23 Ekim 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Fenni bahis Mühim bir yıl dönümü Elektrik lâmbası 50 sene evel icat edilmişti ğ edu. Çıkan hava,| Bütüh Avrapada, fakat bil-İnt azaltı. hasaa Ainerikada, elektrik lâmiyerine azot gibi yakmaz bir basının ellinci yıl dönümü mü-| gaz. konara zziye mani nasebetile büyük şenlikler ya-| Olunmak di dü. Fakat bul takdirde de tellerin harareti piliyor. « | 21 Töştinievvel 1929 bu yıl|ampuldaki gaz vasrtasile etra- dönümünün üdür. fa yayıldığından teller kâli de- kali zekâsının eseri - olan, her geceyi — gündüze çeviren yüz milyonlarca elektrik am- medeniyet âlemi Thomas Alva|Sirsiz bir gaz içinde teşetihüp Edison'u hudutsuz şükran ve |ettirilince etrafında gayet sı- riyesi çok kolay izah edilehi- dir. takdirle hatırlıyor. İşte Edison|Sak ve harareti etrafa yayan,| kutrunda| için en büyük abide..... meselâ bir milimetre 1879 senesinde mucize lâm)| Bu lâmbayı vücude getirmek i-| çin Edison bir kaç vefalı . tel âzşüe yomlm-= 13 ay çalış- deki gaz gibi olur ve on onbeşi mış ve 40000'dolâr sarfetmiş-|Misli kısalır. Tel teşehhüp et- Ü. Fakat ilk elektrik lâmbası| titilince kızıp harareti etrafaı yanıp ebediyen sönünce islijNakleden hava — üstüvancsi de mumlar, pis kokulu. yağ lâm-Jayni kuturda kalmakla bera- salârr altında yarı karanlığa|Per onon beş misli kısalır. Ne- gömülmüş beşeriyet — üzerine | ticede: güneşe benzeyen birnur yayıl| — Tel daha kızgın olur ve da- mağa başlamıştı. ha. fazla ışık ve revnak ve: Edison ilk- İâmbasını kâğrt| —Âmpul içindeki gaz sayesi- telden yapmıştı. Sonra dikiş|nde volatilisasyon azalır ve çı ipliğini havasız yerde kavura-|kan zerreler ampulun üst tara- rak yeni bir usul keşfetti ve |finda birikenek camm şeffaflı. lâmbası ticarf bi: kıymet kazan|GiNI lozmaz. dı. Menlo parkında teşhir edij, Bügün en çok Kullanrlan 'en bu harıka lâmbasını görm-i İâmbalar. bunlardır. eğe yüz binlerce seyirci geldi. Pensilvanya demir yalları hu- süsi katarlar kaldırmağa mec- lerde gazete satardı. Keza bir yazıhanede garsan olan 12 ya- şında diğer bir ııhdqııı h.: mm koşuşmasını tasavvur et- yalâta d.ı.lıı:. kendilerini v_..du. mek bugün bize güç geliyor.|Nyayr zengin edecek he_ıt ve Halbuki biz: elektrik lâmbası-| catlar tasavvur ed_eduıdı. I.Ik nın hayatımızdan bir lâhza bilej ©lektrik lâmbasını icat cttiği eksilmesinin ne kadar acı ve| Taman 32 yaşında idi. bütüm bir | — Düz birtel az tazyikli ve te- | tahammül edilmez bir acı ol- ALİ NADİR olacağını anlıyoruz. :üııyıı— bu parlak, sessiz, okusuz, Hararetsiz zıya men-| Mali meseleler balarındam; illerimi: vapurlarımızı karanlıkları ya-| Badenbaden, 21 (A_A)—Bey ran projektörlerinden, mağaza| nelmilel banka teşkilât heyeti â- larımızı, sokaklarımızı, tiyatro larımızı göz