23 Aralık 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

t İktisedi kifayet a mil- etin tesisile teslihâtın refi de çok istenilenbir beynelmilel haya- aziyetinde ne bu ne de öteki arzunun tama- tahakkukuna imkân görül ektedir. | İşin daha fena tarafı da su- : harpten sonra iktısadi te- üt prensibinin kuvvetlenme Şöyle dursun milletler arasın | t ebedi cidal, iktısadıyat sa- a intikal etmiştir. Yarın ür gün belki top ve tüfek har- " kaldıralabilir. Fakat iktisa- rokabet, iktisadi - cidal, ayrı E:.nillctlcr mevcut - oldukca ikma devam — edecektir. Âyni İkdiseyi milli hayatta görmü- Yor muyüuz? Fertlerin sabahtan ima kadar etrafında didiş- ' i mevzu, menfeat ve para feğilmidir? İnsanlar için han- şeklide olursa olsun kuvvet- tazibesi çok büyüktür, Haya- bu günkü şeklinde iktısadi, et, ano Yüvveti teşkil et- dektedir, Ha ea mümtaz bir i almak isteyen, ne prole- firya sınıfına — wünekten çeki- hör milllet behemehal bu Na kuvvetin sihrine kendini —Pm-uukun vazgeçemez. , Şüphesiz Milletler arasında A, iktisadi vaziyet itibarile bir —viuıiız ve bir de proletarya vardır. Birinci sınıf dai- ilkinciyi istismar ederek geç ister; ve zamanın tarihi em yakilerin kendisine temin et- olduğu — imtiyazları kolay Solay bırakâamaz. “—Kapitalist sınıfı - kendisine sus iktısadi prensipleri var | ©r, Bunların her millet tarafın | kabulü umum menfaatına İyar, İstihtaf edilen yeğâne Raye, iktısadi statükonun de- Yamıdır. İktisadi serbesti, mem huniyetlerin refi, işlerin tevzi, Milletlerin karşılıklı merbutiye H gibi güzel formüller de bu eyi dikkatlı nazarlardan giz 'en süslü perdelerdir. . Milletler arasındaki iktısa- tesanüdü tamamen inkâr ede Sek değiliz. Fakat bu tesanüdü, milletin bir az da kendi le- İnc çevirmesini meşru ve ta- bit görmek — lâzımdır. k kesanüt prensibi, iktisadi kifa- esasiyle tamamlanmalı- Ütr, Bu yalnız bir alış veriş mü Vazenesinin, ve binaenaleyl pa- a istikrarmın temini meselesi ğildir. Ayni zamanda bunl, daha mühim olarak milli Hevcudiyet: meselesidir. Bir Tillet bütün budutlarının ka- Banabilmesi ihtimali halinde “_! Kkendi yağile kavrulmasını ln:"i' ve kabiliyeti hayatiye- bu küdreti temin etmeğe lışmalıdır. Baş Vekilimizin dediği gibi, Böyle bir düşünce şimdiye ka- PAZA_R_TESİ 23 KÂNUNUEVEL 1929 4 üncü ;:ho 1888 NUSHASI 5 KURUSTUR kamb ı;x" ._îî A 'hakk ni S ETNETEE İ gaA n danik bankası ındakitahki- kat evrakı Borsaca vekâ- lete gönderildi Bizzat Vekil B. tetkikat yapıyor Ali Rıza B.in dünkü tetkikatı Se!, a C7 Maliye Vekili Saraçoğla Şükrü B. Selânik bankasının 15 gün kambiyo mu- amelesinden men'i muhtemel Paramızın kiymeti Borsada spekülasyon mahiyetinde bir ta- kım oyunlarla düşürülmemesi için çok esaslı tedbirler alan hü- kümetimiz, dikkate şayan bir meseleye vaziyet etti. Geçenlerde kambiyonun gayri tabil surette yükselmesinde amil oldukları söylenen bazı ecnebi bankaların