6 Aralık 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

GUMA 6 KÂNUNUEVEL 1929 4 üncü sene, No 1371 NUSHASI 5 KURUSTUR İlaki at karşısında Mi idi: Mem- i tat iyetinde hiç bir ga arından sonra bu dr. Ar-jf Mik telâşa ve tereddüde kapıl- İyâsada ccnebi"parasıın yük- #eİmesini mucip olan sebepleri İttmiştik. Muhterem mâliye veki| İİ, bu sebepleri daha büyük bir Vuzuh ile anlatıyor: Yeni güm- tik tarifesinin tatbikinden evel Memlekete fazla mal ithal edil- Mi. Bu ithalat muktarı yüz mi- Yon lirayı buldu. Bu malların İedelini ecnebi * parasıyla öde- Mek mecburiyetinde Kalan it- latçılar, muhtaç (oldukları imbiyoyu piyasada aradılar. li talep karşısında ecnebi pa- ası tabiatıyle yükseldi. Diğer taraftan hükümetin e hariçten bazı mubayiat ve İahhüdatı - mevcuttur. Bunl Hida piyasadan almak mecbu Yeti tabiatıyle. vaziyeti tazyi! 4 J*tti. Fakat bu yükselmenir de- #ecesi tabii hududu geçmiştir. Mâliye vekili bilhassa temin *diyor ki, ne düyunu umumiye, taksitlerinin ve ne de şimendö- “t inşaatından mütevellit taah! tın vaziyet üzerinde hiç esir olmamıştır çünkü: Bu t, daha evel derpiş edil m e Vekil Bey şunu da açıkça söy-| iyor ki hükümet 1929 ve 1930 tamamen ödediği için bu piyasadan ecnebi parası Mübayıa etmediği gibi bundan *onra da alacak değildir. Paramızı son günlerde düş. Mesinde amil olan bu sebeple: Arasında bir ihtiyaç mıfkabili “imiyarak ya spekillasyon-yap- ut Tüzümsü $ almak üzre her le karşı ellerinde fazla ec- #ebi parası bulundurmak heve- Binde bulunan bazı müessise ve hasın da keyfi hareketleri he- tılmak lâzımdır, Mâliye vekili, Borsa Kanunu- Mun daha yüksek bir diskat ve Tenkit ile takip edileceğini sö mekle bu gayri tabii hareket-| £ tin önüne geçeceğini de an- itmış oluyor. Hükümetin cebri bir istikraz Yapması ve mevcut evrakı nak- 'emizi ikiye bölmesi hakkma hahlar tarafından çıkarılan Tayıaları Vekil Bey, nefretle ret Ve tekzip ediyor. Esasen böyle ir ihtimal asld varit olamazdı. azık ki bazı vatandaşlarımız buna benzer iğrenç yalanlara ikta çok acele davran Yorlar. Eğer siyasi ve iktisa- mevcudiyetimizi zayıflat- Mak, dahili ve harici itibarımızı kirmak için mütamadiyen işle- Mekte olan bir tahrikât maki ın mevcut olduğunu her Mizde,her hareketimizde d yi itiyat edinirsek bu gibi Janlış ceryanlara kapılmaktan kolaylıkla kendimizi kurtarabi- ız, ” izahatından sonra Borsade- Bayri tabii vaziyet daha iyi aşılıyor. Bu hakikat karşısında olsun “azifemizi bilelim ve yapalım. MAHMUT İranda tevkifat pir, eki poli müdürü ceneral İergâhi ile arkadaşlarından üç İşinin tevkif edildiğini yaz- tadir, «<A Yeni tefrikamız Ş$k ortakları Yazan Selâmi İzzel Dördüncü sahifemizde okuyunuz sütunlarda her vesile ile izah $ #enelerine ait düyunu umumiye) Ve şimendöfer inşaatı taksitle-| ti, « Her halde Mâliye vekilimi- Siirt Meb'usu! TAHRAN, 5. A. A. — Gaze- be ANKARA, 5 (Telefonla baş muharririmizden) - Parantızın son günlerdeki temevvücü esnasında hü- İkâmet ne düşünüyor? Baş