11 Mart 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Lnk Almanya ile Bİ Bo S Cihan hari iki ya bir uzlaşma sulh 18 — muahedenin dış ve iç yüzü binde Almanya galip gelse ve a yapsaydı Osmanlı | !lerrîîı Imparatorluğu ne olurdu? Orduyu Al- a s ymanlara teslim eden vesika nerededir? ar k 2 Ağustos Pazar günü saba- . mit Sit Halim Paşanın Meclisi ma/flebusan Reisi Halil Beyle Da- kusuliliye, Harbiye ve Maliye Na- ( edetrlarma okuduğu ittifak mua- İZks'edesini görelim. üt F Alman Kayseri İkinci Vi- N şdır— €elm tarafından İstanbul büyük M€ortlçisi Baron Vangelhaymın ve le Pi)smanlıların Padişahr Beşinci teirleymnet tarafiından Sadrazamı € Hariciye Nazırı Mehmet Sa- Ü, na i; Paşanın |") salâhiyeti tamme £ #amb,, murahhas tayin edildiklerine V *t tese taati edilen satâhiyetnamele Hi Vizatin usülüne muvafık olduğuna örsf'air bir mukaddimeden sonra: BC : relli Madde 1: Bu muahedeyi hifeya kkteden iki Devlet Avusturya - je gfacaristan ile Sırbistan arası: faya â mevcut bulunan harpte kat'i pdirtir bitaraflığa riayet etmeyi $ Baaahhüt ederler. HU, Madde — 2: Rusya fili teda- iri askeriye ile müdahele ede- İek Almanyanın Avüsturyaya K bir ay zarfında Kayser ve Padi şah tarafından tasdik ve taati- si lüzümuna; sekizinci ve so- nuncu madde de muahedenin | gizli tutulacağına ve ileride an cak iki tarafın muvafakatile | neşrolunabileceğine dairdir. — | Daron Vangenhaym muahe- le metnini gönderdiği telgraf- tamesiride ) İdenin mahiyet ve şümulünü şu suret- le izah etmiştir: “Sultan Türk — ordusunun Başkumandanı olmak hasebile Türkler bu metni arzu ediyor- lardı. Maamafih - 275 numaralı elgrafla talep edildiği veçhile - Ceneral Liman Harbiye nazırı Enverle Türk ordusunun fili daresini Alman heyeti askeri- yesine tevdi ve temin eden mu- fassal bir mukavele yaptığın- dan beni daha evvelce resmen haberdar etmiştir.,, Enver Paşa ile Ceneral (Li- aan Von Sanders) arasnda ya- ulan bu askeri mukavelenir ını.u-şı ittifak taahhütlerini ifa şöoltmesi lâzımgeldiği takdirde Isla' |u hal Türkiyenin de Almanya karşı taahhütlerini ifa etme- istilzam edecektir. ürkiyenin emrine amade bıra- acaktı. Türkiye dahi, heyeti skeriye Reisi ile Harbiye Na. rı Hazretleri beyninde doğrı an doğruya takarrür ettiril li veçhile, ordunun idarei umu- Aske- Madde — 4: Osmanlı Mema- ü Rusya tarafmdan tehdit ldiği takdirde indelhace si- la müdafaalarını Almanya e ı—ııhlıüt eder. a Madde — B lmilel ihtilâtlardan iki İmap- itorluğu korumak üzere akte. len bu itilâf balâda isimleri n kredilen murahhaslar tarafın- eti imzalanmasını müteakıp 'ne gı er'i olacak ve mütekabil ve sın amÜmasil taahhütler ile 31 Kânu aldır "'tevvel 1918 tarihine kadar mu çalışı “ber kalacaktır. e' lamal'” Madde — 6: Müakitlerden bi şekera tarafmdan bu müddetin inki y * sından altı ay evvel vadenin 4 ilölünde muahedenin mefsuh Ve Zi acağı diğer tarafa ihbar edil. :ni;"n ınebeş sene için daha tem- ıı'nivı'cı edilmiş sayılacaktır. n p7 Yedinci madde muahedenin idan ” - * HD) Sait Halim Paşa merhum razam olunciya kadar mu- ân — çılaza ettiği bu ismi Mahmut 4 vket Paşa merhuma halef ol | &ya :ııı münasebetile “Mehmet kosen, it,, şekline çevirmiş ve hatta Yarlar- daret fermanı Babıâliye “Ve farçal, i maalisimirim Sait Halim © şa,, hitabile gelmiş iken bu 'Süb: setle tahsis edilmiştir! Maa. 