10 Nisan 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Topkapı sarayında.. Harem dairesi halka açıldıktan sonra... Babüsselâmdan giren bir ziyaretçi neler görür ? Topkapt sarayı harem dairesi çeşmeli sofa | Burada, tarihinin danlı bi eri kendi gözleri- zle görebilirsiniz. Üzerinden en asırların süngeri, bu izle- bir türlü silemedi. Siyah baş rını sallıyan ihtiyar servilerin M li olsa, kimbilir. bu asrın ço- ,îh lıklarına neler anlatır, ne kör- İf anç, ne acı ne meş'um hakikat Hişir ifşa ederler. * Kondimi bir an için, meselâ yından üç yüz sene evvel, şu Evri kubeli kapıdan iki zül eh ltacı arasından geçirilen kârı ll mam edilecek zavallılardan * r tanesi yerine koyuyorum da 4 W Mamarlarımda kanım çekilir gi- â_ oluyor. / Sonra di Hay, eski bir devrin sadece şa- olmaktan başka bir şey de- #4 p ldir ve ben buraya artık eli to Hlızlü cellâtlardan çekinmiye- V K € "ık: “Babüsselâm,, önünde - duran VA Ş 3zik bir kapıcı bana yolu tarif (4 Şlerken küçük bir ihtarda bu- gdu: h — Bastonunuzu — bırakırsa- B0 .. Kapının hemen iç tarafında Ş p ini mini bir saray cücesi çö- 'f elmiş, cigarasını içiyor. Bu Fliğlada Babüsselâmın üzerinde- * || kitabe gözüme ilişiyor. Oku- İprumt Hktezayı himmeti tabı bülendile yapıp. ı<lı.|ı mev iclit böyle resmi plkize nicam. Ş ;_ııı- eğet görseydi. Baki — nakşi zeevin Ücşklir dönböeti f gam Çi | ı. haiya ülham ile trihin inşet eyledim. kubbeli bina Ahmedisalisin za-| manında yapılmıştır. Seferli ko ğuşu diye anılır. Senelerdenbe- ri Çinilerin muhafazasına tah- sis edilmiştir. Çinili dairesi Top |kapı sarayının en metteki hazinelerini saklıyaı bir yerdir. Eski Çin asarından Seladon- lar, Mingler, Tsingler, mazileri dört bin seneye yaklaşan vazo- lar, ve daha üzeri yakutlu, ze- bercetli, mercanlı yüzlerce sa- ray âvanisi hep buradadır, Selimisalisin tamir ettirdiği hazine dairesinden pek uzun bahsetmiyeceğim. Şah İsmailden iğtinam edilen meşhur tahtı. camekânlardaki Padişah kıyafetlerini, tnurassâ sorguçları pırlantalı nişanları şlemeli eğer ve altın özengile- ri, ve daha hatıra gelmez bir ok kıymetli minyatürleri sine sinde kıskanç bir itina ile sak- lhıyan bu daireyi halkımızın şim diye kadar ziyaret etmemiş ol- mamasına ihtimal verilemez. Solda taraçalı bir merdiven- den çıkılmca bütün İstanbulu kucaklıyan bir manzara ile kar- ştlaşırsınız. Eski lâle bahçesi- nin bulunduğu yer işte burası- dır. Kubbesi yaldızlı kameriyede Meczup İbrahimin yaptırdığı iftariye köşküdür, (1050) set teşkil eden bu kısmın sağında görülen müzeyyen köşk Bağdat köşküdür.- Gerek bu ve gerek Revanm fethini tesbit için yap, tırılan Revan köşkü emsalsiz "İçinilerle süslü muhteşem Türk "|eserleridir. Hekimbaşı odası ile, Sofa köşkünde musannâ bir mangal (ç't emünü yümile Orta kapı Babiüsse- ilm turz Bu kapı, Padişah Üçüncü Ülustafa zamanında esaslı ta- âr görmüş, daha sonraları İkin ,L Mahmut tarafından da bazı veler yapılmıştır. ! Kapı geniş bir avlüya açılı- göze çarpar. Söylendiğine göre bu man- gal, Fransa Kralı XV inci Lu- inin Birinci Sultan Mahmuda hediyesidir. Topkapı sarayının öyle bir kaç saat dolaşmakla içinden çı kılır bir yer olmadığını söyle- meğe bilmem hacet var mı? HARİÇTEN ALDlĞ_lMlZ HABERLER| Tahtelbahir harbi