30 Ocak 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Y EN ALDIĞIMIZ HABERLER. HARİCT Tamir” İrsesece Aksi takdirde? Londra konferansı toplandı, - top-| lanacak derken nihayet beş devletin | i” deniyor. Bu tâbir pek de beyhu-| müzakerata başladı. Bu konferans münasebetile icat ve istimal edilen İyeni bir cümle var; B € ülda uüay yi sey e SİLÜ Gderik büyuk denizlerin adınt bile istediği gibi değiştirecekmisi Amerika tehlikesi! ! Dünya piyasasında Almanya- “Amerika ticaret rekabeti istikbal (4) için son derece müthiş olacak! ı Vuniku £ , Denizlerin hâkimiyeti meselesinde de Amerika- İngiltere rekabeti son derecesini bulmuştur. * v *îl'â Amerikadan yazılıyor: — V- f Hjumi harpten senra Amerika 'lvlııwmn emniyet kazandı. O idar ki Amcrikanım Avrupa #lerine karışmasın: istiyen, Ce- p Tiyeti alıvama girmesini bekli- » jHem Avrupalılar az değildir. Bir : İraftar Amerikanın Avrupa iş rine karışmasmı istemekle be Jiber yeni dünyanın eski dün- “Çıya karşı açtığı şiddetli reka- hPltlerden dolayı ihtiyar Avru- İinın istikbalde büyük büyük (,lâketlere uğrayacağından kor ınlar da az değildir. ĞA ŞE 4 | İ li ÜSÜ? Amerikanım Avrupa için teş- | !jİLettiği tehlikeden en çok kor “in hangi memlekettir acaba..? | Fakat yalnız bu mu..? Ame- tanın da Avrupada korktuğu âpler az değidildir . — p jAvrupa kıtasında öyle millet- y Öyle memleketler vardır kı N'mların hayat ve çalışma kabi- Wretinin söndüğünü zannetmek *k yanlış bir şey olur. Onun n ÂAmerika da işte le leg _',:ııı Amerikanın karşısında Av ı'ılh'pıd,ı en korkunç rakip acaba e.? l | ;ıüwumı harpten evvel bir İn- “İj'şiz - Alman rekabetinden çok —'î,,.ııednmişıi. Şimdi de bir Al- ia.;,' ;ın ve... Amerika rekabetin- Bufşa bahsediliyor. ;y"kiı_ı söylenen bir şey vat | İiliyor ki istikbal için Ameri- PU ve Almanya rekabeti kadar (k; ; bir şey çetin olmıyacaktır . ÜN Bunu hem Azterikalılar, hem UNU Almanlar söylüyor. ikbal bu iddiayı ne kadar te- edecek, iki taraf arasında ( şlamış olan ı:kıb:'dn kor- Wi inç neticeleri ne vakit görün- 5n ge başlıyacak ..? | Pilistilbale ait tahminleri bir H Çafa bırakıp da bügünkü va- ü (ete bakalım: harpten sonra da Al- Mütemadi- iddia H İT | Çabuk topladı. ve bünün icesi olarak Amerika ile re- ete başladı. Ahı_unlırm id- şma göre Amerikalılar bu | neticesi olarak kendile- arşı ea kuvvetli düşman “Almanları — görüyorlar. - Almanya - rekabeti l “Alman mat- Acaba | M. Hoover kuyruksuz tuzıya “bahrt| program,, şimdilik çeklip bir tarafa büzülmesini söylüyor. buatırı. son zamanlarda çok meşgul ediyor . Almanların iddiasma göre Acmnerika Avrupayı değil bütün dünyayı tehdit edecek bir vazi- “Büyük nazarlar Londraya çevril- di.,, deniyor. Bu tabir pek de beyhu- de değildir. Çünkü konferansın neti- cesi hakkında ister nikbin, ister bed- :E.nlııııuı Eğer bu içtimadan sul- i paraların yek, Zengin milltler bu sarfedi; ümu N metice temin edebilmektir. Yoksa her