28 Kasım 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

PERŞEMBE 28 TEŞRİNİSANİ 1929 4 üncü seme, No 1363 kân soyulur muj 6 İnci sahifede : 1- Ginün küçük haberteri wo Çy BUGİN ; 1 ü g —3 , gc satlrede; Si ".'"'mae Bir hadisel e Ç Z Düşündükterimiz, 7-Felek, f * Hocasız m $ İ-Çarşıdaki NUSHASI 5 KURUSTUR inde, içtimai ha- fikir ve telâkkileri- d, radikal islâhat yapıyo-| Ciddi meseleleri, zaif bir ira İle mütalâa edemeyiz. Hele Üebbüslerimizden ameli ve fa- 8li bir netice almak, yarım ted tle asla mümkün olmaz. 'eni rejim, bu noktadan çok İvvetlidir. Ancak bu prensip- | memleketin bütün faaliyet tında tatbik etmelidir. Asır danberi harabiye giden Tür- 'de, bundan sonra yapılacak yeni şeyin, en iyi ilmin ve te kinin en son telâkkilerine gö Yapılması, Cumhuriyet idare- İçin bir azimet noktası olarak iş bulunuyor. Yeni reıım bu noktai nazar- htisasa da çok kıy- Büyük işlerde ec- ından daima istifade düşünüyor. Şu kadar ki bu le zaman zaman yanılıyo Zat alâkadar olduğuamuz t işlerde hissediyor ihtısasa Mtermemektedir. lılaşıyoruz; - dedi h şöyle mana kastetti he yoktur: arbın tekniği kuvvetlidir, lıdır. Ondan müsta P Onu alacak, Ükceğiz. Nazari ve akli olarak Üylece düşündüğümüz bir şeyi, bikatta görmeğe taharmımül e üyenler var. u, ne ilmi hatta ne de milli iyemizin yüksekliğine delâ- etmez. Milli vazifemiz bile <e, ihtasasa hörmet etmeği em diyor. Başkalarının ihtısasına Uhtaç olmamak bizim için bir| olmalıdır. Ancak şunu bilmeliyiz ki gayeye ulaş- , zannedildiği kadar az za- da olamaz. Zaman, tecrübe ilim kuvvetlerile uzun sene- P techiz etmek lâzımdır. Orı.ı Mevzuu bahsoları şı Sızım şahsı değildir, dir. Hiç kimse; ilim ve in, kendi zekâsının mihveri iddiasında Yeni:çalışmağa başlıyan her #nleket, ayni — merhaleden keti. Vücude getireceğimiz e rin tekemmülünde ecnebi Ülsasının da hissesi olması, &serlerin milli kıymetlerini ir, ne de milli izzeti nefsi in Ür. İlmin, ihtısasın, medeniye milliyeti yoktur. bütütn dünyanın müşterek ldır. Milli noktai nazardan hdisine bizden daha az derece iyet atfetmekte haklı tadığımız hükümet, ihtısasa €t işinde bize her gün yeni lekler veriyor. | | | | l | | | v İŞ Siirt Mebusu MAHMUT ! ?olis müdürü erif bey düm Anka- ı raya gitti K Kurtuluş bayramma iştirak, k üzre Edirneye gitmiş ©- Polis müdürü Şerif Bey dün #h şehrimize gelmiş ve ak- Mi treni ile de ani olarak An- Paya gitmiştir. Tif Bey haber aldığımıza e dün Vekâletten vaki olan (&t üzerine gitmiştir. erif Beyin hırsızlık vak'ala- İçin yapılar tedbirler hakkın- mniyeti umumiye Müdüri- ine izahat — vererek yeııı tif alması ve bir iki gün zar- İt avdet etmesi mühtemel- 4 İş -| di verip vermediğini ve hakikaten tüccarı tazyik edip etmediğini «|ler, bu tedbirin hududunu bile- -|kadar Türk barsası tarihinde gö da İngiliz lirasile muvazi ola- AA LN M aA ARARL MA LA OA AT AAA F B-ıııııııh-rı'lrl : ABülmet aeanelsunmuz - İl"l"l' Iş bankası U. müdürül CelâlBeyin beyanatl Yeni tarife ka- nununun tatbı- kından evel hı- sapsız şekilde it- halât yapan tacir lerinhatası şimdi