insanileşti. ! Tahtelbahirler kaldırılmamıştır, yalnız beynelmilel kaidelere tâbi olacaktir.. Ingilterede Bahri konferans nihayet bitti.. Bahri konleransın nisbeten daha az bir zaman zarfında hal ledebildiği mesele tahtelbahir- ler işi olmuştur. Konferans baş larken İngiltere ile Amerikanın tahtelbahirleri büsbütün orta- |dan kaldırmak için çalışmağa Kendi aralarında karar verdikle- ri anlaşılıyordu. Tahtelbahirle- | rin kaldırılması için ileri sürü- |len behane umumi harpte -AL- manların bu harp vasıtasile has tane gemilerini, yolcu vapurları |nı batırdıkları, onuniçin tahtel- | bahirlerin gayri neşru birer si- lâh haline getirildiği söyleni- yor. Buna karşı Fransa, Japon- ya şiddetle muhalefet etmişler dir. Çünkü tahtelbahirlerin en meşru birer müdafaa — vası- tası oldukları müdafaa edildi.Ni hayet bu harp vasrtasının büsbü tün kaldırılamıyacağı görülün- ce hiç olmazsa bunların da di- ger harp sefinelerinin tâbi oldu ğu beynelmilel kaidelere tâbi tutulmaları — cihetine gidildi. Bundan da tahtelbahir muhare- |belerini “insanileştirmek” tabi- Ti meydana çıktı. Bir de her devletin bulundurabileceği tah telbahir tonilâtosu tahdit edil-, |miş oldu. Aşağıki telgraf Lon- | drada bu hususta neye karar verildiğini gösteriyor: LONDRA, 8 A.A. — Tahtel bahirlerin tonilâto — miktarları e SA l;ılllı Bahriye Lordu Aleksander hakkında cereyan eden uzun bir münakasadan sonra tahtelbahir lerin istiap hacimlerinin 2,000 tonilâto ve toplarının azami 5 Fransada Mahküm kadın Nihayet serbest bırağıldı. PARİS, 8 A.A.— Madam . Hanau saat 20 de serbest bıra- kilmıştır. Madamın tedavi edil mekte olduğu — Saint - Lazare hastanesinin kapısı önünde 300 kişi beklemekte idi. Madam Ha nau, tahliye edildiği sırada bun * lardan bazıları hasmane - teza- hürlerde bulunmuşlardır. (Büyük işler görerek para ka zanmak ve para kazandırmak i- çin Mm. Hannaunun teşkil et- tiği şirket battı. Pek çok kimse de bu yüzden zarar gördü. Mme Hannau mahküm oldu. Açlık grevi yaptı, ve nihayet hastala- narak kefalete rapten tahliye e- dildi. Kadın tahliye — edilirken toplanan halkm mahküm kadı- na karşı husumet göstermesi bu kadın yüzünden bir çok kinr| selerin paralarını kaybetmelerin dendi. :Tıyyıre kazası ATİNA, 8 (A.A.) — Sabık Yunan zabitlerinden birisi ken- disini Akropolden aşağıya ata- rak intihar etmiştir. — Zabit, küçlik bir evin damı üÜzerine düş müş ve ölmüştür. Dam çökmüş ve ihtiyar bir kadınım yaralan- masına sebep olmuştur. — —eereee — Belçika - kraliçesi BRUXELLDERS, 9 (A.A.) — Hindistanda Milit | mukavemet Tuz kaçakçılığı yapılıyor.. MADRAS, 9 A.A. — Gandi- rı Kokandada bu. tak süretile tuz kanunu yeni- ör. Mocülipar «tisl Lord İrvoln tanda tertip edilen bir içtima es nasında kaçak tuz dağıtılmıştır. DELHİ, 9 A.A, — Polis Sa- leempürde tuz imal etmekte o- lan 25 gönüllüyü tevkif etmiş- tir. LEvvelce de bu münasebetle söylendiği üzre Hindistanda hü Kıraliçe Mısır seyahatinden av- kümet tuzdan resim almaktadır, N vaziyelimiz | Maliye vekili tekaüt kanunu ve vaziy tiW |maliyemiz hakkında beyanatta butunacak İki numaralı kararname dün heyeti vekis lede kabul edilmiştir telt iCika ANKARA, 9. (Telefonla) — Heyeti vekile bugün içtima & derek iki numaralı kambiyo kararnamesini