31 Ocak 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

) diığraşanlar. Di Limanda ecnebi “hcentalar faaliyette.. ! Kaçamak elLimanda çevri- “| len entrikalar 1$ Cnebi acentalar ka- Çamaklı yollardan . gidiyorlar —.. Zeki Bey luvazaalara mâni olmak için tedbir alinacaktır Ecnebi müessesatın ecnebi ve gayri Türk -memur kullan- devam ettiklerini, türk memurlara aşgari para verdiği ıfi! âzami iş tahmil etmek suretile onları çekilmeğe mecbur tiğini yazmış ve bu işin kat'i bir kanunla önüne geçilmesi ümundan bahsetmiştik. Ecnebi mücssesatın bilhassa limanda virdikleri dolaplar,mevcut muahede vokanunların kaçamaklı addelerinden istifade ederek yaptıkları antrika ve muvazaa- 'a artık nihayet verilmesi icap eden haddı çoktan geçmiştir. Dünkü neşriyatımıza ilâveten, alâkadar zevatla yaptığımız ım netayicini bugün hulâsa ediyoruz. 1 — Karada çalışan ve büro hizmeti ifâ edenler; 2 — Denizde, vapurlarda a- centa memuru olarak çalışan- lar. Karada çalışan ve büro va- zifesi görenlerin kabotaj kanu- nu ile alâkası yoktur, Bunların ecnebi ve gayri Türk olması limancıları alâkadar etmez. Ec- nebi müessesatın kullandıkla- rı memurları kontrol etmek ve polisin ne de ticareti bahriy Ü ğür hakkı değildi Bu ticaret müdürlüğünü alâka- dar eder ve bir devlet mescle- sidir. Deniz üzerinde bilfiil çalışan lara gelince: böyle adamlar mevcut değildir ve polisin çok Liman işlerile meşgul ve bu lsusta ihtisas ve salâhiyet sa- bi bir zat bize şu malümatı '—Lozan muahedesi li- lanlarının dahili hizmetlerinin nhasıran Türkler tarafından sını mecburi kılmaktadır. Buahadenin ticaret faslında bu asla imkân müsait değildir. Lozan ahitnamesinin dahili liman hidematında — mutlaka Türklerin istihdamını kabul e- nönan — bey Okta sarahaten — tesbit olun- imanda garip bir t - |teftiş ve devam noktası tespit rin bu sahalarda çalışmalarına Uştur. Binaenaleyh limandaki ün tahmil ve tahliye işleri- t baştan nihayete kadar ler tarafından ifası lâzım- " Bu mecburiyetten kurtul- isteyen ecnebi — acentalar tmaklı yollardan giderek Uvazaayı çareler bulmuşlar- r. Bugün limanımızla mua- le yapan bütün kumpanya- İrin tahmil ve tahliye mütaah- tamamen değilse bile 75 ekseriyetle ecnebidirler. tride kalan 9b 25 in rum, di ve müşevi olduklarını i- © edersem vaziyet tavazzuh der, Bunlar meyanında öylele- Vardır ki yalnız iş görmeleri- | yesi değil, bu memlekete gelmek SSaretinde bulunduklarına hay €tmemek kabil değildir. Mü eke fecayi n ilüm ve facia yarattıkları bina da, gene ayni dairelerde bu €r de Türk iktisadıyatının turunu kazmakla meşguldür- T. Vaziyet şudur: Bu mütaahhit kumpanyalar, Şşahikden idare ederek denize iyorlar ve fakir Türk işçi- kullandı! kla- | yet bürolarında gayriTürklere verdikleri maa İh üçte birini bile vermiyerek niz işlerinde kullanıyorlar. ışan Türktür, fakat kaza- ? Gerek Lozan ahitnamesinin tahati, gerek kabotaj kanunü ? gibi muvazaalara mânı ol- Nağa acaba kâfi değil midir? Kabotaj hakkının bize inti- İ ettiği bir hakikatse, Lozan esinin yalnız Türklere kahasır olduğunu kabul etti- bu hak mevcutsa bu gibi hi- he& hud'alara nihayet ver K icap eder. ,bin a Mücadele ile temin edilen bu şekilde ayak altma) ına müsaade etmemeli- biî_t'r taraftan ticareti bah- H':üd rlüğünün salâhiyet- «" Tüknü diyor ki: — Limanda çalışan memur iki ayri kısma — taksim et- — Sarüreti vardır: berinde getirdi. Talimatname