birdefadahamme ydanaçıkıyor.. hankasının ithalât |eşnası üzerindekimu amelesi vok denile- cek kadar azdır.. Tazyık gören ve iflâsları ihtima- | linden bahsedilen tacirler bankası ANKARA, 27 (Telefonla) — Tarife kanunu tatbikedilmeden evel bir çok ithalât tacirleri hariçten fazla mal getirttiler. Tah- mine göre bu mal, memleketin iki senelik ihtiyacına tekabül ede cek kadar çoktur. Şimdi getirilen bu mal bedellerihin vadesi hu- İal etmeğe başlamıştır. İthalât tacirlerine kredi açan Bankalar, onları tediyeye davet ediyor. Bu yüzden bir çok evler müşkülâta Luğramıştır. Hatta bazı tacirlerin iflâsı ihtimalinden de bahsolu nuyor. Ortada dönen bu haberler hakkında İş Bankası Umum Müdürü Mahmut Celâl Beye, İş Bankasımın bu muamelât ile o0- lan alâkasının derecesini, Bankanın ithalât tacirlerine fazla kro- Celâl Bey | sordum. A . i Celâl beyin beyanatı Celâl Bey, şu cevabı verdi: - |yata sevk etmiştik. Diğer taraf — «Vakıa tarife kanununun|tan Müdiriyeti Umumiyece, it- tatbikinden eyel ithalât tacirleri |halât eşyası üzerine muamele- arasında memlekete mümkün ol 'nin iti ile yapılmasını bütün duğu kadar fazla mal sokmak | şubelerimize tamim ettik. Şüp- hususunda bir tehalük görüldü. | hesiz ki şubelerimiz, bu talimat |Bunu bir tedbir olarak düşünen | dahilinde hareket ettiler. Bina- enaleyh İş Bankasının ithalât eşyası üzerindeki — muamelesi k kadar azdır. Biz mediler. Neticede muhterem Başvekilimizin de son nutukla- rında izah buyurdukları gibi it- halât mikdarı şaşılacak bir mik darı buldu. Biz İş Ban bu hareketin daha bi vaziyetteki gayri müş ve hatta Banka ile münase batta bulunan bazı müşteril mi toplamış bulunuyoruz. Bu vaziyete göre hükmedersiniz ki, İş Bankası, ne bahsettiğiniz ihtiyatsız itha- lât tacirlerine kredi vermiştir, 'ne de bugün onları tazyik ede- e & im gULENNDE TOİSİGİ. Durmadan yükseliybr Mngiliz lirası dün 1060 kuruşa çıktı Dün akşam iktisatcılarımızın iştirakile ticaret odasında mühim bir içtima yapıldı. Dün İngiliz lirası şimdiye|hiç yerinde durmuyordu. Altın B rülmemiş bir seviyeye tamam'rak yükselmiştir. Altun akşam 1060 kuruşa yükselmiştir. üzrei 927 kuruşta kapanmıştır. Dün sabah İngiliz lirası 1047| — İngiliz lirasınm şimdiye ka- kuruşta açılmıştı. — Açılmasile dar görülmemiş - bir fiate yük- yükselmesi de başladı yükseldi, selmesi üzerine yeniden Borsa- Mektepliler müsabakası 29 uncu hafta (, 29 uncu hafta başlamıştır. gün akşama kadar çıka-i haberlerden en mühimmini ÇİP cumartesi akşamına ka- Kazetemize gönderiniz. DA SAT yükseldi 1060 kuruşa kadar çık- nın hükümet tarafından kapa- u. |tılması ihtimalleri ortaya atıl- İsterlin akşam üzre biraz dü- mıştır. Mamafi bütün bu şayra- şerek 1056 kuruş on parada ka- ların esassız olduğu muhakkak- panmıştır. tır. İngiliz lirası üzerinden dün Borsada tetkikat için Anka- 'borsa salonundâ simdiye kadar radan bir hey'et geleceği de sö. görülmemiş bir hararetle mua-' ylenmektedir. mele yapılıyordu. Fiatları gös- teren elektrikli levhanın fi:l::riı ( Mabadi 6 ıncı sahifede ) Gizli teşkilât!i var mı? Ermeniler