vekil paşa Hz; kil B. lerle görüştüm. Meseleyi nasıl telâkki ettikle- rini, vaziyeti alah etmek için ne gibi tedbirler alma- ğını öğrermeğe çalıştım. İntibalarımın hulâsası İşudur: Evvelce de kat'i alarak tespit edildiği gibi dahili İbir istikraz meselesi hiç bir suretle görüsülmüş ve onuşulmuş değildir. Bu şayıayı nefretle reddettiler. İVakıa paramızı düşmesinde ortaya atılan yalan İyanlış bazı rivayetlerin:de tesiri yok değildir. Fa- İkat asıl marazın kökü ticari muvazenemizin aleyhte bulunmasıdır. Her şeyden evel bu hastalığı izaleyi İ tesirini gösterdi huriyer,, diye bağırılmıştır İngiliz lirasının şu kararlar verilmiştir: Bütün devairin hariçten mübayaatı durdurulmuştur. Bütün hükümet devairi ihtiyacı olan şeyleri dahilden tedarik edecek, dahilden tedariki mümkün olmayan ıztırari mübayaatı da şimdi- lik tevkif edecektir. Bu suretle hiç bir hükümet dairesi ecnebi kambiyosu satn almıyacaktır. Idarci hususiye ve belediyeler de ayni tahdide tabidir. Bankalar, imtiyazlı müessese ve şirketler de ecnebi kambiyo su satın almak için heyeti vekilenin müsaadesini alacaklardır. Borsadaki ecnebi kambiyo alım ve satımının hakiki olup olma dığı daimi surette vesaik üzerinde kontrol edilecektir. Son günlerde yalan yanlış haberlerle ortalığı heyecana ver miş olanlar mahkemeye tevdi edileceklerdir. lamıştır. ANKARA, 5 (A.A) — Hükümet tarafından Türk evrakı nak diyesinin nısfının kesilmesi veya herhangi bir suretle cebri bir! istikraz akdedileceği hakkında çıkarılan ve gayri meşru istifa. | deler teminine matuf olarak işaa edildiğinde şüphe olmıyan ha- berleri en kat'i surette tekzibe Anadolu Ajansı mezundur. .».. Hükümetin İsterlinin son|sukot Borsa dahilinde bir alkış terelfüt karşısında almağa baş- tufanı kopardı, bu alkışa cadde-' ladığı tedbir derhal muvaffaki-| de elektrikli fiat makinesindeki İyetli neticeleri verdi ve dün 50-| temevviizli takip “eden halk ta bah 1,110 kuruşta açılan İsteri|içtirak etti, “Yaşaşın, 'varolstn Tine hükümetin aldığı tedbirler Cümhüriyet maliyesi” sayesinde tenezzüle başlıyarak! leri ortalığı çinlattı. 1057 kuruşa kadar düştü, İsieelimi öğ lede oonra; daldir Bu pek cabuk ve muntazam (labsdi; öçüncü sahiteder. ; © | avaze- Paramızın son üzerine hükümet kat'i tedbirler aldı Bütün bu tedbirlerin tatbikine hükümet dün akşamdan beri | ET A PR A İnak ezen s eee m Sak RE A NEREYE Evvelâ her sene harice ne kadar para veriyoruz? Harice ecnebi parası olarak tediyemizin miktarı nedir? Bunu bulduktan sonra bir devis muvazenesi do- layısile bir ithalât ve ihracat muvazenesi tesis edile- cektir. Bu neticeyi elde'etmek için gerek resmi ve gerek husus bazı mübayaatı tutmak, kısmak lâzımdır. karara varmıştır. Kat'i ve tehiri kabil olmıyan bazı mübayaat istisna edilir se başka mübayaat yapılmayacaktır. Bundan başka mahallinde zımın hariçten celbedilmemesine çalışılacaktır. Bunun tabi neticesi olarak sanayiimiz inkişaf edecek ve yerli revacı temin olunacaktır. Şimdi