müzakere ve — kal etmiştir Kararmame tastiki âliye iktiran ettikten sonra yarlll | matbuata verilecektir. | Ayni zamanda yarın Maliye vekili de tekaüit kanunu, vazi' yet maliyemiz ve diğer bazı mesail hakkında beyanatta buluni caktır. İki numaralı kararnamede eshar ve tahvilât hakkında, alif re satışlara dair ehemmiyetli tadilât vardır. ç İSiyasi, iktısadi vaziyetimiz ve Rusyâ W — MOSKOVA 9. A.A. — Ecnebi menabi tarafından Türk Kü binesinin güya yakı stifa edeceğine dair muttasıl işan edile ; mekte'blan şayialar münasebetile İzvestiyi gazetesi diyor- kdi "İki #ene arka arkaya hâdis olan fena akim ve bir de Türk ikt yatınm esaslı surette islâlı yüzünden çıkan bazı mühim bozı |tuklardan doğmuş iktısadı buhranı fursat bilerek şü son- ayi zarfında alacaklı devletler| Türkiye hükümeti üzerinde mali if tıklâlini elinden a'mak için bir tazyik yapmağa — çalışmışlardır. Ayni zamanda burjuva matbuatınm alâkadar olduğu mali grupt larla elbirliği eden bir kısım matbuat Türkiyede hükümet buhi nt olduğuna ve İsmet Paşatım yakında istifa edeceğine daii 1 yialar yapmağa başlamışlardır. Bu propagandanın beyneımıııç yi zerinde yaptığı tesir Türk eshamımın düşmesi olmuştur. iyede mali bir felâket tevlit etmek v Türkiye hükümetini Avrupa bankalarına teslim olmağa icbar | eylemeğe matuftur. Sovyet efkârı umumiyesi yeni Türkiyeniti meleketi malf boyunduruktan kurtarmak hususunda sarfeyledi- ği gayretleri muhabbetle takip eylemektedir. — Emperyalistler | Türkiyeyi Avrupa malf sermayesinin yeniden bir müstemli! haline getirmeğe muvaffak olamamışlardır. Türkiye hükümeti- ni mali istiklâlinde feraget ettirecekleri hususunda besledikleri ümitler de boşa N İzmir hey'eti istanbule geliyor ANKARA, 9 (Telefonla) — İzmir heyeti İstanbula harâ ket etti, yalnız kâtibi umumi Turgut Bey pazar günü hareket ©. decektir. Bomba ile A_m-erı'kn ile muahede Yolovada feci bir clnayet oldu ile Ticaret si tabedildi. Cumartesiye Mec liste müzakere olunacaktır. ANKARA, 9 (Telefonla) — İ muahede- det etmiştir. Halbuki Gandhinin başına gı 101910101010 0)0DDD AD ; ha-| tİği milli mükavemet hareketii eç anü Bülmimadi GÜ SÜD Lip edenler ervelâ İogiliz hü- gibi ahval dolayısile mahfuz bu kümetine para vermek için bu Tunmadıkça tahlisiye sandalları | tUZ resminin tediye edilmemesi emin bir vasıta addedilemiyecek | iÇiN tahrikâtta bulunuyorlar. tir, Diğer devletler de çağrıla- cak LONDRA, 8 A.ÂA. — Tahtel |bahir muharebelerinin insanibir şekilde cereyanımı temin — için tavsiye edilen tedbirler birinci | komite tarafından kabul edil- miştir. Bu tedbirler könferans | heyeti umumiyesinc, tetkik edil | mek üzre, bildirilecektir.. Bunla |rın tetkik edileceği içtimaa kon feransta murahhasları bulunmı yan diğer hükümetler de — mu vafakatleri temin edilmek üzre — davet edilmek hususunda bir tasavvur vardır. Memleketlerine gitmiyorlar LONDRA, 8 A.A. Sovyetler hükümetinin Londradaki - şeh- Tuz resmi aleyhindeki hareket levam ediyor). Amerikada İlk kadın âyân ŞİKAGO,9 (A.A.) —A. yandan müteveffa M. i- nick'nin zevcesi -Madam Reith Maccarnick ateşli silâhlar ve bombalarla yapılan bir ka- çırma teşebbüsüne sahüte olan şiddetli bir mücadeleden sonra rakibi âyândan M. Charles Di- neen'i mağlüp ederek