” izna CI MİLLİYET — CUMA — HARİÇTEN ALDIĞIMIZ HABERLER Süveyş kanalırın açıldığı ilk gün Bahriahmere geçen gemller Süveyş'in istikbali ne olacak?.. gntlyaz müddetinin bitmesine bir şey kalmadı, nce kanalı açtırmamaya çalışan ngilizler şimdi bu geçide sıkı sıkıya bağlı bulunuyorlar Kanalın 60 ıncı senesi Süveyş kanalının dünya yü- zündeki ehemmiyetini tekrara hacet var mı? Askeri, ticari, si- yast bir çok ehemmiyeti olan bu| kanalır inşasına 1869 senesi Teş| rinisanisinin 17inci günü başlan. mıştı. Bu hesaba göre bu sene| tam altmığ yıl oluyor ki Süveyş! kanalı işliyor , Altmış sene evel inşası biten, ameliyatı on sene| süren kanalın yıldünümü müna-| sebetile Avrupa matbuatında şayanı dikkat mekaleler intişar| etmiştir. Meselâ Süveyş kanalı şirketinde İngiltereyi temsil e- den Sir Jan Malcoln tarafından bu vesile ile neşredilen bir ya-, zıdan istifade etmek arzusun- dan kendimizi alamadık. Sir Jan Malcoln kanalr kazan F- ransız mühendisi Ferdinand de Lesseps'in Süveyş müvaffa- kıyetinden seneler geçtikten sonra ihtiyarlığında - söylediği bir sözü hatırlatıyor. De Les- seps demiş ki: «Bu kanalı aç- mak o kadar basit bir işti ki bir çocuk bile bunu düşünebilirdi.» Koca mühendisin bu sözünde tevazu ve- mabviyet varsa da ayrıca bir de hakikat vardır. O da De Lesseps'in Akdeniz ile Bahriahmerin seviyeleri müsa- vi olduğunu tayin ve hesap et- |Y tikten sonra bu işin kolay ola- cağına karar vermesidir. Şayanı dikkat olan bir şey daha vardır| iki o da Ferdinand'ın sonradan mühendis olması ve gençliğin- de diplomatlık mesleğine gir- ai - Okadarki kendisinin endisliği ancak elli — Neye mal oldu Son karışıklıklarda 207 kişi öldü 'LONDRA, 20. A .A. — Müs- temlekât nezareti müsteşarı A- vam kamarasında sorulan bir sü ale verdiği cevapta Filistindeki| son karğaşalıklar esnasında 207 kişinin ölmüş, 379 kişinin yara- lanarak hastaneye kaldırılmış olduğunu resmi istatistiklere is tinaden beyan etmiştir. Mısırın iki setirl KAHİRE, 20. A. A. — Kral tarafından ısdar edilen bir e- mirnamede Mısırın Vaşington. sefiri Mahmut — paşa Sami ile Roma sefiri Sadık paşanın zifelerinden effedildikleri bildi- rilmektedir.. Bu resi doğru inkişaf eden bir şey olu-! yor. Mısırdan gelen mektup 1805 Senesnde doğan Ferdinand de Lesseps 1849 şenesine kadar Fran- sada kalmıştır. Sonra Mısıra konso- 108 olarak gitmiş, tekrar memleketina dönmüştür. Bir gün, 854 senesinde evinin damındaki boruları tamir eder- Kanalı acan M. Ferdinand be Lesseps ken Ferdinand Mısırdan bir mektup| alıyor. Mektup, hidiv Sait paşadan geliyordu. İşte Ferdinand de Lessepal in müvaffakiyetine başlangıç bu olu- Mehmet Sait paşa kendisini Mısıra davet ediyordu . Ferdinand bu dav alınca hemen kararını veriyor, on beş gün sonra da hareket ediyor . Perdi- 'nand de Lesseps zihninde artık Sü- veyg kanalını açmak - tasavvurların: Tüzaş l ha TanellİElianei günürken Ferdinand hayalâta kapıl-) değildir. Onun tarihi malümatr talyada ROMA, 20. A .A. — Terra Nova dan bildirildiğine göre Ostiya - Sardunya hattında iş- zekonacağı sırada kazaya u- ğramıştır. Bir kişinin telef ve bir çok kimselerin mecruh oldu ğu, harbiye müsteşarı M. Ma- narezi nin de yaralılar arasında buluduğu