bütün resmi daireler mış bulunmaktadır. Her halde hükümetin bu devis muvazenesinde kararı kat Hükümetin tedbirleri Türk - Rus dostluğu M. Litvinof'un Dün Borsada“ Yaşasın Cum-|mühim beyanatı “Türk dostluğunu gayri tabii tereffüüne karşı heyeti vekilede takdir evliyoruz,, M. Litwinof Moskova, 5 A.A. — M. Litvinof merkezi icra komitesinde okuduğu raporda Türkiye hakkında şu sözleri söylemiştir: “Her şeyden evel Büyük Türl cümburiyeti ile olan gayri kabili ih-! İâl dostane münasebatm idame ve mu hafaza edilmekte olduğunu kaydet- ia im. Sovyet ittihadımızın dostlu-| iğer memleketlerin dostluğun (Mabadi 2 inci sahifede) - günlerdeki 004000000409000000040009 Memlekette her nevi imkân ve vasıtalar vardır. Bütün halkın bu mesaide hükümete muzahereti şarttr. Bu günkü vaziyet içinde bu muzaheret Türk vatandaşının en vatani bri vazifesidir Yrdır. Bütçe muvazenesini temin etmek mümkündür. Bu milletin've hükümetin k başaracağı bir iştir. Bunun tesi Bazı mahafii İşte hükümet bı sıtalar vardır. Hükümet kendisine düşen | hereti şarttır. Bu muzaheret biri ile tedariki mümkün eşya ve leva” mallarır bu kararın tatbiki için emir at tani bir vazifesidir. i Mahalleler Yeni teşkilâta fa göre Mahallelerin vaziyeti Bu seneki mahlar iniiha- batı nasıl olacak yapılacak muhtar ve heyeti ih- tiyariye intihabatı için rağ lara devam olunmaktadır. Bu' seneki İntihabat iki noktadan! mühimdir. 1 — İntihabat bir günde ya- 8 ıncı sahifede: 1 Sinema âlemi © #emevvicü idir. Çünkü iktısadi muvazenemizin teessüsü bu esasa bağ * ettiğimiz gibi bunu da temir epi en peri yapacaktır. Tam mu inci derecede bir ima MAHMUT Siirt Mebusu Gazi ve inkılâp Bld Yazan; Siiri Mebusu Mahmul Kimmucvvelin” yirmisinde Yeni Türki, yenin siyasi veç- hesi gayet açık ve vazıhtır.. Bizde ne Fatihin, ne Selimin, ne Sileyman ve ya Ba- yezidin mütezat ve keyfi siyasetleri yoktur, yeni Tür- pılacağı cihetle, eskiden olduğu kiyenin devlet siyaseti mill hudutları dahilinde ha- İgibi, bazı mahallelerde intiha- kimiyetine istinaden "but geriye kalmıyacaktir. € asırların müterakim meseleleri- 2 — Bir çok mahallelerin ka- yi bizden soruyorlar. İtil†dev- dastroları bitmiş olduğu tİ€ jetleri müspet bir neticeye var- yeni intihabat buna göre YâPi“ mak istiyorlarsa mutlaka eski lataktır. zihniyetlerini terketmek mecbu- Bu hususta bir e zin yaptığı tetkikat şudur İstanbul kısmı İstanbul kısmının kadastro- ları bitmiş ve yeni hudutları Benim gördüğüme nazaran varılan zemin, neticede sulha müntehi olacaktır. Bütün milletçe şayanı arzu- dur ki sulh olsun! Cihanda sul-! bun teessüsü hem cihanın men- faati, hem bizim menfaatimiz icabıdır. Her halde biz, hem ken di menafiimize mugayir olan hem de cihanın menfaatine uş- mıyan harbin devamma asla ta- raftar değiliz. Böyle olmadığı- mızı şimdiye kadar çok defalar ilân ettik, ispat ettik, Eğer me- deniyet dünyası bizim bu işte ne Kâmil bey Hilmi bey hi li Mİ an- tesbit eden haritalar da mahal-|'arsa $ı için ir mani