21 Ocak 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Tasarruf m ithalâtımız me İthalâtımız da_azal[nağa basladı| Bu, ticaret muva zenemiz lehinde Bu sene ihracatımız | artacaktır ' Ihracat emtiamıza rağbet çoğalıyor g seaar— v“zl!'eti iktısadiye bu sene lehimize inkişaf edecektir Hükümet, memleketimizin *tedricen azaltarak ihracatla iti Meği istihdaf eylemektedir. bazı ari nisl li Geçen sene zarfında, Yisile ithalât, evvelki seneye İu milli iktısat ve tasarruf cida! Snunuevelinde ithalât asgart Ni iğer mahmul aki muzir fazlalık ile | dikkat bir tezat - tt! şkil | ziyetin devamı vi k istihsal si- i ted- etimize resi im- t mu- | ele-| nenin d ne büy imizin icap ettirdi Dirlerin tesirile memlek: külliyetli kambiyo gü n (1930) senesi ti Vazenesinin açığı, geçen Sen re nazaran chemmiyetli nisbet- iğını göstermek| silmiş olacaj tedir, İktısat vekili Şakir Le leketimiz için en hayati mese' Olan istihsalâtımızın tezyidi Ça-. Teleri ile çok esaslı surette Meş Bul olmaktadır. İhtiyaçlarımız Ve bunların izalesi , tedbirleri tesbit olunmuştur. Yakında bü husustaki mukarrerat kat'ileşe- tek ve tatbikata k?llec:;kiı::l Mem in son israf senı lan lgî’ğ;uscnesinde İstanbula ğelen e: rı (466,293)ton Olup, ey, mem le | betle (42,586) | istatistikleri ton fazladır . Henüz Gümrü a ikmal edilemediği için bütün Memleketin (1928 zarfındaki | ithalât ve ihracatı kat'i olarak belli değildir. : Fakat bazı Banrıkaların tetki- 'na göre, bazı ihracat cıvı;(!:ı 381 fiatlerinin düşmesi ve y Lü""îlâ:cl;:riîesin n tatbikinden €vvel bir kaç ay içinde beyhude e vukubuları fuzuli ve mana- ithalât yüzünden ticaret m: Vazenesi açığına geçen sene tak 'ibea (10) milyon lira kadar i- ave edilmiştir. * Yambiyo fiatinde, bi | | B tereffü olması | fan ileri gelmiştir. | Rüsumatın şimdiye kadar ya dabildiği (1929) senesi ilk 3 —Ş-W k — istatistiklerinde ithalât| 36,039,606) lira, — ihracat ısş | 44,079,438) lira olarak gösteri z uJ ir senede da bun- hiştir. h Bu suretle geçen senenin i İhtiyaçtan halât arası son aylar İ İktisat vekili Şakir Pe) aret muvazenesindeki açığı ında tevazün terağn ct- tiCi izi ve gayri tabii sebepler dola- betle artmışsa da, sıkı ve şuür- inin şiddetlendiği (1929) senesi | ri hadde inmiştir. da hem ithalât ve hem- at arttığı halde bunları larda vaziyet de- aylar de ihr takip eden ay ğ iştir. bışrıî;:ı'—îmm ıımıvf&n alııuğğîg gabi alât bilhassa g' 'ı:ı:lîî;ğ:!a:hî,.mr hadde çika- rak yalnız bu zaman içinde İs- tanbula 53,931 ton eşya g:lıın_ış ve (1928) senesine ni lFthıılır miğli derecesinde tezayüt oldu- gu tesbit edilmiştir. t BU Te A anacibi memnuniyet olan ve vaziyette salâh husule gelmekte bulunduğunu . göste- ren son I'.fuıumz:y:l_dc ise, Li- man Şirketi istatistiklerine gö- re ithalât (24,452) tona düş- mÜRÜT 1928) sencsinin ayni a- yındaki ithalâta nisbetle 26,742 ton noksandır. Gerek gümrük idaresi ve ge rek diğer alâkadar devairin tet kikatt ihracatta da cüzi durgun luk olduğunu teyit etmektedir. Maamafih iktısat mi tahassıs- ları, bu durgunluğun geçici (îl. duğu ve (1930) senesinin daha müsait surette geçeceği kanaa- tindedir. Bu seneki zer'iyat va- ziyeti de bunu teyit edecek ma- hiyettedir. Başlıca ihracat em- tiamizdan olan yapağ, deri, ti tün, afyon ve diğer bazı mil mahsulâtımız çok rağbet bul- makta ve fiatleri yükselmeğe mütemayil bulunmaktadır. l?ur gunluktan uzak olan bu eşya Mmuameleler arasında bilhassa tütün, yapağı, deri ve afyon çok ehemmiyetli görülmektedir. Geçen seneki — tütün istoku bitmek üzeredir. 