söyleniyor. Milanda nümayişler ROMA, 20. A. A. — Gazete- lerin Milandan aldığı bir haber de ali mektepler talebesinin re- sim sergisi âleyhinde bir nüma- yiş tertip ettikleri bu esnada; bir çok arbede — vuku bulduğu bildiriliyor. Bu vak'alar netice- sinde bir kaç kişi yaralanmış, mütcaddit tevkifat yapılmıştır. siyast ufukları Fransa ile Almanya'nın arası her gün bir; az daha açılıyor. Bu iki devlet Avrupa'nın tedricen kararıyor. harbi umumiden evel olduğu gibi birbirine sırıtmıya başladı- lar. Fransız - İngiliz münasebatı çok gevşemiştir. Bunlarım da yolları her gün birbirinden da- ha ziyade ayrılıyor. Diğer ta- raftan, mütareke gününün yıl dönümü — münasebetile, Hoo- ver, vo Ma> Donald tarafından, irat edilen nutuklarla bu ikiAn- glo-Sakson milletinin de zanne- dildiği kadar yekdiğerine yak- laşmadıkları anlaşılıyor. Çözülen bağları tekrar bağ- lTamak için gelecek senenin ilk ayında toplanacağı bildirilen i- a Ve |ki konferans akibeti hakkında siyasi kâhinler endişe etmek- tedirler. Bu konferansların bi- ri, 3 Kânunusanide La Haye'de toplanacak ve ikinci La Haye konferansı ismini alacak. Diğe- ri de 21 Kânunusanide toplana- cak olan Londra konferansıdır. Bugünkü vaziyet La Haye konferansının — muvaffakiyetle neticelenmesine hiç te müsait değildir. Alâkadar devletler bi- rinci La Haye konferansının karar ve neticelerinden ricat et- mek için bile vesile aramakta- dırlar. Almanya'da harp mesu- liyetini ve binnetice tamirat borcunu reddetmek için mecli- se bir lâyiha verilecek. Fransa” da Ren'in tahliyesinden vazge-i çilmiş gibidir. Hatta dün gaze- 60 sene evel avrupalı misafirler Deve üzerinde mera- simi t k p ederlerken leyen bir deniz tayyaresi deni-| imler el ile yapılmıştır.. |gösteriyordu ki milâttan evel 1380) senesinde Mısır firavunu Birinci Sati zamanında böyle Süveyşin açık oldu-| ğunu tetkikatile biliyordu. Sonra ka- panan bu berzahın açılması neden kabil olmasındı . . .? Süveyşin açılması daha evel bir gok kimseler tarafından da düşünül- müş, lâkin bu imkân Ferdinand de Lesseps'e kısmet olmuştur. İngiltere istemiyor Süveyş kanalını açınak teşebbüsü © zaman İngiltere ricalinin hoşuna gitmemiştir. Bu süretle Mısırın Fran- Sanın nüfüzu altına gireceği ileri sü- rülmüş, buna mani olmak için Lond- ra hükümetinin başında bulunan meş- hur Palmerstan tarafından elden ge- len her şey yapılmıştır. Fakat buna rağmen 1859 senesi ameliyata baş- lanmış ve on sene sonra, 1869 senesi 'Teşrini saninin 17 inci günü kanalm merasimle küşadı yapılmıştır. Parlak merasim Kanalın küşat merasimi çok par- lak olmuştur. Çünkü Avrupadan ge- len misafirlerin hepsi birinci sınıf mi- icesi imparatoriçe Evgenie, Avustur. - Macaristan imparatoru Fransoi 'Josephe, İngiltere veliahti yedinci Edvard ile daha pek çokları bu me- rasimde bulunmuşlardır. Hidiv tara- fından bu misalirler pek - parlak su- rette izazedilmiştir. Ferdinand de Lesseps bir çok nışanlar almiştır. Kendisine padişah tarafından da Os- maniye nışanı verilmiştir Kanalın idaresi Kanalın idaresi bir - kumpanya clindedir. Bu kumpanyanın hisse ge- | etlerinin çoğu İngilizler - clindedir .