2 Kasım 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

CU MARTESİ 2 TEŞRİNİSANİ 1929 4 üncü sene, No 1337 NUSHASI 5 KURUŞTUR erealate Milliyet | NBzasnanunlamasesinsü : ü lı't mı—bıısu MAHM we 2 inci sahifede: -BUĞ Lw ’ 4 üncü sahifede: 1— Dübahisleri — 2— Son hâberler & 1— Felek 3 üncü sahifede: & 2— Femni bahisler - Cuma güuleri Istanbul & 3— Hikâye nasıl eğleniyor? 2-- Şehir haberleri . Ş a Roman: Aşk güneşl p e l İ | | | uktan Mi nutuklarını irat buyurdular —*40000000 üyük Millet Meclisi dün açıldı ve Gazi Hz. utuk memleketimizin dahili ve harici siyasetile iktisadi, zirai inkişafını izah etmekte ve bütün memleket meselelerine temas eylemektedir cümleler: Memleketin fikri ve iktisadi inkişafında yüksek terakki sahası olmasına çalışmak alımızdır Memleket iktisadiyatı hütün dikkatimizi celbetmektedır, ticaret sahasında normal şeraitin î' Sis ve takviyesine devam edilecektir - Maliyemiz çetin bir seneyi muvaffakiyetle geçirmektedir - Harici Siyasetimiz sulh fikrine müstenittir - Türk harflerinin memlekette tatbiki hususundaki müşkilât necip Reısıcumhur Tet ıdaresınde, devlet a- , Arının görüş ve anlayışları Uzuh ve vukuf nasıl olur? Mustafa Kemal hazretleri lllıtkıle. milfete bunun ye- Omeoını verdi. Memleke- Sevlet reisi, vaziyeti ancak düretle tahlil eder: Umumi L Je görülen eyilikleri say- 1 ahenksizlikleri de gö ster | ıklau:umhuı' Hazretleri, hiç K Büfuz ve tasallutun tesirin- Nmüsxzm vatandaşın ya Şinı temin etmeyi, dahili si C , “mize bir esas olarak alı- L Ve bu esasın hükümet tara- dikkatle takip edildiğini liyor. (Adliyemizin basi- şle adaletı tâatbik için gös- ği dikkat milletin hüuzur ve %lnı her türlü arizalara rl'ıası.m bulundurabilecek Sttedir.) Vatandaşların l emmyet verecek şey, eti idare edenlerin bu me- amay!şlarıdır Ş irk milletinin bedeni sih- € ehemmiyet verdiği ka- $ Onun manevi sihhatine, ir- "* kıymet veren Büyük Ga- g tclisin en büyük eseri ol- . Nu söylediği Türk harfle- 5 bu yeni inkılâbın halk ta- l"dan nasıl bir heyecanla | JIandıgma temastan sonra €t mekteplerinin daha faz- Dir Sayret ve şevk ile idame- ! ıaıımdır) buyuruyorlar. gi vatandaş, Gazisinin aç- nurlu yoldan daha yük- Şir istekle yürümek iste- |- * 5 E (Cümhuriyetin Kara, deniz Va kuvvetleri her hususta | detli takdir ve itimadınıza A tir!)Bunu tam ve kât'i bir ylatla söyliyebileceğini Yük- h leclise temin eden Reisi- Mürun bu sözlerindeki kuv- 4.”e kiymeti, onun bu saha- kudret ve salâhiyetini bilen ha eyi takdir ederler. Bi- illet Meclisi, Gazi Baş- danın bu teminatını pek de olarak, sürekli ve hey- alkxşlarla karşıladı ici siyasetimizin istinat : 1 sulh ve itilâf fikri, mü- & kuvvetlerimizi milli hu- İ Ve hududumuzu amüdafaa “İR,'© yürüyebilir. Çünki her ynelmilel teşkilâta, si- temınata rağmen zamanı- e. n (yürüyen hakikat) 1 ya- budur. Memleketin iktisa- AYatina temas eden Reisi- ,, ltr, her.nevi ziraf teşkilâta| hiyet vörmeği, bu mey- Zirai kooperatifleri mem- her tarafına teşmil et- 3, hele bundan Sekiz sene e- kiki Efendimizdir!) de- h &'nlışkan Türk köylüsüne aç olduğu toprağı temin ,' Si pek lüzumlu görüyor ve N Bln bu devrede - iştigal &- Tan; iktisadi kanunların e- h "Yeti üzerine nazarı dik- İN ce Çelbediyor. %0 4 ve Maliye politikamızın is- | &ttiği esasları, bu güne kadar E ci Giz neticeleri, mali tediyatımız- .’ ı" ddi diyet ve intizamı, bundan köy »B l( takip edeceğimiz ana hatları bir görüşle anlatan Gazi, nu- Büyük Mecl |: _— x nıhayetmd: selmesile 'alâkadar olani- _,İecek bir kudrette tutmak? Ej.Naci. Meclisin açılışı Gazi Tİz. nutuklarını nasıl irat ettiler ve meclis nasıl açıldı? ANKARA, 1 (Telefonla) — Saat 13. Meb'uslar yerlerini işgal ettiler. miin yerlerinde Kur diplomatik localarında. Sa- kesif - bir kalabalık var. Loş salonun derinliklerinde akisler bırakan bir çan sesi... Reis vekili Hasan Bey celseyi açtı. Kitabet mevkiinde Ruşen Eşref B. ahenktar sesile i- simleri okuyor. Burada... Yoklama neticesinde Hasan Bey: Burada. .. sesleri. Mabadi 5 inci sahifede Gazi Hz.inin nutukları Bu çok mühim ve kıymetli nutkun metnini neşrediyoruz Gazi Hz. nin irat buyurduk- ları nutkun metni şudur: Büyük Millet Meclisinin muh terem âzası! 3 üncü Büyük Millet Meclisi- nin 3 üncü içtima senesini açıyo rum. Büyük Millet Meclisinin her toplanması bizim için yeni bir hayat ve gayret kaynağıdır. Bu feyıılı kıynıgm kn,umd. ola- hah | nüfuz ve tasallütun tesirinde bırakmaksızın temin etmektir. Bu siyaset şiddetle takip olunmaktadır. Bu husus- ta Cumhuriyet Jandarma ve za bıtasının hizmet ve fedakârlığı takdirinize lâyiktır. Bunu mem nuniyetle ifade ederim. İKTISADİ İNKİŞAFIMIZ: Memleketin fikri ve iktısadi in kişafında yüksek terakki sahibi n n Ç R K AŞ YAK M nı hiç bir milletimizin mefküre kuvveti ve medeniyete olan muhabbeti ile yenilmiştir hayranlık ve takdir .. Şili ahalisi “Gazi Mustafa Kemal..., adıntbü hisle anıvor Sefir M. Briones Luco' nun gazetemize beyanatı Geçenlerde Ankaraya giden «Şili» hükümetinin Türkiye ve Mısır mümessili M. Briones Lu co cenapları dün şehrimize gel- miştir. Sefir cenapları (Türkiye - Şi- Hi) münasebatı hakkında bir mu harririmize - atideki beyanatta büulunmuştur. Yeni devre İsmet Pş. Hz. inin nutukları Başvekilimiz. çok mühim ve uzun bir nutuh irad edecekler ANKARA, ( Telefonla) — Müspet faaliyet ve politikasile Reisicümhürun ve Büyük Mil- let Meclisinin itimadını kazan- mış -olan İsmet Paşa ve hükü- meti, meclisin yeni faaliyet de- vresinde daha vasi bir faaliyete başlıyacaktır. - Başvekil Paşa! bu seneki faaliyet programınını, umumi - hatlarını mecliste irat! edeceği bir nutukta izah eyli- yecektir. İsmet Paşa'nin mec- liste beyanatını ne vakit yapa- cagı belli değildir. . Her halde ümüzdeki -hafta içinde ola- — Türkiye €© iyetile dostluk ve ikamet muahedeleri ni akdettik. Yeni ticaret muahe desi hazırlıklarile meşgul olııyo rum ve bilh ikt İ caktır. Bu beyanat çok ehem- miyetli ve uzun olacaktır. Hü- Mektepler açıldı İstanbul Dün memleketin her tarafında o- kuma seferberli- ğine başlandı 16 yaşından 45 yaşına ikadar her kes bu mek- teplerde okumaya mecburdurlar Dünkü merasim nasıl oldu her