19 Mayıs 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Tstanhui, istanbul, Mil Gazete ve matboaya git Müddeti geçen nuzkalar 19 MAYIS bugün tarihi hııuıı gündür. Bquııu Samsunlular değil, bütün | tet hatırlamalıdır. Mus- le bir kaç arkadaşı ile #rasında, bir kaç gün çal- sonra 1335 senesi in on dokuzunda karaya h derdi ki, kimsenin dik- | celbeunedııı bir gölge iz ve gürültüsüz geçen , Türk vatanının halâs sine hayırlı bir başlân- ik. ti Hz,, uğursuz mütareke de memleketin umumi ttini şöyle anlatıyor: li devletinin dahil duğu gurüp, umumi harp- flup olmuş.Osmanlı ordu- tarafta zedelenmiş.Şarai- İk harbin uzun seneleri zar- Mmillet, yoargun - ve fakir ümuümiye. - sevkedenler, iyatları endişesine düşe- mleketten firar etmişler. ve hilafet makamımı eden Vahdettin, -müte- Şahsını ve yalnız tahtını edebileceğini tahayyül et- hi tedbirler araştırmakta. it Rerit Paşanın riyasetin- kabine aciz; haysiyetsiz, Yalnız padişahın idaresi- Si ve onunla beraber şahis- K vikâye edebilecek herhan- Vaziyete razı. .. Ordunun esliha ve cephanesi alım W? alınmakta., -: £ devletleri, mütareke ah- Tiayete lüzüm görmi- " Birer vesile ile, İtilaf do- ve askerleri İstanbul- vilâyeti Fransızlar. . . taş, Ayntap, İngilizler idan işgal edilmiş. Anta- Konyada İtalyan kmtaatı Merzifon ve Sam- Vi İngiliz askerleri bulunu- tarafta ccnobi zabit ve ve hususi adamları üğye 15 ayıs 335 de, Üevletlerinin muvafakatile Ordusu İzmire çıkarı- idan başka, hınıuyın hafi, celi, hususi emel Satlarının temini istih- vletin bir an evel çök- Çalışıyorlar.» H dahat kadar, memleketin S Umumi manzarasını v Ve Muvaffak bir tablo ol- —.'myıım acılığı İstanbul- 'Şok hissolunuyordu. | lik havasının tazyıkı, % _:“İmıanlınn iradelerini, thm kabiliyetleri- kırmıştı. En vatan- hi urllnlar bile, selâmeti devletin himayesine htun « Ptluyorlardı. İçindir ki, Büyük Gazi, 4 yaptığı bir kaç te- çe Bir sonra, bu muhitte Şey yapıl.ımıvacağmı doluya geçmeğe lşti. S senesi Mayısının on Kününden ayıran za- fesi, ön yıldır. Bir tında, bir lahza olan bu kısa za- .““hu tatih yazıldı. h Szıldığı vakıt, Türk Ve o millete Ü l Paşa, dümeni bozuk | » Karadenizin haşin dal-| lt bir mütareke imzalanmiş. | lalde. Millet ve memleketi | “Telgraf adresi * | | | İ b - aldığı feyz ve rohberlik eden H. n kuüdret ve fe- €yi anlağılacaktır. "_'lîlnplın karşısın- iytlerde murtatlığa ir nevi ümiııiıliğe defa Gazinin çiz- ti levhaya baksın- Çıkışını takip eden hılırl.ıımlzr 1v Mayıs 1020 -8912- et Nushusı & llııı-u.o-r e için müldiriyete. müraeget edilelidir. a ğMthyeî —ç—_hırı-lı-l Siüğrt xa b'uca NELAREREUU'IE 4ned, Sene JP 1174 Abeia ve Ulan - ilcretlesi an yazıların hukakü mahflizdur İlan tar ilaaş kaıııınıı ılı ekser vekâleller bülçeleri ılun Büyük Mıllı:l Maı:lısınde kabıl - edilii Malıye vekili Seraşoğlu şım Bey mühüm hir olık süylcıış Nai ve İstisadi ıızıyanmızlı hayal ım!