İllincis Ayânlığı için kendisini Cüm- huriyetçilenin namzetliğine ta- yin ettirmeğe muvaffak olmuş tur. Bu süretle mumaileyhanın ilk kadın âyân âzası olması ih- Kadın yardım Cemiyeti ANKARA, 9 (Telefonla) — Kadın yardım cemiyeti senelik içtimaını bugün yaptı. İçtimada bir senelik mesaf raporu okun- du. Rapor tasvip edildikten son ra yeni heyeti idare intihabatı yapıldı, Yunanistanda Pangalosa ceza ATİNA, 9 (A. A, ) — Elusis * hadisesindi d ceneral Pangalos iki sene ha- pis ve 5 sene müddetle mede- ni haklardan mahrumiyet ceza- sına, sabık mazırlardan Vogo- pulos iki buçuk sene hapis ve medeni haklardan mahrumiyet cezasına mahküm edilmişlerdir. Ceneral Pangalosun cezası mev| kuf bulunduğu müddete mah- sup edilecek, fakat rütbesinin timalleri çoktur, Italyada ref'ini intaç eyliyecektir, ol Divan meydanı.... Az ilerde| Sarayın kapanma saati yak- lda görünen azametli fakat|laştığı halde ben hâlâ görüle- rı harap köşk, meşhur “Kub|cek yerlerin belki yarısını do- altı,, binasıdır. Osmanlı saltanatınım ilk de- W Hirlerinde başı tuğlu vezirler ’tfıırıdı toplanırlarmış. Köşkün Olkurulması Kanuni zamanma te ,_’wıdiif ediyormuş. Mimarı da £ Meşhur Koca Sinanmış. M İşte şurası da arz odası. . Fa- |h devrinde yapılmış, fakat son ip'ları bir yangında yandığı için ( 364 te yeniden yapılmış. laşıp bitirememiştim. Harem dairesinden de artık müsaadenizle yarın bahsederiz. M.S. Almanyada Diplomatlar arasında BERLİN, 9 A. | matlar arasında n dülât icra edileceği ve Paris se- pus olarak tahdidi hakkında bir | bender vekili Londrada bulunan itilâf akdinin tavsiyesine karar | bir çok Ruslara Rusyaya dönme verilmiştir. Bununla — beraber |leri için emir verildiğini, bunla- her bahri devlet azami 6 pusluk | rın Rusyaya avdetten imtina et toplarla mücehhez ve 2,800 to- | tikleri takdirde idama mahküm nilâtoluk 3 büyük tahtelbahir | edileceklerini teyit etmiştir. Bu bulundurabilecektir. emirle alâkadar — olan Ruslar z ,, |memleketlerine dönmeyi kabul Tıl'ııelbııııç muharebelerinin | etmek istememişlerdir. Bunla- daha insani bir şekilde yapılma | rın arasında sabik ticaret heye- sı meselesini tetkik ile uğraşan | tine mensup bir çok aza da var- komite konferansa iştirak eden | dir, ve aşağıdaki ahkâm ve şeraiti kabul eden hükümetler nammma |bir beyanname neşredilmesini İşsizlerin miktarı YENE . b LONDRA, 8 A.A. — Martın birinci komiteye tavsiye etmeğe | 31 inci günü akşamı işsizlerin a- Adli ıslahat meselesi... Yalovada müthiş bir cinayet olmuş ve bornba ile bir ev yıkıla | rak iki kişi öldürülmüştür. Bu hususta aldığımız malümat şu- dur: Yalovada oturan Hüseyin efendi ve zevcesi Fatma hanımi atılmıştır. Bomba şiddetle pat- lamış, ev kısmen harap-olmakla- beraber uykuda bulunan Hüse- | yin efendi ve zevcesi Fatma ha-- nım da feci surette can vermiş- lerdir 4 Cinayet üzerine mahalli za- bıtası takibata geçerek bomba atan katil Lütfi ve Osmanı ya- | kalamıştır. Katillerden birisi, maktul Hüseyin efendinin ka- | yınbiraderidir. Cinayetin aile arasındaki bir meseleden ileri geldiği anlaşılmaktadır. Tahki- kat devam ediyor. ANKARA, 9 (Telefonla) — | Darülbedayi Cumartesi günü Adanaya hareket edecektir. Faşizm idaresi etmiyor, herkes bununla meşgul.. Romadan yazılıyor — İtalya da jüri meselesi günün meselesi olmuştur. Faşist idaresi jüri u- sulüne karşı itimat gösteremi- yor. Onun için hükümet şekli aleyhinde yapılan cürümlerin failleri jüri bulunmıyan hususi 8| Burada vezirler Padişaha ma| firi M: Von Hoesch'ın haritiye | î'uına bulunurlarmış. Köşede| müsteşarı olacağı söylenmekte- Mıçtan büyük bir ocakla ikil dir. ikneli bir çeşme nazarı dikkati yor. Vaktile mühim bir| Von Hoesch (Fon Höş) Umu- ele konuşulacağı zaman bul mi harpten sonra 919 de sulhün menin suyunu akrtarak orta-' aktile Parise gelmiş ve o zaman gıltıya boğarlarmış... Ge-| danberi orada kalmıştır. Fransa 3k çeşme ve gerek çiniler c_..ıl-| * Almanya arasında itilâf saha- Jiğlen büyük birer san'at eseridir. | sında bu sefirin çok hizmeti ol müştür. Şimdi kendisinin hari- ciye müsteşarlığına tayin edile ceği söyleniyor ki, bu kendisi- nin bilhassa şu son on seneden- beri ettiği hizmetlerin bir neti- cesi demek olacaktır.| çüncü havlu, enderun havlü W pdur. Herdeki mermer bina da |) derun kütüphanesi. ., ) Havlunun sağında eski ende- İ ;um mektebi görülür. Şu yedi Y karar vermiştir. dedi geçen haftaya nazaran 38, Mahkemeler tarafından muha. Tekaüt kanunu lâyihası ANKARA, 9 (Telefonla) — | 'Tekalt kanunu İâyihası teksif edildi. Lâyiha yarın meb'uslarâ tevzi edilecektir. Romanya kralıçası Romanya kıralıçası Marit hazretleri dün adalar ve Boğaf -da bir tenezzüh — yapmışlardır. Kıralıça Hazretleri şehrimizde jürileri tasvip (Bu telgrafta ismi geçen M. | 1 — Tahtelbahi diğer| 701 kişi fazla ile bir milyon 6 |harp sefinelerinin tâbi olduğu| yüz 77 bin 5 yüze baliğ olmuş- hukuku düvel kaidelerine riaye-| tur. İtilâfa doğru. |te mecbürdurlar, 2 — Tahtelbahirler ile diğer harp gemileri; ticaret sefinele- LONDRA, 9 A.A. — Bahri 'rini, yolcuların, tayfanın ve ge-| konferansta M. Briand - ile M, miye ait evrakın selâmet ve mu| Mac Donald arasında vuku bu- hafazasını temin etmeden batı- |lan mülâkat dolayısile 5 devlet ramıyacakları gibi bunları, ars| arasında bir itilâf husulü imkân malarını indirerek, battal bıra- |ları derpiş edilmektedir. Fran- kamıyacaklardır, Yolcuların ve | sa ile İngilterenin Cemiyeti Ak tayfanm - emniyet ve selâmeti — | vart - mukavelenamesinin tefsiri karanın yakın olması, yolcu ve| hususunda mutabık kalmıs - ol- keme ediliyor. Şimdiye kadar| bu usalün düzeltilmesi için muh telif çareler ileri sürülmüştür. Yeni bir muhakeme usulü kanu nu hazırlanıyor. Meslekten yetişmiş hâkimler den mürekkep heyetlerin jüri| yerine konması, yahut ta jüri ile hâkimlerden teşkil edilmiş; muhtelit hey'etler teşkili düşü nülüyor. M. Mussolini | |sari tuz. kanununu nal bir hafta kadar kalacaklardır. GANDHİ'ye GÖRE LONDRA, 9 A.A. — Dailif Mail'in Bombay muhabiri bildi* Tiyor: Gandhi Bombay eyaletinde eti te berdevamdır. Mumaileyli tâ” Taftarlarına tüzü teslim etmek” tense hayatlarını feda etmelt Diğer taraftan halktan inti-|rini tavsiye etmektedir. Gi Fakat bu takdirde pek çok| hap edilen jürinin mahkemeler hi'ye göre ahaliyi ayaklandıri” masraf edilmeğe mecbur de bulunarak halkı tayfaları nâkledebilecek — Adiğer| dukları rivayet edilmektedir. oluüna- cağı sövlenivor. mesi fikri de kuvvetlifir temsil et-|bilmek çin behemehal kan mek lâzımdır.