarımız tahlil ediliyor ğ ANKARA, 16 (Milliyet) — İktısat vekilliği muhtelif mım” h takalarımızdaki — topraklarımı: zın ziraat kabiliyeti hakkmdâ fenni bir tetkik yapılmasını mu vafık görmüş ve celpedilen tof' rakların tahlilleri yapılmıştır. Vekilliğin lâboratuarında mu- tehassislar tarafından —yapır ta olan bu tahliller bitmiş: ; tahlil neticeleri umumiyet itibarile şayanı memnuniyet bif denecededir. Himayei escar ANKARA, 16 (Milliyet) — Himayei eşcar cemiyeti Ankâr ra şubesinin heyeti idaresi Yoz” gat meb'usu Tahsin B. in riya |( seti altında ilk içtimamı yapr miştır. Heyet Ankaranın husü' siyetini haiz kıymetli meyvalar rını mahvolmaktan kurtarmak için çalışmağa karar vermiştif Bu meyanda Ankaranın maruf armudu Kütahyanın tanımmış vişnesine üstün olan Engürü vişnesini ve Kaleçiğin nefis & | yvasını tamim etmek ve yetişti! mek için bir findanlık yapacak | * ve burada halka fıdanlar tevzi |* edecektir. Cemiyet bundan mâ” | |ada bir mıntaka dahilinde ağa$ |ların çoğaltılması veya kıymet' için halkı tenvir edici bir risalt P hazırlayacaktır. t —— İngilterede işsizlik LONDRA, 16 A.A. — İşsit lik meselesini müzakere için ti caret, sanayi ve belediye mü messillerinden müteşekkil koft” ferans bugün toplanacaktır. Sİ” yasi fırkalar rücsasr da aralâ' | rında bu meseleyi görüşecekle' P? 1000 artistin iştirakile MOSKOVA, 16 A.A. — SoY yet tiyatro ve artistlerinin biri ci olimpiyadı başlamıştır. 100 artistin iştirak ettiği bu temsi” Ter bir ay sürecektir. Mektepliler j müsabakası 58 inci hafta başladı 5SS Jacl hafta başlamıştır" Gazetemizde çıkan haberlef | den en mühimini seçip ©w | martesi akşamına kadar mü” sabaka memurluğuna gönde Finiz. / Neticeler - pazar günü neşredilecektir.