ıalılıqm İemas etmiştir lovün Maliye vekilinin muiku Mücadele senelerini hatırlayalım Hayat pahalılığı meselesini müne vverlerimizinmü balâgasız ve fenni bir mesele gibi mütalâa etmeleri Iâzımdır B n tevhidine ait lâyıha- ların müzakeresi münasebeti Maliye vekili öğleden evel mec- liste beyanatta bulunmuş — ve demiştir ki: KA meclisin İİB“:?:MI“ kanun Si - ki bitisi barem esasına İst maden maaşatta tevhidi ve de- recatına tanzimi diğeri de kü- surau munzammenin tevhidine alttir - bu kanunlarda İstihtaf ettiğliniz gaye başlıca üç nokta etrafında temerküz ettirilebilir: unlardan birincisi ve en mü- tastikine bimmi — maliyede ıslahat, mcisi maaşatın t ve zam, üçüncüsü kilsuratın tevhidi, ver- gilere de bir mikdar zamdır. Elyevm Türkiyede maaş ve Üc- ret namı altında verilmekte olan paraların almış - olduğu isimler 0 kadar mütenevvi o kadar çoktur ki bunların bir araya gelmesinden müteyvellit vaziyet İçinden çikilamıyacak derecede karışık bir şekle gir- miştir. maş, tahsisatı fevkalâde, makam maaşı, ihtisas ilc- retleri, pahalılık zammı ki bu dahi yer yer yüzde altmış, elli, kırk, otuz dört nisbetinde yapı- lan uzaklık pahalılık zamlatın- dan teşekktil edön — polislere, posta memurlarına — yapılan zammı mahsus ve zabitan ve mensubini askeriyeden bir kısma nefer tayini namları altında ve- rilmekte olan para elyevm ver- mekte olduğumuz maaşatın bu miş oluyor. Bununla müşkülat ve karışıklık bitmiş olmuyor, | sadece başlıyor... Mıııyı veklli bundan sonra eski maaş usulündeki di- ger müşkülatı İzalı ederek ver- gilerdede ayul karışık vaziyetin mevcudiyetine temas etmiş,bunu da etrafiyle izahtan sonra beyana tına şöylece devam etmiştir: Hllll.nlııı arz ettiğim bu karı- şıklıklara bir nihayet ver- moek ve sadece bir (kizmet mu- kabili para vermek demek olan maaş merelesini tek bir sütin TÜR KİYE — nlusı "ECLlsl ve küsuratı munzam- | * Ucuz hayat kolay hayattır.. VUcuz hayat kurunu vusta hayatıdır,, Maliye vekili iktisadi hayatımızda iş bankasının hazineye etlı hizmeileri saymıştır Maliye ve Dahiliye veklllerinin en sön resimleri ve tek bir kaleme rabtetmek kezalik almakta olduğumuz ver- giler üzerindeki silsilel zema- imden kat'iyen mükellefi habet- dar etmeyerek bir tek vergi vebir. kalem al tında tayinile haklarını kanu- nun tayin ettiği nisbet dahl- lnde — resen maliyeden tevzi ve fanzim etmek bu ikl noktal nazarı mümkün olduğu kadar temin eylediğini zannettiğimiz iki lâyıhal kanuniyenin mâaşa- ta teallük eden aksamı hükü- met taralından gönderilmiş olan lâyıhada tesebbüten maaş aslı noktasından elli küsur dereceyi bulan memurlarımızı önyedi de- receye yerleşdirebilmişdik. Elli küsur derece arz ettim; eğer bu bir az evel arz ettiğim sil- silci zemalm mekam tahsisatı, tahsisatı fevkalâde, Şu ya bu | münasebetle yapılmış olau terfi | zamları her yerde değişen ha- | yat pahalılığı zamları ve onla- rın tevlit ertiği zamlar dahi de- | rece