4 milyon kilo- ya baliğ olan yapağr stokunun 2 milyonu okkası (103-105) ku- ruştan Amerika ve Marsilyaya gönderilmiştir. Başlıcâ hıîııışt ri ihraca r îîi’;lğ;akuıdır. Okkası (42) li- ”a çıkan afyon — ihracatı ise Eîsâoâ sandık kadardır. fazla kam- erisi Amerika t da 2 milyon biyo alan varmı? Maliye must: Beyin mühi , Maliye müsteşari Ali Rıza k *y köğmbıyo hakkındaki n%» #ttha devam etmektedir. Âv! 'İza Rey, dün kendisini ziyaret Ten bir müharririmize kambi- 9 temeyyücatı hakkında atide- “beyanatta bulunmuştur:. . || — Bugün borsa 1030 da 4Çi klcılma fiatr daima en YZ fiattir. $terlin 1030 la tahavvülât Be- l ::ğ di Roma 1500, Bin BT 1000, Seviyet anka l8 Bankas. 9 bin, sonra Tüsteşarı Ali Riza m beyanatı gelemenk Bankası 1500, Bank ş:nîm 1s00, — Döyüe - Deysat Bank bin, Memaliki — Şarkiye nkası 2,500, . Ameri- yes — Bankası 2500, erçiyala 4 bin, Hiri- s00, Ziraat 1500 muh- de 8,000 — İsterlin lerdir. Bu suret mecmuu 35,500/ kan Eksp! Banka K so Veloni telif tacirler d mubayaa em:m le alım ve sai ulmaktadır. ç, dört günden beri borsa gahilindeki alım ve satım kıgıış—î günlere nazaran daha | E ân arzetmektedir. Bun- kat bir axâıil mev- Şunu haber aldım: Eîfı“t:cirler. bir — buçuk ay ödenmzs.i l:îımıgelcn bo- in, yani bir Bir nevi ekmek meselesi Son münakaşadan çıkan hakikatler Salâhiyettar bir zatin yeni beyanatı Tek ekmek meselesindeki noktai nazarını bu sütunlarda uzun uzadıya mevzubahs ettiği miz zatın bugün genc bu mese- le etrafında ortaya attığı fikir- leri nakledeceğiz. Bu zat diyor ki: — Tek ekmek meselesinde 'muhtelif fikirler serdedilirken bütün hakikatler de tezahür e- diyor. Salâhiyettar lisanlar değir- mencilerin çavdar, mısır ve ar- payr karıştırdıklarını kabul edi| KANUNUSANI Iktısat programı Bugünlerde müzake| re edilecek Ve fırkanın programıt olacaktır Bugünlerde Heyeti vekile Ga zi Hazretlerinin riyasetinde top' lanarak, iktısadi programı müza kere edecektir. Program meclise takdim edi- lecek ve tabedilerek azaya tevzi olunacaktır. Programın nihayet on beş güne kadar mecliste mü- zakeresine başlanması muhak- kaktır, Bu münasebetle Başvekil Pa şa Hiz. uzun bir nutuk irat ede-| ceklerdir. Me&liste program mü| zakeratının bir çok gün devam muhtemeldir. Bir çok ha mühim memleket me-| kkında mütalca ve fikir yorlar. Esasen bu, inkâr kabul etmez bir hakikattır ki çok 7a manlar Bulgaristan ve Rom: yadan İstanbula çavdar ithal e dildiği ve memleket olan misır arpa ve çavdari girmenlerdi de ortada £ gördüğüm Şimdi haki çuval undan muamması d: olunabilir: Beyaz ekmeğin 72 olmak iktiza eder ve 72 ran- dımanlı unun çuvalından da ba- |zı müstesnalarla