4 Mayıs 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

i ; i i z A Roma gazetelerinin neşriyatı MİLLİYET CUMARTESİ *4 MAYIS 1929 “MİLLİYETİN HARİÇTEN:ALDIĞI MEKTUP'VE TELGRAFLAR — Türkiye-ifalya münasebalı Romada tarafeyn menafiine göre bir ticaret muahedesi akti göröşüldü | —— veee — lardan beri anlaşılmış ve takdir edilmiştir. Tarihin bazi tahavvülâtı esnasında her Iki millet gâh yanyana, gâh da karşı kar- şıya bir birlerinin aleyhinde bulunmuşlardır. Fakat hiç bir zaman kalplerinde Obir birlerine karşı düşmanlık izleri kal- mamıştır. o Bazileri Okendi menfeatları için bu dostluğu ihlâl etmek istedikleri zaman bir takım Itiralara kalkarak Roma, 1 — Türkiye hari- ciye vekil Tevfik Rüştü beyin Romayı ziyareti mü- nasebetile İtalyanın en ma- ruf gazetelerinden biri olan Corrlera della Sera gazetesi yazdığı bir baş mekalede ezcümle diyor ki: “Ahiren Romaya gelmiş olan Tevfik Rüştü bey Gazi Hazretlerinin en sadık ve en münevver mesai arkai larından biridir. Tevfik Rüştü bey üç seneden beri büyük bir meharetle memleketinin | güya İtalyanların Anadoluya harici siyasetini idare ediyor.| karşı bir takım emeller Kendisi bu müddet zarfında | beslemekte olduklarını ileri sürerler. Tecrübe ve zaman bu kabil sözlerin . asılsızlığını ispat ettiği gibi tarafeyn münasebatı da büsbütün samimi olmuştur. pek müspet neticeler alma- ya muvaffak olmuştur. Bir çok mühim ve karışık me- sali halledilmiştir. Avrupa ve Asya devlet- Sokakla mare Komünistlerle şiddetli mücade- leler oldu Berlin, 3 (A.A.) — Berlinin cenubi garbu mahallesindeberi- kat muharebeleri gecede devam etmişti, Nümayişciler bütün hava gazı fenerlerini yıkmışlar, ve Mayenetrasse de kâln polis merkezine hücum etmişlerdir. Zırhlı bir otomobil barikat- lara karşı ateş açmıştır. komü- mukabelede bulunmuşlardır . Şimdiye kadar 3 telef ve yaralı son derçce vahim olmak üzre 10 yaralı sayılebimiştir. Müce- dele muvakkaten durmuş fakat Guma sabahı yeniden ve er- kenden başlamıştır. Gazttetere göre 1 Mayıs nü- mayişleri esnasında telef olan- ların miktarı 9 ve yaralıların adedi 300dür. Bunlardan yüzü. nün yarası ağırdır. 100 kişi kadar tevkli edi'miştir, Evelhi günkü mücadele Berlin, 2 (A.A) — Bu gün leri ile aktedilmiş 25 tane Bundi bir buçuk sene dostluk muahedesi Türkiye ve eveldi ki Tevtik Rüştü bey için beynelmilel vaziyette | Milanda italya hükümeti parlak bir mevki temin relsile- görüşmüştü. pey Bunun ilk neticesi Türkiye Türkiyenin bu sağlam | şaiya dostluk misakı akde- mevkli faşist hükümetince | dildi. son derece o memnuniyetle Şimdi Romada vukubulan mülâkat ise her iki hükü- met arasındaki itilâfı kat'i surette teyit ettiği gibi bazi mühim siyasi veya Iktisadi mesallin hallini Okolaylaş- tıracaktır. Bu suretle bizim menaflimizi Türkiye cüm- huriyeti menafline telif ede- cek bir ticaret muahedesi- nin aktine hizmet edecektir. takdir edilmektedir. İtalya- nın siyaseti sulhu temin siyasetidir, italya, Türkiyenin her sahade tarakki etmesinde kendini menfeattar addeder. Türk milleti italyanlarca samimi Obir muhabbetle sevilir, Türk milletinin cesa- reti, fazileti