den maddei mahsusası ve ka- bul eden maddei mahsusası ve kabotaj kanunu dikkatle tatbik edilmektedir. Karadaki mua- vazaalara mâni olmak eden tedbirleri alacağız. hususta vekâletten emir ve ta- limat bekliyoruz.» Radyo şirketi Meclisi idare yarın toplanıyor SKiT Radyo şirketi heyeti umumi- â 11 Şubatta Ankarada top- İanarak şirketin vaziyetini ka- rarlaştıracaktır. Verilecek son karara göre İstanbul radyosu ya faaliyetine devam edecek veya bütün faaliyetini tatil ede cektir. Cumartesi günü şirket mec- Hisi idaresi toplanarak Ankara- daki içtimaa gönderilecek mu- rahhası intihap edecektir. Bu içtimada Postanım şirketin mu- amelâtına ve alacaklarına vaz 1 etmesi görüşülecek ve ağ- İebi ihtimal bu vaz : yet kararı Eski paraların tebdili ANKARA, 30 (Milliyet) —| Eskiyen paraların tebdili için alâkadar Bankalar tarafından talimatname yapılacaktır. Bu. nu': müteakıp tebdile başlana- caktır. iş Ş zi Kambiyo işlerimiz ANKAR, 30 (Milliyet) — Maliye nakit işelri müdiri Sırri B. şehrimize geldi. Kambiyo borsasında tatbikı için bazırlar miş olan talimatnameyi bera- ünlerde Vekil B. tarafından tetkik edilecektir. Vekil B n tetkikinden sonra kabul edildi- ği takdirde tatbikata başlana- çaktir.Mezkür talimatname her teferrüati cami ve tered- düdü mücip hiç bir nokta birak- miyacak gürette hazırianmıştır. bugi MİLLI Millet mek- tepleri İlmtihanlara bas- lanıyor Teşrnievvelden itibaren de- vam eden Millet mektepleri bu z baren üç aylık tahsil devresini ikmal etmiş bulun- maktadırlar, Bu devre - imtihanlarına bu hafta zarfında başlanacaktır, İstanbul Maarif Emaneti mın- takasında millet — mektepleri nin adedi 80 ve okuyan talebe- nin ise 41 bindir. Bu talebenin ekseriyetini kadınlar teşkil et. mektedir. Maarif idaresi imtihanlardan (evvel talebenin devamını — tet- kik etmektedir. Şimdiye kadar millet mekteplerinin ekseriyeti olunmuştu. Devamın muntazam olduğu neticesine varılmıştır.. Mama- fi vilâyet kanununun 25 inci maddesi mucibince vilâyet ida- re meclisine sevkedilenler de mevcuttur. Devam hakkındaki teftişin neticesi alındıktan son- ra imtihanlara başlanacaktır. Maarif idaresi ilk tedrisat mü- fettişlerinin riyasetinde mınta- ka mıntaka imtihanları idare edecektir. İmtihan evrakı Maa- rifçe tetkik olunacak ve şeha- detnameler ondan sonra tevzi olunacaktır. İkinci devre ted- risata bu devre neticesi alındık tan sonra başlanacaktır. —— .—— Fırkada içtima Döün mutemetler içlima e'ti Halk fırkası kaza ve nahiye mutemetleri dün fırka merke- ıiııdo.HıIh Şinasi paşanın ri- yasetinde toplanarak fırka me- saili hakkında görüşmüşlerdir. Halk fırkası Vilâyet idare heyeti yarın ilk içtimamı Hak- kı Şinasi paşanın aktedecek ve bu içtimada Vilâ. yet heyeti idare reisi taayyün edecektir. ' Cevdet Kerim B. Ankarada bulunan Cevdet Kerim B. yarin şehrimize avdet edecektir. Eczacılar Kongre bugün top- lânacaktlır Eczacılar cemiyetinin sene- Hk kongresi bugün saat üçte Beyoğlu C. H. F. merkezinde toplanacaktır. Eczacılar kong- resinde bilhassa nizamnamenin tadili meselesi görüşülecektir. Şimdiye kadar cemiyetin is- mi sadece eczacılar cemiyı azası da yalnız Nizamnamenin ü sine (tıbbi müstahzarlar lâbo- ratuarı sahipleri) kaydının ilâ- vesile cemiyete tıbbi müstahza- riyasetinde CUMA Si * KANUNUSAMI 19U Bir cinayet Parasına tamaan öld! l_"'m Üşler Hadimköy nahiyesinin Ayaz- ma köyünde Şerif