3 Nisan 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

aramemm ! * Un AAA ee ea — K SA S l G LA G P B inci sene, No 1489 NUSHASI 5& KURUŞTUR Yerl i Zanaat ,Bizde bir çok yerli zanaatler| #imayesiz ve kontrolsuz kaldı- ft için mahvolmuş; bunların ye- Tni de, yazık ki, başka işter tü nı—.ıamışıır. , Gerçi, bu büyük industri dev- rinde dünyanın hiç bir yerinde Süçük tezgâh ve el işlerine ar- bk yaşamak imkânı kalmadığı kri hemen umum! gibidir. Lü- kin realiteler her tarafta bunu Zittınr isbat ediyor. İtalya gibi “ir büyük idustri memleketinde bütün milli el zanaatleri tabif lekâmül yollarını takip etmek- te olduğu gibi, ayni derecede Yük bir industri merkezi olan Brükselde dahi henüz, bildiği- Miz o güzel dantelâ işleri orta- dan kalkmamıştır. İsviçrede el- & oyma tahta biblolar hâlâ çok Tevaçtadır. İki üç yıl evvelki bir seyaha- timde Atinadan Pireye otomo- bille geçerken yolum üzerinde Yeni tezgâhtan çıkmış sirasıra nadolu halrları nazarı dikkati- Mi celbetti.Meğer, Atina ilePire &rasındaki o güzergâh Anadolu balısı zanaatinin, Akdeniz sahil lerinde en mühim merkezlerin: en biri haline girmiş. Dünya yüzünde. Türk halı- ları, Türk seccadeleri, Türk tü tünleri kadar -meşhurdur. Şim- di, bu şöhretin sefasmı, büyü Mikyasta, komşularımız Yunan hlar çıkarıyor. Biz, hiç kimsenin muvaffakı- yetini kıskanmayız. Fakat, zâ ten elimizde bulunan milli ser- vetlerimizin, kendi gafletimiz, kendi müsamahamız yüzünden yad ellere geçmesi, bizi, hüzün- lendisir. Yeni başlayan, yerli maâalları koruma hareketi, bü hu sustaki hüznümüzü artırmaktan şka bir şeye yaramaz. Yünü bizim, boyası bizim, tezgâhı bi- zim olan güzel ve asil zanâatle- timiz böyle yavaş yavaş elden gittiği sırada ipliği dişardan, boyası dışardan, makineleri dı- şardan gelen kumaşların hima- yesine çabalamak bize oldukça Metotsuz bir hareket gibi gelir. Gerçi, yerli kumaşı giymeye- lim veyahut bunun himaye ve teşvikından vazgeçelim gibi aca Yip bir teklifte bulunmak hatı- Tımdan geçmez. Fakat, eğer ra- dikal bir tarzda milli — sanayif himaye sistemini tatbika girişi- Yorsak bu, milli sanayiin en ba- $ında gelen ve bütün cihan pi- yasasında milli — zevkımizin, milli ehliyetimizin kökleşmiş firmalarını teşkil eden - kü. Çük san'atlerimizden başlama- hdır. Hükümetin yakmdan hi- maye we mürakabâsı ile, bü- tün bu san'atler fennfleşip, mo- dernleşir. Yani bu zanaat ehli Şunun bunun elinde eski “Rus Serfleri gibi bir ecir” olmaktan kurtulur ve e! bereketine, kiy- Metine, hürriyetine, hünerine Sahip olur; yani bu Zahaatler dünyadan bihaber, cahil küçük ların “gün yü- tazyikından kı züne çıkar, (l ; yani Avrupakâri teknik — sayesinde keyfiyet ve kemiyetçe — tekâ- Müle mazhar olur. YAKUP KADRİ Milli tasarruf cemiyeti 22 Nisanda Ankarada açıla- Cak yerli mallar nümune sergi- Si için Milf tasarruf ve iktısat Semiyeti İstanbul şubesi tarafın dan dün Ankaraya 120 sandık töva gö n #a gönderilmi: Mektepliler müsabakası #Tinci hafta bitti Gal inci — hafta bitmiştir. eezetemizde çıkan — haber- Tden en mühimmini seçip 'rtesi akşamına kadar ka memurluğuna gön- ERŞEMBE ıısıîııso . Istanbul Kadınlar Birliği Rey'etl İdaresi Kadınlar intihap hakkını tes'it edecekler Belediye kanununun tasdik edildiği gün tezahüratla Taksime gidecekler Ankara ve İzmir kadınları da o gün