elere bildirilmiştir. kalmıyacaktır. Fakat eğer sulh Beyoğlu isteyenlerin fikri harp tarftarla- Beyoğlunda 64 mahallenin'rma galebe çalmazsa -bütün hüs iliyet'nü niyet ve samimiyetimiz rağ Jik'men- biz de bu neticeyi mukad- edilmiştir. (der ve zaruri addedeceğiz, mu- Ancak haritalar teksir edi- İkadderata tabi olacağız ve hiç lerek henüz “mahallelere bildi- İşüphe etmiyorum, bugünkünden rilmemiştir. İdaha müsmir neticeler alacağız. Mahalleler bu haritaları be-| Efendiler, bizim bugünkü kuv. klemektedir. İvetimizin ruhu, aslı yeni şekli- Yeni kadastrolar mücibince mizdedir. Biz bugün doğrudan bazı mahallelerin hudutları ge- doğruya milletin ruhuna, vicda- nişliyor ve bazı çok büyük nına, temayülâtıma muvafık ç- hallelerin hudutları da an maddi ve esaslı noktalara is iyor. Bu itibarla hey'eti ihtiyari-'tinat ediyoruz. Hükümetimiz, yeler adedi Üzerinde de tesi-i yalnız bir şahsın noktai nazarı- "olacaktir. na tabi olmaktan uzaktır. İ Beyoğlunda kadastruları ya-| Efendiler, Osmanlı tarihine pılarak tahdit edilen mahallele-| bakalım: Bu bir millet tarihi de İrin teksir edilmekte olan hari- i gildir. Milli uzak, ne de taları hey'eti ihtiyariye intiha- şyakım mazisini eden bir ta atından evel mahallelere bil-'rih değildir. Belki milletin başı- irilecek ve intihabat bu esası na geçen bir takım. adamların göre yapılacaktır. hayatlarına, ihtiraslarma, teşeb müstahll yaşamaktır. lerin kendilerine mahsus siyaset leri vardı. Meselâ Fatih Sultan Mehne- din siyaseti ne idi? Bunu izah ederken zannedilmesin ki, bu si yaseti izah ve ifade eden bir çok siyasi vesikalar elde mevcuttur. Biz bu siyaseti, onun efalinden ve harekâtından çıkarıyoruz. Fatih, garbe doğru tevessü' etmek istiyordu. O istiyordu ki Romayı da alsın, garbi Roma imparatorluğu tacını da başına koysun! Bir çok Avrupa memleketleri zaptolundu. Denilebilir ki Fa. tihin siyaseti bir garp siyaseti ede sekenesi muhtelif anasırdan mü rekkep olan bu sultan, kuvvetli bir dahili teşkilât nasıl yapabi- lirdi. Fatihin siyaseti o zaman için muvafık mı idi, değil mi idi. Bunu burada münakaşa et. mek istemem. Asıl işaret etmek istediğim nokta şudur: Fatih. ten sonra Sultan olan Bayazıt, büsbütün başka bir siyaset yo- lundan gitti, Bu siyasetin rengi ni bile ifade etmek müşküldür. Kendisi mütedeyyin değil, çok mütaassıp bir adam idi. Ondan sonra gelen Yavuz Selimin siya seti de aksi bir istikamette idi: Şark ve İslâm siyaseti. . Fakat bu siyaseti de değişmez bir dev- let siyaseti olarak tespit etmedi BİTMEDİ minen inek il Haftalık Siyasi icmal Bugünkü / İcmal be- şinci sayıfadıdır. Bun- büslerine ait bir hikâyedir. O de virlerde devlet namına muay- yen, siyasi bir istikamet mevcut Amerika sefiri Amerika sefiri Mister Grov dün Ankaradan avdet etmiştir, dan sonra du harileri- miz bu yazıyı her hafla ayni yerde bulucaklardır. değildi. Devletin başına geçen. ASMA A EEE Eyi ve diz MS ele 2 e Gİ İİ Ğİ , “ b liemtinüiülmizmen, Güdümsülkiğnedineiin