şeyi bu konferanstan beklemek — faz- İa olur. Zira daha gidilecek yolun ni- Bugün | : e| sız heyetinin tasvibi ile mezkâr ek'dan vukubulan beyanatta şim- i|gelen terakkiyatın memnuniyet i|lerin tasnifine müteallik olan Ingilterede , Konferans Hindistanda Siyasi mahküm Milliciler hapsediliyor, galeyan! Hacmı istiabı ve gemi sınıfları LONDRA, 28. A.A. — Ba- hri teslihatır hacmı istiabi ye- künuna nazaran tenkisi fikri gemi sınıfları noktai — nazarın- dan tahdidi fikrine galebe çel- makta ve bir. itilâf zeminine doğru *yaklaşmaktadır. Fran- Ros ile arkadas larından 11 kis aylardan beri € vam eden mı hakemeden so: ra 12 ay ağ hapis — cezasır mahküm olmu lardır. Bunlar isnat edilmek i tenen cürüm h: kı isyana teşvi ve tahrik cür mü idi. Geçet ağustosta bir nü mayiş yaparak Çandara Ros Kalkuta sokaklarında: — Yaşasın ihtilâl!.. Yaşa- sın Cümhuriyet!.. Kahrolsun emperyalizm!. . Diye bağıran bu millicilerin başında bulunan Çandara Ros evvelce defatle hapsolunmuş- heyet erkânından biri tarafın- diye kadar bu sahada husule bahşolduğu ifade edilmektedir. Ahiren teşkil edilmiş olan bir komisyon evvelâ hacmı : biler yekânüna ve bir. gemi sı- nıfına ait hacım istiabinin baş- ka bir sınıfa nakline dair olan Fransız teklifini, saniyen gemi- İngiliz teklifini, salisen azami bir hacmi istiabr ve yüzdeler nisbeti tesbitine —mütcallik o- |lan İtalyan teklifini tetkik ede cektir. Bir tebliğ LONDRA, 28. A. A. — Bir tebliğde deniliyor ki: «Fransız murahhaslarile İngiliz ve Do- İmimyon murahhasları bahri tes lihatın tahdidi üsulüne dair o- hayetine varılması için kim bilir daha me kadar zaman geçecek?... Bir taraftan bu gayeye vasıl olmak için hüsnü niyet sahiplerinin bekliye- ceği zamanı düşünüyor, diğer taraf- tan da konferans akim kaldığı takdir- de ne yapmak lâzım geldiğine — dair Amerika meb'usanından birinin son zamanda söylediği bir sözü düşünün. ümessiller meclisinde olan — Mr, Burton Freneh şöyle diyor: — Eğer bu konferans “Amerikayı | tatmin edecek bir netice elde etme- den dağılırsa Amerikada yeniden tur. Mahkümlar protesto ma- kamımda olarak bu kararı tem- yiz etü-mişler, hapse girmişler dir. l Bir Mısır tayyarecisi düştü PİZA,29. A. A.— Mısır tayyarecilerinden Hüseyin Na- im, Marsilyadan Pizaya gele rek tayyare meydanında yere inmek istediği sırada — telefon tellerine çarpmıştır. Tayyare lan meseleler hakkındaki mü- | ta'nassıslar raporunu tetkik et- |mek üzre toplanmışlardır. Bu İiçtimada işlerin diğer devletler- le ayni nı i nazar üzerinde ,faydalı müzakerata girişilebil- ,mesini mümkün kılacak dere- |cede ileri bir safhaya dahil ol- duğu kabul edilmiştir. R-100 balonu LONDRA, 28. A. A. — R-100 balonu dün sabah 9,30 da baş- Borsada tatbık edilecek o1all devis projesi ANKARA, 29, (Telefonla) — Rahatsız- bulünan Mâl müşteşarı eyileşn edilecek dövis müli ş ve makamına - gelmiş! rojesi İstanbulda bulunan tarafından getirilecek ve