5 Haziran 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Istanbul, Istanbul, Mil 'Gdlye muvazenesi — ee — ÜÜ İxtiaat Meclisi, Cumartesi gü- : beri içtimalarına — başlamış 'or. Geçen içtimam nihaye- hükümetin bu meclise verdiği İk mevzuu şu idi: Memleketin Muyazenesi... Bu terkibin i- Sttiği mana üzerinde biraz te- etmek, faideden hali değil- Türkiye, dünyanın her memle- iktisadi münasebatı ölan bir itir. Bu münasebatin hududu Miça geniştir. Bir taraftan bir emleketlere ihracat yapıyoruz; *taraftan muhtelif memleketler c ithalât yapmaktadırlar Ç ev'ele yalnız, resmi kuyudata Üt olan ithalât ve ihracat a- Kadaki nisbeti ve farkı bulmaktan M olsaydı, hesap neticesinin leh aleyhte mi olduğunu derhal mümkün olurdu. Halbuki, Muvazenesinde derpiş edilme eden bir çok noktalar daha Mesela: seyahatlar, muhtelif komisyonlar, nakliye ma- kaçakcılık yüzünden kaybo- Bralar, ecnebi teşebbüsatı hu- ünin alıp götürdüğü paralar men lehte, kıamen de aleyhte filecek şeyler vardır ki, bun- Besabını resmi kuyudatta bul- imkân yoktur. Halbuki, bu he- Memleketin tediye muvzene- Tühim bir tekir yapmaktadır. Âli İktisat meclisi, tediye mü- inde ehemmiyetleri bariz ©- Kibi iktisadi muamelâtı haki- Jakın tahminlerle tespit ede- da ilâve edelim ki, mevzu, iyetli olduğu kadar müşkül- tine istinat edilebilecek #İk? vesaika malik olan memiç h bile bu tediye muvazenesine eden bir çok hususi mü- hesap ve tetkik etmekte gilç Mkiyorlar, Mesela: Beynelmilel ? Odası, mühtelif memleket- Mediye muvazenesini bulmak İ kikat yapıyor. — Beynelmilci Oı—lnu en ziyadeventika ma? Memleketler hakkında yap- :'Wkıdı bu kalemler hakkın- farazi ve çok takribi rakkam fa mecburiyetinde kalmak- l etmeli ki, istetistiki ma Azlığından dolayı bu müş- V—"üfkiycdc daha ziyade fazla- #*külâtı tasavvar — eden Ali L_::cli.ıi. Ankaradı, Tatanbul k birer humust komisyon *derek mevcut malüimatı top- KÇ Salışmıştır. Bibi besap ve tahmin mesele- kat'i bir büküm ve rakkam kten daima kaçınmak lâ- _Hdımım yapacağı teşebbüs | ş’l_l:ııı esaslara, sağlam hesap- ç tamak Mmecburiyetindedir. ç:ın., bir tetkika müstenit CA 'kı_ı!ıı menfi neticeler ve- N,, Ftimat Meclisi, bugün tedi- g, Desinin tetkik ve tespitine Wehı.ııııııiıı kendisini — bul- 'Ona giden yola girmiş bu- "“Bu noktanın, iktisâci va- anlaşılması noktai naza- Semmiyeti büyüktür. Beasen lx':'veım bir hamle — ile, ilk | Kı '_lr'llımaı. Yüksek netice- ha; Sin yüksek bir azm İle İven çalışmayı göze almak u':::îlrümmn Dü “yukuf ve Üüimar sakşine aeti A :ıl:'-" imkân yollarını açmak isat Meclisine böyle bir *t temenni ediyoruz. MAHMUT Siirt dheb'usu baltanın — yazılarına —ait İran — pazartesi günü 4"'ncı hafta tan pazar gününden İran izde çıkan en aberi 200 keli- ÇarşambaSllazıran 1929 Telgraf adre: GÇazcte ve matbanya dit hususlar için müdiriyete müracac! edilmelidir. Müddeti geçen nushalar 10 Nuashası GS Kuruştuar — İdarehane: Ankara addesi, No 100 Telefon numaralare Astanbul, 9911—3919— 3913 iyet karuştur, Gelet evrak geri verilmez Baldvin çekild İntihabatı haybeden ve istifaya mecbur olan sabık Başvekli Baldevin intihap esnasında nutkunu irat ederken | - Baldvin istifa etti Muhafazakarlar hükümet teşkilini ameleye bıraktılar Kral kabine teşkilini amele fırka- sına teklif etmek üzeredir. İstifa nasıl oldu ? Hariciye nazırının İspanyaya cemiyeti akvam içtimaına iştiraki teehhür etti —— Lml (A.A.) —M.Baldwin,bu sabah saat 10 da Wind- sor şaltosuna gitmiş ve orada kendisini yatak oda- sında kabul etmiştir. Londra, 4 (A. A.) — Hükümetin İstifası henüz ilân edilmemiş ise de M. Baldwinin bu zeminde ittihaz etmiş olduğu karar dün akşamki kabine Içilmamdan sonra malüm itar, Vukua gelmek üzre olan tebeddülün İlk meticesi Sir Austen Chamberlainin Madrltte Inikat edecek olan Cemiyeti akvam mec- Nalac İştirak etmemesi olacak ve mezkür mecliste Ingiltereyi Ispanya hükümeti nezdindeki İngiliz büyük elçisi Sir George Graham temsll edecektir. Amele hükümeti ne zeman geliyor? ralın, belki de bugün ve nihnyet yarın, yonl amele hükümetini teşkile memur etmek Üzre M. Ramsey Mücdonaldı, nezdinc dayvet etmesine intizar edilmektedir. Şu halde yen! hükümet ka- maraların içtima Içie tespit edilmiş olan 25 Haziranda parlamento huzuruna tam olarak çıkacak — ve o tarihte amele fıkasımın bu içtima devresinde taklp edeceği Idari ve teşril programın tasla- gw yapacak olan nutku Kral! okunacaktır. M, Baldwini hemen Istilaya sevkeden amllin bilhassa amele dırkasını intihabatfa ka- zanmış olduğu zaferin semeresinden malırum bırakmağa matuf bir hattı hareket kabul etmek istiyormuş gibi görünmek korkusu olduğu zannedilmektedir. Kaldı ki, mumalleyh bu suretle hareket etmekle İatihabat mü- gadelesinde milletin vereceği kârarın mana ve şümulü herne olursa olsun onu memnuniyetle kabul edeceği suretinde münta- hiplere vermiş olduğu söze sadık kalmaktan başka birşey yapmış simiş olan krala letifanamesini takdim Türkiye- Yunanislar | Bilaralların leklili kabul - edildi Taberlerde hir dezal: Yıman harisiye Bağırda — heyanalı Atina, 4. (A.A,) — Istanbul- daki muühtelit mubadele komi- syonunda bulunan bitaraf aza- nın teklifleri kabuül edilmiştir. CEVAP NE GÜNÜ? Atina, 3 (A. A.) — Türkiye hükümetinin tekliflerini tetkik için toplanacak olan nazırlar meclisi içtimâı yarıma tehir edil miştir. Atina, 4 (Aneksartitos). Yu- nan hariciye nazırı M. Karapa- nos Türk-Yunan müzakeratı hakkında Tevfik Rüstü B. tara- fından vuku bulan beyanata ce- vaben demiştir ki: — Bitaraf mübadele azasının teklifleri iki hükümet tarafın- dan kabul edildiği söylendi. Bi- | taraf aza verdikleri muhtırada muallâk meselelerin halli - için tesviye çareleri teklif — ettiler. Yunanistan evelte vuku bulan taahhüdüne tevfikan bitarafla- rın tekliflerini heyeti umumiye- sile kabul