kamaştıran, ruha| hayat ve neşe veren nurdan ma| hrum tasavvur edilsin. O va- kit Edison'un icadımndaki — fev- kalâdeliği takdirde- gecikme-| yiz. Amerikalılar Edison'un ihtiramın ellinci yıl dönümü- nü tesit ederken, memleketle-| rinin dünyanın en iyi tenvir| edilmişi yeri olduğunu iftiharla kaydediyorlar, Ne gıbta edile- cek hal! Öe e İlk Iâmbalar selüloz. telden yapılırdı. Bu — teller havasız yerde-kavrularak karbon hali- ne getirilir ve metan gazı için- de teşehhüp haline getirilerek fazla- kızan; ince noktalarına metanın tahallülünden karbon birikir- ve her tarafı bir ka- Imlığa gelince tel fazla cere- yanla daha ziyade — kızartıla- rak üzeri ince bir karbon- ta- bakasile örtülürdü. Bu sayede gevrek ve kırılier olân — tele -ızlıu= kuvvet verilirdi. Bü FmMpı ın - havası tamamen, çıkarılırdı. Karbonu çabuk vo- latalize olur ve camın içini karartırdı. Esasen- randıman iki- vat için bir mum kuvvetini ancak bulurdu. N komisyonu Almanların ödeye ceği taksitlere - müteallik olup bankaca halli icap eden”mali me seleler hakkındaki- lâyihayı ik- mal etmiştir. Banka teşkilât heyetile ayni teslimat heyeti arasında bir kon ferans akdine zemin hazırlamak in ayrıca bir komisyon teşkil KİBRİT TRÖSTÜ: Berlin, 22 (ALA) — Alman hükü- metile bir İsveçli kibrit tröstü ara- sında yapıalan mukaveleye sah çe- kilmiştir .Bu tröst Almanyada: kib- rit imaline mütcallik yeni nizamat vaz'ına mukabil Alman hükümetine yüzde 6 faizle ve 50 senede itia edil Tmek Üzre 488 milyon mark ikraz ede cektir. —e Yıı;ıınlnanda Zaharof hasta ATİNA, 22. (Aneks.) - Pariste) mütemekkin meşhur milyarderlerden Zaharof ağır hastadır. tanın akabetinden ümitsiz görünüyor.) İSYAN GİBİ BİR ŞEY ATİNA, 22 (Aneks.) - Taşoz ada- sında fabrikatörlerle aralarında çıkan İhtilâf üzerine tütün amelesi gürül. tülü nümayişler yapmışlar,kapitaliat idarenin ilgasırı istemişler, telgrafha- heyi zaptetmişler j silâh| larını ellerinden almışlar şehri tedhiş etmişlerdir. Kavaladan alelacele Ta- 1908 senesinde eri; plâtin ı'ı*ıııi(ıılıı:iııı:lğıü'i ilmüş, saçtan ince — tellerle lan | lâmbalar intişara hşlıd);.'gım- ların ziyası daha parlaktı. Ran dımanları fazla idi. Bir vata bir mum kadar ziya veriyordu. goza asker ve jandarma kuvveti cön- derilerek sükün iade edilmiştir. Amerikada Gümrük tarifeleri ka nununda tadilât Doktorlar has-, Elektrik lâmbalarında kat'i son| — Washington, 21 (ALA) — A merhale ışiııki edilen bu hal yan meclisi gümrük tarifeleri ka 1911 senesinde daha mühim bir| nun lâyihasında yapılan tadilâ> yenilikle değişti. İlk zaman- | t kabul ve tasdik etmiştir. lar Osmiyum ve Wolfram ha-| Bu tadilâta nazaran bir gemi Iiulınqqın yapılan ince teller| dahilinde kaçak afyon bulundu- gmpn! içinde cam hır sütüncü- | ğu zaman mücehliz, kaptan ve: Zun kaide ve tepesine yapış- ya gemi zabitanından her biri mış yıldızvari teller- ucundaki|mahkeme huzurunda bu kaçak: çengellere gerilirdi. Bü lâm- |çılığın kendi malümatları hari: balarda mum kuvveti fazla ol-|cinde yapılmış olduğunu isbat mak için ampulun kutru sonleyledikleri takdirde her türlü derece büyük - olmak icap edi-|mesuliyetlerden kurtulacaklar: yor ve revnakı az- oluyordu.