1 Nisan 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Pazartesi 1 Nisan 929 nbul, Telgraf adresi: İstanbul, Milliyet Genete ve marbacya oit hasuslar Hüddeti ı eçe N n z; SEYTUN DALI VE ıuı.ıç'* Harbiumumli hiç değilse insan- —Üfa harpten nelret etmeği öğretti: bü badire biteli onbir. yıl | Gldu; bütün devlet, siyaset ve ür adamları. milletler, zümre hatta & , peşinde koşan ? bile hep bunun yeniden vu kuunü imkânsız &ayıp b Râyredle k çareleri | makla uğraşıyorlar. Bu | i asıl harp | tgini olan Udatmak &n nevi Rlakki ermek fa layıp ha Olur. Bununla beraber, sulh yo- | “inda şimdiye kadar atılan adım- | N kızalığına ve kısirlığına ba lscak olursa bu umumt — sülh Greyanının pek de şiddetli ve taretli olmadığına hükmetmek üimyelir. Bir zamanlar Vilsonun Ortaya Müğı o İnsaniyetperveranc naza- Tyelerin şiyaset adamları elinde Tetil kepize Voruz, Ondan Tövanlar altında, mühtelif vakir 'de öne sürülen tahdidi teslihat Teklillerinin — devleler — arasında Ttal içinden çıkılmaz bir dedi- b bodu hatini aldığını âa biliyoruz İdealistlerinin emellerimin ta- B b icr maği ölan Ve hürbisamı TÜfelükerinden sonra bile dünyanın ünde halâ Demoklesin kılıcını Ai tutan mükadderatın nevi ve ti nedir? Bu her halde Getlerlerin doymak — bilmeyen Ö odao; böyük. cinazün: ve hm* çarpışıp Öğinden, ber hudüdün arka M kaynayan milliy&iperverlik DU — batrlı sonra — muhtelif ticaretin sürtü- fatından doğma sebeplerden Söolmasa gerektir. Âterikada çıkan aile mecmma: M birinde sabık reisiçumhür oŞ Kulicin 1 nahsini ok ğ“!— “Bir hükümetin dik vazi- © Dizamı muhafaza etmektir.. lesi ile başlıya kalede ee devlet reisi bize - sil Ti Ve gittikçe —daha M'hnıınıvı neden zarur! oldu Bünu Hhirl anlatıyor. Memleketimizin, imizin içinde polisten, jan :"'hîılıı vazgeçebilir. misiniz ? İ Asla, değilmi? Çünkü o sizi n mselerin her dakika muh tecavüzünden — koruyor, malınızın üstünde bir ücleği gibi - kanatlarını Bek ) dürüyor kı:»ğî" ordular, döğrü ” ESMller, agızlarını göklere AÇan toplarda — size bu ni U Börmektedir” sizin malı Sünmazı Vüzlere h sektedir. _ımıı. Sahınız, SYnet a Rereni, Va İşte, deni; dışardan — gelecek rşı muhafaza et içindir ki M.Kuliç Sihdg çe GAddelerin kalabalığı ara Tei şıülı— neferinin kaskındaki İstirj, R';runcr nasıl bir kalp a » düyara imiş “Ddazı ı iş larındi, Üstleri deniz kenar- STüneşin dolasırken batan ""'"me Razıllığı üstünde Yördüre harp gemilerini | ıqı,,.h.'; Öyle bir vicdan | Bu Haa düyarmış . denhiç bir € DİZ kendiliğimiz- TÜz; tamaı ç lime ilâve etmiyo- | İnsan bi Mİyle aslına mutabıktır. Tikahı YaçaMleyi ökurken Ame- bir his nkhinitn adeta — şairane baykel ılı.ınnı alan hnıblıılldlne Yorda :"xw:lkmr kendini alamı- S? kendi m'._:[':!n_bıı..