25 Temmuz 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Istanbul, Telgraf esi Istanbul, Milliy Middeti geçen mushatar 10 SOVYET DOSTLUĞU | | Moskova ajana dost Rus devleti.) ssl kendi gazetesi addolunan| iveatiyas nın bir yazısından bah-| emâktedir. Bu yazının esasir fık- Şunlardır: eİzvestiya güzetesi Türk - Sovyet! sebütrna hasrettiği bir makale- milli Türk Cumhuriyeti hükü- in Türkiyenin tam istikl4li i- Mücadelesinde o muvaffakıyetle am ettiğini yazmaktadır. Türki- hariei siyaseti Emperyalizme e yapılmış güç bir boğuşma ne inde elde ertiği milf istiklâlin efaasını matuftur. Ecnebi ser- e ,, e Müsellah mücadelede muzsf olan Türkiyenin iktisadi müşkü- küştsnda mâglüp olacağını zan- ik mali hususatta kendini Tür #mitine amade kılarak onu Rusya'dan ayırmak istemek © Arzı ve ümitler hakiki şe'ni- #önholunmakta ve Türkiyenin Rusya'dan ayrılmış olması #Biri vaki manzarasını iktisap et edir. Türk - Sovyet münaseba- erihiçesi bu iki memleket ars- siki dostluğun, Emperyalir- mukâvemetlerinde daima ? bir muvaffakiyet amili oldu- İspat etmektedir. Mamiafi nü- * Süz Olan bazı Türk mahafi- İkiyenin harici siyasetini her Pokasısa olursa olsun Garbe tev- ©tmek istemekte ve Türk - Sov- e tumda gayri tabii şera- Mİ), , $ “lek için her vasıtaya te- 7 e e #tmektedir. Bu mahafil Tür- Gayri müsait şerait hazırl hepi Sönebi sermayesine teslim €t- Deri şanlı istiklA) müeadele- — ina iin cümlesinden mah- ha, mak Suretiyle milli Türkiye- ini objektif bir zâfa uğ- emikradır. zvesii, Yazısını şöyle bitirmek- tedir; p *Türk Mmatbüüti © “Tük Sovyet VE inkişufr düvanıpda daimi İn gi Ve adilâne bir Vaziyet afir- İD. peöaleyh Türk atbustnın hatı, tabiyyye 2s mes'üline beya: e he pe Türkiyenin srükad- va odilerinçe “aziz olanların i mikavemetine maruz kala Sovyet efkirı umamiyesi Tür OR gelmekte olan akel ve milha Bu içtimada gayet larile Garbi Traky. İdarehane: Atiküre. caddesi, No Y 100 & taruptar. Gelem evrak geri verilmez. RNushası 5 Efuruştur Yaygaraya daha iyi eder Cemiyeti Akvama müracaat edip Lozan muahedesinin 44 üncü maddesiyle 14 üncü maddesinin tatbikini isteyeceklermiş! Atina, 24 (Âneksartitos) — Salâhiyettar bir recül bu hi — Böyle fikirler merduttur. MEALİ Atina 24 (Aneksartitos) — Yuna-| nistan Mi, Papaya yeni talimat gön- İD sedasını selâmlar ve hiç de-| dermiştir. iu İYöcek ajan Türk - Sovyet dost ya As iç bir harici anlaşma- MN sarsmağa muaffak olamıya- temennisini izhar eder.» 4 Günlerde bir iki Istanbul ga- “İd, “de Kızıl Rus rejimi balksin. iyat olduğu doğrudur. An kaşı, Gayri mesul sıfatını vermek ğimiz bir Moskova gazetesinin yı bir takım tetikkilerine hk İdi. Türk gazeteleri, hayar- ie iyas'nın “dediği gibi, w ç,, Sövyet dostluğunun takviye m İSE için her" vakıt mantiki ae hareket etmiştir. Biz de üne Eazetelerinde bu hareketin My, Ep müş değiliz. Bazi dikkat. b a üstünde hiç bir bulantı yi * - Türk dostluğu ağır ve | ayn mantarı eserübelerinde Mökuy öğüle her iki milletin derin işlemiş bir realitedir. Akıl Ja ği eşi Mi Ee sulhünde ne m İl an Yakından bildüzleri bt ie Val elek değil; bir şöp ; Sip sin Reçirmesinden bile v1 EM yi hi ili 1 TE Ti EE iş £ ri ki 4 oizie olanların hiçbir. zaman) ıyacaklarına şüpbe etme- FALİM RIFKI Bim z iv KİRZRETLERİ > ismet Hazretles