vaziyetleri tetkik edilirken bil- hassa Selânik bankasının Istanbul şubesinin o zaman külliyetli miktarda yaptığı kambiyo muameleleri şüpheli görülmüştür. Bankanın (5000) İngiliz lira kat'i karar ittihaz etmeden ev- hıkbir kambiyo muamelesi sebep vel bu cihetin Maliye vekâletin leri hakkında Borsa komiserliği ce tetkikine lüzum göstermiş ve tarafmdan yapılan tahkikat bu' keyfiyet vekâlete bildirilmiş ve alışın gayri tabti oldugunu mey|tahkikat evrakı gönderilmiştir . dana çıkarmış ye mesele borsa| Vekâletin noktai nazarı borsa- mecli: ıw&âçdll_dik!mmnw gtmiştir. — — Fakat banka bu muamelenin |nik ihtiyaca müstenit olduğunu id| muamele tekarrür cdecek — ve dia ettiğinden meselenin mahi- takibatı kanuniyeye başlanacak yeti mecliste tetkik edildikten |tir. oraya Devletin diğer kanunları| Maliye vekili Saraç oğlu Şük na taallük eden hukuki bir mese İrüi bey, bu meseleye İâyık oldu ğu ehemmiyeti evrerek — bizzat (Mamadı altıncı sahifede)) le çıkmıştır. Tunun üzerine Borsa meclisi Osmanlı bankası — direktörlerinden M, Sotbiye ile M. Rellet Sirkecide teşyi edilirken Osmanlı bankası direk- törleri dün Parise gitti Devlet bankası teşkilâtı hak | banka merkezi umumisine iza- fatta bulunmak için Ankaraya gitmiş olan Osmanlı bankası umumi müdürü M. Sorbiye ile Paris şubesi müdürü Bellet dün kında hüküsnetimize yeni tekli- l hat vereceklerdir. M. Sorbiye icap eden izaha- tt verdikten sonra Paristen şe- hrimize dönecek ve tekrar An- ikaraya gidecek Mâliye vekili vatandaşın ve cemiyetin fi- .Hnde yer tutmamıştır. Haya- n zarüretleri bizi nihayet bu ikat üzerinde durmağa mec ';"llr etti. Büyük devlet adamı- i Tun işaretile doğru yola giril- Miştir. Dajma aynı hakikatr ğöz önünde tutarak bütün mil- İttçe bir vücut gibi hareket €- Üersek muvaffakiyete erişimek Hüphesizdir. ZEKİ MESUT —— .—— — M.Karahan dün de gidemedi Sovyet Hariciye komiseri M. ı(lrıtıırı. Karadenizdeki fırtı- Ankaradan — gelmişler ve ekz- gşeıvuıi ile Parise gitmis'or- |mas edecektir. ir. İki direktör Maliye v zle Arıkarada vuku bula- *- mas ve mükâlemeleri hakkında faza edilmektedir, İsmet Paşa Hazretlerinin Gazi Hazretle- rine yazdıkları mektup Bugünkü: POLiTİKA gazetesinde okuyunuz! Saraç Oğlu Şükrü B. tekrar te- Osmanlı bankası mahafilin- * |de Ankaradaki temasların neti- cesi hakkımda ketumiy2t muha- AYA aa amamAR BAA AAA AURN M AAA AA ga şrravalacartı” wi 1 Sidet emeokurmuu NEOAEENEUU Selânik bankasının on beş Kilâfmüzakcresi Yunanlılara - göre iyi bir safhadadır —e Muallâk meseleler tdoptan hallolunacak ——— ATİNA, 21 — Ankara Yunan se- firi NL Polihfoniyadis Tövfik Rüştü B. ile mükâlemelerine devam ettiğini telgrafla Hariciye nezaretine bildir- ms::ir mükâlemelrin — neticesinden nikbinlikle bahsediyor, Hariciye ne- zaretinden verilen — malümata göre mübadele meselelerinin toptan balli- ne çalışılmaktadır. Yunan sefiri bu hususta Ankarada müsait