V. Borsada melâtı naki Beyin tasi ta geçilecetkir. — © Mazolta müteharrik traktörlerin tecritbe ANKARA, 29. (Telefonla) — Gazi çiftliğinde mazotla edilmiştir. Adliye vekilinin konferansı ANKARA, 29 (Telefonla)— Adliye vekili yarın Hukuk mek tebinde (Muasır demokrasinin ıztırabı) mevzulu bir konferans verecektir, Ali Cenani B. Ankara 29 (Telefonla) — Ali Cenani Bey bugün mecliste ü- |zerinde jaketatay olduğu halde |görüldü. Kendisi Belvü palas otelinde oturmaktadır. Oğlu |Ekrem Bey bu sabahki trenle dönmüştür. Dönmemek kararile Mısıra gittiğine ihtimal verilen Gazia- yıntap meb'usunun avdetine kendisine çekilen bir telgrafın âmil olduğu söylenmektedir. Cenani Beyin gaybubetinde hakkında neşriyat yapan gaze- teler aleyhine dava ikame eyle- diği, bu suretle manevi zarar o- larak ehemmiyetli bir yekün teşkil edebilecek bir moblâğa sahip olabileceğini söylüyenler varsa da Gaziayintap meb'usu- nun böyle bir niyeti yoktur. Cenani Bey avdeti ile kendi- si için söylenen her türlü dedi- kodulara mufassalan cevap ver- Kalkutadan yazılıyor:— Mil taharrik traktörlerin tecrübelerine devam edilmektedir. Bir licilerin reislerinden Çandara car fabrikasının gönderdiği mazotlu traktör de tecrübeye d mıkdar daha tahdit etmek,P ramı küçültmesek önümüzde 10 sene zarfında bu gibi için 600 milyon dolar sarfeti ge mecbur olacağız. Zırhlılar meselesi LONDRA, 28. A, A. — hri konferans murahhaslar? rafından muva'skaten tanzi: dilmiş olan müzakere liste: başında zırhllar meselesi bulunduğu zannedilmektediri TEŞEBBÜSLER MADRİT, 29 (AA) — Ü neral, Berenguer kıral ile fil taatisinde bulunmak üzre 11 de saraya gitmiştir. Ce Berenguer, yeni kabineyi tı maksadile yaptığı teşebbü rin sür'atle ilerliyeceğini ünü e_uiğini gazetecilere söylemli tir. ROHRBARH TAYYARE ŞİRKETİ Berlin, 29 (A.A) — Volf jansı bildiriyor: Rohrbarh tâj yare şirketinin iflâsı hi ki haber doğru değildir. Hüki metle müzakerat cereyan mektedir. 1930 Kıraliças bahri inşaat için iki milyon dolar sar- fına mecbur olacaktır. dünya in kal Tamış olan cevalânına devam ct mektedir. Balon cenubi İngil- yere düşmüş ve parçalanmıştır. Tayyareci bazı yerlerinden ya- diği kanaatindedir, (Birine! sahifeden mabat ) e L e yete gelmek için çalışıyor. Al- manlar dünya piyasasında yap- tıkları ihracat ile harpten evel- ki mevkilerini almağa başlar- ken Amerika sanayii buna lâ- kayt kalamayacaktır. Şimdilik Amerika reisicümhuruM. Hoover beynelmilel sanayiveticaret âlemindeki cereyanları çok iyi bilen bir iş adarmıdır. Almanlar iddia cdi- yorlar, ki reisicümhur Hoover bey- nelmilel piyasayı bildiği kadar bu piyasaya istediği zâman Hükim ol- mağı da bilmez değildir. Amerika Sanayii daha ucuz fiatla dünya piya-i sasmma mal yollayabiliyor. Çok yap- mak, çok satmak... İşte Amerika sa- nayiinde görülen hareketin hedefi budür. P Amerika sanayiinin vüdude getirdiği şeyler istihlâk et- mek, satın almak için dahili piyasada talep hiç azalmıyor. Bir traftan da- hildeki talebi tatmin etmek kabil o!