ı- - | S ve kudret | r!cdrıkın Dünye | Çok müllerlerin bu ün hatta yüzde bi ,,L. | Bini hatırlayıp insa- deni kadderati' hakkında ETİn endişelere düştüğü de İyetin bazi oli Yakup Kadri ler 10 kurasrur. Örlen evrak gert serilmez. | yası yerine devlet müddel Mardin met'asa İdarehane: Ankara caddesi, J4 100 Telefon unmaraları: İstanbal, 3911 — 8012 için müdüriyele mürecani edumeldir 8918 n I, Edumr” Müilliyet Maaaerrdrü Sülmü mmekb'uamad NU EEREU'E 4neti. Sene /F 1126 | Abone ve Ilan li Gazetemizde çikaa yazıların hukuku mahfu: Abone ça &a Gnci Sahifede San'imt KUz l ür Dan fesi B u « 30 « 280 00 4 KK careaşteni” Hükümet ondört milyon İsviçre frangı istiyor Haydarpaşa infilâkı Hükümet sigorta şirketlerin- den 14,000,000 Isviçre frangı tazminat istemektedir Kumpanyaların müruru zaman iddiaları doğru değildir. Hükümet meseleyi ehemmiyetle takip etmektedir Huher aldığımıza göre hükümet, bazı mühim ccnebi sigorta şirketlerinden 14 milyon İsviçre irangı meta- lipte bulunmuştur. Mesele şudur: E Anadolu hattının sigortası Anadolu demir yolunun garına ait mebani ile tesisatı Hilmana alt tesisatı 913 senesi martının 2linci günü Iki poliça ile bazı cenebi sigorta şirketlerine sigorta edil- miştir. Bu kumpanyalar şunlardır: Helvetla, Avchen, Munleh, Allianz, Nordentsel, Assicuraziyoni Cenerali , Baloise Hamburg Bremen, Revntone Adrtatica, Natlonal de Stettin kumpanyaları. İşte bu kumpanyalara edilen sigorta bedeli yekünu GO, 305,378 frânktır . 917 senesi eylâlunün Ginci günü akşamı saat dörtte sırf bir kaza eseri olarak çıkan yangın sıgortalı mebani ve mevadı salreden bir kısmımı tahrip etmiştir. Bu ziyanın yeküan 14,000,000 frank raddesindedir. iyorlar : bu zayiatın Icabatını tanlmaktan İmtina et- mişler, bunu Tanımamışlardır. Bunun üzerine Anadolu demir yollar kumpanyası Ticarctibahriye mahkemesine müracaat etmiştir. Kumpanyalar bunun üzerine bunu tanımamak İçin İleri sürdükleri noktaları mahkemeye bildirdiler. Bu noktalar şunlardır: Ne iddia ediyorlar? 1— Bu yangın duaşman tarafından yapılmıştır. Şu takdivde hali harplen mütevellit bir zaya Rarşısında bulunulmaktadır. 3 — Hali harp hasebile zıya ihtimalâtı da artmıştır. 3 — Sigorta kumpanyalarına silolardan birinde 44 |varil nitrotoluol denilen infilak edici madde bulunduğu bildirilmemiştir. Şimendifer kumpanyası ne dluoi- N Bvra karsı Anadolu demir yolları kumpanyası şu kestirme cevabı vermiştir. 1 — Yangısın sebebi kaza eseridir ; 2 — Hali harp dolayısile zıya ihtimalâtının artması ise bu kumpanyalar ile 20 teşrinlevel 917 de yapılmış müzeyyel bir mu- kavele İle halledilmiştir. Anadolu demir yolları kumpanyası bunun için de sigorta kumpanyalarına bir fazla bedel vermiştir. ki bu mıktar 14,429,650 İsviçre frangıdır. 3 — Nitrotoluol denilen Infilak maddesi ise ağır bir. maddei kimyeviyedir ve ziyansızdır. Bu ancak diğer mevadın kanıştırıl- ması ile Infilak edebilir. . Mahkeme kararını verirken ahkeme bu süretle İki tarafı dinledikten sonra kararını ver- mek Üzre bulünüyordu. Fakat bu sırada mütareke olmuş , | davanın görülmesi de kalmıştı. Lâkin bu fasıla esnasında sigorta kumpaayaları, demir yolu kumpanyasının Berlindeki müdürleri nezdinde teşebbüsatta bulunarak bu meseleyi muslihane bir surette halletmek için uğrasmışlardır. Nihayet 3,000,000 altın mark tazmi- nat için tahriri teklifler de vakl olmuştur Bu sefer de ne diyorlar Dtvanın tekrar görülmesine Yeniden başlanmak üzre bulundü- ğunu anlayan sigorta kumpanyaları bu sefer de müruru zaman vaki olduğunu ileri sürmüşlerdir. Lâkin bu iddla 