temayülât mövçut olduğunu — bildiriyor. Yarın Enis-Bey Yunan Hariciye nazırile tekrar görüşecektir. Salâhiyettar ma' hafil bu mülâkata ehemmiyeti mah- susa atfediyor. Salâhiyettaf mahafilde büküm sü- ren kanaata göre Türk-Yunan mü- zakeratı zemininin günden güne te- mizlendiği merkezindedir. Atina mahafilinin kanaatına göre bu defaki müzakere hüsnü intaç e- dilecektir. Rusyaya ihracat Portakal tacirleri tcaret şirketidnen müşteki Harici ticaret lirmitit şirketi faali-| yete henüz başlamamıştır. — Şirket şimdi takkikatla meşguldür. evvelce Ruşyaya ihracat yapan tacirler bu şirketin faaliyetini — yakından takip| etmektedir. N Hatta tacirlerden: bazıları girketin ihracat işine şikâ- yet etmektedir. Mersinden şehrimize gelen birkaç tacir portakal satışı için şirkete mü- racaat etmiştir. Şirket henüz ihracat işine başla- madığını henüz — tehkikatla meşgul olduğunu bildirmiştir. Bu pörtakal tacirlerinden biri va- ziyet haklanda ticaret odasına şikâ- yette bulunmuştur. Tacir şikâyetinde — “barici ticaret şirketi tetkikatını ikmal edinceye ka- dar bizim portakallar çürüyecektir.,, demektedir. Rüusyaya ihracat işlerini yapması lüzimgelen Harici ticaret Türk limi- ted şirketi müdürlerinden Cemal B. dün bir muharririmize demiştir. ki:” — İhracata başlıyabilmek İçin işle- ri yoluna koymakla meşgül bulunu- yoruz. İhracatın teehhürü dolayısile bize bir şikâyet ve müracaat yoktur. Ya- kında ihracata başlıyacağız... Bir takrir Çocuklar üstü ka- palı yerlere geç vakitgirmiyecek ANKARA, 22. (Telefonla)— Yarın mecliste - Himayei etfal reisi Fuat beyin küçük çocukla rınumumi sinemalara ve gru- ptan sonra da üstü kapalı u- mumi mahallere girememeleri hakkındaki takriri müzakere edilecektir. Bu münasebetle Srhhiye ve- kili de izahat verecektir. Bu takrire göre, çocuklar gruptan sonra üstü kapalı u- muümi mahallere giremiyecek- hiyevi ve ahlaki filimler göster €en sinemalara gidebilecekler- dir. Çok ehemmiyetle telâkki edilen bu mesele hakıkkında bazı mebuslarm söz alması ve mü- bhemiyetin izalesi için madde- lerin daha sarih bir hale geti- temeldir. Kara müsteşarlığı ANKARA, 22. (Telefonla)— Orduya geçen Müdafaa vekâle- lerdir. ve gündüzleri ancak ter- | rilmesinin talep edilmesi muh- || Tp we Tasarruf günü İş Bankasının ame- leden ricast Çocuklarını tasarrufa alıştır. imakh ve İsraftan menetmek. İş Bankası Umum müdürü Celâlü. İş Bankasının tasarrüf günü çarşambaya parlak bir surette tesit odilecektir. Çarşamba gü- nü barıkanın yıl dönümü olmak münasebetile de merasim yapı- r, Çarşanba günü bankada bir ıhlamur ziyafeti verilecek ve bu ziyafete Türk — annelerile muallim hanımlar davet edile- cektir. Bu ziyalette erkek ola- ra kyalnız gazeteciler - buluna- caktir. y Bankanm Türk annelerinden evvelâ israftan kurtarmak için ricasi şu olacaktır: Evlâtlarını lâzımgelen terbiyeyi vermek, sonra onları tasarrüfa alıştır- mak