ki könklerinde İtrat pa zevatın ziyaretlerini dün sabah deniz ba- S5 m İ # # Eş 7 e Yan dani öç bir hast mâ: | ayi üzerinde fevkalâde tedbirler kiyeye tebliğe mendur € ROMA azasından her birinin bu ta her hangi birine karşı vukubulan te- cavüzü veya tecavüz tahdidini mecli sin nazarı dikkatine arza selâhiyettar olacağını ve icabı Talimat itilâfperveranedir. M. Pa- Yunanistanın G. Trakyadaki Türk lmak niyetinde bulunmadığını Tür- dilmiştir. MATBUATI Roma 24 (Aneksartitos) — Roma, matbuate Türk - Yunan müzakeratı- ın inkitaıdan beyanı teessür etmek te ve İsmet sahsi bir müdahalesi vazıyeti teshil edeceği fikrinde bulunmaktadır. ile M. Venizelosun TI AKVAMA GİDİYORLARMIŞ! Atina 24 (Apoyevmatini) — Hari ciye nezareti mahafilinden alman ma- 1âmata göre Yunan hükümeti Lozan! müahedesizin 44 üncü ve 14 ncü madi delerine müsteniden Ankara müzüke yatının inkıtaı üzerine Cemiyeti Ak: ama müracaat edecektir. Bu busus- bâki müracaat protesto tarzında Pa ris Yunan sefiri tarafından Cemiyeti Akvama verilecektir. Bu müracaatın. Eylül içtimsinda müzakeresi memul- Yan süyun bir köşesini dal-| gi 4 mizan; pek te mühimisme ür. KIRK DÖRDÜNCÜ MADDE NEDİR? Türkiye; işbu faslm yukarıki mad M Papa 'delerinin Türldyanın gayri müslim akaliy: Di menfaati biz taahhik milel menfaati a) etmelerini ve Cemiyeti Akvam kefas; 1eti altina vazedilmelerini kabul €y- er. İşbu ahkâm Cemiyeti meclisinin ekseriyetinin muval olmaksızın tadil edilemiyeceklerdir. rü-İ Britanya impâratorluğu, Fransa, İla iya ve Japonya Cemiyeti akvam mec ek İlisi ekseriyeti tarafından işbu mevat hakkında usuli- dairesinde kabul edi- iccek olan her türlü tadilâtı reddet- emeği muahedeyi bâzıra ile taahüt eyler. etlerine tatbik ettiği mertebede deler ahkâminin beynel- t teşkil Akvam takati Türkiye, Cemiyeti Akvam meclisi pi EŞ Istanbel, 3911 —9919 —3913 Gazete ve matbaaya ait hususlar için müdiriyete müracaat edilmelidir. lüzum yok! Muhacir rumlar bir teklif yapı yorlar: Trakyadaki Türklerle Istanbul Rumlarını mübadele Atina Hükümeti Öte ye beriye baş vuraca ğına takbih ettiği ve muhacirleri susmaya davet ettiği bu teklif üzerinde zihin yor"a Yunan murahhası Diyamandopulağ içtimadan çıkarken Burada mevcut firari İstanbul, Rumları cemiyetleri heyeti idareleri bir içtima akdetmişlerdir. şiddetli nutuklar söylenmiş ve stanbul Rum- a Türklerinin umumi surette mübadeleye ta-l bi tutulmasmı Yunan hükümetinden İstemeğe karar vermişler- dir. Kararda mübadele ihtilâfınm ancak bu suretle esaamdan halledileceği dermeyan olunuyor. Hükümet firari Istanbul Rum larınm bu kararını kabül etmemek niyetindedir. rususta demiştir ki; i Umumi mübadele yapılmamak lâzımdır. Hükümet bir uzlaşma çaresini bulmak ümidini kay- betmiştir. Tevfik Kâmil “Bey snilde Türkiye hükümetiyle vazuul imza diğer devletlerden her hangi bi ri veya cemiyeti Akvam meclisi #zn- sından her bangi diğer bir devlet be- yninde ihtilâfı efkâr vukum geldiği taktirde 'işbürihtilâf, Cemiyeti Ak- vam ahatnamesini 14 üncü maddenin meladına nazaran beynelmilel mahi- yeti haiz bir ihtilâf gibi telâkki edil mesini kabul eder. Türkiye Hüküme ti.bu kabilden olan her hangi: ihtilğ- fn, diğer taraf talep ettiği taktirde beynelmilel adalet mahkemeyi daime sine tevdiini kabul &der. 