|dır. Diğer taraftan ampulun haval TTT A ŞŞ &1 tamamen çıkarılırsa dahili| M. Radoslavof öldü tazyiksizlikten telin madeni te-| — Berlin, 21 (A.A)—Sabık Bul cezzi ediyor ve çıkan zerreler| gar Başvekill. Radosla- camı içten karartıy'«, randıma| vof ölmüştür. Ingilterede Beşler konfleran- toplanıyor Japonîn:r:lîlîıolın yola çıktılar Washington, 21 (ALA) — Londra da beş devlet arasında akdedilecek konferansar. iştirak etmek üzre yola çıkmış olan Japon h'retınl:ıh v:ı:: hington'a gelmelerini telmih eden M. Stimson, mezkür heyet âzâsı ile | B iha Ti zah etmiştir. MURAHHASLARIN.ADEDİ Tolkeya, 22 ÇA.AY — Denir tealiha tınantahdidi konferansına gidecek Japon heyeti 30 Teşrinisanide Seat ile ye-müteveccihen Yokohamada va pura binecektir. Heyete riyaset ct- ye nazırı amiral Takarabe ve başlıca müşavirler Washingtona giderek M. Hoover ile M. Stimsonu ziyaret ede cekler ve İhtimal diplomasi tarikile girişilmiş olan iptidai ike mal edeceklerdir. Londraya gelmek- te olan Japon murahhasları takriben |70 kişidir. AMERİKA. HEYETI teslihatımın tahdidi konferanmına gi- decek Amerikan heyeti M. Stimson, | M. Dawes, M. Gibson ve ayandan M. Reed ve Robinson dan mürekkep ola-) caktır. M. MAC DONALD umîn'oı MONTREAL, 22 AA. - M. Mac- ftuan torpitoları musademe etmiştir. Her iki gemi de mühim hasara uğra- muştır. Hoş şev ! Son Çin İmparatoru kimlerle görüşecek? " Sabık Çin İmparatoru Pu'YI 'de Cumhuriyet sene oldu. 1912 de hal'edilen Çün İm« Pu Yi 18 yaşında idi. Sabık L—-y—.ı_—.—ı—ı—anmi.— cuz bir eve nakletmiştir. Pu Yi'nin hükümdarlıkta gözu yoktur. Geri çağ rılta bile gitmiyeceğini — söylemiştir. Yeğane arzusu Avrupa'ya gitmektir. vvrupa'da kiminle görüşmek istediği kendisinden sorulunca sabık İmpara- tor demiştir kâ: Lloyd -P de George, Greli, inerirı e LMĞRÇ HARİÇTEN ALDIĞIMIZ HABERLER . Tmekte olan ME Wakassuki ile bahri-|lü VASHİNGTON, 22 A. A - Deniz| ilân edileli 16) Fransada Hükümet istifa edecek mi? M.Clemanso 'yeulden hastalanmıştır Paris, 21 (AA) — eli koridorlarında rivayet edildiği- ne göre, M. Anteriou âyan mec lisinde uğradığı muvatfakiyet- sizlik üzerinc istifanamesini M. * |Briand'a tevdi etmiştir. M. Briand, mevkünde kalma sını. mumaileyhten rica etmiştir. M. CLEMANSO Paris, 21 ÇAA — M. Clemansa hastadır. Mamafi, ailesi cfradi ve) kendisile temasta bulunanlar nikbin görünmemektedir. ATINA, 22 (Aneks.) - Klcmanso- yya kalp