ettiğini söyledi, Fakat bu aralık yeni bazı şartlar der- meyan edildi. Bu teklifler alâka dar komisyonca tetkik edildi ve ilk tekliflerden -esaslı surette farklı olduğu görüldü. Binaen- aleyh cevabimizi ona göre tan- zin etmeliyiz, | Atina 4 (Apoyevmatini) — | M. Venizelosun riyasetinde top lanarak bitaraf #zanın ilk teklif Yerinde yâpılan tadilâtı ve vazi- yeti tetkik edecektir, K TöR e REİSİCUMHURLUR Âtina, 3 (A.A.) — Meb'utan ve ayan meclisleri, amiral Kondurlotis i yeniden reisicumburluğa intihap nizelos ise ancak 3 rey almıştır. KADINLARA İNTİHAP HAKKI Atina, 4 (A.A.Yym 70 meb'us bele- hazırlıklar ikmal Mlüilliyet Müzaşasa aha amrreiri Sit macb'usd LA EENEUC Kadriye Hm. Dün İzmire gönderildi İzmir müddei umumisinin beyanatı ğine tebliğ edilmiştir. Bu karar üzerine kendileri dün Seyrisefain idaresinin Ko- Maznunlar bugün İzmir Müd dei umumiliğine teslim edilece- klerdir. İzmir Müddei umumisi Ha- san B. bu hususta demiştir ki: — Temyiz — mahkemesinin nakli dava ilâmı bize tebliğ edil miştir. Maznunların Çarşamba Dün: Kadriye Hanım günü şehrimize getirilmiş olma ları muhtemeldir. Lâzım gelen edilmiştir. Tahkikat'evrakımı tetkik edece- şayet Istanbul müstantik- liği lüzumu muhakeme kararı vermişse muhakemelerinin rüi- yetine başlanacaktır. Şayet tah- etmişlerdir. Amiral, 205 rey, M. Ve- | kikat noksansa biz ikmal edece. ğiz ve ona göre kendilerini mu- hakemeye sevkedeceğiz. Ağır ceza mahkemesi salonu A4net. Sene No 1188 Abone ve ilan - Üeretleri Gazetemizde çikan yazıların hukuku mahfuzdar Abone şartları İlan tarifesi « 20 . H BA « 400 « 2700 . Sacl —» 000 , kabineyi amele fırkası teşkil edece ! EEREEL AAT Gazinin en büyük eseri nedir?. Reşit Galip Beyin cevabı “Gazinin azamset ve ehemmiyet ufukları hudutsuz bir tek eseri vardır: Bilâkaydü şart müstakil Türk İmı geri alınamiyacak bir. yürüyüş- tür. Onun safhalarını ve merhalele- Tini satılık bir makina aksamı gibi İmuhtelif krymetlerde parçalara ayır- mak mümkün değildir. Gazinin azamet ve #hemmiyot u- fukları hudutsuz bir tek eseri - var- dır: . «Bilâkaydü şart müstakil Türk Cumhuriyeti> Bu eteri yaratmak, beka ve inkişa- fını temin etmek için askeri, siyasi İzaferlerle mağlubiyet darbesini geri vatanı İstilâdan — kurtar- pilmiştir. Büyük Nutkun 12, 18, 14, 578, 302 linci sahifelerinde Gazi bedefinin ve Eserinin vahdetini vuzuh ile anla- tır &.. Efendiler, bu vaziyet karşı- sında bir tekkarar vardı. O da Haki- miyeti Milliyyeye müstenit, bilâka- ydü şert müstakil yeni Bir Devleti tesis etmek'» «... Esas Türk Milletinin haysis yetli bir millet olarak yaşamasıdır. . Bu esas istiklâli tamma malikiyetle temin oluğabilir. .. Saltahat devam ettiği taktirde bu istiklâle müemmen zezer; iİle Bakılemasdı. .. » lan kulağında ebediyete kadar Türk «.. Dokuz senelik et'al ve icra-İnesillerinin şu sesi çınlayacak: atrmız bir silsilei mantıkıye ile mü-| — «Birinci