hakikaten Weknıck alını den |alınıyorsa bu nun içinde randı- |man hesabında gösterdiği veç- le daha ziyade suya müteham anil olan kısımlar da unun için- İde kalıyor demektir. Şu halde bir taraftan tahlit ve tağşiş edi- z yoktur. t böyle olunca bir k çıkıyor len, diğer taraftan suya müte-| hammil olan aksammda unun içinde kalmast itibarile ekmek adedinin 94 den pek fazla oldu gu hakikati de meydana çıkar. Bu fazlalıktan fırıncı değil, bil. hassa değirmenci istifade edi- yor. Halbuki ceza gören değir- menci değil, — fırmcıdır. Bizde ekser değirmenci ve -fırmcıda meşru ticaret fikri aramak abes tir. İhtikâr ise her yerde, her memlekette ve her kanunda mü çazatı muciptit. Resmi emre rağmen bir malı tağşiş etmek de cezayı müstelzimdir. Her halde tek ekmek işinde halite. den — bahsedilmemelidir. Tek ekmek işinde 87 randımanla ya; |pılacak tahi de şeraitten hiçbir şey değiştir- mek icap etmez, Bilâkis değirmencinin mesa- rifinden bir kısmı azalır, amele masrafından, kuvvei muharri- keden ve daha birçok masraflar dan tasarruf kabil olur," YöÖGABLAE LAOLAO DD leri şimdiden temin emelile bor saya müracaat ederek kambiyo satın almaktadırlar. Bu vaziye- tin mevcut olup olmadığını an- | yaatta bulunan tüccarların mu- bayaatı yegân yegân tedkik &- dilmektedir. Bu kontrol müsbet netice verir. veuzün miüddet sonra kendilerine lâ: olacak kambiyoyu, hakiki bir ihti: esasına müstenit olmaksızın sa- tın olan tacirler mevcut olduğu tahakkuk ederse şiddetli tedbir ler alınacağı muhakkaktır. Bu takdirde Borsa komiser- liğinin, bu gibi hakiki ihtiyaca| müstenit olmıyan — mubayaata tavassutta bulunmuş — ajan dö şanjlar hakkındaki tebliğatının infazı cihetine gidilecektir. Bu tebligata nazaran bu kabil ajan dö şanjların muamelelerige ni- hayet verilerek acentalıktan çı- karılmaları mukarrerdir. Ümit ediyorum ki bütün a- jan dö şanjlar, Bankalar, kam- biyo muamelelerine salim ve sakin bir surette, mevcut ihti- yaç listesine nazaran devam e- derek Borsayı tazyika matuf o- Jacak her türlü harekattan çe- kinirler. Çünkü bu tarzı hareket evvelâ kendilerinin dürüstilerin den beklenir, saniyen — aksi bir. hareket kendi şeref ve itibarla- buçuk ay |rına icrayı tesir e_d_cdcek vazi.: l yle bir cins ekmek ı süretle izah| randımanı a | fazla un atta değirmenler | lamak üzre son günlerde muba-| lerini beyan edeceklerdir. Program fırkanım programı âleti hayvan ıslah yerli kuluçka ma| i imal ettirecek Yapr- ak makineler 50 şer yumurta ibeleri - yapı < neticeye ilecektir. | lık olacak ve teci | dttan | göre adetleri te: |Lâtife Bekir hanımın beyanatı saat 15 te, kadınlar birli allim mektebi mü| at H. tarafından, ta « mda konferans veril jme: rdi. Konferansa, |mu at hulül edip ge halde, bir kaç kadından bi |icabet eden olmadığ gibi, kor |ransı verecek olan Nezahat H. |da gecikmiştir. Bu vaziyet kar şısında birlik reisi 'derhal kız muallim mektebine telefeon et miş ve Nezahet H, mm rahatsız bulunduğu anlaşıdlmıktır. Birlik reisi Lâtife H. kendisini gören gazetecilere şunlar göylemiştir: — “Bugün Nezahet H. tara- fından