- duğu kadar, harice de ihracat yapa- rak memleketin dışındaki - piyasayı |kaırmak Amerika sanayii için zor ol |muyacaktır. Artık bu takdirde Ame-| rika iş adamları için dünya piyasasını cle geçirmek müşkül olmıyacaktır. Almanlar buna karşkı şimdiden — ih- tiyatlı bulunmağa hazırlanıyor. Ade- ta buna karşı bir “sanayi müdafaası,, tesis etmek istiyor. AÂmerikanm is- tihsalâtı şimdiye kadar hiç görme- diği bir inkişafa mazhar olmuştur. Fakat bu sanayi sahasındaki — istih- salâtın ancak onda bici dünya piya- sasına çıkarılıyor. Onda dokuzu da- hilde satılıyor. Fakat dünya piyasa- sına ihracat artsa bundan en çok Al- manlar korkuyor. Konferans ve Amerika Müstakbel Amerika - Almanya sa- nayii ve ticaret rekabetini artık burı da bırakalım da Amerika - İ: niz rekabetinden bahsedelim: Mr. Stimsonun riyeseti altında Londraya giden beyet ne yapacak?... Bahri tahdidi teslihat meselesinin uyandırdığı merak — bittabi — yalnız Amerikaya münkasır değildir. Fakat) Amerikalıların bu meselede göster- dikleri hassasiyetin ne kadar arttığı nt söylemeğe hacet yoktur. Amerikalılar Kellog misakile dün- |ya milletleri arasında emnaiyetin ar- |tak tecssüs ettiğine mi kanaat getir- 'diler?.. Bu meseleden çok bahsedi- İyorlar, Bahri teslihat — yüzünden Amerika ile İngiltere arasında sene- lerden beri devam eden rekabet - iki taraf için o kadar masraf açtı ki, ni- hayet gerek Amerika, gerek İngiltere bu rekabetin şiddetini azaltmak için teslihatı tahdit etmekten başka çare göremediler. İşte 922 Washington | ttilâfı ile büyük çaptaki — zırhlıları| donanmalarından kru dırılması iyi olacaktır. Çönkü Kellog misakı millotler arasında emniyetsiz- liği kaldırmıştır. Bundaki tezatı söylüyelim bi? .. Mir. Burton bir taraftan emniyetsizli- ğin alktığını lüyor, diğer taraftan da yeni inşaat için sarfedilecek para- ları hatırlatıyor... Emniyet mevcut ise yeni inşaata me lüzum var?.. Amerikada Içki memnulyetine rağınen... NEVYORK, 29, A, A. — A- merikanın en büyük hayat si- gorta kumpanyalarından biri- ne kendilerini sigorta ettirmiş olanlar arasında alkol istimali neticesi olarak görülen vefiyat, ispirtolu içkiler kullanılması- nın menedildiği tarih olan 1920 senesindekine nazaran 6 defa daha fazladır. Yunanistanda La Hayde elde edilen neticeler ATİNA, 28. A.A, — ileb'u- san meclisinde M. — Venizelos Fransa ile olan harp — borçları meselesinin tesviye edilmiş ol- duğunu beyan ve Lahyedeelde edilen siyasi ve mali neticeler- den dolayı memnuniyetini iz- har etmiştir. — Bir vapur parçalandı BİARRİTS, 28. A.A. —Knep wrth namındaki İngiliz vapuru fırtınaya yakalanarak Biarritz feneni yakınında kayalığa otura rak iki parça olmuştur. İsveç kralı Romada ROMA, 29. A. A. — İsveç kralı mütenekkiren Romaya elmişti terenin birçok şehirleri üzerin- de uçmuştur. İşsizler mikdari LONDRA,28.A.A.