ayni tezahüratta bulunacaklardır. Kadınların fırkaya kayıtları hakkında fırka - merkezine An- karadan hentiz bir'iş'ar Vâki olmamıştır. Bu hususta merkezi tmuüminin tamim şeklinde tebligatta bulunmasına intizar olun- maktadır. Herhalde Cumartesi günü Ankaradan avdet edecek olan Firkâ müfettişi ümumisi Hakkı Şinasi Paşanm icap eden talimatı getireceği tahmin edilmektedir. Ankaradan talimat gel dikten sorira kadınların fırka şübelerine kayıt muamelesine baş- lanacaktır. Öğrendiğimize göre dün Kadımlar birliği fevkalâde bir içti- ma akdetmiş ve mühim bir karar vermiştir. Bu karar şudur: Ye- ni belediye kanunu tasdik edildiği gün İstanbul Türk hanımları birliğe dahil olsun olmasın, Darülfünun ve bütün kız mekteple- | ri talebesinin iştirakile muazzam tezahürat yapacaklardır. O gu. büyük bir alay halinde Taksimdeki Cümhüriyet abi- desine gidilecektir. Burada hanımlar tarafından nutuklar söy- lenilecek, ve şehir bandosu merasimi şenlendirecektir. Ankara glımmlın da büyük merasimle o günü tesit ve tebcil edecekler. e Kadmlar birliği tezahürat için lâzım gelen müsaadeyi vilâyet | ten almıştır. Tezahürata ait program bir iki güne kadar neşre- | dilecektir. Her sene, bu günün “Kadın günü olarak tesit edilmesi de tahtı karara almmiştir. Emanet bütçesinde bir milyon lira açık var!.. Varidat 6 milyon tahmin edildiği dalde| masraf 7 milyondur. Bütçede bu açık mezbaha ve oktruva varidatının eksilmesinden ileri geliyor altı milyon Hira olduğu halde mâsrâf kısmı yedi milyona ya- kindır. Bu suretle bir milyona yakm bir açık vardır. Bir çok taraflardan yapılan tasarrufa rağmen açık kapatılamamakta- dır. Açığın mühim bir kısmı ta- dil edilmekte olan oktruva tari- fesinden ileri gelmektedir. Ta- dil edilen sej-ilde oktruva resmi 200 bin lira azalmaktadır. 150 bin lira kadar da Karaağaç mez bahası varidatından eksilmekte, diğer kısım da muhtelif fasıllar | daki açıktan ileri gelmektedir. Cemiyeti Belediye azasından Avni Bey Şehremanetinin yeni sene hüt Kız Ameli Hayat çesini hazırlamakla meşgul bu- mektebi funan Cemiyeti belediy'e_b_üı_ş(e öi Vencümeni henüz mesaisini ik-| Eski müdür v 3 mal edememiştir. Halt lli ı:ır ve diğer sonuna iki ay kaldığı adarlar nin bir an evvel tanzim edilerek heyeti umumiyeye sevki icap etmektedir. Heyeti umumiyece de bütçenin madde marlde mü- zakeresi zamana mütevakkıf ol duğundan geç kalmaktadır. Bu teahhüre sebep bütçede İmüvazene temin cedilememesi- | Di e L B Ş hamiye eski müdür ve muhase- Yeni bütçenin varidat kısmı | beciyi mahkemeve vermiştir. mahkemeye verildi. Vilâyet idarci hususiyesine merbut ve Vilâyet namıma hey eti hamiyenin mürakabası altın da bulunan Kız ameli hayat mektebi muamelâtında yolsuz- Juk meydana çıkarılmıştı. HBzuş aa cakamamrrürdi: Silrt İktısat vekili Ada- naya gitti |Tetkik seyahati 10 gün devam edecektir ANKARA, 2. A; A, — İkti- sat vekili Şakir Be; ün A- danaya harekeş my'qu%* disine Ziraat, Sanayi ve Maa- din Bankaları umum müdürle- Tile Ziraat Bankasi idare mec- lisi reisi, ticaret umum müdü- Tü ve İstanbuldaki fabrikalar müdürleri refakat etmektedir. , Vekil Beyin 10 gün kadar de Vam edecek olan bu tetkik se- yabatinde Mersin- ve Dörtyola uğraması muhtemeldir. *. | ANKARA, 2 (Telefonla) — İktısat vekili Şakir Beye Ada-| Yedi saat Hey'eti vekile içtimar ANKARA, 