| 99 sene müddetle imtiyazı olan bu nalın açılması esnasında buna ehem- miyet vermeyen İngilizler sonra çok) geçmeden hisse senetlerinin -çoğunu almışlardır. Kanalın şirketine müdde- ti bitmeden müstakbel şekli tayin için müzakerata başlanacaktır . Almanyada Yeni idare Prusya Almanya ile birleşecek BERLİN, 20. A. A. — Muh- telif Alman hükümetleri konfe- ransı dünkü içtimamda Prusya- nın Almanya hükümetile birle-| şmesine karar vermiştir. Aynı zamanda Prusya diyetinin Ray- hiştağ ile birleşmesi de derpiş edilmektedi Lizbonda feyezan LİZBON, 21. A. A, — Gayet İşiddetli surette yağan yağmur- |lar suların taşmasıma - ve külli- yetli hasarat vukuuna sebep ol- müştür. telerde çıkan bir telgrafa görc, Fransız harbiye nazırı M. Magi- not, Alman hududunda yapıla- cak yeni tahkimat meselesini Sar havzası etrafın- da müzakerat Tıyynro.c.l—i:aıleı Fause avdet etti Paris, 21 (A.A.) — M. Cle- menceau, büyük bir şiddetli ka- rın sancısından muztarip maktadır. Mütahassıs bir dok- tor, mumaileyhi pek düşkün bir halde bularak kendisine morfin şırınga etmiş ise de sancısını tes kin edememiştir. Doktor, bu buhranın pek cid- di ve vahim olabileceğini beyan etmiştir . PARİS, 21. A, A. — Sar ha- vzasının usulü idaresine müte- allik Fransız Alman müzake- ratına bu sabah hariciye neza- retinde başlanmıştır. Tayyareci Coste PARİS, 21. A. A. — Coste, saat 11,35 te Burje de karaya inmiştir. Buğday meselesi PARİS, 21. A, A. — Meb'u- san meclisi buğday ticarcti hak- kında hükümetçe tanzim ve te- klif edilen kanun lâyıhasının he yeti umumiyesini 3 muhalit reye karşı, 581 rey ile kabul et- miştir. Güzel casus Mata I'!arl rediliyor Yeni vesaik ne: Anasından u—ı—ıılercı evel ayrılan kızcağız pek genç yaşında öldü bulun- | 22 RİNİSANİ — 1029 Evkafta Yunanda kalan nî"g%d” | evkaf kıymeti . Clemenceau | ——— — gene hasta | 600 milyon altın | tahmin ediliyor | kaf idaresi yakında Anka- a Yunan sefirile başlayacak olan müzakeratta nazarı dik- kate alınmak için Yunanistan- da kalan evkafın kıymetini al- tm olarak gösteren bir cedvel tanzim etmiştir . Bu cedvelde vakıflar müba- dil ve gayri mübadil diye iki kısma ayırmış, ve kısmın kıy- metini de ayrı tespit etmiştir. Mubadil addedilenler hem kendisi hem de hayratı Yuna- nistanda bulunan evkaftir. | Valimiz muhabirimize dedi kı: 3S Son Haberler Emanetle vilâyetin tevhid Muhiddin B. tevhit lâyıhası hak kında mütalâsını beyan etti “ Polisli tebeddül icrası aklımızdan bile geçmet ANKARA, 21 (Telefon) — İstanbul valisi Muhiddit İğE burada dahiliye vekâleti erkânile temaslarına devam etmeli Muhtelit encümende müzakere edilmekte olan belediye İâ! etrafında umuru mahalliye müdiri umumisi Nazif B., Mub B. in mütalâasını almıştır. Bu mütalâa, encümende mevzü olacaktır. Muhiddin B. belediye lâyıhasında bir fasıl halinde hil bulunan Emanet ile Vilâyetin tevhidi esasına tamamen VÜİ — tardır. Muhiddin B. le görüşürken zabıtada tebeddülât icrâ Şi leceği etrafında zaman zaman çıkan rivayetler hakkında mi asını öğrenmek istedim. ç Kendisi Yunanistanda fakat hayaratı Türkiyede bulunan ev muştur, kaf ise gayri mübadil addolun- Yunanistandaki — evkaf aka- ratının kıymeti altın türk lira- sr olarak şudur: Selânik ve orta Ma- kedonyadaki aka- Girit ve adalar bB FÜt ş W we AMT |Girit ve adalar. .. 