6 Haziran 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Perşembe öklaziran1 929 Küt Nr Ahame-ve: Ham tleretleri Gazetemizdâ 'çikan yazıların hukuka mahfazdur İla: Abone şartları tarifesi Onet Sahifede Sanini » Arlı imei . Bi LU yy İderehane Alikera cadde ma İstanbul, Mili t Gezele ve matbaaya cit hususlar için mi Müddeti çeçen mwehalor 10 karaştır. Ne 100 Telefon num nı dililliyet dme « v Gelen evrak geri verilmez im Nuashası 5 Huruştar BAŞVEKİLİN NUTKU Muhterem İsmet Ps. mecliste Benli bir mutük söyledi Bu mabk Yalnız - kendi ifadesine göre * umum! Myasctimize dair görüşlerini anlatıyor ktmetin: dahili ve harici siy Mikip ettiği programın ana Şiziyor. Başvekil Pi. siyasi he ğı gündenberi” birbirine ia değerli bir çok 'nütuklar irst © Bu nutukların hiç birinde Aİ, ihtimal ve o tememniyat ye almamıştır. Onlarda yalnız geçmiş hadiselerin kihde bulunular vaziyetlerin atiye müspet tasavvurların resimleri Mişar. Son nutuk da öyledir. Zaten inde oldduğv gibi sözlerinde de vazih ve realist olmak yeni adamlarının müstesna bir Msiyetleridir Başvekil Pa. Fransa ve yünanistan Yapılan son anlaşmalara temas kendi “eseri ; olan “ Lozanın ma mevzi olan meselelerin Muncuları di bö surede düzelmiş nu söylüyor. Bu meselelerin İN bir çekilde intaci ne kadar mötlu de hadise isc, Lozanın şeref ve İp mes'uliyetini omuzlarında taşıyan 4, ederi devlet adamının bügün $ ikrar mevktinde bulunması ve yi meclisinin yeniden ittifakı #rs kendisine karşı itlmadını. tazele İİ memleket çin daha «7 bir mazhariyet değildir. vekil Hr ieilâfnamelerin imza ve isi İle her İşin olup birtgine kanl idir. 0 yaptığımız anlaşmaların İl biyere teb“ eümiyet ve batia halisane dürüst nokta ından elde edilecek ameli neti - he ölçülebileceği kanaatindedir. İye senclerdenberi harici siyasette ile sulh politikasını takıp ediliyor. İç Vütüktn; bundan böyle de çıkma | ypptsemet olan beynelmilel iht İnn alacağımız: baksiz olmaktan İ Bicapız, icabında hakemden ade W öz, beynelmilel / münase ei zde emniyet verici bir tutu Malik olacaşız kir bolonscagız, her irat ve ii el diği kadar sulh ve hü İş: hizmet edecegiz tahakktim © etmek tiye a, koymak için de yürekli ve güclü kü çalışacağız. Yas pheniz böyle bir. zihniyet iş 8 ve istiklâlini seven Türkiye İageyeya değer bir devlete çek döstluklarımıza haksız yer in here başveki dahi iye ize bilhassa bahsedeceğim ii yoktur. demekle memle huzor ve inkişaf “halinde bu mu dahilen sükün ve istikrar “ldoğumuzu Made etmiş olu Buğün Türk vatandaşları tem #niyer ve adalet de yaşiya va relsi temin ki bundan içinde yaşama unları ve kud Hükümetin yemiz çi Pş > 4. Viz nutkunda mu den seneye vukubulan inki walt vaziyetimizdeki salâh ye memleketin her sene artan rinden, memleketin mali larda inkişafna ajt ncelerinden Türkiyede en ecnebi sermayesi A, sağlam ve samimi, naktal kalan bahsettikten sonra diyor ki olabilirsiniz. ki. halk mesul adamı sayılmak güçlük © ve a in ınmıyan Ce kadar, an teğbirlilikte ğu vakıt itimade lâ pe» içindir ki büyük meclis hükümetinden İttifak ile “sirgemedi Ümerin itleri ile bu İtimada İlya ereekinden emin olabiliriz. Kenz Ve ik akin, Vi, mp Sami pı paşa det evel şehrimize Ne e rıdan Ankaraya giden Aç imiz kemalettin Sami & pe şehrimize hareket Nan n gelmesi lâzım ge- İN Sami paşa bazı İçin dün Eskişehirde tin setirimiz bugün lek ve bir kaç gün Ne hareket edecektir. yeni , yeni Mahmut