2 (Telefonla)- Bugünkü Heyeti vekile içti- mal yedi saat devam etmiş- tir. Melle Marle Beli şehtimizde Aradakifark İktısat vekili Şakir B. na Halk fırkâsı müfettişi-Ada-| na meb'usu Hilmi, Mecsin meb' usları Ali Münif ve Hakkı, Zi- raat Bankası muamelâtı müdü- rü Suphi, merkez müdürü Ra- şit Beyler refakat etmektedir- ler. Heyet Adananın iktısadi vaziyetini tetkik edecektir, Katile ceza 17 sene, © ay ve 11 gün. Mahküm Niko Üsküdarda İlyayı katletmek ihalı cerh ve Kalyopi kızın bikrini izale ederek gebe birak- mak cürümlerinden — maznun Niko'nun muhakemesine Ağır- cezada dün devam edilerek da- va intaç olunmuştur. Niko yanında Arşaloz ve Si- ranoş ismindeki iki kadınla Bağ larbaşı tiyatrosunda otururken İlya ile Mihalın kendilerine te- cavüzde bulunmalarından mün fail olmuş ve avdette bu cina- yet yapılmıştır. K Dün sabah celsesinde maz- nunuün yaşı mahkeme kararı 24 olarak tesbit edilmiş ve mü- dafaa yapılmıştır. Muhkeme he yeti öğleden sonra kararını ver miştir. Karar nasıl? Nikoö, İlyayı katilden dolayı 15 sene ağır hapse, izalei bikir- den 5 sene hapse mahküm edil miş ve hapis cezasi ile ağır ha- Pis cezası birleştiği için bu ce- zalar 17 sene 6 ay ağır hapis o- larak tayin olunmuştur. Cerh- ten de 1 ay 5 gün hapse mah- küm edilmiş ve Niko cem'an 17 sene, 6 ay 11 gün ağır hapse ve 1,000 lira tazminata — mahküm edilmiştir. Ankara, Iskende riye ve Beyrut Melle Marie Bell ara- daki farkı anlatıyor Ankarada bir kaç temsil ve- ren Komedi Fransez artistlerin den Mele Marie Bell dünkü eks presle Ankaradan şehrimize gel miştir. San'atkâr ve refakatin- dekiler şehrin san'at muhiple- rinden müteşekkil bir kalahalık tarafından — istasiyonda — kar- şılanmış ve doğruca tokatliyan oteline gitmiştir. Fransiz san'atkâr, dün ak- şam otelde muhın'irlerimı'ıde.n birini kabul etmiştir. Marie Belle, muharririmizin suallerine büyük bir nezaketle cevap ver- miş ve bilhassa Ankara intiba- ları bahsı üzerinde esaslı suret- te durmuş ve hislerini heyecan- la göyle hülâsa etmiştir: — Ankarayı uzaktan gören bir adam yalçın bir tepenin ete- ğinde genişliyen bu güzel şeh- rin ne gibi şerait altında kurul- duğunu anlamakta müşkülât çekmez. Ankaradan evvel İskenderiye ye ve Beyruta gitmiştim. Şar- kım İncisi olarak — tavsif edilen bu iki şair ve mariz ruhla. rm daha fazla okşar. Kızıl gurupları, yeşil akşamları ile Buriki şehir ihtimalki şairane- dir. Fakat Ankarada bu şiir ve hassasiyet istidatlarının fevkin 'de insana düşünmek zaruretini telkin eden bir büyüklük vardır. Bu itibarla ben Ankarayı çok fevkalâde buldum. — Yeni bir film çevirecek mi siniz? — İki ay sonra yeni bir film çevirmek için Amerikaya gide- ceğim. Angaje edildim, âkıt çevrilecek filmin ismini ve ki- minle oynıyacağımı bilmiyo- rTüm, Ahmet Koyuncu B. meydana çıktı Bir kaç gün evel tağgayyüt eden Ahmet Kuyuncu B. dün ansızdan avdet etmiştir. Ahme p B. diyor ki: «Geçen Per şembe güni alacak — yüzün den ansızın Es ikişehire gitmen icabetti. Habe dırdı. Halbuki işte Koyuncu B görüyorsunuz tekrar döndüm,» Ahmet B. piyasaya borcu olma: dığını da söylemektedir. w (Kadınlar belediye kanununun tasdikini tesit edeceklet || Şakir Bey | , BUGUN 2 incl sahife de , 4 üncü ı Feek, Dahisler V Hikâye, Kom Ç Sinci g- Askenik 6 ıncı N i— Fibaomi Türk-Fransız mahkeme-. sinde üç