âltına alınarak Türkiyede maaş alan memurları da bir de- receye ayırmış olsaldik hiç şüb- he yokdur ki bu derece bin rakamından aşağı olmazdı. | Şte hakikatta böyle bin dere-” | ceye çok yaklaşmış — olan ve her seme bütçelerde yeni, yem Ünvanlarla yapılmış olan | karışıklıklara sureti kat'iyede nihayet verecek olan ve mev- cut — memurlarımızı muayyen müntazam derecelere yerleşlir- dikten sonra, bütün bu derece- lerde bulunan memürlara aymı maaşı bir kalemde vere- rek, bir sütanda yazmak gibi, lâzım gelen sadeliği, basitliği temin etiniş vaziyete geçiyoruz. Zam mes'elesi Bundan maada kanuni bir vaziyet altında ayni sını- fa girmiş olan memurların artık hangi birisinin şu ve- ya bu suretle zam alması maddeten münselip olmakla beraber adalet kaldesini daha ziyade temin ve tarsin edön vaziyete geçmiş bulu- nuyoruz. ,, | | bankası (Mabadi Sinti sahifede) Birinci yelenler Palisle n iyi. İyi nişaN dlan kim ? Dün alış lalimlerini Katanatları mükülatlar - verildi Zabıta — memurları — arasında Dyapilar — tabanca: atış — relimleri neticesitide ümüm arasında Blrinci gelen üçüncü şube Mmüdürü fffllmi beyle her merkezin biringeilerine dün Sultan Ahmet camil havlusunda merasimi mahsusa ile mükülatlar tevzi olunmuştur. Üç mburdan ibaret olan polis alayı tamamile hazır — bulunmüş ve merasime — şehir bandasü da iştirek etmiştir. Umum arüsında birindliği kazanan Hilmi beye bir. Daltın sası, Samatya ger komiseri — Şukir, — Çenpelköy polis — memurlarından , Hüseyin Avni, ikinci şube memutllırından Abdürrahman, — dürdüncü. “şube memurlarından İbrahim; Üsküdar merkezinden Kâmil eferidilere de birer gümüş sant ve g& merke ezden birindi yelen dsetendiye-de Birer kupa — verilmiştir. Mükâ tetlar tevzi edildikten sonra polis mecmuası müdürü Filorinalı Nazım bey - bir. mutük söylemiştir. İşbankası Bankanın yeni tasar- ruf sandıkları geldi Sandıklar büyük bir rağbet görmektedir Halkımızı ve çocuklarımızı tasarrufa alıştırmak maksadıle iş bankasının ihdas ettiği tasar- rüf Kutularının — bittiğini yaz- mıştık, İş bankasının büyük bir ihtiyaca cevap verdigi anlaşı- lan bu teşebbüsü büyük bir takdir görmüş ve getirilen (10 bin kutu adeta kapışılmıştır. Bu rağbetten cesaret alan İş yeviden — bir tasarruf kutusu — getirtmiş şubelerine duğıtmıştır. iş bankasının maksadı: halkı tasarrufa alıştırmak olduğu için bu kutuları alanlara fevkalâde kolaylıklar göstermektedir.Ban- ka, kutuyu alanlardan ilk defa çok ve kutü bedeli olarak aldığı iki | lirayı da kutü sahibinin hesa: bına kaydetmekte ve bu parası- na da faiz vermektedir. İşte bu suretle kutüyu almakla >daha başlangıçta İki Hira tasaruf et- miş olacaksınız. Şimdiye kadar bu tasarruf kutularından — tedarik — edemi- yenler İş bankası şubelerine muracaat edip birer kutu al- malıdırlar. Bu — kutülar - hem evin bir süsü bem de çocuğun eğlencesidir. L | TCC ECekir B Klr ğ | munun - Teşrlai Tek ekmek 12/kuruşa satılacak Talimatnameyi Mün- şi Bey hazırliğyor | İktlant “ vekâleti / tarafında Bir nevi ökmek hakkında ha- zırlanan kanun JAyihası Hey'eti vekilede müz! 