arasında- Yeniden ortaya atı- ki teşkilât haberi lan şayialar nereden çıktı? Zabıtanın I tevhidi Fsktkdei Alâkadarlar tevhldi muva- Dünkü akşam gazetelerinden fik görüyorlar biri İstanbul'da faaliyette bulu-| — Zabitanin — polis ve jandar- inan bir Ermeni çetesi keşfedildi|manmı — bir elden idare edile- ğini ve bu hususta Dahiliye ve-|rek tevhit edilmesinin mutasav- kâletinden polis müdiriyetine| ver olduğu hakkmda bazı riva- |şaatta bulunarak umumi harpte menciler bu işte o kadar ketum bir tebliğ yapıldığı ve bu tebliğ üzerine alâkadarlardan Artin Ze ki efendinin istiçvap olunduğu, yazılmıştı. Bu hadisenin esası hâkkında yaptığımız tahkikat bu haberin evelce cereyan etmiş bir muha-| keme safahatından galat oldu- ğu neticesini vermiştir: Bundan 15 gün kadar evel bi- rinci ceza mahkemesinde tacir İskenderyan efendi tarafından| Artin efendi aleyhine açılan bir| hakaret davası görülmuş ve cü- rüm sabit olduğundan'5 gün ha| | İpis ve 5 lira nakdi cezaya mah- küm edilmiş ve bu cezası da teci le tabi tutulmuştu: Bu esnada Artin efendi mahkemeye bir is- tida vermiş ve Müşteki İskender yan efendi aleyhinde mühim if| mumaileyhin bir çok Türk öldür. düğünü ve bu iddiasını 20 şahit le-isbat edeceğini bildirmişti. Birinci ceza mahkemesi hâkim ler heyeti istidayı şaya'ı dikkat | bulmuş ve müddei- umumiliğe havale etimştir. İşte dün yeni bir maâhiyet ve- rilmek istenen havadisin mahiye ti budur. Vilâyet ve polis bu mesele et rafında ademi malümat beyan et miş ve böyle bir tebliğin Dahili ye vekâletinden de gelmediği anlaşılmıştır. | Ekmek fialı artacak mı? Değirmenciler trüstü Ekmeği pahalılaştırmak için yeni bir teşekkül Evelce de yazmıştık, Istanbul değirmencileri yeni bir trüst yapmakla meşguldürler. Değir- nazaran — değir- menciler - trüstü ? küvvetli kurabil | mek için hâlen Emanet değirme nini elinde bulün $ duran bir zatı da Nizamettin B. aralarına almal istemektedirler, Bu zatın Ema netle yaptığı mukavele mucibiu ce bu teşekküle dahil olmuyaca- ğt söylenmektedir. Dün bu hususta fikrini öğren mek üzre Ticaret borsası kâtibi umumisine müracaat eden bir müharririmize Nizamettin bey şunları söylemiştir: — Değirmencilerin trüstü hak kında bir malümat yoktur. Bunun ekmeği pahalılaştır-| mak için bir teşekkül olduğunu zannediyorum.» Diğer taraftan Avrupa piya- salarını alttüst eden Arjantin buğdaylarıda — memleketimize hariçten buğday girmemesine | rağmen buğday piyasamıza te- sir etmektedir. Buğgünkü buğday piyasası va ziyeti ekmeğin düşmesini icap ettirirse de bu nevi teşekküller ekmeği ayni fiat seviyesinde tut |yor. Artık birinci olarak düşü- '|neceksiniz. Burası polis mınta- yetler vardır. Zabıtanm tevhidi tu. Bazı tetkikat ta yapılmıştı.' |maya mensup bazı erkânım da| Zeki — Paşa mütalâalarını sormuştur. Bir |mülkiye amiri demiştir ki; 3 “ — Bence zabitanın Tevhit edilmesi idare ve inzibatm da- ha esaslı ve sühületle tedviri noktalarından çok lâzımdır. Ka- naatima göre bu tevhit işi niha- yet olacaktır. Size bir misal söyleyelim. Me selâ şimdi bir vak'a oluyor. Bu yer şehrin