'daimenin kararı kabili istinaf olmayıp Cemiyeti : Akvam ahatnamesinin on üçüncü maddesi mucibince verilmiş bir kararın kuvvet ve hükmünün ay. manı hair olcaktır. ON DÖRDÜNCÜ MADDE Komisyon alâkadar mal sahihir elinden alınan ve kâin olduğu ara hükümetinin emrine kalacak “olan emvalden dolayı kendisine borçlu ka man meblağı mübeyyin bir beyanna- me tevdi edecektir . İşbu beyannamelerdeki esas üzeri- ne zimmet olacak mebaliğ tasfiye vu- ku bulacağı memleket hükümetinin mahacirin mensup olduğu hükümete karşı bir borcunu teşkil edecektir Bu mahacir esas itibariyle hicret ct- tiği memlekette alacağı olan mebal- iğe karşı terk ettiği emvele kiymet ve mahiyetce müsavi emval alacaktır. Her altı ayda bir hükümetler tara tihdan bereeçhi balâ zikrolunan bey- annameler esası üzerine mütekabilen vacibüttediye mebaliğin bir hesabı tanzim edilecektir. siyeyi nihaiyede eğet düyunu 'kabile arasında muadelet mev- üdattan| — sinden sonra hükümetlerden biri diğe rine karşı borçlu kalırsa işbü borç ER Ee” e bileme! BÖTE| bakiyesi berveçhi peşin tediye edil gMililliye! Başmakhmnırizi Siirt »acol'usu MAHEMENE Antrepo işi Maliye ve İktisat vekâletleri tebliğat yaptılar * Antrepo buhranının önüne geçi teşkil olunan komisyon azaları dün ihzari tetkikatta bulunmuş lardır. rin hiç-birisi bu vaziyet dolayrsi le mesuliyeti kabul etmediğini cak tetkikat neticesinde mesele; nin mahiyeti anlaşılacağını sö; lemiştir. Ticaret odasına vaki olan kâyetlere göre, limana eşya ge- tirten tacirler çok sıkışık vazi Hümüli Bey çabuk düzeli.. ssi için 'devaire tebligatta bulunmuşlar- dar, LİMAN ŞİRKETİNDE Liman şirketi “İdare meclisi- nin son içtimamdâ, antrepo bul! ranı yüzünden bir vapurun kira lanması ve (600) kadar mavna- sile şirketin ehemmiyetli bir za- rara uğradığı tespit edilmiştir. Şirketi zarardan: kurtarmak maksadile, tarifede yapılan son tadilâtm süratle tatbiki için İk- tisat vekâletince tasdikini temin etmek üzre Şirketin müdürü Hamdi B, AnkaçaYa gitmiştir. Hamdi B. limandaki karşılı- ğın ve sıkıntının esbabını vekâ lete izah edecek ve musaddak | tarifeyi cumartesi günü getire- çektir, Liman şirketinin İngiltereye (4) eşya dubası dün gelmiştir. Yeni tertibatı muhtevi olan bu dubalardan tahmil ve tahliye işlerinde istifade edilecektir. Ya kında 2 su dubası da vürut ede- decektir. TAİ Ae Muallimler döndüler | İki sene evel İktisat vekâleti tarz) ından Avrupaya tetebbü için gönde- rilen Halkalı ziraat mektebi muallim- leri memleketimize avdet © etmişler dir. Bunlar, Ankara, İzmir, Adana ve Bursada açılması mukatrer il aekteplerine tayin edileceklerdir. Galatasarayın iki iç imuhacımı Sodhi ve LAM nnronlelri Nüzhe) İsipariş ettiği yirmi beşer tonluk! şeyler İsımda hitam buldu. ” 4 ara NE Abone ve Ilan Ücretleri Gazetemizde çikan yazıların hukuka mahfuzdar Abone şartları İlan tarifesi Onet Sehifede Saarim! “0 70 « MA) 4 İDO. inci yeri İnci , Mushası 5 Eivwruştur AZİHZ.NİN TEBRİKİ Jrfişa meselesi ANKARA 24 (Telefonla) — Ga: i Mustafa Kemal Hz. tarafından: İLozan sulhunun altıncı yıl dönümi mlinasebetile İsmet Pş. Hz. ine dün; telgraf keşide edilmiştir: “Devlet ve milletin İstiklâlini bü- mek üzrç hükümet - taralındanğartan Lozan sulh ahitnamesinin yılğ inâmüinde, sulh yolundaki mücade: Yüksek Ve “ilicenap