için ayni ihtimamı göster- mek, Muallim hanımlardan da ayni şeyler rica olunacaktir. Bu merasimde bulunmak üzre —İş Bankası umumi müdürü Celâl bey bugünkü ekspresle şehri- mize gelecektir. O gün İş Bankası ailesinin tasarrufa nasıl başladıkları an- latılacak, bütün memurların on para bile artırsalar onu kumba- ralarına atmağa ahtettikleri i- zah olunacaktir. İş Bankasının tasarrif kum- baralarmın gördüğü rağbet ma- lâmdur. Son tasarrüf cidalinin başlamasından sonra bir kum- bara edinmek için vaki olan müracaatlar gzami haddine va- sil olmuştur. Bu kumbaraların iktisadi seferberlikte deruhte ettiği vazifenin ehetnmiyeti tak dir olunmaktadır. Çarşamba gü nü tasarüf kumbaraları arasın- da kura çekilecek ve kazanan küumbara sahiplerine muhtelif mükâfatlar verilecektir. j Matbuat hatıralarım Matbuatımızın en faâl ve €en emektar bir uzvu olan, kırk senedenberi meslekten ayrılmıyan ve çok kıymetli hizmetler yapan Ahmet İh- san Bey matbhuat hatıraları- nan Abdülhamit zamanma ait olan ilk kısmını uyamış (Serveti fünün) gazetesinde neşretmişti. Ahmet İhsan Bey, meşrütiyetin başlangı- cından sonra olan ikinci kıs- || mını, Milliyet'te neşredece- || ktir. Ahmet İhsan Bey bu vukuatin içinde bulunmuş olması dolayısile bu yazıları pek meraklı ve enteresan olacaktır. Gerek son yirmi senelik tarihimizi, gerek matbuatın iç yüzünü tenvir edecek olan bu yazıların bi; | ti Kana müşteşarı Hâlit paşa- nn yerine fırka kumandanların dan Feyzi paşanın tayini mü- rincisini Salı günü derce- deceğiz. Diğer yazılar haf- tada bir defa çıkacaktır. —— © 2 inci sahifede : Son haberfer kız $ t sarrut ıel:knl'ı vekahvecilerin kararı gün müddetle borsada iyo muamelesinden menedilmesi muhtemeldir Gazi ve inkılâp ) D tından sonra İ | içtimat islâhattan bahsolunu- yor, Ankaraya bazı radikal ta- sayvurlar atfediliyor. Bu riva- | İyetlerin mahiyeti nedir?.. Bü- tün bunoktalar halk için meçhul idi. Gazinin İzmit halkına bir konferans vereceği çoktan şayi olmuştu. Gazinin resmi bir nu- tuk değil, halk ile hususi ve sa- mimi bir hasbihal yapacağı riva yeti ise sabırsızlığı arttırıyor- Gazi Hazretleri bir geçe geç wakitlere kadar gazete başmu- harrirlerile görüşmüşlerdi. Fa- kat mülâkattan sonar neşrolu- nan şeyler, umumi beyanattan ibaretti. Bu mülâkatın intibala- rını ifade eden bazı yazılar ise daha ziyade merakı tahrik edi- yordu. İzmit mülâkatından sonra Fa. gulı Rıfkı bey gazetesinde diyor- “İlk defa hürriyet ihtilâlinin sancağmı açan, bu sancak altı- na çağırdığı fedai ve kahraman larla dört sene içinde büyük bir ordu ve-yeni bir devlet kuran ve bir millet kurtaran Mustafa Ke- mal Paşa, bugün bir inkılâp mü- eahedesinin başında ve başlan- gıcındadır. Şimdiye kadar bu memlekette kurtarıcı fikirler — yok değildi. Fakat ilk teceddüt günlerinden beri gelip geçen nesiller arasın da hiç kimsede bu fikirleri tat- bik edecek cesaret. ve feragat