bir az haricine düşü- kası mı? Jandarma - mıntakası mı? Çunku takibat ve tetkikat| ona göre yapılacak ve yaptırı- lacaktır. Bu hududu — ekseriya tayin etmek te adeta bir mes'e- le şeklini alıyor. Tevhit sür'atı temin eder.” Jandarmamız erkânından ©- lan bir zat ta aynı mütalaaları terviç ederek demiştir ki: 'evhidin faydaları çok büyüktür. Bilfarz — jandarma mıntakasında bir vak'a oluyor;| mücrim polis mıntakasına ka- çıyor. Bu dakikada iş bizden çı- kıyor. Polise takibatın yazıl-| masr ve ya haber verilmesi 1- gin bir takım muamele cereyan ediyor; aradan vakit geçiyor. Halbuki bu muamele olmadan jandarma mücrimi diğer mınta-, kada da takip etmelidir ki esas maksat hasıl olsun. İşte zabıta tevhit edilir ve bir elden idare olunursa bütün bu mahzurlar V olur.” Türk - Yunan müzakeratı Ankara Yunan sefiri- nin telgrafi ATİNA 26 (Apoy.) — Ankara Yuman sefiri hariciye nezaretine gön- derdiği telgraflarda Ankarada itilâ için samimi bir arzu müşahede ni bildirmiştir. M. Venizelos hariciye| nezaretine gelerek Yunan sefirinden gelen telgraflar hakkında şube mü- dürlerile uzun müddet görüşmüş se- fire lerilecek talir bazı direktifler vermişti İkramiye kimlere verilecek? Ankarada-cereyan edecek olan mü- zakere neticesinde mübadele komisyo yesi bir şekil alaca- ğmmdan memvrla>can mühim bir kısmı açıkta kalacak'ar ve memur kadrosu| Iukulıukhr. İkramiye çıkacak me-| murlara verilecektir. Aşk- ortakları maktadır. haklında ri: Ithalât tacırlerının bir çoğu niçin bunaldı, bankasının bunlar Üzerinde tazyiki var miı İs 2 Gazi ve inkılâp İ İİİ Yazan: Siirt Mebusu Mahmut —Ü Büyiik Reis milletin temayü- latını yakından tetkik etmekhk için seyahal& çıkıyor... 1923 senesinin M KAnıuıun-*mülcl'ıuııı oluyordu. Gazi Haz mes'elesi|nisindeyiz. Gazi Hazretleri An.ıreıle eskiden de mevzuu bahs olmuş-/ kara'dan mufarekat ediyor. Sıra|tabı şöyle hulâsa olünabilirdi: sile Eskişehire, İzmite, Bursa- tarafta nutuklar söylüyor. İ: teki nutukları dört " daki nutukları sekiz saat İzmir nutukları yedi saat devam edi- |yör. Gazi Hz. bu nutuklarında bü- tün meseleleri açıkça teşrih e yör. Kendi düşüncelerini söylü- yor. . halkın temayülâtını soru- | yor ve alınan neticeleri tespit el diyar. Bu nutukların ehemmiye- tini, tesifini daha iyi anlamak telâkkileri iyice hatırlamak lâ- zımdır. Taliimin en yüksek bir Iı'ıılıı- Ben bu hitabelerini dinlemiştim. Oriların ilâhi heyecanlarmı t |mıştım, Muhitte yaptıkları sihir li tesirleri -kendi ruhumda ve vicdanımda uyandırdığı intiba- lara kıyas ederek- -ölçmüştüm. Halkın o Büyük rehbere karşı olan hissiyatını, muhabbetini ya kından görmüştüm, O vakıt ye- | niden iman etmiştim ki, inkılâp, behemehal muzaffer olacak. .. Gazinin bu seyahatta söyledi- ği nutukların hususiyeti, yalnız mevzularının çok mühim olma- sından ibaret değildi. Vakıa hi- lâfet gibi bugün için manasız bir mefhum ifade eden bir mü- esseseni resi gibi milletin ruhuna uyan bir idare şeklinin ilânı 6 zaman için ehemmiyetsiz meselelerden sayılmazdı. Fakat en büyük e- hemmiyet, nutuklarım iradı tar> İzında