sektesi inmiştir. Vaziyeti sıh- hiyesi endişe averdir. Ba benam dok- tortar hastanın başı ucunda bulunu- yorlar. M. BLUM'UN NUTKU Karkason, 22 ÇALAy — M. Blum itat ettiği bir natukta hükümetin is tifa edeceğini zannetmediğini, çün- kü Lahey itilâflarının tasdiki husu- sunun Fransada ve bütün - dünyada| hükümete yeni bir nufuz ve kuvvet vereceğini beyan etmiştir. M. Blum, sosyalistlerin. hükümetc -| iştiraki aleyhinde bulunduğunu fa- kat t, programlarının - tatbiki husun- da radikallere yardım etmeğe hazır olduğunu ilâve eylemiştir. Parit; 21 ÇALAy — M. Briand, M. Titulesko'yu kabul etmiştir. MECLİS AÇILIYOR TAMİRAT İŞLERİ şark tamirat komitesinin mesaisi hak| sinde sükünet var unvanlı eser- dir. Bu kitap son haberlere gö- re, kısa bir zaman içinde bir mil yon 571,000 nüsha satmıştır. Bu mikdarın 800,000'i Alman- ya'da, 240,000 Amerika'da, iki yüz 19, 000'i Fransa'da, yüz 95,000'i de İngiltere'de satılmış tır, Remargue bu eseri ile milyon kazanmıştır. Fa- kat sıl olmuştur. ki, Remargue - ora- da yaşayamaz ol müş ve İsviçre- ye hicret etmiş- tir, Remargue'in kitabr. Avustur-Dünyanın en fazle 'ya ve diğer bazı Satışlı romanını Avrupa memle- yazan ketlerinde mene Erich Remargue |dilmiştir. Remargue bir İngiliz |gazetesine beyanatta bulunarak |demiştir ki: | — Akla hayret veren muvaf- fakiyetime rağmen artık öm- rümde bir eser yazmıyacağım. Esasen bu muvaffakiyete mua- dil bir muvaffakiyet elde edemi yeceğim, Artık yazı da yazmı- yacağım. Eserimin bu kadar rTağbete mazhar olacağını bilmi- yordum. Evvelâ bir piyes yaz- |mağa teşebbüs ettim. Fakat mu |vaffak olamadım, meyus oldum. Fakat harpte gördüklerim zihni Pu'mni işgal ediyordu. Bunları yaz- mayı bir vazife borcu bildim. Muvaffakiyetim her kesten zi- yade beni hayrete düşürmüştür, Almanya'da — hakiki ismimin Kramer olduğunu - söylediler. Bu, doğru değildir. Sonra Fran sız Yahudisi olduğum iddia edil di. Hatta şimdi yaşım 25 oldu- guna göre hiç muharebede bu- (lunmadığım - bile ileri sürüldü. |Bunların esası yoktur. Meclis | PARİS, 22 A, A.-M. Briand. îGa ziHazretleridün Ankaradaİ$ | bankasını teşrif ettiler dölçeşi Z Büyük reisimiz bu milli müessesemizm butul servis kısımlarını ayrı ayrı gezdiler Gazi Hz.Kasa îeîterin——i; 84 84 üncü sahifesini imza eti ler ve memnuniyetlerini izhar buyurmuslardır — ANKARA, 22 (Telefonla)— !tabii büyüklükteki Gazi büstü! Gazi H. Medlisi idare ——H._”—Mlçdışîulüh—kqüldıi.ir. da bir çay içtikten sonra de Türkiye İş bankasını Gazi H. müdürü umum! oda- ka müdürü umumisine V€ | -ı—un_unnu—iıwmnwundı*'ğ önün dare azasından Recep Zühtü B. | dir. Meclisi idare reisi STTİ YA lerle birlikte bir müddet istira. usu Mahmut bey koridordz 4 hat etmişler ve bu esnada ban- | leyan ileri i kanın bugünkü kasa defterini | Gazi Hazretlerine: ğ getirterek, bugünkü aabifesini | _ıı.i.;e_.