Siirt meb'usu M Venizelosun Avrupada alınmış bir. resmi Yunanla itilâf kaldı mı ? Yunan hükümeti Ankara sefiri M. Papayı bazı meselelerde istical gösterdiğini ve salâhiyetini tecavüz ettiğini ileri sürerek geri çağırdı Ankara Yunan sefaretine Yunan Hariciye nazırı M. Karapanos namzet gösterildi Yunanlılarla itilâf suya mi düşüyor? a gelen son haberler Türk- Yunan Itilâfının akim kalmak üzere bulunduğunu gösteriyor. Zira Yunanlılar bitarafların tekliflerini kabul ettiklerini bir taraftan iddia ederken öbür taraftan 28 mayısta Ankaradaki Yunan Sefiri tarafından Atinaya bildirilen tekliflerden bir şey anlamadık larını ve Yunan sefiri M. Papayı kendisine verilmiş olan talimat ve salâhiyeti tecavüz ettiğini ileri sürerek tebdile kalkışmaları bu kadar zamandan beri müzakere edilen ttilâfı suya düşürmekten başka bir maksad ve gayeye ham- ledilemez, Her halde Atinanın bu garip vaziyeti hakkında sarih bir ilkir edinebilmek için vaziyetin biraz inkişafını ve Ankaradan bu hususta gelecek haberlere intizar etmek lâzımdır. Venizelosun riyasetinde yapılan içtima #na 5 (Aneksartitos) — Harlelye nazaretinde M, Venizeloşun riyasetinde yapı içtimiada M. Papaya gönderiimiş olan tallınat Ne bilürat aza tarafındün yakl olan teklifler ve Ankara müzakeratındâ selir M. Papa İle M. Diyanmandopulos tarafından takip edilen hattı hareket müzakere ve tetkik edilmiştir. Bu içtimada şifahen İcap eden İzahatı vermek için M. Papa İle M. Diyamandapoloyu Atinaya çağırmaktan başka bir karar verme- miştir. . Anhara Yunan sefiri değiştiriliyor evsuk bir menbadan verilen malâmata göre M. Papanın Atinaya davet edilmesi, geriye çağırılmak mahiyetindedir. Zira M. Venizelosun riyasetindeki komisyon azasının fikrine göre M, Papa vaziyet İcab ettirmediği halde bazı meselelerde Istical göstermiş ve müzakere esnasında kendisine verilmiş olan ahiyet ve talimatı tecavüz etmiştir. Yunan sefiri kim olacak ? JAvkora Yunan sefareti için gimdiden bir çak, Hlmler zikredil- mektedir. Hatta Ankara Yunan sefareti İçin hariciye nazırı Karapanos, Berlin Yunan sefiri M. Kanelopulon ve salre namzet- ler meyanında gösteriliyor. Atina ajansının garip bir tebliği tina 5 (Atina ajansı) — Tevfik Rüştu B. tarafından Türk-Yu- nan müzakeratı hakkında vaki olan beyanat üzerine burada beyan edildiğine göre Yunanistan hükümeti 17 Mi Ankara Yunan sefareti vasıtasile kendisine tebilğ edilen teklifleri 21Mayısta kabul etmiş ve Türkiyenin de kabulüne intizar etmekte bulun- muştu. Halbu ki aradan 8 gün geçtikten sonra yani 25 Mayista Ankara Yunan sefaretl ilk tekliflerden o kadar farklı yeni teklif- ler bildirmiştir ki Yunan hükümeti bu tezat karşısında kendisini tenvir için sefirini Atinaya çagırmıştır. Ankara müzakeratı hakkında T. Rüştü B.in bir Yunan muharririne beyanatı Yivriciye yesili Tevfik Rüştü bey A “nada münteşir Etnos gızetesi muhabirine şu beyanatta bulunmuş “tar Siz de biz de bir Bahrisefit memleketiyiz. Bilirsiniz ki şarki Bab sefirte sükön.ve huzur hüküm sürdüğü zaman Balkanlarda ve bütün Avrupa- da sükün Sulhü, harpten son. taki mushedelere müeşses. itstatukoyü muhafaza ve idameyi istihfal eden küçük irilâf zümresinin de bu vaziyet ten müteessir olmamasına imkân yok. vor Ankara hükümetinin M. Venize. losun samimiyet ve hüsnü niyetine itimadı vardır. Ben M. Venizelasun itibalilik peyda edecek derecede akından tanıdım. Tevtik Rüştü bey beyanatına