göze çarpıyordu. O güne kadar hâkimiyetin lezzetini tat- mamış, kendisine hiç bir hak verilmemiş olan halk, devlet re isinin, Gazinin kendisile o ka- * amuzlarıma yüklettiniz, dar alâkadar olmasından çok in her tarafta millete bi «Bu devlet sizindir. Devlet siz Tevhit işinin yeniden şayı ol| ya, İzmire, Balıkesire, daha ba-|siniz. Bu devletin mukadderat ması Üzerine bir muharririmiz zı kızalım hat üzerindeki mü-'na ne sultanların, ne halifeleri bu hususta Mülkiye ve jandar-/ him istasyonlara uğruyor. Her|ne de başka hiç bir ferdin müda- haleye hakkı yoktur. Bütün sa: lâhiyetler sizindir. Milletindir. Biz, en nihayet iradenizi yerine getirmeğe, sizin menafiinize hiz met etmeğe memuruz. Madem- ki, devletii inre mesuliyetini kendi mi size karşı mesul sayarım, Bü |tün icraatımda hesap vermeğe mecburum. İşte şimdi huzuru: nuzda bulunuyorum. Ne istersc niz sorunuz. Hangi meseleler etrafında tenevvür etmek ister- seniz izahat vermeğe hazırım.» Bazı yerlerde meselâ Bursada Gazi Hazretlerinin bu daveti, hürmetkâr bir süküt ile karşılan mıştı. O vakıt Gazi, asabi ve he yecanlı bir tavırla şu sözleri söy lemişti: . — Bundan daha büyük hata olmaz. Ne düşünüyorsanız, ne öğrenmek istiyorsanız sormak esasen vazifenizdir. Bizde bu, ananevfi bir kusurdur: Bir çok fena şeyler biliriz, işitiriz, fakat yonları bilen ve hakikatlarını bi- ze öğretecek olanlara ıeBıM acaba soralım mı? — diye tered. düt ederiz. Sormak hakkmızdır. efendiler, suallerinize cevap ver mek, müşküllerinizi halletmek te bizim vazifemizdir.» Bunun üzerine samiin arasın igası, Cumhuriyet ida |dan bir sual tufanı kopuyor, tür- ill talı: Tü türlü meseleler — ortaya yor, dertler, ıztıraplar samimi bir kucağa dökülüyor ve münci nin cevaplarından hakikat ve ne cat bekleniyordu. Gazi Hz. bütün — sualleri sıra ile not ediyorlar ve nutuklarını irat ederken münasebet getire rek, ayrı ayrı hepsine cevap ve riyorlardı. Müessif bır haber.. Son saat re h'xllllll nı —.ınıılıııı tatıl Dün İstanbul'un ınıtbıııl nııN mücssif bir haber karşısında kaldılar. Beş senedenberi neşriyat vazifesini den Son Saat gazetesi tatili neş- etti. Son Saat'in imtiyazı Vakit sahiplerinden Hakkı Tarık bey'in na- mina idi. Fakat gazeteyi Hakkı Ta- rık beyle beraber Uşşakizade Ekrem ve Selim Rağıp beylerin teşkil ettiği| ı... şirket neşrediyordu. Son Saat, neş a Ka ba-| sılmakta idi. Geçen ay Almanya'dan gelipte yeni kurulan son ihtilâfta gazetenin kapatılmasının a- millerinden olmuştur. Arkadasımızın aramızdan ayrılma- ettil. ma beyıu tecssür eduıluıgı sahipleri- | vaffakiyot dileriz, Son Saat nasirleri dün gazet tatili neşriyat esbabını şu yazı ile zah etiişlerdir. 'ti çıkaranlar, ünkü belle takdiniş dere EALİNE le bu yeni şekle varmakta katlardık- ları maddi fedakârlıkta israra imkân göremiyorlar . Kısaca işaret edelim ki :8 kuruşa alınan bu gazeteden - bazılarının oku cit ü bbbi z kâğıdına, mürekk at ine Bu para ve zaten dar olup piyasa vaziyetile daha dürlaşan ilân hasıla. HİEE D Ç K e gll y yiğüren F DÜÜÜM Te BÜi ARİ Za bti Serinme e Mi Mt a aet