ı.uru;fğ imzalamak suretile bankanm ziyaret tahassiüslerimi muamelâtına karşı pek yüksek isteyorlar. Ne emir ğ teveccüh ve takdirlerinin bir e- nuz? dedi. | Belli idi ki Büyük Gazi bankası merkez eserleri olan bu teesi kasa defterinin günkü neticesi 84 ümcü sahifesinin tahsilât kıs ben çok memnun f mama konmuştur. bulunuyorlardı. Gazi H. bundan sonra banka-| — Gerek binadan V€ urduktan sonra nın tasarruf kumbaralarından is bankamızın — mesaisi! balkondan bütün servislere bir teterek onları görmüşler ve ta-|memnunum. buyurdular: kerre daha bakmışlar, Meclisi sarruf hususunda milletimizin | Ayrıca bulunan Fğr idare salomunda bir resimlerinin gösterdiği alâka MM—MH&EW alınması için “Milliyet” fotog> hat almışlardır. Tafçısına müsaade buyurmuşlar | — Bu esnada İş bankası binası- 'tin Refik beylere de: der. — /man önünde binlerce halk toplar | — «Memnun oldum. Reisicamhur Ha. kendi eser- mış, Büyük Gaziyi ilkteat sahe- İfak oldunuz. . İşlerinizi S iyük eserinden ay- | ğendim» demek suretile * | FEPEÇ, oA leri olan bu kıymetli tesizin mec 'sındaki bu bü: Hisi idare salonunda resimleri a- rılırken, görmek, selâmlamak ve | dir ettiler. & Şt hmnerken, bir a geride, /alkışlamak için bekleyordu. Cazi Hazretleri asantörtğr | ten smusanna hir siyah mermes lav-| — İşinden Ççıkan, duyan berkes İkuta zccel gtoesblsllerii Vp0 | & ha üzerine pirinç kakma hitabe Bankanın önüne geliyor, Haki-| diler ve binlerce halkın ve onun önündeki profesör Ka-'miyeti Milliye meydanı bu su-|ve tezahürleri arasında retle ne FECİ BİR KAZA YeniPBelediyc kanunt TTT kında isi M K B a ama Tei G DE TP : b tultscu ile görüşmüştür. ea Ça Lâyihada Istanbul için If' Yinm G ind. ÇA arp cephesinde bir fasıl lâve edilmiştir.. , sükünet var ! a ANKARA, 22 (Telefonla) — B. M. M. muhtelif % ç — remren — isi tahkikata- başlamır-| de bulunan ve yeni içtima senesinde heyeti umumiyeye P Dünyada en çok satılan lecek olan belediye lâyihasında Dahiliye encümeni tarafmö” hu eser bu oldu KÜHİSTANA KARŞI pılan tadilât ve encümenin mütalaası a ,I SŞ B HAREKET BAŞLADI 'hğâ;" ha“ zv_rî nüfusu iki Binden veya bin ..—..ı-ı': » ; !L- Harbı umumi: sonra yazr ye idaresine Kizum görülmeyen yerlel i lan kitaplardan en çok satış ya-| H OSKOV A, 22. A A Ne| nunun neşri tarihinden 3 ay nihayetinde belediye teşkil lt pan eser, Erich Remargue tara- mîxim _w.'