ağanın. evi- nin duvarını delen bazı- - eşhas içeri girmişler ve bu- — ddamın, zevcesi 46 yaşımda Havvâa Ha- 'nımı bıçakla müteaddit yerle- inden yaralamışlardır. İKOH deye gayri muktedir bir hal- de hastaneye kaldırılmış ve ora) da vefat etmiştir. Yapılan tah- kikattan mütecavizlerin a tamaan bu cinayeti işledikleri anlaşılmıştır. Katiller Drama muhacirle- rinden Süleyman oğlu İsmail ile Osman oğlu Hasandır. Her, ikisi de yakalanmışlardır. — Vahap ef. acaba nerede Eskiden avukat olup muhte- lif sebeplerden dolayı Barodan çıkarılan Vahap Efendi tagay- yüp etmiştir. Galatada havyar hanında ya- zıhanesi bulunan Vahap Efendi nin 10 gündenberi meydanda ol mamsı tagayyüp ihtimallerini takviye etmiştir. Vahap Efendinin İstanbul dahilinde olup olmadığı da meş küktur. Yapılacak taharriyatta bura- da olmadığı tahakkuk ederse firar eylediği anlaşılacaktır. sağen Ardiyede yangın Cibali vapur iskelesi soka- ğında Rifat B. in nebati yağ fabrikası ardiyesinden dün yan- gin çıkmış yalnız merdivenler yandığı halde söndürülmüştür. dd Tramvaya binerken 'Beyoğlunda Bomonti “soka- ğında Fesçiyan apartışmamının bir numarasunda otüranodbütti Bion 90 yaşmdaki validesi Fat-. ma Hm. dün Şişlide tramvaya binerken düşmüş sağ ayağı kı- bir tasnif: Karada çalışanlar, denizde dişen Türk işçileridir. Fakat kazanan??.. Maryosera İlstanbulun| Otomobil ; rekoru kırdı Alacaklıların ade| Nezle ve hron- Şehlî'—d—ah'llin- di (60)1 buldu İflâs eden M. Maryosera hak kında 3 gündenberi devam eden tahkiki düyun muamelesi dün hitam bulmuştur İflâs bürosuna müracaat e- den alacaklıların adedi (60) a baliğ olmuştur. Bu alacaklılarm mühim bir kısmını uzun zaman maaş ala- mamış hademelerle bağçıvan- lar teşkil etmektedir. Bu ala- caklılar arasında evvelce satın aldığı fişlerin parasını istiyen bir Yahudi de vardır. Bunlar arasında mühim mıkdarda para talep edenler de vardır. Bir ticaretane 167 bin lira, deftardarlık muhtelif vergiler- den (100) bin lira istemekte. dir. En yüksek alacaklı Türk ti caret ve sanayi bankasıdır. Banka 500 bin liradan fazla bir mıkdarın alacaklısıdır. VEKİL DE ALACAKLI Diğer taraftan Maryosera'- nin vekili Cemaleddin Fazıl B. de ücreti vekâlet olarak 10 bin lira istiyerek alacaklılar arasın- da kaydolunmuştur. Ayni za. manda Şehremanetinin Maryo- sera, Maryosera'nın Şehrema- neti aleyhine açtıkları müteka- bil davaları idare etmeği der- uhte eden Avukat Esat B. de mühimce bir mıkdar - talep et- mektedir. Diğer taraftan masa Maryoseranın yıldızdaki tek- mil eşyasını satmağa karar ver miştir. Şubatın 4, 5 ve 6 ıncı günleri bu münasebetle Yıldız da büyük bir satış muamelesi yapılacaktır. Bu kadar alacağa mukabil Maryoseranın ancak 6 bin lira alacağı tesbit olunmuştur. Masa bu matlübatın tahsili için dava açtığı gibi birsulhna- me ile Şehremaneti lehine vaz geçilen 5 milyonluk dava da ta- kip olunacaktır. Diğer taraftan alacaklı Hi- rılmıştır. rterii v TER S aa div bankası masa aleyhine i Şüpheli bir ölüm — |S dava ederek M , Taksimde Firuzağada Eleni| tekmil eşyasının kendisine mer isminde bir kadının vefat ettiği| hun olduğunu iddia etmiştir. |haber verilerek defnine ruhsat| - Büro bu dava ile meşgul bu- istenmiştir. Zabıta doktor'u ta-| lunmaktadır. rafından yapılan muayene üze- rine kadını € gayri übadi tâbil bazı alâmetler görülmüş, G. ışıuba.dıllere lâzım gelen defin raporu veri- | — tevziat başlıyor memiştir. Cesedin morga nakli- ne lüzum gö: ğ miştir, v ar | Caat vaki olmuştur. Tetkik için Başından )aralafııışl.