konferans verilecekti. | Konferansın mevzuunu - tasar | ruf teşkil ediyordu. Fakat maal esef Nezahet H. rahatsızlanmış tır. Konferansı Perşembe günü ne tehire mecbur olduk. Kadın lar birliği yerli mal ve tasarruf icadelesinde kendisine tevec üh eden vazifeyi ifada canla |başla çalışıyor. Konferanslar ve | toplantılarla, Türk kadınlarına | tasarruf ve yerli mal fikrini aşı yacağız. Bu münasebetle 26| sani gecesi bir müsame | re tertip edilmilmiştir. Bu gece| | yerli kumaş ve ipeklilerden ya| | pılmış kadın elbiseleri davetlile |re teşhir edilecektir. Manken i-| şini güzellik T akasında ü| çüncülüğü | Nüzhet İh san H. yapa | Lâtile H. k: | şoförlüğü ve belediye kındaki süallere şu kısa cevap| ları vermişti: — “Kadınların polisliği ihe Muhiddin Hamın | hücumları karşışında suya düş- ştür. Daha fazla ısrara cesa| retimiz kalmadı. Belediye işin| | de icap eden propagandayı yapı| yoruz. Kadınların şoförlüğüne| gelince: Bir H. öğrenmiş, ol muş, pek âlâ bir san'at, bir mes- lek... İşin içinde orijinallik te| | Dudaklarını — kıvırmasından anlaşılıyor ki, Lâtife H, bu işe muarızdır. eeti Edirne battı Pehlivan köy civarından E- dirneye, oradan Bülgar hududu na gidecek ve tamamile toprak- larımızdan geçecek olan yeni hat hakkındaki tetkikat bitmiş ve bu bapta hazırlanan proje Nafia vekâleti komiseri Muhtar B. tarafından Ankaraya götürül müştür. Kat'i karar, vekâletle devam eden bu müzakere neticesinde verilecektir. ö Viyana polis kongresi - Viyanada toplanacak olan beynelmilel polis kongresine iş- tiraki evvelce takarrür cden po- 1930 Yerli malı meşheri Daimi sergi nerede açılmalı? |Alâkadarlar bu hususta| ne diyorlar? Seyrisefain müdürü umumi- si Sadullah B. ortaya iyi bir fi- | lâyetin tarhcı Raşi Museviler | < vor.. . 400 bin lira kazanç | vergisi verecekler Mahkümiyet kararı kesbi kat'iyet etti İrtişa meselesile maznun mu- sevilerin kazanç vergilerine ait temyiz kı dün Vilâyete teb- liğ edilmiştir. Temyiz karar Vi- iği 400,000 lira- ücadelesi ilk semerelerini vermeğe b: mnuniyetbahş bir sekilde azalmak!' :| ni ıııııı'akubw_ Emanetin konti hakkı yoktur Emanet mehafih, ne diyor? Terkos şirketi hakkınd? kir attı: Daimi bir yerli mallar| nn tahsilini tasdik etmektedir.| fta vekâletine verilen rap, meşheri yapmak. Sadullah Bey| böyle bir meşher yapılması i -| çin en münasip yer olarak To- panede Seyrisefain pasajı karşı sındaki merkez kumandanlığı binasını — bulmaktadır, Yalnız Sadullah Bey binada mühim ta- dilât yapılmasını zaruti görmek tedir. Bu hususta alâkadar olduk- ları cihetle Ticaret odası erkâ| nının ve Milli sanayi birliğinin | fikirlerine müracaat ettik. | Ticaret odası birinci reisi| Hamdi B. daimi meşher hak kında fikrini şöyle anlatıyor: “— Daimi bir meşher - tesisi çok iyidir. Memleket - iktısadi- yatı için de bunun tesiri nafi: Binanın vaziyetine gel binanın içini — bilmem. mevkil itibarile şehrin merke- zinden uzaktır. Maamafih bu kuvvetli bir mahzur olamaz. Milli sanayi birliği — kâtibi umumisi Nazmi Nuri ir mahiyet ve şu- si itibarile mil- tasarruf Cemiyeti- tini celbede- cümlesin- dendir. Binanın