yoktu. Mustafa Kemal Paşa ma hvolmuş zannolunan orduyu ih ya ettikten ve bu ordu - ile im- kânsız zannolunan zaferi kazan- in şüphe ve inkılâp ve teceddüt fikirlerini ortaya attı. Zâra: O biliyordu ki ruhları sırf bu mefkürelerle tutuşmuş reisle rin arkasında, sırf kendi çocuk- larının iradesi ve fedai nefsi ile halâsa eren bu vatan ve bu mil- leti, tekrar Istanbuldaki Saray ve Babrâliye teslim etmek cina- yettir.,, Ahmet Emin Bey — yazdığı makalede: — “İzmite giderken betbince idim, şimdi endişeleri- |min yersizliğini anladım!,, di- yordu. Nihayet bugün Gazi Hazret. leri, İzmit halkma hislerini, fi- kirlerini ve heyecanlarını şu su- retle anlattı: — AM 4 füncü sahifede : -a ( 1— Fülek 7 Roman — 5 irci sahifede : 1-- Küçükpazardan kaçırıları 6 mcı sahitede : 1— Edebdiyal âlemi — — & Şehir haberleri Yalan: Sürt Mebusu Mahmul 1 260 Büyük Reisin gazeteciler mülaka- Talk ile hususi hasbıhalleri Gazi — “İzmitin, muhterem ebalisini bu suretle yakmdan se- lâmlamakla çok bahtiyarım. İz- mit, Türkiyenin en — kaymetli; en mühim bir — beldesidir. Çok mühimdir, çünkü dünyanm en * mühim bir şehrinin âdeta mahal * lesidir. mühimdir, çünkdü İâtif bir koyun kenârında mün- bit, feyizli güzel — bir şehirdir. Hatırlardadır ki daha yakın va- kıtlara kadar İzmit, düşman a- yaklarmın altında çiğneniyor- du. Ehalisi zulüm görüyordu. Bütün memleket işgalin istirap- larını çekiyordu. En — nihayet Türk ordusu bütün düşman or- duları üzerinde tesirini hissettir meğe muvaffak — olduğu gün, burada sizi taciz eden düşman kıtaları.sizi — birakıp gitmeğe mecbur oldular. İşte ben on - dan sonra idi ki ilk defa olarak buraya gelmiştim. O vakit gü- zel memleketinizi, muhterem halkıızı yakmıdan. görmek-ve onları kucaklamakla derin bir türur ve — haz duymuştum. O günlerin hatıralarını — şimdiye kadar çok derin hislerle muha- fazaettim ve daima muahafaz> edeceğim. Bugün ikinci defa olarak ayni bhatırayı ü ihya ediyorum. Çok — memnu- num. Bu ikinci ziyaretim, ordu mızın zaferinden sonra vuku buluyor. Sulh murahhaslarımız bu ande Lozanda bütün dünya heyeti - murahbasalarile karşı karşıya bulunuyorlar, memle- ket ve milletin talihini lâyık ol- îhıiıı surette tesbite çalışıyor - lar, Arkadaşlar, size hitap için tesbit iş hiç bir zeminim yoktur. Maksadım, — doğrudan doğruya sizinle kardeşçe, arka- daşça, halkça müdavelei efkâr- da bulunmaktır. Onun için ben- den bir diskur veya bir konfe- ransa intizar etmeyiniz. Mü-a- habemizin bir taraflı olmaması için bilâistisna hepinizden rica edeceğim, Bugünkü — ahval ve şeraite göre kalbinizden, fikri- nizden neler — geçiyor? Neleri öğrenmek istiyorsunuz? Hangi noktalarda tereddüdünüz var? Hal ve atiye ait düşü ini Devamı var Yıl beş: yakleş'rken. n xa budane? - —Ne olacak, vıl başı.hediyesi dün gece kapmıığ önünde buldum AD e PK PÜi sisi * ai SKİ o BT AT NY T A LAY Ür P AA PFTT K A A FEMA T YRE A D