ır 5İ öl Toyet Gt İaslii Unkapanında bahçeli kahve- ,,'.. başlamıştır. de oturan Raifle sebzeci Celâi, Selim, ve Abdül kavga etmiş- Dördüncü kattan ler, üçü bir olup Raifi başından KİT 5 " (ağır surette yaralamışlardır. düşmüş —0i Cibalide Kopernik un fabri- Azılı bir hırsız kasında amele Ali binanın dör- düncü katından düşerek ağır surette yaralanmış ve hastane- ye kaldırılmıştır. Fatihte müteaddit — evleri soyan Bursalı Hüsnü isminde bir hırsız polisçe yakalanmış rat amilleri de ithal edilecek-İve tevkifaneye sevkedilmiştir. tir. 3 b n -— Sokakta çocuğunu b“.ı.md.n sonra mesleki, ser-| Bir karmanyolacının düşürlçürkeğnu karılar eefeyan edecekir. Bir| — £ benelik vürgünü —O y O ü vak'a hassa eczacılar arasında 100000| — Polis ikinci şube müdiriyeti olmuştur: lira sermaye ile yapılacak - şir-| muhtelif karmanyola vak'alari- | - Sahri isminde biri yanma al- ketin tesisi ve bu şirketin aça- cağı büyük lâboratuar meselesi de görüşül, __ ocdtır_."'r. le alâkadar eşhası derdesi et. mektedir. Bunlar —meyanında meşhur karmanyolacı Mehmet dığı Makbule namında bir ka- dını Beşiktaşta bir sokaktaki arsaya götürerek kadınım 7 ay- veramme te vardır. l e. reer, W E B hk ceninini düşürmeğe çalıştığı ve V Mehmedi Mmüdüri; e Adlive ekâletmın ündeki l l“"'-'i ahi Ye- İber sırada mahalle bekçisi Yu- bir tamimi meharetlerini anlatırken 2 sene ce T üi k Gak yakalamak istemiştir. 'bugün kâfi kuvvette — değildir. r . veriyor: 1 — İstil Sarhoşların muhake- :'fıl::_â âğ bin lira — aşırdığını | — Sabri eline, geçirdiği taşla | Can, bir ağaç ise mal onun nüs- :ıçı';d— İmal et! 3 — xmuh::' İ mesi sür'atle görü- )!,ddu:ndm a a bekçinin kafasını yarmışsa da | ğudur. Canını ve canının, Ben, valilikle Anadoluya giden | opti , bukar hâ.n - İnihayet yakalanmıştır. ve haysiyetini seven kimse ma- | arkadaşlarıma gidecekleri yer- | ecekt'r ADAĞ “K'h 10| — Bu esnada Makbüle de mey- |lını da sever. Çünkü bunsuz ba- | ge yapacakları işe dair benimle ae * parası yoktur.Çi ehmet; | dana çıkmış ve doğurmak asarı | şınr yüksekte tutamaz. Birçok | Çörüşüp benden rey sordukları Adliye vekâleti - bilümum | Meşhur bir karmanyolacı ol- | Söstermiştir. kimselerde para sevgisi hürri-(yakrt onlara uknum — olarak mahkemelere yeni ve mühim| Makla beraber sayılı bir kumar | © Zabıta memurları Makbule |yet, iştiklal, haysiyet sevgisi-|? 1 1 yâni üç kelimenin ilk n et Kd bir tamim göndermiştir. Vekâ. let tamiminde inzibat ve asayi- şi ihlâl edecek derecede sarhoş luk vak'aları faillerinin muhake melerinin sür'atle intaç edilme-|mit, karısı Gülizarla kavga et- miş ve başından yaralamıştır sini bildirmiştir. bazdır. yekün tutmaktadır. Mehmet Ğ Karısını yaralamış Galatada oturan hamal Ha- muşlar — ve iköye geldiği zaman çocuk doğ- muştur. Sabri hakkında tahki- kat yapılmaktadır larda makduh değil memduh- tur, Onlarca paraya merbuti- yet haysiyet ve istiklâle merbu- | sıhhatı sürati şİt salgını var (de20kilemetro Son günlerde şehrimizde gi-| — Otomobillerin şehir dahili rip, zatürree, zatülcemp — gibi B R N GS Ka deki süratelrini tenkis ederek hastalıklar mahsus bir derece- | Aukarada olduğu gibi 20 kil de artmıştır. Hatta zatürree ve BAA 0 zatülcempden vefat edenler de| "tttoya indirmeleri ve bu