'ı'hh ondan gonra da Fransızca U (Zasuer “Sait Halim,, atmakta Sarhi * yam etmiştir. _n;q 10:0:0:0:0:0:010101010LA s'ımıia iken bizde aşı olarak tat- n * 1 bittabi beynelmilel bir ma- Cret ve ehemmiyeti olması le Avrupa müessesatına bil ilecektir. " dirmi güne kadar mektebi- tde bu bapta, aşının faidele- l İF dair bir konferans verile- ölda «i iktari Rizâ İsmail Bey, bu aşının g:;l bir keşif olmadığını, bu hu ta Fransız Rabon'un tetki- ha G radan tevellüt edebilecek bey | | Bey bir Heyeti Vükelâ içtimatnda suretini bulmak değil, mahiyet ve şümulü hakkında bitaz ma- lümat alabilmek bile mümkün olamadı. Tarihimizin en muz- | lim noktalarından - birini ten- vir edeceği cihetle behemehal bulunup ortaya çıkarılması lâ- zımdır. Muahedede zikri geç- miş olmasma bakılırsa Hükâme tin, hiç olmazsa Hükümet re- işinin ve Başkumandanın malâ mat ve tasvipleri ile aktedilmiş olması lâzım gelirse de ne Sa- it Halim Paşa ve ne de beşinci Mehmedin mezkür vesikayı gör medikleri emniyetle iddia olu- nabilir. Zaten ittifaka tekad- düm eden müzakerata ve böyle bir mukavelenin mevcudiyetine rağmen Sait -Halim Paşanın mütemadiyen “muahedenin bi- zi harbe girmeğe mecbur etme diğini,, iddia etmesi başka mem leketlerin tarihlerinde emsali görülmemiş bir aciz ve gaflet nümunesidir. İkinci Vilhelim ve Beşinci Mehmet tarafından musaddak ittifaknameler 27 ağustosta İs tanbulda taati edilmiştir. Sabık Kayserin imzasile Sadrazama | tevdi edilen nüsha (Berlin 3 a. ğustos 1914) tarihlidir. Avusturyanın İstanbul sefi- ri “Margrave Pallaviçini,, Hü- | kümetinin 2 ağustos muahede- sine iltihak ettiğini 5 ağustos |Sihetle .ALÜYET —SALI "ti MART HARIÇTEN Fransada Milli mâtem | günü Her tarafta mühim mikdarda dane toplanıyor.. PARİS, 9 (A.A.) — Cenubi Fransada vukua gelen feyezan- | Har münesebetile milli matem | günü addedilen dünkü Pazar günü Parisin bütün resmi bina- larında bayraklar yarıya kadar | çekilmiş tiyatrolarda iane top- lanmasına başlanmıştır. Her ta | Tafta iane derci için teşvikatta | maktadır. Alman sefiri | ize sarayına giderek mareşal | Hindenburgun şahsi teessürle- | İ M. Marinkoviç | Balkanlarda Sirp-Bulgar rini reisicümhur M. Doumer- gue'e iblâğ etmiştir. Her taraf- | tan teessür mektupları gelmek- tedir. M. Tardicu matbuat mümes- sillerine hükümetin felâkı | deler lehine icap eden bütün tedbirleri ittihaz edeceğini be- yan etmiştir. AÇLIK GREVİ PARİS, 9 (A.A.) — Gezette du Franc'ı idare etmiş olan ma- dam Haneau açlık grevime de- vam etmektedir. Mumdileyh etrafındakileri endişeye düşü- recek derecede zaiflemektedir. Almanyada Mali vaziyet Berlinden yazılıyor: — Mül- ler kabinesi yeni mali progra- mun tespiti meselesini talik et- miştir. Mali program hakkır- kül görünüyor. Memurların ay- lıklarından ve muhtelif varidat üzerinden bir vergi almak tek- lifi kabul edilmemiştir. Diğer taraftan sosyalistler işsizliğe karşı sigorta meselesinde feda- mişlerdir. Ebhali fırkası servet jve varidat üzerinden vergi alın- |tü Yergilerin arttırılması kabul Fedilmiş ise de bu hâlk tarafın- dan hoşnütsuzlukla — karşılan- mıştır , Bütçeyi tevzin için 100 mil- yon mark varidat temini lâzim gelmektedir. Amerikada M. TafP'ın cenaze merasimi WASHİNGTON 10 (A A.)