2,200,404 |Şarki Makedonya ... 9,232,904 Garbi Makedonya . , Tesalya ve Epir. . — 5,187,637 Makedonyadaki or- man baltalık ve me- Dü 5 we ia GA AMATAN Tesalya ve Epir . . 457,000 597,928,223 Bba l el Etibba odası idare meclisi | Dün etibba idare meclisi iç- İtima ederek vekâletten gelen- talimat mücibince defter ve ma kbuzların tab'i için matbaacılar- — Kat'iyen tebeddül yoktur, böyle bir şey aklımıza biltİğ? medi. dedi. Muhiddin B. Yalova meselesile de ehemmiyetle gul olmaktadır. İstanbul valisi, İstanbul için kıymetli bir teşkil edecek olan Yalova için yakından alâkadar — ol Yalova'da bilhassa tam bir asayiş ve huzur temini suretile #ij gidecek kimselerin rahatlarının her suretle teminini birinci cede bir esas olarak kabul etmektedir. ı Millet mekteplerime yazılanları adedi gittikçe artıyor EDİRNE, 21 A.A. — Ayın birinde açılan millet mekt rine on beş gün zarfında Edirnede 4180 erkek ve 1685 kadın TİEĞE :ı.m. Halk bu irfan ocaklarına derin bir istekle devam eti lir. Edirne kurtuluş bayramına hazırlık Edirne, 21 A.A. — T. Sani 929 Pazartesi günü Edil kurtuluşunun yedinci yıldönümüne musadiftir. Bu münasel şehirde büyük hazırlıklar yapılmaktadır. Bayramda hazır b mak üzre İstanbul ve Ankaradan bir çok zevat davet ediln Gecesi himayei etfal cemiyeli tarafından Edirne klübü salo da büyük bir balo verilecektir. Rüşvet, irtikâp ve ihtilas cürüm; lerime ait hazırlanan kanun | ANKARA, 21. (Telefonla)— safirlerdi. Üçüncü Napoleonun zev- b girketin daha 39 senesi kalmıştır. Ka- , 4 la görüşmüş, odaya lâzım gelen| Umumi harp esnasında Fransada |/ Memurların — tayii casuslukla itham edilerek idam edi- | keratta bulunmuşlar Mata — Hari -— hakkında bir Fran siz. mecmuasında yeni ve şayanı dik kat bazı “vesikalar M. Troçki Türkçe öğreniyor Şehrimizden Londra gazete- lerine yazıldığına göre Adada| ikamet etmekte olan sabık So-| vyet Rusya harbiye komiseri M Troçki Türkçe öğrenmekte ve günden güne trakki etmektedir. K | lari #ile etrafındakileri Ş) cezbetmiş ve bu küvvetli — silâhile her yere - girmeği Kendisi Adada — kayıkçılarla muvaffak olarak n Türkçe konuşarak mükâlemeyi DT Leriletmektedir. G R Gi Ra SÜa Afganistanın Londra li, nşağı tabakadan befiri bir kadındı. Kendi- f 9i macerak bir hayat geçirmiş; sontaf — LONDRA, 2i, A. A. — Af- kendine artist süsü vermiştir. Matal gan kralı Nadir hanın biraderi Hari hakkında yeni bir takım malü-| Veli hanın Londra sefaretine Te aa aa Te y Alaan aa. tayin edildiği Kâbilden regmen Sinde mensup gibi göstermek — için| bildirilmiştir. M. Henderson sahte isimler takındığını zikrediyor. | Avam kamarasında Kâble tayin Matta Harri daha ileri giderek ken-|edilecek yeni İngiliz sefirinin Şizinin Almanra Tena e Ha elismini bir kaç güne kadar bildi olduğunu ” m:;h B receğini söylemiştir. Yeni se- isi harbı umumi aında |fir iki muhasım tarafın top ate- Fraaaaa Manlanıp hapse — atıldığı! şile tahribedilen sefarethane bi- semsa biç tütar göstermemiş, daima| nasının tamirine kadar azimeti- kurtulacağını F Crvyrer İaryz: ğ - bralşagya. FAŞ ı D v İ Cayme Pi ha Te pi z va ESüra nni ta kendi başma bir ekazar yeldiğini, Çinde dahili harp ŞANGHAY, 21. A A. — Mil rüşmüyordu. Lâkin Matta Harri bu kazla hiç alâkadar olmamıştır. Matta, Harrinin kısı çok güzel, olduğu ka- dar çok güzel bir tahsili de görmüş- tür, Zavalı kız 919 da ani bir kalp sek Onun için Fransadan ayrılamıyacağı-| a ea L çekayi arasında İl£ Hükümet, iki cihetten tehli> dikkat ve merhaneti celbeden biri var| Keye maruz ve vaziyet müphem dı ki o da Matta Harri nin kızıdır.