bizim Için asır- Türk-Yunan misakı Tevfik Rüştü Beyin beyanatı Misak zaten hazırdır. Muallâktaki mesail halledilince imzalanacaktır Bu- ş rabıtalarını takviye edecektir. Atina, 30 (Milliyet) rada çıkan *Eleftron vima , ga- | Her halde yakın bir zamanda zetesi Romadaki muhabirinden | bir itilain vasıl olacağımıza emi- uzan bir telgraf alarık'neşredi. | nim., Yunan gazetesinin muhabiri bundan sonra bir sual sorarak "Türk matbuatmın neşriyatı efkâr- da tesir hasıl etmekten geri Kal- miyacağım “ileri “sürmüş, buna karşı ne “deyeceğini sormuştur. Tevfik Rüştü bey'buna ceva- yor. Bu telgraf mezkör muhabi- 8 orada Tavfik Rüştü beyle cereyan eden bir. mülâkatını an- İstiyor. Muhabirin dediğine, tel- grafında anlatuğına göre mülakac şöyle 'cereyan etmiş ve Türkiye Hariciye Vekili arideki beyanatta Tülunmuştur : ben demiştir ki: — M. Venizelosun Türkiye - — Matbuat Yunanistanda ol: Yunanistan münasebatı hakkinda | duğu kadar Türkiyede de çök son defa “vaki olan beyanatı “Türkiye tarafından beslenen telek- kilere tevafuk. etmektedir. Tür- kiye. de ayni suretle samimi emellerlr mülhem (bulunuyor. Musllaktaki mesel bir kere hal edilince her iki hükümet arale- rında misakı imzalayacaklardır. Misak zaten hazır olup muhte- viyatı mütekabi! bitaraflk esasına müstenittir ve iki memleketin defa mübalâgaya düşebilir. Fakat bü hususta teferruat göstermek lâzımdır . Şunu biliniz ki bizim iki memlekek arasında o kadar sıkı menafi mevcut ol- duğuna kanaatimiz vardır ki her halde tam bir itilaf lüzumü ken- dini hissettirmektedir. Biz bu iti- lâfa her halde vasıl olacağız., İşte Tevfik Rüştü beye atfen neşredilen beyanat budur. Bu öğleden sonra şehrin şimalinde | kâln bir mahallede yeniden kargaşalıklar olmuştür. Binlerce şahsın müillecavizane hareketi karşısında polis silâh kullan- mağa mecbur kalmıştır. Bir Şok kimseler vahim surette ya- ralanmıştır. Yeni karışıklıklar ihtimaline binaen kuvveti polis müfrezeleri şüpheli sokakları tutmuştur. İdam cezası kaldırılamıyor Berlin, 2 (A.A.) —Yeni ceza kanununun ( tesvidine memur olan Rayiştag komisyonu idam cezasının İlgası teklifini bir reye karşı 14 rey ile reddetmiştir. Komünistler de bu cezanın ip- kası lehinde rey vermişlerdir. —.. İtalya » Ispanya arasında Roma, 3 (A.A) — Sabık maliye nazın M. Volpi yakındı İspanyaya gidecektir. Maksadı iki memleket arasında su cereyanlarından elektirik istihasali sanayiinde teştiki messi ibimallerini tetkiktir. hseseoronsesrcozessrsse0e beyanat bu sabah intişar etti. i Akşam gazeteleri bir şey yazmar | dilar. Yalnız Vradini ismindeki gazete bu beyanat münasebetile yazdığı mutalaada Yunanistanın İilafa vasıl olmak için samimi hisler beslediğini, bu hususta müşköldr çıkarmadığını yazmıştır. Bitarafların iştiraki Bu akşam Romadan gelen telgraflardan o Yunân dMmemhan olmuş görünüyorlar. İ Bu telgrafların verdiği haberlere göre Türk «hükümeti Mübzdele komisyonundaki “bitaraf âzanın da Ankara müzakerarna İştira- kini kabul. etmiştir. Garbi Trakyadaki Türklerin vaziyeti “ hakkında ahiren vaki olan meşriyattan bahseden Proiya gizetesi Yünan hükümetinin