de vam ederek demiştir kk Bu günkü Türk hükümeti saka nst hükümeti için bir darbe olan seyleri istinatgöh olarak kulllanıyor Görüyoruz ki , İngiltere ve Fransa ile dostluk muahedeleri aktetmiyoruz; Çünkü onlarla dalmi dostuz. Hariciye vekâletine gelir gelmez Gazinin si- yasetini tatbika ve Rusya İran, Bul- garistan, Yunanistan ve İtalya ile münaşebatımızı iyileştirmeğe başladım Tevfik Rüştü Bey Gize bir şey söyleyeyim. Sizin hu- dudunuzun emniyet ve selime le sizin kadar elâkadarım. Bu sözümden (hayret | göstermeyiniz. Bakalım bu hususta mantik ne diyor; Başmuhbharriri Siirt xmaoh'unsdı SA HEMNUUE kadınlar taylanyor anga Belin lpanacak hr, bir muraahasımız. da ili ediyor | Konyrada Türkiz kadınlığını Hizayiş Sal Kanım temeli edecekir Berlinde toplünanck olan be- ynelmilel kadın kongrasına me- mleketimiz namusa İştirak ede- cek olan Efzayiş Süat hanım bu- gün Beriine hareket edecektir. Kongrede beynelmilei birilgin 25inci sensei devriyesi tes'it edilecektir. Kongre haziran hayetine kadar devam edecek- tir. Mümessilimiz Elzayiş Süm hanım bir muharririmize şu İze- hati vermiştir. Kongreye kirk beş milletin mümessili iştirak edecektir. Kongre beynelmilel nokta nazardan kadın. ların menaflini temin edecek bazi kararlar alacaktır, Bu meyanda umum! bazi meseleler tetkik edilecektir. Evli kadınların tabiiyeti, evlenmemiş valide ve evlenmemiş validelerin ç0- cuklarının vaziyeti, kadın ve erkek- lerin ahlakta müsavatı, kız ve erkek çocukların ayni terbiye vs6ilerine tabi olmaları ve ayni söretle terbiye edilmelerinin temini meseleleri gö- rüşülecektir. Kadın, polisler Bundan mada zebstni ahlakiye vazifesini gören kadın polisler, kadı: lara rey hakkı verilmeyen memleket lerde rey hakkı alınması için propa- ganda hareketleri yapılması, messi hayatında kadın ve e müsava Unın te'mini meseleleri de gö cekti “Türke kadın. “bi Bilile duğunda, de kongrede mevrvu b Efzayiş Söat:. hanım müesseseleri ile'de & terkiksr yapacaktır. Efzayiş hanımın bu hususta gazetemize öşüle- ği © beynelmilel dsimi suret nas lincü sahtfemizdedir Muhafız gücü bisikletçileri Mihalıççık, 4 ÇA.A) — Muha fiz gücü bisikletçileri 19 u 80 geçe buraya gelmişler ve sporcu- lar tarafından karşılanmışlardır.. görnnunnmanaunansz 2 Cuma günü GRID EY, Aka Gündüzün son yaz- dığı edebi, mili ve mahalli güzel bir romanını nere baş s lyacağız. ' Çapkın hız 5 Bu güne kadar yazılmı; olan romanların dar çerçive: 3 sinden kurtulmuş yep yeni bir eserdir. Cicim AH ye *Çapkın Kızın, Ankaradan © yazdığı mektuplarla başlıyan bu eser Aka gündüzün m Çok zarif, çok İnce ve çok yerli uslubile her zümre oku- yucuyu peşinden sürükliye- cek harekette vecanlılıktadır. Çapkın kız Ramanında o Ankaranın, Anadolunun bütün genç Tür. kün ruhu gizlidir. Cumadan sonra karilerimiz günlerini buldan başka bir istikamete tevcci etmesi imkiinı ver mı? Binaenaleyh sizin bududunuz bi- dm için bir nevi ilk hudut demek- tr; Mübadele müzakeratna gelince Atlinadan bir şekle sit mesele için cevap bekliyoruz. Her halde bu defa müzakeratın akamcti ihtimali (sureti kar'iyede müstebattır. Mütekabil rücatlerle temin edilen uzlaşma iki raraf için dej fnidelidir. Tpüskiye Yunanistanın göstermiş ol- duğu 500,000 İngiliz liralik kefe» Şimalden mefruz bir düşman gelerek| leri nakdiyeden 850,000 ini alacak Yunanistanı istilâ ederse sonra İstan- | fakat onları alıkoymıyacaktır, | otelinde bir