memlekette pi- yasa muhitlerine kısmen uzak- noksanlarından zar edilirse umum istih salâtı ceip için bu binadan daha| müsait yer bulunamaz, Ancak bu binanın asri birşekle ifrağıve bu maksada göre ihzarı hususu mücerrep zevki selimi olan Sa- mulü H iktısat nin de nazarı dikk ;|dullâh B. e tevdi edilmesi icap eder. Böyle bir meşhere İstan - buldan asgari 300 fabrika işti- rak eder. Bu 300 fabrika memur ve müstahdemini kısmen tenha olan muhitte ailelerinin de in- | zimarmmı dolayısile yeni bir piya-| sa mıntakası ihdas edilmiş olur ve belki de İstanbul piyasasın- da nazun rolünü ifa eder. Fa-| kat bu binanın ihzart için olduk| ça büyük bir tetkikata çok ih| tiyaç vardır. Koi Kış şiddetli olacak m Hemeyr'in kehaneti doğru değildir Fatin Ef. nin muhar- ririmize beyanatı Dün de hava kapalı geçmiş ara sıra sulu kar serpiştirmiştir. Evvelki gece ve dün sabah de- recci hararet sıfırdan aşağı dü: müştür. Kışımm, bu sene şiddetli geçip geçmiyeceği hakkında kehanet- lere başlanılmıştır. Son günler- de Hemeyr isminde bir Fransız âlimi, ortaya yeni bir fikir at- mış, Ve bu sene kışın 1830 se- nesi gibi dehşetli olacağını id: dia etmiştir. Bu mesele hakkında Kandilli rasathanesi müdürü Fatin B. şunları söylüyor * — Hemeyri tanırım. Müte- hassıs bir adam değildir. İşi gü cü geçmiş asırların kışlarını tet kik ve buna göre kehanetler yapmaktır. Ne edereceye kadar doğru olacağını siz tayin edin.,, Bugün, Kandilli rasatanesine nazaran, rüzgâr poyrazdan ese cek, hava bulutlu olacaktır. Kar ihtimali yoktur. Radyo şirketi Radyo şirketi vaziyeti mali- yesi yüzünden 3 gündür neşri- Bey dettabi emlâk e: |ğildir. Yunan Başmurahhası- Ancak bunlara ait evrakım - bir kısmı noksan olduğundan bun- ların ikmali ile irsali talep edil- ştir | Bu evrak ta ikmal cdildikten| sofra 400,000 liranın tahsiline | başlanılacaktır. Defterdarlıkça bidayeten bu paranın tahsili için Fresko biraderlerin emlâkine haciz konulmuş, fakat bilâhara mahkeme kararile haciz kaldırıl mıştı. Bu karar üzerine yeniden haciz konulması muhtemeldir. a p ğ * N Fresko biraderlerin Şişanede a-| j partmanları vardır. A EE ĞA G. Mübab tevziat Maliye vekâleti gayri müba: dillere yapılacak tevziat hakkın! da mübadele komisyonu vasıta- sile tevziat komisyonuna bir e- | mir vermişti. Bu emirde iadeye bına tevziatta bulunulması bildiriliyordu Tev- Ziat komisyonu bu emri kâfi de-| recede sarih bulmamış ve Ma- liye vekâletinden istilâmda bu- lunmuştu. Tevziat komisyonu azasından salâhiyettar bir zat bu hususta şu izahatı vermek- tedir: “— Atina itilâfnamesi gayri mübadilleri iki kısma - ayırmış-. | 1 — İadeye tabi emlâk esha- |bı; 2 — Muavazaya dahil olan- lar, İadeye tabi emlâk eshabma esasen tevziatta bulunmuıyor- duk. Bu itibarla gelen emir ye- ni bir vaziyet ihdas edemez. Bu emirle kasdedilenlerin muava- zaya dahil bulunanlar olması i- cap eder, Vekâlete — tevziatın muavazaya dahil — olanlara da teşmil edilip edilmediğini sor- duk, alacağımız emre göre ha- reket edeceğiz. Bonoların tevziatı günün me- selesi değildir. Bu hususta tak- diri