'e edilmek ilze- redir. aı;' hususta ıııkıı Bı:ııbı.ıı myal lureddin Münşi bey alından 1». kanunun sureli lkine dalr bir. talimatname dilmektedir. llmatnamede değirmenci- lerin, bir neyl ekmek kanununa mugayir evsafta un çıkarmasına mani olmak üzere Tâzım gelen Mıııll tedabir tespit olunmuş- l)ııuııılerdo tetkik ılıııcıly leketlerden - ancak bir nevi ek- mek için tayin olunan © va İthal edilebilinecektir. Bir. nevi, . ekimei nisbetinde çavdı çavdar — Bulünmiy: yel Musır ve arpa unundan İstilade | edilecektir. Münşi Bey Kanunun tatbikine başlandık- tan sonra hariçten has ekmek ithali - menedilecek, — makarna ve yulkalık unlarla hastalara mahsus - irancala unu rubsatı mahsusa ile ve kontrola tabi ayrı değirmenlerde Istihsal edi. | YÜRTR G lecektir. Şimdiki ekmeklerde de fazla mikdarda çavdar karıştırıldığı için bu nevi ekmeğin rengi bunlar gibi olacaktır. Çavdar değirmanlerde ayrıca tahnedi- lerek, bilâhare muayyen nispet dahilinde buğday unu ile tahlit olanacaktır. Bir nevi ekmek te, şimdi ol- duğu gibi yumuşak bulunduru- lacağı için ekmegin nefaseti | değişmiyecektir. Dün un Hati (1900) kuruşa düştüğü İçin bir nevi ekmeğin 12 kurusa satılabileceğini müta» hassıslar söylemektedir. Un Hatterinin tenezzülü üzerine ekmek narhinda (90) para ka- dar tenzilât yapılması lâzımgel- mektedir. Bir nevi ekmek kanunu on sene müddetdle mer'i olacak lüzüm görülürse temdit oluna- caktır. Mütahâssıslar, memleket mahsulundan istilade için ka- isaniden İtlbaron tatbikı muvafik olduğu, bununla ucuzluktan ziyade — memleket menatii itibarlle mühim bir ta- sarruf temin edilmiş olacağı kanaatindedir. BUGÜN 2 inti sahifemizde : 1— Taribi tefrikamız, Tepedelenli Ali Paşa ve Vasiliki Atina mektubu &— Son baberle 3 üncü sahifemizde: İktisedi hareketler Ankarada açılan resim sorğisi 4 üncü sahifemizde: Hava raporu Felek Roman, Hikâye a— — e- haneden Af ve tecil kanunu dün saat oubirde Istanbul Müddeli umu- | müllgine tebliğ edilmiş olduğun- dan, Müddeli umumilik derhal tahliye muamelesine başlamıştır. Muavinler- den Burhancd- din, Celâl, Ab dürrahman ve Tabibiadli Hik- met Beyler bir kâtiple birlikte Tevklihanede bulunan mev- kufların — dat- yelerini tetkike lerdir. Bu hey'et Tevkifhane Mü- dürü Zıya Beyle birlikte gece — Kenan — Bey saat ona kadar çalışmış ve tahliyesi İcap eden vatandaş- ları kısım kisim . serbest birak- mıştır Hey'et Ük kısım olarak mah- küm olupta, haklarındak! hüktm kat'iyet kesbetmemiş olan 06 kişiyi serbest bırakmıştır. buaların 80 | hırsızlıkla mahküm dur; içlerinde Hizün — senelerden beri'tevykifhaneyi zaman zaman ziyaret edenter vardır. Mesela Baki bin Mebmet bu mihaman- hğa daha & yaşınd başlamıştır. Ba meyanda kopük H Yorgi, Hasan, Halit, - Salih te