12 Ocak 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

PAZAR 12 KÂNUNUSANİ 1930 .. HCt Ne 1408 NUSHASI B KURUŞTUR stihsal cephesinde İktisadi mücadelemizin mev- zuu yalnız israftan kaçınmak, tasarrufa alışmak değildir. En büyük ve verim itibarile en mü- him vazifelerimizden biri de “İstihsal,, dir. Hedefimiz, bir An evvel iktisadi müvazeneyi te sis etmektir. Şüphesiz istihsa- lâtımız arttığı nispette bu mu- vazene memleket lehine tevec- cüh eder. İstihsal mevzuları arasında ormanlarımız mühim sürette nazarı dikkati celbediyor. Tah- min edildiğine göre bu günkü halile ormanlarımızda kesilebi- lecek, istifade cedilebilecek en az on milyon metro mikâbı a- ğaç vardır. Bunların vasati kıy- meti elli milyon liradan fazla- dır, Bu servet, kendihaline bira- kıldığı müddetçe mütemadiyen yanıryor ve çürüyor , Her seneki zayiat pek mühimdir. Yanan ve çürüyen her habbe, milli ser vetten bir parçadır. Büyük te- sisata ve fazla sarfiyata lüzum göstermiyen bu işin, hüküme- tin iktisadi programında —mü him bir yer tutacağı muhak- kaktır. Memlekete kereste ithali, az | çok tahdit edilmiştir. Halbuki büsbütün önüne geçilmiş de- ğildir. Her sene sandık imalâtı için memlekete mühim miktar da kereste geliyor. Hattâ hariç> | ten talaş bile getirtmekteyiz, Bu kalemlerin berbiri serveti- | mizin bir parçasını alıp kaçırı yor. Ormanlar mevzuunda çok ihtiyacımız olan bir kâğıt fabri kasının inşası da mütaleaya de- ğer bir şeydir. Denilebilir ki, Bütlün bu tesisat — için sermaye nerede? Ormanlar ölü bir hal de iken, istihsalâtımızı satmak imkânını hazırlamamışken — bu Sual çok vanittir. Ancak bu iş- lerle ciddi surette alâkadar ol- duktan sonra yerli ve yabancı sermayelerin seve seve iştirak etmeleri çok mümkündür. He- saba, tasarrufa ve tabif ihtisa- sa müstenit güzel bir idare, mevcut ormanlarımızdan çok faydalı neticeler istihsal edebi- lir, Bütün devlet ormanlarını aynı zamanda işletmek imkânı olmasa bile, meselâ Karadere, 'Tavşanlı istikametinde — bulu- man Alaçam ormanlarından ba- şlamak çok pratik bir şey olur. Bu sahalar mahreçlerden, de- nizden pek de uzak değildir. Vaniyete göre hepsini bir merkezden idare için devletçe kuvvetli bir orman istihsalâtı kdaresi kurmak mümkündür. Siirt Meb'usu MAHMUT Matbuat hatıraları Meşrutiyetir ilk gün- lerinde kabinenin iki yüzlülüğü Türk matbuatının en emek- dar ve kıymetli uzvu olan Ah- met İhsan Beyin matbuat hatırali çınm — üçüncüst bugün beşinci sa hifemizdedir. At met İhsan Be yin büyük bir al. ka ve dikkat cel beden bu maka lelerinin üçüncü- || sü meşrutiyetin )| ilk günlerinde | bine tarafından yapılan iki yüzli | lüğe tahsis edil- miştir. Ahmet İh- Refik Bey. san Beyin kuvvetli kaleminden çıkan bu makaleyi okumayı ka- rilerimize tavsiye ederken bu Münasebetle hürriyetin ilânm- da büyük hizmeti görülen Mans yasi zade Refik Beyin de bir Tesmini dercediyaruz Tek ekmek Aldığımız malümata göre tex ekmek meselesi hakkın Maliye müşteşarı Ali Riza Be- ye çok mühim bir. rapor tak- dim edilmiştir. Raporu hazır- layan zatin noktâi nazarına gö- re yalnız bir nevi ekmek yeme- kle senede 40 milyon lira tasar ruf etmek kabil olacaktir. Nasil yaptlacak? ... Bu zat diyor k — Tasarrufa temayül eden halk, her hususta olduğu gibi ekmek