İ kadar Tayyareler bu! sabah geliyor Tayyareler sabahle- yin saat onda Büyük dereyegelmiş “lacak 36 tayyarcden vedört grup- tan mürekkep. İtalyan tayyaı filosu bu sabah saat 10,5 - 11 arasında şehrimiye gelecekktir. Tayyarelerde 100 zabit ve 50 küçük zabit bulunmaktadır. Tayyerelerden bir kısmı Ana dolu sahilinde Omur yerine di- ger #ç kısmı da Büyükdere ko- yına inecektir. Tayyareciler Tarabyada Vali Yeklli ve Şehremini Muhiddin bey, Kolordu Kumandanı Şükrü Naili Paşa, Tayyare cemiyeti reisi Fehmi bey ve İzmir hava kumandanı Resmi bey tarahın- dan İstikbal edilecektir. Italyan bava müsteşarı M. Balbo ve hava erkanı harbiye reisi oceneral Dö Pinedonun nezaretleri altında bulanan ta- yyare hangarları ey'et tokatliyan müddet istirahat ettikten sonra İtalyan sefaret- hanesine gideckler ve akşama şehrin şa; temaşa yerlerini gezeceklerdir. Bu aksam sefarethanede bir ziyafet verilecektir, italyan ( tayyarelerini. gece Mmanda bulunan İtalyan muh- #ipleri tenvir edecektir. Tayyareler yarı bab sa- at7 hareket edecekler ve Odesa ile Köstenceyi ziyaretten sanra 12 Haziranda avdet ede- ceklerdir. O akşam kolordu kuman- danı tarafından bir ziyafet verilecek ve ertesi akşam da İtalyan ethanesinde — bir arden parti verilecektir. Ayın ünde tayyareler iti yaya avdet edeceklerdir. Tayyarelerie beraber 10 itai- yan gazetecisi geliyor. Matbuat cemiyeti Okendilerini (istikbal edecek, maiyeilerine bir mih- mandar ve avddetta de Şşeref- lerine iki ziyafci verecektir. — sere: Tekirla alya yyarecileri ve Dünkü nushumızda Tekirda- gında büyük bir yangın çıktığımı geç vakit aldığımız bir telgrafla bildirmiştik. Dün gelen tafsilâta nazaran yangın gece yarısı birden bire çıkmış ve şiddetle esen rüzgürm te'sirile süratle ilerlemiştir. Yangın Çoriudan gelen itfalye grubunun yardımile öğleye doğ- ru bastırılabilmiştir. Şehrin şadırvan o kahveleri denlicn yerin aşağı ve yukarı kısımları kâmilen yanmıştır. Yanan ev ve dükkânların | SOkadar olduğu tahmin ediliyor, Pres İrlksy bulgar Traimn Denirsi geld Bulgar kralı Boris Hiz. nia hemşireleri Prenses Evdoksiya dünkü ekspresle şehrimize gel- miştir. Vali vekili ve Şehremini Mu- hiddin, Hariciye mmuru Hakkı beyler ile Bulgar sefaretanesi erki tarafından İstikbal olun» muştur. Prenses Hz. mütenekkiren aeyâhat etmekte olup maiyet- leri erkânı refakat ediyorlar, Prenses Hz. şehrimizin te. maşaya değer yerlerini ziyaret edeceklerdir. İve msi EXunrraşıtınr Gazinin en büyük eseri nedir?. Güzideler diyorlar ki ! Şairi âzamın cevabı “ Bana öyle geliyor ki o namütena şahsıyetin en evel hatıra gelen ciha şümul eseri bugünkü Türkiye Cumhuı yetidir.. ,; Büyük Gazinin en büyük eseri; hangisi olduğunu tayin etmek kolay değildir. Büyüklüğün küçüğü ola- mıyacağı gibi onun biri birinden bü. yük olan eserlerinin de en büyüğü olamaz. Her biri bir şehklir: dehact- tar. Bununla beraber bana öyle geli- yor ki o namütenahi şahsiyetin en evel hatıra gelen cihanşümul eseri! buglinkü “ TÜRKİYE CUMHURİ- YETİğir. Ve ona ebediyetten bir nü- mune gibi bakabiliriz. Türkiye deni- İlince nazarı muhayyelede onun ba- İnisi belki de halikı bisanisi olan Ga- zil muazzam tecelli ediyor. Türk va- tanıma şanül şeref veren Reisicumbur! Hazretleri büyüklüğünü kendisi İ-| gin değil, milleti ve memleketi için göstermiştir. En müşkil zamanlarda halli müş külât olan naçarlıklar içinde çareler halikeden bu fevkalbeşer