- M. Taft'ın yarın yapılacak - ce- | naze merasimine ait hazırlıklar bitmiştir. Cenaze Rapitolde cs- bak reisicümhurlardan Linco'n nun tabutunun konulmuş oldu- ğu yere vazolunacaktır. —— —. M. SCHACHT YERİNE BERLİN, 10 (A.A.) — Ti- caret odası reisi M. Schacaht'ın yerine sabık başvekil M. Luther in intihabını başvekile teklif et- miştir. dtalyada z 5 DA Yeni askeri teşkilât Romadan yazılıyor:— İtalya- da yeni bir askeri kanun hazır. lanıyor. Bu hu- - susta tanzim e- dilen - lâyihada askeri — hizmet müddetinin indi rilmesi düşünül. mektedir. Buna sebep te faşisı gençlerinin za ten küçük yaş- ! tanberi asker'| talimlerle meş - ! gul olması ha - sebile askerliğe alışmasıdır. Bu askeri ( hizmet müddeti |— ni — indirmekte © bir beis görülme mektedir. ; Bundan başka y da fırkaların uyuşması çok müş kârlık edemiyeceklerini bildir- | Belgrat itilâfperverler Solyadan yazılıyor: Geçenı Pirotta atılan bombalar yü ünden bir çok kimse mecruh | olmuş ve faillerin, Sırp hudu- undan Bulgaristana kaçtıkları | söylenmiştir. Buvakadan sonra Yugoslav- | Va- Bulgaristan tmünasebatının | eniden gerginleşeceğinden ko rkulmuştu.- Lâkin Belgrattan gelen haberlerden anlaşıldığı- | na göre Yugoslavya hükümeti | bu meselede'itilâfperver bir v: iyet almıştır . Mesele yeni iti- lâfnamc mucibince teşkil edile- cek mühtelit hudut komisyonu tarafından tetkik. edilecektir . Yugoslavya hariciye nazırı M. Marinkoviçin bu meseledeki itilâfperveri münasebatınım âti ani dikkat gör amına şa- yor. | Isviçrede Gümrük mütarekesi projesi terkedilmiştir CENEVRE, 9 ÇALA.) — Fra tıcaret nazırı gü_rr ux Ingilterede Konferansın neticeleri Inşaat beş sene müddetle durdurulacaktır LONDRA, 9 A.A, — İngiliz| ve Amerikan mahafili fransızla. etmeseler de ba rt — konferansı: müspet neticele elde etmesi te min edilmiş de ktir. Zira bü- ün - devletler bahri inşaatın £ sene müddetle tevkifi lehinde dirler. Matbuat tarafından İngil tere, Amerika v Japonya arasında M. Stimson bir itilâf akdine dair olarak or- taya atılan fikir Fransayi endi-| şeye düşürecek mahiyette de- | ğüildir. Çünkü Fransa 1927 sene- Bi sinde kendi arzusile ihzarı komi syonda temsil edilmek hakkın- dan feragat etmiştir. Siyasi safha LONDRA, 9 A.A. — M. Bri- and tahdidi teslihat — meselesi- nin siyasi safhasi hakkında M. Mac Dönald ile — uzun uzadıya |görüşmüştür. Malüm olduğu veçhile Fran- takdirinde bu nizaa mâni olmak için müdahale etmek teahhüdü nü alacak olursa daha az miktar 'tıla hacmi istiabi talep edebile - Icektı'r. HARP LEVAZIMI CENEVRE, 10 (AA.) — Akvam cemiyeti beynelmilel harp levazımı ve mühimmat ti- İlarla Yahudiler arasında vuku- -e mütrolmha mukavele izharı sini imza etmiş olan 34 devlet Müma. in bu mukavelenin süratle tatbi ileyhi, tarifelerin vakitsiz is- W!ci çarelerini araştırmak için bir tikrarından korkan — devletlere İStima akdetmesi hakkmndaki İn bütün teminatı bahşedecek ve Riliz teklifini cemiyet azası olan muzur en ahkâmi tadil devletlere göndermiştir. maksadile hali hazırdaki iki ci- hetli itilâfları