|bulunmaktadır. Nanken hükü- Matta Harri vaktile kocaya varmış, |meti kuvvetleriyle asi kuvvet- fakat ahlâksez kadın crini, - barkma| 1er arasında bir çok şiddetli mü dan senelerce evel böyle elim bir su.| Harebeler olmuş ise de kat'i bir. ile gö-|netice hasıl olmamıştır. Yunan ayan reisi ATİNA, 20. A. A.— M. Zai- mis âra adedi 73 olmasına naza- ren 70 rey ile yeniden âyan rci- Rüşvet, irtikâp, ihtilâs, zimme te Para geçinmek, Devlet mü- zayedelerine fesat karıştırtanla- SOFYA, 21. A A, — Geçen- de başta Sovyet mürahhası Sto- yanof olduğu halde tevkif edi- len 52 komünistin muhakeme- Adanada biberi tarikatıne mensup bazi eshaş ayin esna- sında zabıtaca yakalanmışlar- dır. Ayin esnasında yakalananlar| şunlardır. Celâl efendi, Mehmet Nail Helhal mahallesinden kahve-| ci ve mahalle muhtarı Derviş efendi, şimendöfer kompanya-! sında kazancı ustası İsmail e- fendi, Şaçlr Hamit mahallesin-| İden makinist Mustafa efendi, Sarı Yakup mahallesinden şe- kerci Mehmet - efendi, Şemen- döfer kompanyasında tornacı Tevfik efendi, Talat efendi, Ba kar sındı. mahallesinden İbra-| him efendi, Sucu zade mahalle- sinden İsa efendi, Sucu zade mahallesinden sebzeci Selim e- fendi, Sucu zade mahallesinden sebzeci Mehmet — efendi, Saçlı |Hamit mahallesinde mükim İs: li maruzdur. Yâni pamuk ipliğ tesinden yirmi bir yaşında ölmüştür.| sliğine intihap olunmuştur. ki arasında İngiliz - Rus müna-|hariciye nazırı Sir - Austen sebatının iadesi için bazı esas-| Chamberlain avam — kamara- lar kararlaştırılmıştı. Bu karar|sında diğer bir vesile ile fakat avam kamarasına arzedildi ve|ayni sebepten hükümeti tenkit İtetkik için Meç şehrine hareket kamet devletlerin yek- yaklaştırmıyor, bilâ- İkis inden ayırıyor. Harp İferdasının diploması tarihinde Stresemann - Chamberlain-Bri- and devri geçmiştir. Bakalım yeni devir neyi gösterecek. | W d ea İngiltere'de birinci amele) |hükümetinin — karşılaştığı en müşkül —harici mesele Ru- sya ile siyasi münasebet mese- lesi idi, Bu yüzden nihayet bi- rinci hükümet yıkıldı gitti. İkinci hükümet te ayni müş külât içindedir. Parlamento- nun tatili esnasında hariciye nazırı Mr. Henderson ile Rusy- € muhafazakârların muhalefetine|etmekte idi. Chamberlain, rağmen iki devlet arasında mü- nasebet tesis edildi. Şimdi de sefir taati edilmek üzredir. Fakat muhafazakârlar bunu hazmedememişlerdir. Her vesi- le ile bu münasebet tesisinin si- yasi bir hata teşkil ettiğini me- cliste söylemişlerdir. Hafta zar fında vukua gelen bir hadise muhafazakârlara, amele hükü- mötine hücumlarında yardım et miştir. Üç dört gün evel cenu- |bi Afrika'da Kap'ta hükümeti |devirmek için bir komünist teş İkilâti keşfedilmiştir. 