insan ya Bız icazkâr bir surette muzafferane )barbetmiş değildir. Meydana getir. İdiği inkelâp ile hem de Şarkı Garbet- miştir denilebilir. Niçin mi buyu-| ruluyor? G cehaleti tenkii| ile hak ve hakikati ilân ve tenvir ilmü marifeti teşmil ile esatir ve hu ' Meroleket| flet ve | rafatı kahrü tedmir İl deniyet hedefine ve arkinın ne kı teşhir için! Bu meşheri maal ihfa edilenic; Bu terakkinin önüne geçilemez ortu mutlaka orkasından gidilecektir. Hiç batmamak üzre bir günes doğ- muş, ve onun sayei semapayesinde .. büyük olduğunu Gazinin en büyük eseri Türk mil- leti tarihinde yarattığı *Gazi Deüri> dir. Gesi devri bir ilmi ve rasionel ça- lışma devridir Gazinin diğer eserleri bu devrin mahsul ki herbiri tarihdeki benzerlerinin en büyüğüdür. Bunlardan bir ikisini göz getirerek düşünelim Gazi bir yeni türk devleti kurdu. Devleti terkib eden unsurlar insanın düsünemiyeceği derecede müzadesiz ve fena şartlar içinde idi, Cihanm ömitsizlikdeki ittifakma © rağmen Gazi bu Devleti kurdu. Bunun için- irki bu eser tarihteki benzerleri kar |l ısıda en büyük olandır. ü teşkilâtı esasiye » kanunla türk milletine nizam—İerd amme önüne yaptı, yerilen bakla Mustafa Şeref Bey ve bunların . te'minleri— ile siyasi İnizam—hakimiyet teşkilâtı, selâbi- yetlerin tevzi ve mürakahesi ve bir birrile münasebeti, salâhiyet makam larının mesuliyeti ilmin son esasla rına istinat etmek ve insanlığın bu yolda bütün kazandıklarını sinesin- de tayımak itibarile diğer benzerle- rinden üstündür. Gazinin asri milletlerin birinci ha- yat şartları olan bilgiyi en kolay va- rtasıma bağlamak için yaptığı harf inkilâbı neticeleri itibazile hiç şüp- he yok benzerlerinin en zengini ve bundan ötürü en büyüğüdür. Ve sonra ve sonra, tavsil ile neslininİsi | halika mevcut olduğunu Büyük Türk şairi Ab Hâmit Beyefe; uştur. Büyük Gazi genç v ir bidat « r etmiş ve zünde zekâyi beşer gibi bir ik hâl tikbale göstermek istemiştir ki tan ve milletine tahsis ettiği ik Tane mesai meyanında bu da b kikat olarak tezahür etmiş oluy ABDULHAK HÂMİ Şeref Bey diyor ki. Fakat benzerleri arasında en yük ve en yüksek olan bütün bu e leri koruyacak, bunların yağa; melerini, sürekliliklerini te'mi: decek, türk milletinin gelecek tac olduğu bütün yeni me hareketlerini müm benim «Gazi dı dediğim o büy eserin sürekliliği ve devamıdır Bu devrin farik alâmetleri, mül yiz vasıfları nelerdir? Onlar şunlardır: Milletin kayrma çal ve kararı; Milletin hayrı denilen şey'in hakiki kuvvetin milletin hakiki leğinde olduğuna sarsılmaz sure iman; Bu hakikt dileğin mahiyetini bilmek için inceden inceye ? mak sabrı; Bu suretle sezilen hakiki mil dileğini kuvvetli ve hakim mü kirede bütün uzuvları tem bir ba biliyetine gelinciye kadar be yüp böyütme hastası; Hiç bir ci eksik ve noksan olmiyacak sur hazırlanan millet dileğini ihmal tursuz olarak eğilmez ve sar bir irade ile tatbik; İşte bu esaslara istinat ettiği dirki «Gazi devrinin eserlerin! herbiri bütün millet efradı tarafi wk a dan şevk ile benimseniyor. Bu sebeblere dayanarak bende Gazinin en büyük © eseri, yarat *Gazi devridir» diyoru Zâten tarih, devir yaratamaya, yüklerin eserinin payidar olma nı da gösteriyor. Burdur meb'usı MUSTAFA ŞERE Üçüncü liste Garyri mübadillere p Tevzlat komisyonu dan öçüncü (bir liste lanmaktadır. Bu listeye (100) gayri müba. Ithal edilecektir. Tevziata liste dıktan sonra başlanacaki tarsi ha,