meselesinde de hüküme tin irşat ve müdahalesine muh- taçtır. Binaenaleyh, ekmek işi Belediye ve Şehremaneti işi değil bir hükümet meselesi ha- line girmiştir. Tek ekmek çi- YZ ö y Ş İZENEEİE A ” ee Türk çiftçisi Türk Iktısat hazinelerinin en kuvvetli mesnetlerinden biri olacak ve Türk tek ekmeği memlekete senede 40 milyon lira kazandıracak Senede40milyonlira hakkında ki teklif Başvekâletçe tetkik ediliyor Bu suretle elde edilecek ekmek umu mi harpten evvel tayin ekmeği diye askere dağıtılan ekmeğin lezzet ve nefasetinde olacaktir.. Başvekâlet müsteşarı Kemal Bey karmak hususunda bazı mâni- ler olabilir. Fakat hükümetimi- (Mabdı altıncı sahifede) Yırtık paraların noksanlık derecesini gösterir kabarit cetveli Yırtık, eskimiş paralar Okunmiyacak derecede kir- Ü (i ve yırtık paraların ihtiyat ile mübadele | evrakı naktiye edilmesi için lâzımgelen hazır- Irklar bitirilmiştir. Değiştirile- çek paraların noksanlarını te- diyatta mahsup ve ölçmek ü- zre Damga matbaasında tabe- 'Mübadele hazırlıkları bitti,Banka-| lar lekeli para iları alıyorlar herbiri paranın yüzde bir kıy- metine tekâbül eden yüz hane- ye ayrılmıştır. Tebdil edilecek evrakı naktiye bu cetvelin ü- zerine konulacak ne kadar no- ksan olduğu tesbit edilecek ve bir hanenin nisfindan ziyadesi nisbetinde eksik paralara mü- dilen kabarit cetvellerinden zi- | kdbil kıymetinin yüzde biri no- raat Bankasına 350, İş Banka- sıma 35 ve Osmanlı Bankasına 50 tane gönderilmiştir. Eyrakı ksan olarak tediyat yapılacak- 'tır. Bu noksan çıkan hanelerin miktarma göre, bu yırtık para- naktiyenin hacmına göre, mü-'ların sahiplerinden her eksik rekep çerçeve dahilinde'yapıl- mış olan bu kabarit cetelleri, | hane için kıymetinin yüzde bi- Gazi Hz. Relsicümhur Hz, Hakimiyeti Mililye idarehanesini teşrif ettiler ANKARA, 1i (Telefonla) — Reisicumhur Hz. bugün oöğle- den sonra saat dörtte Hakimi yeti Milliye matbâasını teşrii etmişler ve 3 saat kadar kalmış- lardır. Dün Darülfü- nunda çekildi Büyük ikramiyel kazanan numaralari Tayyare piyangosunun yedin ci tertip son keşidesi dün Darül fünun konferans salonunda ve çok kesif bir kalabalık huzurun da çekilmiştir. Bu keşidenin bü yük ikramiyesi 200 bin lira oldu ğu gibi daha bir çok yüksek ik ramiyeleri de mevcut olduğun- dan meraklılar da o nispette çoktu. Daha 12 den itibaren sa lona girmeğe başlayan halk pek az sonra her tarafı doldurmuş, ayakta bile duracak yer kalma- mıştı. Saat bire doğru gelenler dışarıda kaldılar ve merakları " Vatandaş! Aile bül- Hçesi ne oldu- B gunu hâl/ & öğreneme . dinse bu . Ç nun ziya- ğ_i tünı çekl - yorsun demektlir. bülçe, devlete ne kadar lâzım- sa aileye de ohadar lâ- zundir. Bütçende demiyoruz ki, eğlencenin yeri ol- masın, Hapytr, bu da bir ihtiyaçtır.Fakat az para ile giyinip kuşanmak, az para ile eğlenmek te mümkündür. İsraf, aile- de yıkımdır. Bu yıkım devam eder- se yeni ihtısat binasını hangi temel üstüne ku- racağız? MTTLLILLLLLI ITT kazucununurunununanunAnAnATANNN Bir Musevi kızı dört gündür meydanda yoktur. nı yenemeyerek keşidenin sonu na kadar beklediler. Kesideve bu sabah ta devamr “Olunacak- a Güm gn —— VaY SA tENhİYO ler şunlardır. 