vazifemiz Türk ” talca olunursa ilk günden Bu güne İyalini, Türk Cumhuriyetini ile. kadar takip ettiğimiz istikanleti 4-| ye, muhafı TF mumiyenin ilk kararın çizdiği hat- ,muhafaza ve müdalad e$ tan, — mülli bir sır gibi yıllarca vic- | Mektir. Mevcudiyet ve istikba- danımızda taşıdığımız — hedeften |lümizin yegâne temeli budur; asla inhiraf etmemiş olduğu kendili- |bu temel bizim en kıymetli hazi ğinden tebarüz eder...» Healklya Reşit Galip Bey ye tavsif ve Türk nesillerine bunun tilelebet muhafara ve müdafaasınn tavsiye eder: «Birinci vazifen Türk İstiklâlini, Türk Cumhuriyetini ilelebet muha- faza ve müdafsa etmektir. Mevcudi yetinin ve istikbalinin yeğâne teme Di budur; bi temel senin en kıymetli hazinendirlr Tarihin uzun asırları dinlemiş - değildir. diye intihabatında kadınlara intihap Bu hedef, Gazinin belki mektep Eski Romanın ünlü şairlerinden Bıidı-ln!n ittihaz ettiği kharar winin İttihaz etmiş olduğu kararda şu mülâhazanın hakkı verilmesini istemiştir. İTİLÂF NASIL OLDU? nun müsaadesizliği nazarı itiba- ra alınarak muhakemenin El- hamra idaresindeki milli kütüp- sıralarında bulunduğu zamandanberi H n büyük d nla tasarladığı Büyük Heer, yani <Bilâ- | < eeet? <a Püyük csecini taması dığı zaman: M da tesiri olmuştur. iktidar mevklini ele almasını muhik gös- terecek bir ekkeriyete sahip olan her fırka bu İtibarla, parla- mentonun kilşadında kendi programının esas hatlarını olan nutku kıraliyi tânzim etmek hakkını İhraz etmektedir. Lima, 3 ÇA.A.) — Şili ile Perou kaydü şart müstakil Türk Cumhuri- hane sinemasında yapılması da |yeti> idi. *Bir abide ikmâl ettim ki ömrü tunçtan daha çok sürecek!» demiş. Türk Milleti Gaziye kendi —Ese rinin ömrü için bu ölçüyü istihfaf Binaenaleyl amele fırkasını bu haktan-mahrum etmek doğru ola- maz Hiç şüphe yok M. Baldwin başka türlü hareket ettiği takdIrde parlamentonun içlerini memleketin zararına olarak müşkülleştire- geğini düşünmüştür, M. Baldwinin hemen çekilmesi sayesinde amele fırkasının acilen bir kabine teşkil etmesi ve kabine erkânı- am 25 Hazirana kadar kendilerine ait nezaretler umuru İle — ülfet ve istinas peyda etmeleri Imkânı hasıl olacaktır. Bütün siyasi fırkalâr M. baldwinin memleketia âli menfaatlerine ve Ingilterede |47 " ti hayalır saraılmaz esası- olan parlamcntarizm usulünün (Ş — Cizta gürnü menfaatlerine muvafık buldukları kararını tasvip etmektedirler. : —aarammun 3 M 6 Se ü e H Aka Gündüzün son yaz: AMELE FIRKASI MEMNUN Eqı edebi, milit ve mahalli B güzel bir romanını neşre baş- Daily Herald amele fırkasının noktayı | uyacağız. E nazarını neşrediyor & Çapkın kiz Londra, 3 (A. A.) — Mulhü- | #atlarım ortaya atması kuvvetle (B — Bu güne kadar yazılmış fszakârlardan bir. çoğu, M. | muhtemeldir. ! olun romanların dar çerçive- Balâvla nı:ı'.:,,l.[.,.mııııuelr.