— 20Kânunu- sanide İnigilteredeki işsizlerin mikdari1,473,400kişiye baliğ bu Tunuyordu.Şu hale nazaran ge çen haftaya nisbeten2861kişi no ksan ve fakat geçen senenin tayni tarihine nisbeten — 47,780 kişi fazladır. İspanya diktatörü M. Primaderivera nihayet kat'i surette istifa etti Yeni kabineyi ceneral Borıvgı;.r teşkil ediyor. Hükümet açık an aç lvil olacaktır ralanmıştır. p39 ejisi uöpo N MADRİT, 29. A. A. — Anda luzi valisi Enfan bon Karlos ile Kadix askeri valisi jenetal Goded'in âzilleri hakkındaki kararnameleri kralın iİmza et- mek istemediği ve Primo de Riveranın bundan dolayi istifa ettiği söyleniyor. MADRİT, 28. A. A. — M. Primo de Rivera saat.21 de sa- rayı krali terketmistir. Mumaileyh, gazetecilere kralın, iıt_ifııı— |ma kabul etmiş ve yeni kabineyi teşkile ceneral Berenguer'i me- mur eylemiş olduğunu beyan etmiştir. M. Primq de Rıy_:ra bu akşam kendisile uzun uzadıya görüşeceği — yeni başvekili met- İhüsena etmiştir. ... MADRİT, 28. A. A, — Kral M. Primo de Rivera ile dahili- ye ve maliye nazırlarını kabul çetmiştir. M. Primo de Rivera İsabahleyin dahiliye, harbiye ve adliye nazırlarile ceneral San Jurjo yu kabul etmiştir. Kata- lonya valii askerisi ceneral Ba- irera Madrit.c gelmiştir. Mu- maileyh, M. Primo de Rivera ve harbiye naztrile görüşmüş- |tür. | Kartajenden bildirildiğine göre valii askeri ceneral River |Madrit'e hareket etmiştir. | Yeni başvekil Amerikaya göre LONDRA, 29. A .A. — Beş- ler konferansının dünkü içtima ında M. Stimson tahdidi tesli- hat sahasında Müttehidet Ame rikanın takip ettiği maksadı şöylece hülâsa eylemiştir: « Evvelâ, konferansta temsil olunan devletler ile torpito ve mutribi ve kruvazör inşaatın; daki rekabete nihayet verecek bir itilâf akdetmek, saniyen tahtelbahirleri büsbüt orta dan kaldırmak ve bu mümkün değilse hiç olmazsa adetlerini tenzil etmek, salisen son te olduğu gibi tahtelbahirlerin vahşiyane bir surette tüccar ge milerine karşı istimallerini me n'edecek beynelmilel bir itilâfa vasıl olmak, rabian Vashington muahedesile tayin olunan hattı gemileri pro; u raliçe pencereden pencereye şuyor, halkım alkış ve tezahüri tına tebessümle, el ve kol hare ketlerile mukabele -ediyort Belli ki çok müteheyyiçti. Kıraliçe, bu gürültü ve heyi can içinde, kendisine - ihti: tını soran bir muharririmizi demştir ki: “— Bilmem ki. ne söyli: yim, Çok müteheyyicim. Milletimi ve memleketim temsil şerefine mazhariyetimi. halkın beklemediğim ve şüj yok ki lâyık olmadığım şu kası beni fazla müteheyyiç mektedir. Dünya güzeli olmak iddiasıf da değilim. Eğer memleketi mi, şerefile mütenasip surett temsile muvaffak olabilirs bahtiyar olacağım.” Ekspres tam saat 2,50 de ıîl,llllllllllll"lllllflîîiîîîîllhîlll i Çetesi F.A.N. Mütarekedenberi ni n en orijinal N ri olan ÂAk bizzat Malta'da bulunması eser hakkında kâti bir kıymet delilidir. POLİTİKA gazetesinde tefrika ediliyor.. kışlar arasında kalkmıştır. YAKAAAAAYONIL TAYYUIAUKIKTAYIID DA rolunan .