mühim dava.. Torpidolar davası tarafeynin uzlaşma arzusu üzerine tehir edildi.. Çukurovanın işletilmesi davasında ajanımı mahkemenin ademi salâhiyetini ileri sürdü. Muhtelit —Türk - Fransız mahkemesi dün üç mühim da- vaya bakmıştır. Bunlardan biri harpten evvel sipariş edilen tor pitolardan — mütevellit olup Ögüst Norman şirketi tarafın- 'dan hükümetimiz aleyhine a- çılan davadır. Torpidolar alm- madığı iYin şirket Hukümetten 150 bin İngiliz lirası tazminat istemektedir. Bu dava tarafeyn arasında sulhen halledilebilecek bir. şe- kilde olduğundan talik olun- muştur, Temas neticesinde bir çarei tesviye bulunamadığı tak dirde davaya devam olunacak- tır, Diğer dava Vander ve Siseps taraflarından gene hükümeti. miz aleyhine ikame edilmiştir. Bu dava harpten evvel müddei- lere Çukurova arazisi üzerinde verilmiş olan bir imtiyaz muka velenamesinden - mütevellittir. Hükümetimizden 22 milyon kü- sür frank tazminat talep edil- mektedir. Bu dava hakkında ev velce salâhiyet kârarı verilmiş- ti. Türk azanı tarafından işin tekrar tetkiki için verilen bir not üzerine dünkü celse açılmış :;ığ:;:;î: ;ğğî:e :_::;'_ı;:;": Tark-Fransız Muhtelit Mahkemesi | zah ve imtiyazdan mütevellit Brği M Aner, bulunan bu davanın mahkerne-|name yapmış. Şimdi tekrar ma- nin salâhiyeti haricinde oldu- |deni öıyleımek İstemektedir. Bi ğgunda israr edilmiştir. Hasım dava da imtiyazdan mütevellit li tarafa bu nota cevap vermesi olduğu için mahkemenin salâ- İ|lk n iki ay mühlet verilmiştir.| hiyeti haricinde olduğu iddia - içüncü dava Leon Kor tarafın| l . Karar verilmek üz- © dııı Ğıud;lnci An; sabık dı:ı;hı re dava talik edilmiştir. mel ecati, Yazıcı zaı 5- iti mail Hakkı B. lerle Zehra H, 2 a Türk " Beleika mabkemesi leyhlerine açrlan davadır. Bu| | P İ | zevatın Zonguldakta sahip 01-| d faaliyete geçecektir. Bu mah J| dukları madendeki Zehra H. m| kemeye de Türk - Fransız mab| hissesini 25 gene müddetle işlet| kernesi reisi M. Aser riyaset « mek üzre müddei bir mukavele Çocuk bayramı programını tanzim eden hey'et Çocuk haftası programı- nın tanzimine başlandı.. 23 Nisanda çocuklar Taksimde toplana: caklar ve kısmen Fatihe gidecekler mi yapacaklardır. Fakat çok kü ) çük çocuklar bu mesafe arasın- | da yürüyemiyecekleri için grup lara ayrılacaklar ve çok küçük- || ler Taksimde geçit. resmine iş- 23 Nisan çocuk bayramıdır. Bu husustaki programı hazırla- mak üzere Kolo: Fırka, E- manet, wı.ııiıf_ı Türkocaj "taıtg* : | lma' B Boaar banakhasları Sivas meb'| tirak ettikten sonra Beyoğlun. us ldin B. in riyaseti da, az (_lıhı büyükleri köprüde, de dün Himayei etfal merkezin | diğer bir kısmı da Babrâlide ay | de toplanmışlardır. Bu komis- | rılacaklar ve son kafile de kalan | yön tarafından hazırla-.. progjlar Fatihe kadar gidecektir. Tatm ihtifal komizyonuna gön-| Mektepler valnız bir gün kapalı | derilecek ve ihtifal komisyonu | kalacak diğer günler her mek” (l da Cumartesi günü fırkada top | tep kendine civar olan Gülhane lanarak programa kat'i şeklini | Parkı, Kâatane, Balta limanı ve verecek ve badema her sene ay| Saire Ei;" yerlerdi eElese ei $ ö ertip edecektir, 23 Nisanda ! ni pmg'ram tatbik olunacaktır. cuklar, vapur, tramivay, d& 23 Nisanda çocuklar Taksim | gibi umumi - vekaiti den Fatihe kadar bir gecit res-| ücretsiz olurak sevahat