ıı::: AMELE FIRKASI MEMNUN ( Sden - kartulmuş yep yeni viye etmeği kabul ctse Loridra, 3 (ALA.) — Amele fırka- (g- V tserdir. aa :;:;':'Ğ':"”“L" '_':“" sınım mürevvici efkârı olan Daily| Cicim Ali ye =;"'"" el n:: n ;: yl’(:: Herald fırkatının yakında — iktidar ( — “Çapkın Kızın, Ankaradan Gaba “ziyade kanaat getirmek- | Mevkine geleceğinden bahsederek (Ş YazdIğı mektuplarla başlıyan tedirler. Liberallerin Ittihaz ede- | SUnları yazmaktadır; ü 'n. gündüzün cekleri hattı hareketin bu hususta | Son dört buçuk sene zarfında M. | pek çok dahlil tesiri olacağı şüphesizdir. Londra, 3 (A. A,) — Röyter ağansına — nazal ahvaldek! müphemiyete ve kralın yenlden hastalânmış olmasına rağmen, İngiliz piyasası metindir. Ve hatta devlet cehamı malısus bir terellü göstermektedir. M.Lloyd George, fırkasının diğer relisleri ile vaziyeti tetkik etmiş olup bu hafta zarfında Hberallerin kat'T hattı hareket- lerini tespit eedecek olan — bü- Baldwine hücum etmekten hali kal- madık. Ve şimdi gerek kendisinin ve gerek refiklerinin muannidane bir sebât ile takip etmiş oldukları siyasetin nihayet sonu gelmiş olma- sından dolayı memnun olmazsak bu pek gayri tabii bir şey olur. Maama # bu hal M.Baldwininkat'iyen tereı düde k.ıpılrıukıınn bükümeti terket miş olmasından dolayı kendisini tak- dir etmemize mani teşkil etmez. Si. yaset sabasında bir müddet daha to- pallamaktan ise çekilmeği tercih et- mek, işte mukadderatın? metancti emek üzere Müsabaka me- Bönderini: yük bir liberal Yotimar akdolu- nacaktır. Bir kaç günı M.Lloyâ George, Rügbyde nutuk söyliyecektir. Mumalleyh bu mutkunda fırkasının mak- ruh ile karşılayan aklı selim sahibi bir adamın yapacağı iş. KONGRE TOPLANACAK Londra, 4 (ALA.) — M. Baldwin Perouya vererek ve gene mezkür hü- kümete ita edeceği 1,200,000 İngiliz kendi Hirası mukabilinde Aricuyu mülküne ilhak edecektir. (B Çok zarif, çok İnce ve çok yerli uslubile her zümre ok: © yucuyu peşinden — sürükilye- © cek barekette ve canlılıktadır. İ z Çapkın kız E n u Ramamında — Ankaranın, kün ruhu gizlidir. Cumadar sonra karilerimiz — günlerini B zevkle geçirmeğe lııuııın—: parlamento açıldıktan sonra da mu- hafazakârlara riyasct etmekte vam edecektir. Muhafazakâr — fırka bu günlerde hattı hareketini tayin de- etmek için bir konferans akdedecek- tir. sunun iltih ,cek |*Yatında “Taneno Arico" — arazisi |muhtemel görülmektedir. Gaziye fikirlerinin ve ruhlarının SAA F Yd Hüi kmsbele e bi İ ——— — bütün kuyvet ve merbütiyeti ilç inan z RiLZ lanların iman parolast ve ebedi vah- gün imza edilmiştir. Bu — muahede|İtalya tayyareleri İdet cephesi onun bu Büyük Eseri- mucibince Şili hükümeti — Tacnoyu Ha tea a dir. yarın sabah geliyorlar Tayyareler nereye inecekler ? Limanıruzda bulanan İtalyan mubhripleri yarın sabah - şehiri- mize gelecek olan tayyare filo- iyle Karadenize çı- Filo ayın 12 sinde tektar limanımıza gelecek ve 14 ünde İtalyaya hareket ede- cektir. Filor bit 100 kü- 50 Çük zablt bulunmaktadır. Misa- firler