takdirinis bizim küwvet ve şevk menbasdir. Resmi sizin yol gösteren ve yetiştiren ben © senesinde sizi tedbirle, ımı le ve emsalsiz bir tecrübe hazinesi inde görmek milletimiz için ve hükümeti için şükrü . ödenmez iyettir. n parti münasebetile dün gece Ga i Mustafa Kemal Fiz. nin nezdind İmlinasebeti bulunmayan 2) Te nuz meğrutiyet bayramını değil parlak bir surette tes'it edildi “Gazi; Kâzım ve İsmet paşalar hazaratına şüktan telgrafları çekildi Lozan #ulhunun yıl dönümü dün i İnan eşya ile dolu kalması dolayı| Darülfünunda merasimle tes'it edildi. İrtanbul meb'unu Tevfik Adana meb'usu Kadri, Fazıl Ahmet ve diğer bazı mebuslar, Darül fünun müderrisleri bu arada idi. Hukuk Talebe “emiyeti İdare Hes Tahir Bay Zama Beş i azasından Şuxrü Saip bey celse-! aştı TAHİR BEYİN NUTKU Celşe açıldıktan sonra Hükuk Fa- kültesi reisi Profesör Tahir bey kür siye geldi ve şu nutku irat etti: — Bugün Lozan sulh muahedesi- nin yıl dönümünü tes'it için toplan- miş bulunuyoruz. Kapitülâsyonların ilgasnı tastik ve ilân etmişolan Lo- zan muahedesinin imzası gününü hu- kük talebesi ilmi bir bayram addet- miştir. Bu yalnız Hukuk talebe ve İmüntesiplerinin değil bütün — Türk milletinin bayramıdır. Çünkü Lozan ahitnamesi, böyük halâekârımızın da hiyane sevk ve idaresile © kazanılan emsalsiz zaferin muhassalası, abide- sidir. Bu abidenin en mühim, en mühte- şem cephesi şüphesizdir ki Türk is- nd tanitan teslim ettiren *iklâlin resmi sensdidir.» Tahir Beyin hıtabesi alkışlar ara- Mevkuflar ihtilattan memnu değil... İrtişa rezaleti tahkikatı bit- iş - addolunabilir. Mevkuflar seriyeti dinlenmiştir. Şimdi teferruata dair bazı kr- tetkik olunmaktadır. akında hava küvvetlerimiz den büyük bir filo memleketi dolaşacak , Bu habere göre bi- ve izin arttığını ve milletçe (o yapılani aber veren mecmun bu haberi verir “ diyor kendi yyarelere ve ibretle baksın. Görecektir ki insanım gözleri- ne ferah veren ve grür yaşları doldur ran bu eser sırf kendi fedakârlık ve| ervan mertliğinin: eseridir.» Bu urun! hava seyyahatına çıkarak millete tö- ihtiramlarını götürecek o- cnasında Emniyeti umumiye müdürü Ankara, 24 (Telefonla) Emniyeti umumiye müdürü Ri- fat Bey Istanbula hareket etmiş tir. Rifat Bey tedavi edilmek üz| re Viyanaya gidecektir. Mudanya'daki ilk temaslar esna-| sında idi. İsmet Paşa İngiliz ve Fransız murahhaslarile konuşurken, sahilden bir az ötede kara, eski ve sessiz bir gemi içinde Yunan mutâl- hası başkaları tarafından kendi mil- Jeti hakkında verilecek kararı mü-; tevekkilâne - bekliyordu. Mazarakis 'ndınr taşıyan bu adam kaç defa sa- hile çikmak ve galip Türk kuman- danı tarafından kabul edilmek rica- İsmda bulundu, fakat red ile, istiskal ile mukabele gördü idi. Hatta o sıralarda, orada bulunan Türk dostu bir Fransız Siyasisi, i kide bir, sahildeki kahvelerin tari çasından samit ve mağmum gemiye bağırıyor: Hey, Mazaraki, gönder bize bir riki diye, kapı eşiğinde bekleyen zavalir dener ile zalimane alıy ediyordu. Bu Mudanya müzaktresinden son #a, biliyorsunuz, Lavsanne konferansı aktedildi. Namı her ken- disine hitap edilişte “muzaffer ku- mandan” diye söylenilen İsmet Pa- şanı, şakaklarında ancak bir İki ak tel görünen ceva! hareketli genç bi- şı, kocaman müzakere masasında, öbür başlar arasında, bir