vardır. Dolandırıcılıktan mahküm A- vukat — Pandelaki da aftedilenler isi mübadeleyi dan birinci şübeye gönderilmiİştir. Sahte para sürücüsü İlya ile Yorgi, yankesici Ohanes te Ikinci parti de serbest bırakılmıştır. Harriyetlerine kavuşani ra- sında 6 tane de kadın vardıı Bunların tahliyesi esnasında di- ger bazı mevkuf kadınlar bir Çığlık koparmışlar ve içlerinde Marika isminde biri de bayılk- mıştır. Kenan Beyin beyanatı Af ve tecil kanunundan İsti fade edenlere müddel umumi Kenan Bey tarafından bir kaç söz söylenmiştir. Kenan Bey demiştir kk Vatandaşlari — Mübeccel Cumhuriyet hükümetimizin muh- za bir atılet ve şelkat eseri olarak 16 Mayıs 029 tarihinde neşir ve bugün tebliğ buyurulan | ekat af ve tecil kanuna her nasılsa Cumhuriyettn şefkat ve merhametinden de istifa eden- derin evrakı tethih ediliyor ve bunlar birer birer kurlu- lıı.lın ıun luılnl alıyorlardı 750 erkek 6 kadın! Dün hapishane ve tevkif- çıkanlar Tahliye gece yarfsına kadar devam tti - Tahliye edilenler arasında şayanı dikkat olanlar da var yüptığınız suçlardan dolayı sizi İşinizden, gücünüzden, çoluk, çocuğumuzdan ayrı olarak ka- palı bulunduğunuz bu. mahak den çıkartıp serbestinizi lade etmekte ve hürriyetinize kavuş- turmaktadır. Bu kanuna nazaran mahküm olduğunuz cezaların bir. kısmı büsbütün af ve bir kısmının ce- zaları da bıı ırılı Mr edilmiş- tir. Ci birlikte son cürümlerinin cezalarını da çekeceklerdir. Hükümetimizin lütefen güster- diği şu eseri — atifeti - ganimet bilerk bir daha cürüm İşlemek- ten sakındıanızı, cümhuriyete ve memlekete Mafi olmağa ça- lışmanızı tavsiye ederim.. Bu sözleri - dinleyenler ara göğleri yaşarınlar. görülüyordu. İyetlerine — kavuşanların — meserreti tarif edilir — şekilde — değildi, madiyen; müte- — Yaşasın Büyük ; gazi, - yaşasın cumhuriyet, yaşasın şevketli büy lerimiz diye bağrıyorlar ve alkış fasıla yermek istemiyorlardı. Akşam tahliye edildiler Müddel umümi muavinlerinden ve hapisape müdüründen mürekkep heyet tahliye editecek mahkümların listelerini vücuda getirmiş, ve hapisa nedeki mahkümlar dün akşam - sast altıda tahliye edilmişlerdir. Dün akşam geç vakta kadar tahli: ye edilen meykuf ve mahkümların mıkdarı 480 dir. Tevkifhaneden 150 mevkuf tahliye edilmiştir, bunların yedisi kadındır, Hapisaneden de 300 mahküm tahliye edilmiştir, bunların arasında 90 Hadın vardıt. 'ahliye edilenlerin kısı sirkat mahkümları olduğu sanede Dunların parmak izleri alın: anı; apishanede — tahliye arasında —şayamı- dikkat vardır Maslap' — Abdülkadire — yataklık etmekle mahküm Natık paşa haremi Seher banım, kara Kemal ve Abdül kadire yataklık edea diğer mahküm- lar tahliya edilmiştir, Siyast mahkümlardan , - İstiklâl mahkemesi mahkâmlarının bir kısnı da tahliye edilmiştir. Mahküm iken mahkemc yolunda jandarmanın elinden kaçtıktan sonrad apan ve60 senc hapse mahküm Ârhavat Niyazi tahliye editmiştir edilenler mücrimler olan