ııiyııl ve £ en heyecan- ndüz Beyin V ALULULULU UUU YASSIN “İharp gerisi vardır. İkinci sımf ve Berenguer refakatinde biraderi yi miktarı tayin edilerek © miktardan fazlası yapılınadı. Amerikanın bi ci amıf 32,600 tonluk üç büyük sattı, — MADRİT, 28. A.A.— M 32,600 ton ile 27.000 ton arasında ceneral Berenguer olduğu hal- Yaa Te a aa aaf aai barç ge | d€ Sâüt 19.30 da kırâlm sarayı- rasında üçüncü sınıf saffr harp ge-| Oi e Ç mizi yardır. $ Amerikalılar için donanma mesele-) — Saat 19,45 te nazırlar mecli- «i bir taraftan bir izzeti nefis davası &i müzakeratına devam etme- olduğu gibi diğer D'-'l"lndd: Pana-/ kte idi. Saat 21 de M. Primo de ma kanalının eraniyeti, denizlerin| Rivera isti i X'tu crbestizi meseleeldir. 914-024 sene-| RiVera istifa etmiş ve yeni İi leri zarfında Amerikalılar var kuy-| Dineyi teşkile ceneral Beren- vetlerini büyük zırhlılar yapmağa guer memur edilmiştir. Millt werdiler. Onun için kruvazör inşaa-| mecliğin yarın için mutasavver tında İngilizlerden geri kaldılar. Şim-| olan içtimaı bilâ müddet tehir di Amerikalılar kruvazör yapmağa kendileri için müsait bir itilâf arıyor- lar. Bahri tahdidi teslihat konferan- | fa her taraf eli dolu Olarak çıkma| — MADRİT, 28. A. A. — Jene- çalışacak.. ral Berenguer sabahleyin isti- Amerikanın bir bahri inşaat ptog-| şarelerine — başlıyacaktır. Yeni | ramı var ki bunun - tatbikı bir. çok/ hükümet açıktan açığa sivil o- | masrafı icap ettirecektir. Amerikanın yacaktır. Jeneral — Berenguer istediği bu masrafları tasarruf etti-| . —.. ; e f rebilecek bir sureti tesviye elde ce| Şimdiden — cski ” hükümetlere | birkaramı up unsurlardan edilmiştir. | Kabine mektir. —— — Ş mer M, Primaderivera nın teşriki mesaisini temin et miştir. Düc D'Albe maarif na- zırlığını kabul etmiştir. Kabi- menin tahlifi öğleden sonra icra edilecektir. Jeneral Berenguer hemen teşrii intihabata başla- mak niyetindedir. Mumaileyh müstafi nazırlara karşı vukubu lacak hiçhir tecavüze müşama- |Z ha etmiyeceğini beyan etmiş- Memlekette şiddetli bir san tir, 'sür devam etmektedi! TKAİAIATAAKIAIITAKAATATATATA KDAYA AAA N MALTA ÇETESİ ZNeşrolunduktan sonra ayrıca sinemaya da alınaca ftır. Müsveddelerini okuyan bir. çok sinewa film EZkumpanyaları çevirmek teklifinde bulunmuşlardır.. Bilhassa maruf bir film kumpanyası MALTA ÇETESİ F. A. N, eserini görmüş ve her türlü fedakârlıklarla çevire- bileceğini söylemiştir. Bizde ilk olan bu hakı- ki hatırat bin türlü maceralarla doludur. Aka Gündüzün bu orljinalitesi diğer bütün eserlerinden çok başka ve çok yüksektir. “POLİTİKA,, gazetesinde “MALTA ÇETESİ,,ni okuyunuz! MALTA ÇETESİ :F.A.N.? | Mütarekede Malta'ya sürülen vatandaşlar B H arasında teşekkül eden bu çeteye ait Z E müthiş hatıralardan mürekkeptir. ! L l AUVULUUUUUUUUYULUNULUUU Hunuutyuuunu N AKIKATAYTARIAKIIDANA IADDA l““,“l“ INT AU yt n DRLLANI N UUU