tadil etmek imkâ- nınt verecek mahiyette bir tek- | lif tevdi etmiştir. Mezkür teklif- te müstakbel kollektif itilâflar| BERLİN, 10 (A.A.) — Reis için zaruri olan mukavelelerin |chtag meclisi Salr ve Çarşamba ş olmasından dolayı memnüniyet etmiştir. REİSCHTAG ve YUNG PLÂNI dir. keresini yapacaktır. Vehabilerin hücumu Müsademeler şiddetli oldü! Mütecavizlerin üzerine £ Ingiliz zırhlı kıtaatı sevkedilmiştir Filistinde tahkikat yapan heyet arasında da ihtilâf çıktı! Arap gâzetelerinin yazdığına göre, Vehabilerden hir çokları tarafından Maverai Erden hu- duduna kârği yapıları tecavüz- ler üzerine zırhlı. otomobil ve tayyare kuvvetleri gönderilmiş tir. Bu esnada Vehabilerin yap- | verileceği söyleniyordu . Ağus- tığıhareketle Maverai Erden (tos vakayii üzerine - Filistine hududunda on bir kişinin öldü- | yollanmış olan heyet muhafa. ğü haber alınmıştır, Ancak ge- | Zekâr, ahrar ve âmele fırkaları- ne Küdüs gazetelerinin yazdı- |na meusup olmak üzere üç me- gına göre, bu haberleri teyit e- | bustan mürekkep bulunuyordu. Gecek malümat alınamamıştır. | Söylendiğine göre âmele fırka- tır. sına mensup olan heyet azasın- dan Mr, Snoll hazırlanan rapo- Tu imzalamaktan istinkâf et- miştir. Söylendiğine göre ko- misyonun diğer azası ile arasın da ihtilâf çıkmıştır . Vehabk . silâhşörleri &.. Londradan yazılıyor: — Ge- çen Ağustosta Filistinde Arap- bulan kanlı hâdiseler etrafında akdi lüzumunu ilâve etmekte- | günleri Young plânının müza- | Türk-Yunan ititâfı Hariciye vekili bitaraf aza 1le bir saat görüştü İtilâfnamenin persembe günü im. edilmesi kuvvetle muhtemeldi ANKARA, 10 (Telefonla) — Tevfik Rüştü B. bugün de künü terketmedi ve bitaraf aza ile Tevfik Kâmil Beyi orada bul etti. Hariciye vekilimizin bitaraf aza ve başmuralıhasımn bu mülâkatı bir saat sürdü. Mülâkatta itilâfnamenin bir maddesine göre bitraf heyet erilen mübadil emlâk meselesindeki hakem vazifesi mev bahsoldu, İtilâfname ağlebi ihtimal Çarşamba günü heyeti kilede müzakere edilecek ve Perşembeye imza olunacaktır. Ecnebi dayinler dünma liye vekili ile görüştüler Mülâkat iki saat kadar devam etmiştir ANKARA, 10. (Telefonla)—| — Saracoğlu Şükrü Bey mül Taksim edilmiş sakıt Osmanlı | tt müteakıp başvekâlete gı imparatorluğu düyunu umumi- |rek İsmet paşa Hz. ni ziy yesi mümessilleri M. Wayt ve M. Dekloziyer ile Zekâi Bey bu sabahki ekspresle geldiler. Mü- messiller öğleden sonra 17 de maliye vekili tarafından kabul |. - ee BüktinlenlieRer Mi liz ve Fransız dayinler vekil tüşme bir buçuk saat kadar de- | bazı hesaplar üzerinde tedki vam etti. Mümessiller vekâlet Yapmakta olduklarından bu odasından çıkarken neş eli velkılutm bitmesine intizaren mütebessimdiler Zekâi Bey ma.-/ günkü mülâkat maliye vek liyede kaldı. nin kendilerine hükümetin M. Wayt ve Dekloziyer vekâ. | şündüklerini izah eder tarı mu umumiyı lerile temaslar devam edec tir. Öğrendiğime nazaran İn Sirp - Bulgar Sa 5 devletten bir niza zuburu |letten Ankara palasa yürüyerek | bir görüşme mahiyetini mu gittiler. Ve yolda İş Bankası ö-|faza etmiştir. İkinci görüş nünde durarak binayı temaşa et| günü henüz takarrür etmiş tiler. gildir. Ankara şehremanetinin bır emr ve ekmek buhranı