bi- taraflarca icra edilecek her hangi bir tahkikatın neticesini kabul etmeye hazır Olduğunu yazıyor. Fakat bu gazetenin bu sözü bü- kâmet namına Söyliyemiyeceği bellidir. | netice elde edilmemiştir. gizeteleri”| Tahıl teşlihat meselesi Alman, Rus, Fransız| ve Japon hey'etleri- nin” teklifleri Tetkikatın ne surette yapılması lâzım gelecektir? Cenevre, 2 (A.A) — Tah- didi teslihat komisyonu ber-| ri teslihât mes'elesinin mü- zakeresine başlamıştır. Al- man ve Sovyet hey'eti mü- rahhasaları kullanılmakta o- lan harp levazımı ile stokla- rın doğrudan doğruya llste- ler vasıtasiyle tahdit edilme- sini teklif etmişlerdir. Fran- sız hey'eti murahhasası harp! levazımının bütçeler vasıta- | siyle tahdit edilmesini teklif etmiştir. Japon hey'eti bazı ihtira- | zi kayıtlar İleri sürmüştür. Amerikan hey'eti harp leva- zımı Stokları mes'elesinde en ziyade alâkadar olan dev- letler ekseriyetinin reyine tabi olacağını beyan etmiş- tir. Müzakerata yarın devam olunacaktır, eş Sugosinwuymdm Mutlakiyet idaresi Yugoslavyada yeni şekli idare hakkında yeböğı terkikar neticesini şu seretle anlatıyor; “Yügotlavyadaki yeni rejimden memnuniyetsizlik, Hırvatistanda Bos- nadaki derecede olmasıda, asıl Sırbistanda bariz. bir. surette göze çarpmaktadır, ye. memmuniyetzizlik gün geçtikçe artmaktadır. Bu ademi memnuniyetin sebepleri, başlıca Sp Cemiyeti ve milletinin şiyasi ruhiya- unda mündemiçtir.' Sırplar demokrat bie millettir. Önler diktatörlüğe ve murlakiyet, idaresine alıştım deği. diler, Sırp siyast. ricdi Kendilerinin siyasi faaliyetten ve memleketin mu- kadderatım halletmek işine iştirâkten. teb'iç. edildikleri için memnun de Bildirler. Sırbistanın ipkişafında bü yük hizmezleri sedkat eden siyasi fırkaları 20r ve cebicle İmha ctmenin mukabilinde “hiç Bir türlü müspet Elbette cih da nekisalaı Gönret ruhu Bundan “dolayı Yugoslavyada mütlekiyet idaresi ilin edilince bu keyfiyet Supların hayre- tini mucip olinüş ve bilâhare mem- nuniyetsizlik doğurmuştur. Yeni ida- reden memnun olanlar bundan doğ- rudan doğruya istifade eden hassa zabitleri ile bazı yüksek memurlardır. Yeni rejime isnadedilen en büyük kusur, onu hiç bir türlü müspet pro- gramının bulunmamasıdır. Bu yeni idare vaziyetin iyileşmesine değil, kötüleşmesine “sebep olmuştur. Hergün Grlarca * kanun ilân edi- liyor fakar bu kanunlar hiç bir ciddi mes'eleye o temas etseler bile, onları pek fena surüne hallediyotlar, Vicm- fenadır. e an TEMİRLENK iki şeyden birine delalet etmek-| göçebe bir kitlenin ismi olmuş- tedir Onikinci ve onüçüncü asır-İtu. Bu kitle Mongolların bulun- da büyük Mongol imperatorlu-! duğu yerin şarkında bulunuyor- gu dahilinde sakın olanlar, Ya-| yaşayışları da onlara benziyor- hut da ilk Möngol kavminin sü| du, Kaviyetle malüm olmayan lalesinden gelenler demek olu-| bir şey varsa o da bunlara Tatar yor. Bu eserde şimdiye kadar! denmesinin nereden ileri geldi- kullanılan Mongol tabiri şu son| gidir. Bir iddiaya göre bunla” ikinci manada istimal edilmiş-| rn Tatur nammda bir reisleri tir. © , | vardı. Tatar kelimesi Taturdan Bu hususta fazla malümat için E.