su. çoğalmıştır. retle kızal_ırm önüne geçilebi- || Nezle ve bronşit ise pek çok- leceği vekâletçe tavşiye olun- tur. Mektep, daire ve müecssese| Muştur. Zabitai Belediye tali- matnamesine mazaran şimdiki hâlde otomobillerin şehir da- hilindeki azami süratleri 36 ki- lometrodur. Fakat bu sürati ka labalıkta, dönemeç yerlerde, umumi caddelere çıkarken ve köprüde 10 kilamettoya kadar indirmek mecburiyetindedirler. Vekâletin tavsiyesi Emanetçe 'nazarı dikkate alınmış olup tet kikat yapılmaktadır. Sürat 20 kilometroya indirildiği — ve şo- förler de buna tamamile riayet | eylediği takdirde kazaların he- men hemen tamamile önüne geçileceği kanaati galipti: —e nn mayame nnni Havalarda gayri tabiilik zail 1 Icıls.ı ve bilhassa bir az kar yağ- İ |mış olsa bu gibi hastalıklar ta- mamiıyle ortadan kalkar. Maamafih bu vukuat ta öka: İ dar fazla değildir.Hattâ hava. ların gayri tabil gitmesine rağ- men şehrin umumiyet itibarile ahvali sıhhiyesi mucib memnu. niyettir. Ali Rıza Bey lerde bu yüzden devam edemi- yenlerin miktarı epeycedir. Dün bir muharririmiz Sıhhi- ye Müdürü Ali Rıza Beyi göre- gek şehrin sıhhatı hakkında ko- nuşmuştur. Ali Rıza Bey şu izahatı ver- miştir: “— Havalar tabil bir surette < gitmemektedir. Günde iki Üç| — Nezleye tutulmamak için de /| dela havanın değiştiği oluyor. |aldatıcı sıcaklara güvenerek vü * Bu şarait altında vücudu muha-' cydu üşü İ faza etmek güç oluyor. kaidelerine riayet etmek lâzrm. 'i Mevsim kıştır. Fakat bazı| dır, Bu da güç bir şey değildir" günler oluyor ki — ilkbahardan Kalabalık yerler daha sıcak havalar geçiyor. ? Diğer taraftan aldığımız ma.- Jümata göre Şehremaneti sıh- |hiye müdüriyeti sinema gibi ka Tabalık yerlerde daimi - sürette | nezafete riayet olunmasını ve sık sık teftiş edilmesini zabitai belediye memurlarına bildirmiş tir, Bu deimi değişiklik sebebi ile nezle çoktur. Bazı mevzil girip vak'alarına da tesadüf ediliyor. Nezle ve bronşit bazı zaif ve mukavemetsiz bünyeler' de za- türree ve zatulcembe çeviriyor.| ıBimbi kurtulamıyanlar da o- ur, Millt tasarruftan ne anlıyoruz W— 1 - istihsal et, 2 —- imal et,3 —- imar et.. Bizi hedefe işte bu üç şey götürecek.. Doktor Abdullah Cevdet Bey milli tasar- - ruf ve iktısattan ne anladığını anlatıyor — ; İçtihat sahibi Abdullah Cev- | det Bey, iktisat ve tasarruf mev zubahs olurken ismi derhal ha- tıra gelen bir simadır. A, Cec- det Bey anketimize şu cevabı veriyor: — Bizde herşeyden evel ll-ı zun olan derin, hasbi vatan sev- | gisidir. Hasbi vatan sevgisi bi- | zim edevayıkül» ümüzdür. Va- ! tanmı seven bir millet, parası- nı, milli servetinin, ecnebi mem leketlere akıp gittiğini görmek- ten öylece ıztırap ve telâşa dü- ger. İthalâtı ihracatından fazla olan, bir milli enezif»,bir milli hemorragie karşısındadır. Bir fert, kanının akıp gittiğine lâ- Abdul 'a Cevdet Bey kayt kalırsa o fert nefsini haya- | şiddet ve hararetle vatanı sev- — |( tmı sevmiyor ve ölmeyi istiyor 'mektir. Evinden daha yüksek —| - demektir. Kanının akıp gittiği- | bir alâka ile merbut olarlar on ni lâkaydane seyreden bir mil- | parası harice gittiği vakıt yü- let de, istiklâlini, vatanını, hür- | reklerinin sızladığını hisseder. Vatan sevgi ve saygısı bize bu hal, on-İharflerini teşkil eden üç harfi remz olarak verirdim. İmal, imar, istihsal. Bunları ilham ve — || tiyettir. Hülâra bence — mevzubahs. İsayğısıdır.»