200 bindira 17515 80 bin lira 16437 6 bin lira 55728 iDğer kazanan numaralar al tıncı sahifemizdedir. Fransız sefiri gitti Fransız sefiri Kont dö Şan- bron mezunen Parise gitmiştir. mâklepli!er müsabakası 35 inci haftanın birincilikleri DA Mektepliler müsabakası 35 inci hafta birincilikleri sırasıyla şunlardır: 1 — Galatasaray Lisesinden: 140 Mahmut Şerit Bey. 2 — Darüşşafaka Lisesinden: 974 Selman Faris eBy, 3 — İstanbul Erkek muallim mektebinden 359 Nazif Hi. dayet Bey. 4 — Notre dam dö sion Fran- sız mektebi talebesinden 72 Nezahet H. $ — Darüşşafaka Lisesinden: 969H, T. Bey. Yukarıda isimleri kaydedilen Beyler bu günden itibaren ida- rehanemize müracaatla ikrami- yelerini alabilirler. Not:— İkramiyeler ancak ka zanılan hafta içinde tediye edi- lecektir. 36 ıncı hafta 36 mcr hafta başlamıştır. Perşembe gününe kadar gazete mizde çıkacak haberlerden en mühimini seçip Cumartesi ak- şamına kadar gazetemiz müsa- (Mabdı altıncı sahifede) BUGÜN « v 9 1-7 $ 3 ağlar İçisde m tevkif edildi Tek ekmek Türk milletinin ekmeği oldugiı gün, h sene için asgari kırk milyon lira tasarruf edilebilecek n elek, — eI Gazi ve inkılâp l“iii Yazanı- Silrt Mebusu Mahmul 48 Büyük Röeisimiz C. H. fırka- sının kuruluşundaki esbabı izah ediyorlar.. birer noktai nazarlarını toplar- dım. Bu suretle millet ve mem- eketin muhtaç olduğu hakiki 8 programı gene — erbabı ihtı ve erbabı ilim ile beraber tesbi- te çalışırdım. Fakat maddeten buna imkân göremediğim için bu kongreyi tahriri yapmak is- tedim. İşte bunun içindir ki bir gün gazetelere buna dair beya- natta bulundum. Ve — umumi bir teklif yaptım. Bu teklifimi, bir daha burada tekrar ediyo- rum: Nasıl bir program yapmak isadiyatımız, maa- siremiz nasıl bir program dahilinde yürürse bu milleti refah ve saadete isal e- debilir? Bunu bana söyleyiniz, Noktai nazarlarınızı anlatınız! Efendiler! — Siyasi bir fırka denince haklı olarak bundan te- reddüt ve teşe düşenler bulu- nabilir. Hakikaten çok zamandanberi siyasi fırka- lar yüzünden, siyasi fırkaların ihtirasları ve onların musade- Kaybolan Anha Sirkecide genç bir Musevi kı- zı ortadan kaybolmuştur. Bu genç kız dört günden beri arar. dığı halde meydanda yoktur. Sirkecide — Salkımsoğuttle camlı handa 5 numaralı odada oturan bir Musevi ailesi vardır Her bireri bir işte çalışan bu aile aslen Hakkârilidir. Ailenin Anna isminde güzel ve 17 yaşlarında kadar bir kız- ları vardır. Evvelce işe giden ve ailesi tarafından çok sevilen Anna şimdi bir işte değildir. Anna bundan dört gün evvel akrabasına gideceğini söyliye- rek evden izin alryor ve yeni el- biselerini giyip sokağa çıkıyor. Çikış o çıkış.. Aile reisi kızını her tarafta arayıp bulamayinca zabıtaya müracaat etmiştir.Şim di zabıta bu kayıp genç kızı a- ramaktadır. Annanın babası kızının bir gönül macerası olup olmadığı- na cevap vermemektedi! ——— ——— Bir az terbiye Bir tanıdığımız dün matbaa- muza bizzat gelerek şu haklı şı- kâyette bulunmuştur: Elektrik şirketi tarafından mamıma gönderilen ihbarname- de sarfiyat miktarını gösteren nisbeti pek fazla gördüğümden faturanın yeniden tetkik edil- İmesini talep etmiştim. Bu tale- bim üzerine şirket tarafından tetkikatta bulunmak üzre memur gönderileceği cevabi ve- rilmişti. Filhakika memur gel- di, fakat tetkikatta bulunacağı yerde gayet düruşt bir surette hareket ederek cereyanı kesti. 