şekrimizde bulundukları müddet zarlfında Tarabyada To- katlıyanda kalacaklardır. Kolordu, bahriye'ller ve tay yarecilere yapılacak merâasim İçim mafassal bir proğramı Ihzar etmiştir. Zabitan ve efrat vesait nak- Mye şirketleri tarafından mecca. nen nakledilecektir. Vali Muhiddin bey dün - filo kumandanına ladel ziyaret et- miştir. Filo 4 kısımdan mürekkeptir. Bunların bir kısmı Anadolu sa- hilinde omur yerinde duracak, diğer üç kısımi İse Rumell sahıl- liade Büyükdere önünde denize imeçektir. Limanda bulunan Iki İtalyan mühribi bu kisımların karşısina demirleyip” Hloyu tenvir ede- ceklerdir. Yapılacak merasim Ttalyan tayyarecilerinin istik- bal — proğramının — tatbikatına Bahriyeden Miralay Celâl bey nezaret edecektir. Tayyareler Karadenize gitti- kten sonra tekrar n 12 sin- etmek hakkını verir. Dr. REŞİT GALİP Aydın meb'usu Gazi eserini «ilmü fennin en son esaslarına müstenit bir Devlets di- ...- Müderris Veli beyin cevabı Bendenizce : Gazinin, her biri bir geçmesidir; ve, Büyük Türk İnkila: deha abidesi olan eserleri arasında br yapılmış bütün bir felsefe siste- büyüklük ve güzellikce mutlak bir midir onu yazmak türk mütefekkir. uygunluk ve birlik hakimdir; Ve Bü- leri için mukaddes bit borçtur. iyük Türk Tnkilabının her safha ve | Gazinin duşunücülük dehasından her cephesi işte 6 >büyüklük ve o |doğan ve yapıcılık dehası ile Büyük güzelliklerden örülmüştür. Türk İnkilabı şeklinde hayata nakş Gazinin düşünücülük dehası, yapı- | Olunan bu felsefeyi türk münevver cılık dehast kadar büyüktür.Eserleri|ve mütefekkirleri, türk edip ve sa ni insanlığın en büyük mefhumları, |Patkârları, türk mürebbi ve müder 'en büyük me'eleleri hakkında büsbü | "isleri ne kadar eyi anlar ve anlatır- JHarsa, te kadar eyi duyar ve duyu tün mustakil büsbütün yeni ve o nis- (rurlarsa Gazinin eserlerinde ki bü bette cazip ve derin bir felsefe sis- | Vüklüğünğ güzelliğin, âlem şumul temine bağlı görmemek kabil değil- | krymet ve te'sirinin karşısında türk dir. Kanaatımca: Gazinin yapıcılık İmmilletinin ğururu ve cihanın hörmet dehasışın her tecellisi kendisinin İve hayreti o derece artacaktır. düşünücülük dehasmın mahsulu olan VELİ bu sistemin, safha safha, fikri var- Ankara Hukuk mektebi lık halinden fik tahakkuk haline müderrislerinden ** * Sami Beyin cevabı Gazinin yarattığı eserleri birbirin den ayırmak ve birini diğerine ter- cih etmek kudretimin haricindedir. Çünkü : nasıl ki bir Türbin makina- ganın halkaları birbrine bağir ise Gazinin eserleri de öylece birbrine merbuttur. Nasıl ki bir Türbin ma- kinasının balkalarından hangisi ge- miyi ileri sürdüğünü bilmek ve seç. mek kabil değilse, Gazinin vuct getirdiği inkilâp sefinesini de hangi eserleri yürüttüğünü ayırt etmok-bu gün- mümkün değildir, Gazinin eserleri bir (KÜL) dür. Ve bunun adı: BÜYÜK TÜRK İN- de gelecek 14 dünde gidecek- KİLÂBI dır. SAMİ “Ankara meb'usu