700 kişinin tevkifine müncer olan bu teşki- lâtın meydana çıkması amele hükümetine hücum vesilesi teş kil etmiştir. Esasen bu teşkilâtın meyda- zetesinde, Rus merkez komite- sinin Hindistan ahalisini kıya- ma teşvik eden bir beyanname- si olduğunu, ve bu beyanname- nin imzalanan itilâğnameye mü halif — olduğunu söylemiştir. Henderson, Rus hükümetinin vitilâfname ile propaganda yap- |mamayı taahhüt ettiğini söyle- |miş, mamafi bu taahhüdün ifa- sı ancak sefir taatisinden son- ra başlıyacağını bildirmiştir. Sefir taatisinden sonra taahhüt yapılmazsa hükümetin vaziye- ti tedkik ederek yeni karar| vereceğini ilâve etmiştir. Bu izahattan - şu anlaşılıyor| teessüs etmiş olmakla beraber| a'nın Paris sefiri M. Dogalevs- na çıktığı ilân — edilirken sabık|her zaman inkıta — tehlikesine |le bağlanmış bir münasebete İbenziyor. * * * Parlamento hayatı en gürül- İtülü olan Avrupa memleketi sü İkette siyasi cidal hiç bir zaman eksik olmaz. Kâh siyasi fırka- lar birbirine girer, kâh hüküme- tle meclisin arasr açılır, kâh Pil sudski bir hükümet darbesi ya-) |par. Bir aydır Lehistan'da siya- İsi cidal başka bir şeklaldı. Bu İdefa harbiye nazırı reisinin arası açıldı. Meclis bir İay kadar evel açılacağı zaman, bir kısım fırkaların hükümete a-) |bitlerin meclise gelmelerini bir. |söylenmişti. Pilsudski, bunun ü- İzerine yüz kadar zabit alarak meclise geldi. Meclis reisi za- si tatil etti. Bunun üzerine Pilsudf le reis arasında hararetli V 'nakaşa oldu. dığma göre, her Moskova'da çıkan İzvestia ga- phesiz Lehistan'dır. Bu memle- birbiri hakkında şiddet söylediler. dahale etti. Meclis nihay ay tatil edildi. Bu müdd€f fında heyecanın - söneceğ' nedilmişti. len haberlere göre, sükünet alâmeti — yoktuf: $i ile meclis di neşretmiş ve hükümetle © arasında bir uzlaşmak | olmadığını söylemiştir. yet hakikaten gariptir. ı;(zık'ıp usüllerine — dair adlif İ — hazırlanan kanunlayıhası © İti vekileye takdim edilmişt Sofyada komünistlerin nümayış| leri ve yeni tevkifat vesilesile komünistler yiş larsa da zabıta tarafından gıdılmışlardır. Bir çok © lerine başlanmıştır. Muhakeme | fat yapılmıştır. Biberi tarikati, Adanadi! yakalanan kimlerdir? —ai di Şeyhleri Develi oğlu Halil ef. imiş tanbullu Ali Riza efendi, suslu Debaghane — mahall den bisikletçi Aziz efendi, lr Hamit mahallesinde mf İspartalı makinist Mel teşebbüsünde — bulun efendi: Bundan başka bu cen beş kif edild İfadelerinde Nakşi eti — | dahil olduğu anlaşılan bef j daha vardır. Bu biri makinist Ali Şahin bit Mahmut ismindedir. İçtima halinde bu eşlaf nun namına tevkif J lihtar edilmesile kemali f vaatle teslim olmuşlar ve bi vererek memurlarla bi merkeze eglmişlerdir. J) tarikatın hadim ve müridi ö klarını şeyhleri Develi oğ mile maruf Halil efendi i! de biri olduğunu ve arasif suretle toplandıklarını itifS mişlerdir. iki Reisicümhür Varşova'dati vaği Meclis reisi bir beya! Bir meclisle hükümet & 'nevi tehdit telâkki ederk asker-/dar mevkiinde kalmama$ ki, İngiliz - Rus münasebatı|lere meclis koridorunu terket- da siyasi vaziyetin gayr' Zabitler, bu| gelir.Bu gayri tabiilik gine delâlet etmektedir. melerini emretti. ihtarı dinlemeyince, reis mecli- Gazetelerit! # ad |da ihtilâf parlamanter - İCYİ |akle gelir şey değil Mecli bitlerin meclise gelmelerine bir| tilâfa düşen bir hükümeti'ii