'Tabif tekrar şirkete müracaat ettim. Yanlışlık olduğunu söy- lediler ve cereyanı verdiler. Şirket tarafından müşterile- rine karşı adabı muaşeret bu kadar yabancı bir memurun is- baka memurluğuna gönderiniz, *maxiz edilemez kandatinde" bir | rarlara duçar olmuştür. Wetar| menfaatleri — unutturulmuştur. Şunun ve bunun menfaatlerine hâdim — olmuştur. bir, lerinin zararıma gal eden bir siyasi fırka, bizim memleketimiz — için bir teşekkül olur. Bizim muhtaç olduğumuz şey, bütün memle- ket evlâdının elele vererek ça- lışmasından ve çalışmasile istih- sal olun: neticeden ibaret- tir. Biz öyle bir fırka yapaca- ni esbabı hayatiyesini ,saadetini esbabı hayatiyesini, saadetii temin etmeyi vazife edinebilsin! Buna imkân var mıdır? Benim kar cuttur ve — bundan memlekette yapmak doğru de- ğildir. Bir fırka, ba: fa istil ünat edebilir. “Onun men ak İâzımdır. mafın — menfaatini nıfi hangi kabili hangi sınıflar karşısında büyük Yemeğe gitti. tihdam edilmesi hiç bir surette | Çok geclkir mi? Bilâkis çabuk gelir, milletimiz Hakikaten | milletin muhtelif smıflarından veya üçünü alıp ta diğer olarak yalnız o sunufun menafiini temin ile işti- çok muzir time göre bu imkân mev- | başaksını ' |göz dikmiyeceğiz. faatini ilâ etmek için çalışabilir. O halde buna muhafif olacak sı- Bu fırka izrar ediyor? Bunun muhalifi ve mu- olabilir? Bunu tetkik edelim, Köylünün zi ve çiftlik Müdir Bey yok mu? sahipleri akla gelir. Efendiler! Bu memekette çok çiftlikler sa- hibi kimler var? Kendi livanızı düşününüz: Kaç i il vardır?Arazisinin dardır? Bir de Türkiyenin geniş topraklarını düşününüz. .. Efendiler, bizim memleketi- | de bu yüzden zarar göreci büyük arazi ve çiftlik - sahipler yoktur. Olsa olsa onların arazi: si, diğer köylülere nazaran da- ha büyükçe, daha hallicedir. Onları yıkacak yerde, köylüleri: mizin arazisini tevsie bakmalı- yız. Bundan başka kasabala: ve şehirlerde sanayi erbabı dır. O halde köylü, smıfı aslüi köylülerin menfaati temin edilir se sanayi erbabı bundan müte essir olur mu? Hayır, . Buna imkân yoktur. Çünkü bizd bu sanayi erbabı halk için, b zat köylüler için bile lâzımdır!| Bunlar, biribirinden ayrılamaz. ler, iBlâkis sanayii takviye halkçılık nibarur ... Binaenaleylifi şünüldüğü vakit bunların dabi-İğ hakkı verilmek icap eder. Sonrağj kasabalarda — orta tacirler v dır. Bunlarda halka, köylüy Tâzım bir sınıftır. Onları da maye M _.W n Bunların fevkinde m timizde büyük sermaye, tüccarlı n .. Maatteessüf Türkiyede b türlü zenginler yaktur. Türki, de milyonerler değil, bir yüz bin Hirası olanların bile yısı çok azdır. Kapitalist diy; ortaya koyacağımız ve üzerle; me hücum edeceğimiz bunlar « Z. Hayır efendiler.. Bu mem ket ve bu memleketin insanla: daha çok zengin olmağa muli taçtırlar. Bu, onların hı di Binaenaleyh onların servetü Her vatan daşr ayni yüksek seviyeye çı mağa çalışacağız. İsteriz ki fendiler; memlekette çok ve milyonerler olsun!.. O zen, insanlar, kendi başlarına şimet diferler, şirketler, fabrikalar sınal müesseseler vücude geti sinler. Bizi ecnebi sermayesii muhtaç bırakmasınlar. . Herhalde efendiler, çok gin dediğimiz adamlarda b tır, köylüler gibi menfaatleri şünülecek vatandaşlardır. (Bitmedi) K A D A L karısı tle gitij, “