kıymet faaliyetinin - ilerle- mesini beklemek zarüreti var- dır. Bu da her şeyden evvel bir zaman meselesidir”. Giritliler Giritte emlâk ve erazi sahibi olanlar hakkında da şayanı dik kat bir vaziyet hadis olmuştur. Ekser Giritlilerin emlâk ve kalat üzerinde —evrakı resmiyeleri yoktur. Bunun için ne suretle muamele yapılacağı hakkında Gayri mubadiller ce- miyeti Maliye Vekâleti nezdin de teşebbüsatta bulunmuştur. Cemiyetin noktai nazarı mahal line bir Türk takdiri kıymet he-| yeti göndermek ve yahut oraya bir memur izamr ile Girit terhi- nat kaleminden evrakı çıkar- maktır. M. komisyonu Yeni aza reis oldu Muhtelif mubadele komisyo- nu yeni bitaraf ajansı M. Ander son dün kamisyona gelmiş ve M. Holstattan riyasete ait evra kı tesellüm etmiştir, Yeni rei- sin müddeti riyaseti Şubatta bitecektir , M. Anderson dün kormisyon azalariletemas etmiş, ekipler rüesasını kabul etmiştir . Bugünlerde bir hey eti umu- miye toplanışı mevzuubahs de- nın, M. Rivasın ve Tevfik Kâ- mil Beyin İstanbulda toplan- malarından evvel umumi bir toplanma yapmak imkânı yok- Polis mektebi yat yapamamaktadır * irketin ilerisi için ., di beyleti N4 polis mektebinirt PY Dü 20 talimk, nigi ne olacağı altı Şubz ,, yıkamatı HSN ı AŞAO UC umumi) müdürü Şerif Bev * azirgeğiğiy, gdevtt şüharel eğe N aynalarma dirçüttt illere | da şirketin yolsuz hareket? / i saiklerinden başlıcaları biri de Emanetin şirket Ü deki mürakabesini ihmal | rivayetleri üzerine bu hu Emanette alâkadar zevat i ,, mas ettik. Aldığımız ceval' p re şirketin imtiyaz ve muk | , nde Emanete hiç bi ” rakabe hakkı verilmemiştiri * hak tamamile Nafıa ve kâldi” ait olup şirket Nafıa kı tarafından murakabe tedil tedir. Hattâ söylendiğine daha eski zamanlarda şirketten sorduğu bazı şirket “Bu hususta icap eçğtm Nafra komiserine cevap veğ tarzında cevaplar bile veri Deniz Ticar mektebi Ticaret odası bütçeka! tahsisat koymadıt ;; Ticaret odası tarafından sene Deniz ticaret mektebi —| bütçeye tahsisat kanulurı , jl Halbuki bu sene bütçeye Mi tep için hiç bir tahsisat kon -I| mamıştır. Dün bu hususta ( te| ikinci reisi Necip Bey bir 1, harririmize demiştir ki: “— Bu sene Tcaret — sal, inşası için bütçede tasarruf mak lâzımgeldiğinden bu pi tefrik edilememiştir. İnşaat selesi daha mühimdir ve Od (Ş da bir varidat temin edecek İN Bu suretle mektep için — da fazla para tahsis edilmesi in ğ nı da elde edilmiş olur. Oda ve Ticaret Borsası | Necip Bey bundan sonra İf şaat için konan paradan Oda| Ticaret Borsası arasında çık|$ ğı söylenen ihtilâf hakkında demiştir ki; — Oda ve Borsanın bütçel ayrı ayrı şeyler değildir ki para veya çok para tahsis e mesi bir ihtilâf çıkarabilsin. Güzel Sanatlaı sergisi Dün sabah güzel san'atlar kademisinde bir sergi açılm tır, Mektebin büyük konferş salonunda, talebenin bir sene, çinde vücude getirdiği nefis cidden kıymetli eserler teşhir lunmuştur. Serginin mim>-” niye, v " A tahmilde Şubattari tahimilde Şubatta tahmilde at için Galatadı Lomos vapura 914 Vazla ta "i Ve0vakımyan — İanında kaineğ mumi acenteli müracar olefon: Bevoğln 641 -GT L