| gelmiştir. H. Parker tarafından yazılmış, Ta-| o Diğer bir rivâyete göre de bu «orların bin senelik tarihi”, Tried-| tabir Çinlilerin Ta 'T'a diye kul | seyyar demektir ki bunu! ya hut tur ile de münasebeti olma- $i muhtemeldir. Bu cezir Turan ve Tur-ki ke- limelerinde de göze çarpıyor. Lâkin bu şüphelidir. Malüm olan bir şey varsa © da Tatarlarm Çine en yakın ol- duklarıdır. dileri hakkıda “Kullanılmasını istemediklerini anlatıyorlardı. Tatarlar, Mogollar trafmdan mağlup edildikten sonra artık bunların hususi bir gayeleri kal mamıştı. 1200 senesinden sonra bunlar artık muazzam impcra- torluğun müdafileri arasına ka- rışmış gitmişlerdi. Çinliler diğer göçebelere Ta- ta-reh diyorlardı. Şayasir dik- kattir ki bu tabiri Çinliler şim- Lâkin bir Asyalının hatırasın da kendi isminden daha mühim olan bir şey vardır. Almanmürahhası leketin iktisadi ve mali vaziyeti çok | teşekkülüne di de kullanıyorlar. Daha şaya-| * Avrupa tarihçilerine o göre nı dikkat olan bir cihet varsa o| Cengiz Han:Mogollarm impera da bu tabirin Avrupalılarca da) torudur. Lâkin kendi idaresi al- musırren kullanılmış olmasıdır. | ndaki milletler için Cengiz bü Avrupalılar bunu göçebeler için|tün dünyanm Hakanıdır. Cen- kullanmışlardır. Onüçüncü asır| gizden bahsederken onun ismi da Asyanm bu havalisinde ge-İile söylemek edebe mugayır ad- “eh Hirthin, “Eski Çim tarihi”, E-|landıkları kelimeden çıkmıştır. Dul gözi Bahadir Hanın yazmış oldu | Bu cihet kat'iyetle malüm değil Tatar kelimesi ise (Mongol|bu kelimeyi Tatar şeklinde ka- birile daha karışık manalara |buletmek için sürdükleri delil zen Avrupalı seyyahlara Mogol | dedilirdi. Onun imperatorluğa lar Tatar kelimesini kendi hak-| malik olduğu muazzam ülkeler Şw Tatarların şecere tarihi vardır. | ge. Bugünkü alimler arasında|larında kullanmamalarını ten-)di; yoksa isminden ibaret deği!-| olmayan esbap dolayısı ile Rus bih ediyorlardı. di. Onun için isim zikredilmez- Çünkü Tatarları mağlup et-İdi. h tiklerini, © göçebe ma- i puşlardır. Rusların münasebeti Erman Fili anil şi yeni tekliflerle Lİ Paris, (A. A.) — M. Sehaclıt Berlinden buraya gelmiştir. Mumaileybin yeni teklifleri ha- mil olduğu söylenmektedir. Addis tali komitesi M, Schacht ın muvasalai o münasebetiyle celseyi tatil etmiştir. Mi, Schacht M. Young ile bir saat görüş- milştür. Yarın mühim mülâkat icra edilecektir, Mamafi hali hazırda İngilte- rede bulunmakta olan Japon mürahbası M. Moriile yukarı Rende bir mahallin belediye reisi olup. intihabat dolayısiyle orada bulunmakta olan M. Mo- renunuu aydetine kadarkat'| bir karar ittihaz edilmeyecektir. Pa- zartesl günü müşterek bir rapor tanzim imkânı elde edilecektir. Almanların tam manasiyle yeni addolunabilecek tekliflerde bu- lurmıyacakları, fakat bazı tel kinâtta bulunacakları söylen- mektedir. Akademi azalığı Paris, Z(A. A. Mareşal Petain Fransız ademisinde mareşal Foch tan inbilâl eden azalığa namzetliğini koymuş- tur. İntihap Haziranda yapıla- caktır. Namzedin ittifakla inti- hap edileceği zannolunmaktadır. Belçika Kralı Pariste Pars, 2 (A. A) — Belçika Kralı buraya gelmiştir. Tamirat işinin pürüzleri Paris, 3 (A.A) — Maten gazetesi yazıyor Bizzat hükümetlerin. tesbic etmeleri lâzım gelen rakamları mü tehassısların tesbit etmeleri #ön de- rece miişkül olacakur. İinsen aleyh ik! vaziyet arasındaki boşluğu dol- durmak mesuliyetini diplomatların der'uhte etmeleri manaki olur. Komünistin tevkifi Paris, 2 (A.A) — Nazırlar mec- isi içtimamın bitammnda bir gazete birine beyanana bulunan M. 