."""mw! rümekte| lecektir. j fından telif edilen garp cephe- Bi z Nüfusun artıp eksilmesi intihaba tesir etmeyecektir- umumi tahrirden sonra nüfus taayyün edecektir. Polis ve jandarmalar da intihaba iştirak Istanbul için ayrıca bir fasıl ilâve edilmiştir. dir. Nadir hanın kardeşi Mah- mut hanın kumandansındaki a- şiretlerin Kühistana — karşı ha- dfez rekete başlamışlardır. t * I TÜVÜNİ NERELERDE Vilâyet belediye reisleri Dahiliye vekâletince azl ve #Söf Üa EKİLMİYECEK? lecektir. ?J e ANKARA, 22. (Telefonla) — Tü-| — Kanunları müştereken ifa için birlik tesis edebilmeleri ? tün inhisarı hakkında — Adliye encü-) bulunan bir lâyihaya göre, yetiştirdiği mahsul mürakabe ve ta- hrir masraflarına bile tekabul etmiye- cek kadar az ve istihsal sahaları da-i #ınık olan vilâyetlerde tütün ekilmesi menedilmiştir. Hüdütları dahilinde tütün ekilmesi memnu olan vilâyetler şunlardır: Ankara, Adana, Alyon, — Antalya, Beyazıt, Burdur, Çangırı, Çanakkale, Çorum, Erzincan, Erzurum, Bilecik, bir madde ilâve edilmiştir. Lâyihada belediye intihabma iştirak ve aza olmak şanr bitirmiş olmak kâfi addedilmiştir. Büyük Millet meclisi açılıyor ANKARA.”!Z (Telefonla) — Meclis c.î. günü #'v, caktır. Divanı riyaset intihabı Cumartesi günü yapılacı' İsmet Pş. Hz. seyahatını tehir dıt:'/ ANKARA, 22 (Telefonla) — Başvekil İsmet paşa ige BE N Kütekya, Gireson, Taparta, Şıbenka'| Cumburiyet bayramına kadar Malatyadan avdet imkâft İrahissar, Kastamonu, Konya, Kirşehir| dığından seyahatten sarfmazar etmiştir. i, Mersin, Meraş, Lice, Ordu,| ğ ga arünk Günç, Sivan, Van, Rize| — Kayseri izcileri Ankaraya gidlıof" y | aç :ı:ıq;ı:ıı ğ;ıbîıâııııî:“mul": KAYSERİ, 22 (Milliyet) — Ankarada yapılacak / ş— Aalarında tötün ekllebilecektir. — | Yet merasimine Kayseri erkek lisesi çok zengin bİF / Çaş İZMİR BELEDİYESİ S0 be Baçlete hadlur Çekurteri eim hai çeti z llr. ANKARA, 22. (Telefon) — İzs| KAYSERİ, 22 (Milliyet) — Soğ gar Foğür nir belediyesi İş bankasından aktet- , uklar başladı. 1 :g: İslllran mayaalidü Binliyete ::ç. dağını tamamen kaplamıştır. yadif ğ meğe başlamıştır. miştir. İstikraz faizi 95 8 dir. Ancak obligasyonların ihraç fiati 96 90 dır. Kar şehrin yakınlarına 5 ası obligasyonlarım bedeli. .- SERRE e ETAREİR . .. 8' kalr ve Tn adat .ı.....[Dunyanın en buyuk uıyy Te kee. eepaz ı Te 1Ş yolcu ile uçtU tir. Bankanın İzmir belediyesine yap- tığı istikraz Avrupa bankalarının di- ğer Avrupa belediyelerine yaptıkları istikrazdan daha müsaittir. ADAPAZARINDA BİR ŞİRKET ADAPAZARI, 27 A.A. - Belediye ve senayi bankası 150 bin İlra serma- ye ile dapazarı elektrik — ve sanayi Türk şirketi namenda - bir limtet şir- ket tesis edilmiştir. İzmir havalisinde azılı bir şaki yakalandı İZMİR, 22. A.A. — Geçeni Perşembe Bergamadan şehri- mize gelmekte olan Haki beyi,| pusuya düşürerek öldüren azılı şakilerden Mümin oğlu Osman, Hüseyin oğlu Ahmet ve Şaban| civar köylerin samanlıklarında yakalanmışlardır. — Katillerin üzerinde kan lekesi görülmüş-| Havada 45 dahika kalan Friedriehshafen, 21 (A-A) — Do-x işaretli yaresi bu sabah 16 yolcuyu hamil olduğu halde irtifada 48 dakikalık bir uçuş yapmıştır.