ANKARA, 10 (Telefonla) — Ankara şehremaneti at vem keplere yüklenmiş açık sandıklarla ekmek satışmı menedi €ekmeğin muntazam kapalı arabalar ve otomobiller gibi - vasr) larla taşınmasıni fırıncılara tebliğ etmiş ve kendilerine mü Mühlet bügün nihayete erdi. Bir çok fırımncılar kapalı arı tedarik edemediklerinden satıcılara ve bakkallara ekmek gğ derememişlerdir. Bu yüzden bugün Ankarada ekmek bulr: olmuştur. Sıtma mücadele komisyonu ANKARA, 10 (Telefonla) — Sıtma mticadele komisyo yarın sabah sıhhiye vekili Refik B. tarafından açılacaktır. Komisyona Ankara mıntakası mücadele reisi Talât, Adarl dan Ekrem Tok, Konyadan Cevdet, Aydından Mahmut, Sa sundan Enver, Kocaeliden Mecit, İstanbuldan Asım Beyler tirak edeceklerdir. s : . Hayvan sergileri açılıyor ANKARA, 10 (A.A.) — Yarış ıslah encümeni tarafından sene de on iki mahalde hayvan sergileri açılacaktır. Sergi temmuzda başlıyarak birinci teşrinde bitecektir. Mayısta b yacak olan at yarışlarına ait programlar da hazırlanmıştır. Ingiliz kabinesi için tehlikeli haf LONDRA, 10 (A.A.) — Daily Mail yazıyor: M. Loid George rın Avam kamarasında işsizliğin günden güne artmasından layı hükümeti şiddetle tenkit edecektir. Muhafazakârlarla lit rallerin bir kısmı müttehiden hükümet aleyhinde rey — verecel lerdir. Bu münasebetle M. Baldwin ve M. Cotcil hükümete kâ $ ağır ittihamatta bulunacaklardır. Bu hafta M. Mac Donald binesi için tehlikeli bir imtihan devresi olacaktır. Noterlik kanunu |Değişecek kimse y | ANKARA, 10 A.A, — Büyük| ANKARA, 10 (Milliyet) Millet Meclisinin bugünkü içti-| İstanul gazetelerinden biri marmda noterlik kanununun ü- |riciye Vekâletinde altı müdi çüncü maddesinin tadili hakkın rün tekaüde sevk - ediltceği daki kanunun ikinci müzakeresi | den bir diğeri de altı müdüri yapılarak kabul edilmiştir. Mec| hariçte bir memuriyete tayi Tis perşembe günü toplanacak- suretile —tebdil — edileceind. tır. bahs etmişti. ciye Vekâleti Devlet demiryolları |man Rifat Bey bana dedi ki: idakşe'” — «Vekâletimiz müdürle idaresi ş nin hemen hepsi genç unsurl: ANKARA, 10 (Telefenla)— ',du. İçlerinden altısınin tekaij Devlet demir yolları idaresinin | de sevkleri mevzuu bahs deği İstanbula nakli mevzuubahs de dir ve olamaz. Harice gitme gildir. |rine gelince bu mu: |le tabidir. lAltı mü ürkiye-i ima |memuiyetlere tayiı Türkiye-Danimarka l de GÖĞT Ydegildle Söğle ANKARA, 10. (Telefonla)— tasavvur ve karar yoktur.» dan istifade edildiğini, an- | tafihinde Sait Halim Paşaya tahkikat yapan heyetin artık Kopenhağ falizt konsolosü ile | tebliğ etmiş o da ayni günde “ilk defa Türkiye'de tatbikr cevap vermiştir, ile türk tababeti ç alduğunu söylemistir. (Davamı var) hafif sahra Bir İtalyan askeri topculuğunun inkişafı ile yeni- den tayyareciler yetiştirilmesi- yor. İhtilâfa sebep 917 de Balfovr tarafından neşredilen beyanat- n şümül ve manası hakkında raporunu hazırladığı söyleni- ne karar verilmistir. Raporun 6 Martto hükümete anlaşamamaktan çıkmıştır. ticaret odası arasında temaslara | Refahiye kaymakanı devam edilmektedir. Danimar- | — ANKARA, 10 (Telefonla' ka piyasası memleketimizden | Refahiye kaymakamı vekâ' ham deri ve kösele alacaktır. emrine alınmıstır.