'Tardicu meb'us Dorioe ile belediye müşavirlerinden Garheyr ve Yolinin ihiiyaten tevkif edilmelerinin. tama- men kanunt olduğunu söylemişdir. ilmek kilima şummsemz Mövne yandim Lehlere karşı infial Berlin. 2 (A.A.) — Mosko- vadan bildiriliyor: Leh hey'eti- nin Cenevre Ihzari tahdidi tes» HMhat komisyonundaki battı ha- reketinin o resmi (o mahlellerde yapmış olduğu nahoş iotibaları kaydeden güzeteler Switalskki hükümetinin Rusyaya di bir harici siyaset takip etmek suretiyle mevklini tahkim etmeğe çalışmakta olduğunu yazmakla ve müstakbel Rus -Leh müna- sebâtı hakkında bedbin bulun- maktadır. Ğ —— Bir reis hasta Cenevre, 2 ( A.A. ) — 'Tahtdi teslihat ibzari könleransı reisi M. Loudon üç günden beri şiddetli bir gripten mustarip balunmisktadır. Avusturya kabinesi Viyana, 8 (AA) — M. Siresru. vitzin riyaseti altıda bir kabinenin muhakkak © nazariyle bakılmaktadır. l bancıların elinde: dili ile konuşulan dil bir birin- den ayrı şeylerdi. Mogollar Avrupa ile olan mü nasebetlerinde mektuplarını kâ- tiplerine yazdırırlardı. Bu kâtip yi messili olduğu kaydedilir. Bun- .dansonra da bütün dünyayı hük mü altında tuttuğu, bütüni sanların Hakanı olduğu zikre- dilirdi. Her halde Mogol kelimesini kullanmazlardı. Meşhur seyyah Marko Polo Asya seyahatında Avrupaya yalnız Tatar ve Tar- tarikelimelerini getirmiştir. Mo gol tabirini kullanmıyor. Bundan başka bizce malüm lar da Tatar kelimesini kullan- en eveldir. Ta R Anadoluda pirinç ziraat Gelen mütehassıs pirinç yeliştirenler€ başka bir usul gösterdi Ankara, 3 (V sist buradaki tetk kikat iki cepheden “yapılacaktır. ye zer'iyar yapılarak küçük mikyasca e Mürehassıs Beypazarındaki tetkikatı esnasında o civardaki çif bâzı tavsiyelerde bulunmuştur. Bu tavsiyeler. bilhassa tohumun ekilmeyip fide halinde yetişirdikte m sonra Tosya pirinç mıntakalarına ve cenup. yil ktir, SPOR Dün yapılan maçlar | Galatasaray - Vefa, Beyhof Beşiktas berabere kaldılaf Dün Taksim Stadyommunda | yapılan üç mühim lik maçı umu- miyetle Fenerbahçenin ekmeğine yağ sürer neticeler verdi: Beşiktaş: 1 — Reykozl Filhekikâ Gulatesarayin Vefa ile, Reşiktaşın Beykozla berabere kalması Fenerbahçenin Vaziy iş viye emi. Bü şekilde Fener ikinciliği daha fazla tabti emniyete almış oldu. Diğer taraltan da Fener Galatasaray mağlup edebilirse her ikincinin pvanı müsavi olacaktır ki bu suretle Ga- İsta sarayın hiç bir engelsiz olması saya düşmüş olmaktadır. Filvuki Fenerin bundan sonra Beşiktaş. ve. Vefa ile karşılaşması ve bunlardan birile berabere kalma- sı bile Galatasıraşım lehine ise de Galatasarayın senelerden beri mu- hafaza ettiği şampiyonluğu tehlikeye düşürmemesi için Feneri yenmek lâzım gelir, sa