t lek M nal kümetı'n takip ettiği - siyasetin; 1 hatlartizah edilecektir.5 alâkadar eden ve ithaline lüzum olan mâdddis, üZerinde tetkikat Yapmaktayım. Bir aya'kadar tekrar Ankara ya giderek bu hususta müzake- rata başlayacağız. Türkiyeden Şiliye başlıca ih« ( Mabadi üçüncü sahifede ) ..hcııuz olnımı vE yumıiı oğren Nutuktan evel tırkada hasbihali; kil Paşa izahatından sonra clisin itimadını istiyecektir£ Mevcut vaziyete ve meclisin te-; mayülâtına göre, hükümeti ittifak ile itimat ka- zanacaktır. Gı'ıneş tutuldu Ay da tutulacak dünkü küsuf nasıl oldu? Dün İstanbul ve memleketin muh- telif yerleri bir küsufu halkaviye şa- hit oldu. Fakat o esnada hava bil- hassa güneşin önü kapalı olduğundan bu hadisei semaviye seyredilememiş- tir. Rasatâ verdiği malü na- zaran küsuf şehrimizde 13,44 de baş- layarak: 42 daki- ka devam etmiş- tir. Küsuf Anka- ra ve havalişinde saat 14 te başla- yarak 14,08 te bit- miştir. Rasatâne bu kü- suf — halkani ve bundan: dolayi il- men Inymdı'ı ol- rak aziz ırkıdı;lırımı betle ve hürmetle selâmlarım, DAHİLİ SİYASET: ' Fakat bu inl;işıhn medeni ve milli smır haricinde cereyan al- Geçen sene leketin dahi- K hayatı huzur ve uıyı'ıçıııde b geçmiştir. Cumhuriyet dahili si yaseti her vatandaşın yaşayışı- Reisicümhür beyanatile Millet Me- clisinin mevzubahs meseleler hakkın- daki temenniyatı " arasında tam bir mutabakat vardır. Bunu dün Meclis te hakim olan havada, çehrelerde be liren itimat ve neş'ede sezmek müm kündü. Dünyanın teslim ettiği hakikatlar- dan biri de şudur: Bir memlekette devletreisi, hükümet ve millet mü- messilleri arasında — tam bir ahenk, —i ediyor. Şiüphe etmeyiz 'ki, dlıklı bir iy olursa böyle bir idare manzümesi en müşkül iâ. prensiplerimize muvafık ayız. En yeni & larla hhez olan adliy ba- ( Mabadi üçüncü sahifede ) leri bile kolâylıkla başarabilir. Bu- nun *misalini, hariçte olduğu kadar kendi milli hayat ve tarihimizde de görüyoruz. Bunun için, Türk vatan- daşı yüreği emniyet hislerile dolu ol duğu halde inkilâbın kendisine çiz- diği ferdi ve içtimat vazife yolunda sükün ve neş'e ıçmde yürüyebilir Böyle bir masına ' sonuna kadar — ta- Filistinde kanşıkhk Bugün için umumi greve karar verildi Kudüste geçen pazartesi Yer li Araplar tarafından bir kongre aktedilmiş ve Cumartesi yani bugün için umumi grev ilânına karar verilmiştir. Bu kongreye ait tafsilât ikim- ci sahifemizdedir. -—— — Sığırtmaç Mustafa Pek yakında hastane- den çıkıyor —— ..——— Mustafa 5 kilo artmıştu Gazi Hazretlerinin Yalovayi ilk teşriflerinde himayelerine mazhar 0- lan sığırtmaç Mus tafa tahtı tedavide bulunduğu — Etfal hastanesinden çık- mak üzredir. Hastanede bü- yük bir itina ve ihtimam ile teda- vi gören bu zeki ve sevimli çocuk tamamen iyileşmiş ve ağırlığı 5 kilo kadar artmıştır. Çok neşeli ve dinç bir hale ge- len sığırtmaç Mustafanın yeıiııı ye en bııyıılı arzusu Gazi Hz. ni gör- Geçenlerde kendisini ziyaret ede- rek hatırını soran Maarif vekili Ce- mal Hüsnü beye bu hasretten derin bir Y N RE kip — etmiştir. Fatin bey Güneş tıtulmııı İnebolu ile