kalenin bür cü üstühden çekilen bir zafer işare- di gibi Büyük Britanya devleti Hariciye nazırı Lord Gur- zunnun başı ile yan yada “duruyor ve ayni masanın bir urak köşesine sinmiş Yunan murahhası Venizelo- sun perişan siması bu mansur hayretle, korku ile, haset ve ümit ikle * çevrilmiş “duruyordu. Hiç kimse o konuşurken dediğine ehem- miyet vermiyordu. Bütün gözler, bü tün kulaklar “Muzaffer Kumandan” sun tahtı inhisarındı Dün Türk matbuatr bu büyük kon fetansın yedinci yıl dönümünü tes'- it ederken bana, bütün bunlar birer asırlık hikâye kadar uzak, uzak; w- zak göründüler. Mudanya kıyıları karşısında bek- İJiven mütevekkil, mağmım ve sezsiz Cemiyeti Akvama müracaat edip bizi şikâyet edecek lermiş!- Muhacir Rumlar umumi mübadele istiyorlar Miliyetin büyük anketi Gazinin en büyük eseri nedir ? Ş. MEMEDALİ B.İN CEVABI Ş. Memedalt Bey Büyük Gasimizin büyük eseri ne dir; soruyorsunuz? Tesadüfe boyun eğmeyen, eserle ile hazırlıyarak ce- tatbik seden Gazi saret ve azim ile tatbik eden Gazi ğini memnuniyetle| nin eserlerine umümi bir nazar at fedeöek olursak, görürüz ki araların da müstesna bir alâka ve £ İnsicam ehirl uğrayacak | vardır. Gazinin harekâti milliyeden &veleki hayatı, hatta mektep sırala- rındaki yaşayış tara (o bile, fikri ve hilal m i muayyen bir hedele matuf muntazam ve şüürlü 3 faaliyeti olduğunu göstermekte. Bu şünrlu faaliyetin doğurdu; galeri Lara valf hedefe doğru yürümüştür. — İ$arkın küflü ve örümcekli sihniyetin den kurtararak Garptan gelen ilim ve ziyasiyle nürlandırmak... Bu hedefe vatmak için önüne gelen engelleri yıktı; düşman çıktı, yendi. /(:Mabaai 2 inci saefiyde J Lausanne Palastan Mavrokordato konağına tr. Bunun yerine Adalar ve Ak-De- niz boyuncz bütün Türk sahilleri. nin karşisınde sira sıra Yunan Jİ, manları Grerl evil hareket ve faali yedin ay her dalgası bir 'unan idealine olan İyoniya suları karmes gibi Sabih bezirgân Jarle doldu. Bu cephe nda, dünkü beyaz baykuş kafalı iht, diplomat, “şimdi, bir briç partisini kazandırmış bir pikâpâpazı gibi 57- rruyor. Mübadele komisyonundaki murah- haslar, haftalar ve âylarca süren bir sıkıntı içinde onun göstereceği ada- mun ağzından çıkacak tek bir söze muntezırdır; nihayet, bu ağız büyük bir istiğna ile Açılıyor, İçinden bâzı kelimeler dökülüyor. Fakat bu ne seveti» ne «hüyir!» dir. Yunan mu rahhası karşımıza bir teklifle çıkıs yor. Bir teklif; yani bize kendi ira- desini, kendi arzusunu, kendi nok- tal nazarını kabul ettirmeğe kalk yor, İtiraf edelim ki ültr yedi sene © fında, bir az evel hatırladığımız ziyetten bu hale gelebilmek olduk ça büyük bir muvaffakiyettir. | yal fena tesadüflerin eseri değildir. Zausanne sulhundan Papa tekli fine kadar geçen zaman içinde de ğişen yalnız Yunanlılar değil, biziz de. Size sorârini, yüreğinizi,“ samı miyetle yokladığınız zaman © gün- Jerdeki mukaddes ateşten bir zerre, hararet hissediyor musunuz? Mahir ve kuvvetli bir âtıcının elleri arasın. daki okun yayı gibi gergin duran sinirlerimizde, o gerginlikten bir e- ser kaldı mı? Bakınız, gözlerimiş ne kadar İersiz duruyor! Bakınız, Muhtelit mübadele komisyonu ha berlerini okurken, başınız nasıl ağır Jaşıp uyuklamağa başlıyorsunuz? Böyle bir havayi-nesimi içinde M. Papa meden her istediğini söyleme b