Galatasaray. “Vefa maçı ezici bir sicak alanda başladı, Galatasaray geçen Beykoz maçında yaptıkları beş Sayının tesirile olacak ki zaif bİr müdafaa ile meydana çıktı. Hulbaki pas mes'elesinin ince trafları besap edilerek ilk devrede de berabere ka» liman Vefanın karşısına daha kuvvet Hi bir şekilde çıkılması Jizımdı. Muhaçim hattı da oyun itibarile müdafaının zafile tekabet edince Vefanın canlı ve daha çuurlu öyunu meydana çıkı: İki devrelik mütemadi bir çabulama neticesinde iki taraf ta sayı yapmağa muvaffak olamadılar, Mamafih Vefa çok faik ve cemiz oyun oynadı ve galibiyeti tamamile hak etmiş olmasına — Hakömin mütesd- dit penaltıları görmemesi bu hesaba dahil değildir — rağmen böyle bir netice almadı: Galatktaraydı Rasim ile Burhan ve bir az da Mihattan mandası çok İena oynadılar öyün culardan bir çoku yorgun”ve durgun bir Kalde idiler. *.* Feher - Silleymaniye maçında umumiyetle Fenerliler hakim oynadılar, Esasen Süleymaniye nin Fener karşısında bir şey yapabileceği #mit edilmiyordu. Mamafi ayni zamanda Süley maniyenin Fenere gol yapabile- ceği de hesap edilmiyordi Halbuki devre 2-1 Fene- rin lehine meticelendi. İkinci devrede Fenerin biri penaltıdan olmak üzre yaptığı 4 sayıya İkilâtı Mogol ordusunun önünde! bu merilekete girmiş olması bu hususta sebep olarak zikredili- yor. Ruslarla temas neticesi 0-| larak ta Avrupalılar da bu keli- meyi anlamışlardır. Çine verilen Hatay ismi de o zaman ögrenik- miştir, Hülâsa Mogollarm emri altın! da oradan oraya giden, hücüm eden göçebelere Tatar deniyor- di Tetkikat yapı m bitirerek Burs Bursa ziraat mektebinde kimyevt gübre kullanılmak i için. pirinç uu Bursadaki yerlerin , te miş bir tecrübe ameliyesi “yapn cara Mütee gifi | doğrudan © doğruya n sonra ekilmesidir. Süleymaniye 1 sayı ile bele etti, Feter muhacimlerinin sir oyununa mukabil, maniyenin dört akıyda Mİ yapması, Süleymaniye , cimleri lehine, Fener müdâf aleyhine kaydedilecek bİf tadır, Beşiktaş.Beykoz maçı, DÜ i devrenin son iki * kalık kısmında, dünkü mifÜ.) en hararetlisi oldu. Oyu devrede mütevazin, ikinci re başinda. Beşiktaş ve Beykoz lehine cereyan etti tarafta gayretli O Ikinci devrede tarafeynin ları birer sayı ile maç b€ neticelendi. ... i Boks maçlar! Dün * Galütasaray jimnastik salonunda mekt şampiyona maçları Yi Neticeler:; Horozsiklet: Nuri (12 Tüysiklete Sezai Çi) Hafif siklet Melih Çİ Çağ i Ortu sıklet Şükrü (27 ©. Yarım ağır: . Selman 0 #0 mal (2) Ağır: Selman (1) Hik Müsabakalardan s0n48 ve ikincilere mâdalyalaf seir, 3 gi 5) # im, Se ei Harp borçları Londra, 2 (A.A) yi kamarasında ( muhs' dan Lore Birkenhend Sf) uzun uzadiya borçls” “of sinden bühsetmiş VE 08. sipleri tamamen vip etmekle olduğö"” “Zİ ©) tir. . Temirin ecdadı olan Barla o- şim: ymağının ilk Tatarlara bir miü- nasebeti olmadığı anlaşılıyor. Barla kabilesini biz eski Türk- lerden sayıyoruz. Fakat bunla- ra Tatar demekten daha muvğ- fık bir tabir de göremiyoruz. dir. Tarihçi Şerefeddin bu kelimeyi kullanıyor. Ebülğazi de böyle diyor. Diğer Arap ve Acem mü ellifleri ise bunlar hakkında Ta tar ve Türk kelimelerini ayni su | #8 e A