Zon- guldak i sahilin ort. ş,eçeıı bir hatta Sıvasın üstünden ve ın .olu ıuındın mürur eden bır zonılecektırıMııılı ve Bodrum hava- lisinde de müsahede edilemiştir. Mamafi küsufun rüyet sahası da- ha çok geniştir. Garli Afrika Kinesin- den giren ve Konya cenubundan ge- çen Zengibar dan çıkan 30 kilome- troluk bir şeritten ibaret olan sahada küsuf müşahede edilmiştir. AY DA TUTULACAK 17 inci gecesi saat litikada Türkiyenin mıvkımı ne ka- dar yükselteceğini — ise izaha lüzum görmiyoruz, Siirt Meb'usu MAHMUT Ti 2,12 de ay kasmen — tutulacaktır. Bu hüsuf hadisesi saat 4,19 a kadar de- vam a Hüsuf, cenubi Afrika ve Asya ile ilinda Şakip edilebileceki: Vekil beyin: “Ankaraya gidiyo- rum, Bir diyeceğiıı varmı?,, diye sor ması üzerine ııiırtmıç Mustafa: — Gazi Hz, nin ellerinden & openm. Okuma ve yazmağı oğronmek İ çin bir an evel mektebe gitmek isti- yorum.” demiştir. Çocuk ültra viyole çok istifade etmiştir. On güne kadar bu tedavi hitam bu ledıvı hitam bulacak ve kendisi has- larak yatı mektebine ye- rleştirilecektir. - Hastanenin dokterları: sığırtmaç | Mustafanın sıhhi vaziyeti düzeldiği- nı ve ırtık ıııehelıe ıırıneımı mani İ ledıviıiııfien İsmet Paşa.,“ı dın lnmırııık için hazırlanan edilmesi 1Mühtemeldir... quu*ıe-iç. Villet m k_' 1 ) i dün “akşamn n 'da 700 dershane açıldı Diln.Mület mekteplerinin kişadı ratla açıldı. Bu okuma bayramı münasebe e Millet mektepleirinin ikinci itders senesi iptidasını ve harf in- Dün açılan Millet mekteplerine ait bir intiba kılâbının yıl dönümünü tesit et mek üzre Mektepler ve devair di halka h mek- teplerde müsamereler tertip e- dilmiştir. Bu mekteplerde gündüz tale- be eğlenceleri yapılmak, milli marş, şarkı ve manzumeler oku mak suretile güzel vakıt geçırıl miş ve akşam saat on betile verilen müsümc- relerden bir gurup arif Emini Muzaffer beylerle Maarif ve vilâyet erkânı Millet mekleplennın bır kıımmın kü- şat merasi "|ve muhtelif mmtnkılırdı dola- şarak- vaziyeti tetkik etmişler- dir. Beyoğlu, Kasımpaşa ve Üs- küdarda bazı mekteplerde mera sime bando müzika da iştirak etmiştir. Dünkü tetkikatın neticesi çok mucibi memnuniyettir. Okuma ve yazma bilmiyenlerin ekseri- si bu mahrumiyetten bir an evel kurtulmak için kendi mımtakala rındaki mekteplere müracaat et mişlerdir. Salâhiyettar zevat, halkın gös terdiği alâkaya ve alıman esaslı tertibat — dolayısile, muayyen müddetten evel memlekette oku ma esnanı dahilinde mektep gör memiş kimse kalmıyacağı kana- atindedir. Dünkü küşat merasimi müna sebetile Millet mekteplerinde müdür ve muallimler - tarafın- klar ve konferanslar itibaren - Millet dersanelerinin küşat merasimi icra edilmiştir. |İkumanın Şehrimizde şimdilik (700) dersane - açılmış ve ihtiyaç nis- | petinde tezyidi tekarrür etmiş- Vılı Vekili Muhiddin ve Ma- ıöyleııııııç harf inkılâbının ve o kumanım faideleri izah edilmiş- tir. Merasim esnasında Millet mekteplerini gezen Maarif vilâ yet erkânı ile ilk tedrisat müfet ( Mabadi üçüncü sahifede ) Dün gece Millet ıııh:rıemıl dolı.ıı Yali ve Maarif emini Beyler Nİ: Şi 15 İm dinlerken ?