15 sene den ibaret kanual müruru zaman değildir. Poliçalarda yazılı oları 5 senelik müruru zamanı ileri sürüyor- lar. Burada bu meselenin hukuk! cihetleri hakkında münukaşata girişmek fikrinde değiliz. Lâkin poliçalarda zikredilen 5 senelik müruüru zamanın burada kabul edilmiyeceği şüphesizdir. Türk hükümeti istisnat ahvali daima nazarı dik- kate alarak mesela İzmir ve Adana yangınlarında kumpanyaları mesuliyetten azade görmüşlür. Halbuki bahsettiğimiz sigorta Rkumpanyaları İse mevhum bir mürurü zaman istisnasından isltifade etmelerine mahal görülmemektedir. Bülâsa Haydarpaşa infilakı meselesi bu suretle he- | nüz muallakla demektir. Hükümet ve kupanya: PFstat malümdür ki Türkiye cumhüriyet hükümeti ile Anadolu demir yolları kumanyası arasında aktedilen İrllaf mucibince kumpanoya, sigorta şirketleri aleyhindeki hareketine müteallik hak | larını da hühümete devretmiştir. Bu takdirde demiryolu kumpat- ak kalmı olmaktadır. Sigorta kumpanyalarımın tediye etmeleri İcap eden para doğrü- dan doğruya Hazineye alttlı faaliyeti ve fikri taklbi We sigorta kumpanyalarının da nihayet bu gibi çürük Iddlaların kendilerini taahhütlerden kurtarmıyacağını anlamaları beklenmektedir. Yeîi__ bütçe Bütçe encümeni reisi Şakir B_ in beyanatı Bütçede geçen - seneye nazaran 12 milyon liralık fazla var Büyük Millet Meclisi bütçe encümeni reisi Takir bey dür şehrimize gel miştir. — Şakir | Bey on güne kadar müza- | keresine - baç- lanacak - yenl bütçe hakkın- da dün bir muharririmize demiştir ki: tecaviz olan bütçede, ge- çen — seneye ı nispelle mev- ikir. Bey eut D1 milyon lalık va- rıdatın tabit ipkişafından ileri yelmektedir. lâyıha meclise geldiği za- man bütçeden ayrı ve müstakti olarak müzakere — edllecektir. Yeni — bütçe bilhassa Iktisat, Sihhiye ve Maarif işleri tahsi- satı tezyit edilmiştir. İNTİHAP HAKKI Kadın Birliği Ayrupadan getirttiği nizamnâmeleri tatbike başladı Kadın birliği idare hey'eti dün Latife Bel'$ Hasımu riya- setinde topları- mıştır. Bu. İç- timada, kadın- darın — intihap Hakkını istih- sal etmek üz- re Avrupadan getirilen — n zamnameler tetkik edilmiş ve bu hususta Tüzımgelen âtife Bekir H. — şebblsatta bu- dunülması — tekarrür. etmiştir. Birlik reişi Latife Bekir Hanım, bu bapta isticale lüzüum olma- dığımı ve ancak gelecek intihap İçin Iştirak mevzubahsolacağını söylemiştir. Birlik binasında vilâyetler- den gelen nümunelerle yerli mallara dair bir sergi açmak üzere hazırlık yapılınaktadır. Birlik âzaları yerli kumaşları giymeğe karar vermişlerdir. T TÜi Te eei Son söz mü? Ziraat bankası gayrı mübadillere kredi açamaz Ziraat bankası Umumi Müdürü Şiikrti bey dün Ankarı Şehirimize gelmiştir. Ştkrü bdey, gayri müba dillerin , avans —olarak — para almak üzre vükubulan müra: caatları hakkında : “Ziraat banhasının bu tarzda kredi açması müm- kün değildir. ,, demiştir. BUGÜN 2 inci sahifemizde : - Rusyarlagiltere bansıyor. mat Son haberler Tarib) tetikamız Temirlerik 3 üncü sahifemizde Buanbulda at yarışları 2— Mücevher hırsyı mahkâm oldu. 4üncü Sahifemizde: 1— Hava rapota mliye Veklli Saracoğlu Şükrü beyin | İlasına mecbur oldukları | | |bulünduğü 001 dakika Türkiye- Fran sa münasebatı Hariçi vaziyetimiz gayet kuvvetli ve berraktır Fransa ile ceryan eden müzakerat cenup şimendüferine | |de temas etmektedir relakatında bir heyel e Cenevreye gitmekletir. Ardetle M Müsaliniye iadeyi ziyaret Gdleceklir Ankara, 81 (Milliyet) — Evelce de bildirdiğim veçhile harici siyasetimizin hayva- sında hiç bir gayri tabiilik yoktur. — Ankara, — ortaya atılan bedhahane şayıalı şaşmakta, muslihane mesa- İsine devam etmektedir. ünlerde harteiye veki- ilmizle Fransa sefiri ara- sında sık sık temaslar olu- yor. Bu temaslar hudul meselesinden başka Adana Kariciye vekil bulmaktadır. Bu hat şimdi bir Fransız işletme şirke- tinin elindedir. $ Fransız sefiri K. deşamıbron Türkiye mevcut muahede- lerin tespit eylediği ahkâm d hilinde bu hattın vaziyetini tes- pit etmek İstiyor . Hükümetin Anadoölu hattına alt iştira hak- kanı kullandığı ve bunun hak- kında meclisten çıkardığı kanumnu tatbik mecburiyetinde bulunduğu malümdür. Haber uldığıma göre Fransu Türkiyenin bu hakkını esascn tamımaktadır . Fakat bu hattın muay- yen müddetle kendisine dcar - edilmesini ya bir Türk-PFransız şirketi teşkil edilerek muvakkaten ona devrini teklif etmekledir. Vakın bu teklif, Fransa nok- tal nazarından mühik - olabilir. Ancak Türk devletinin ötedenberi tatbik etiği şimendüler siyase- | tinin pronsiplerine tevafuk etme- | mektedir. Banunla beraber tek- | ltimizde mevcut abdi ahkâm ve Fransanın menafli aleyhine bir nokta mevcut olmadığı İ Paris — mabafllince — hüsnü te ime he yoktur. Öb a aaiz Gzelirinin. Pürleten talimat şimdiye kadar gelmiş olacaktır. Onun — için Fransa ile olan (htilaflı nokta- darımızdan cn mühimmi — olan şimendüfer İşinin müsbet bir eklide — hallolunacağını — ümlt edebiliriz. Şüphe yok ki böyle bir netice hallini, binaenâleyh Frans: olan siyasi, İktisadi münâsebati- mızın dâha çâbük bir Ssurette inkişafımı teshil edecektir. Tevfik Rüştü beyin hareketi | Ankara 31 (Milliyei) | ciye veklil nisan haftasında Ce- | nevreyo hareket edecektir.Riya- setlcumhur kâtibi umumisi Tev- fik bey, asköri murahhasCevat paşa, Slirt meb'usu Mahmüt bey kendisine refakat edecektir. Hey'etimiz. avdette Romaya uğrayacaktır . Bu seyalat ladel ziyaret mahiyetindedir , n Mersin hatlfı etrafında vuku | hudut meselesinlu daha sühuletle | Hari- | NEREYE KADAR Üsküdartramvayının temdidi | Di |Bu sene hat fakülteye |kadar temdit edilecek- ir,Kadıköye de otobüs | işletilecek Üsküdar-Kad köy - tramvay şirketinin Kadı- köy hattı şebe: kesine nit şart- namesi Devlet Şurasında tet- kik edilmekte- dir. Şartnamı —küktan sonca şirket İaaliye <ai tevsi ede- cektir. Mama fih bu sene ha - ttıin kadıköyüne kadar temeldine imkân -görülmediğinden yalnız iki hat yapılacaktır. Bunlardan biri Üsküdardan Doğancılar tarikile Fakülteye gelecek, diğeri de Bağlar başın- dan Karaca Ahmede kadar ufak bir hat olacak ve bu İki hat Fakülte birleşecek- tir . Şirket, Hükümet nezdinde yeni bir teşebbüste daha bu- Yanmuş hututu İmtiyaziyesi da- hilinde otobüs işletme İmtiyazı- M istemiştir. Bu imtiyaz alındıktan sonra şimdilik - Kadıköy, Moda gibi uzak yerlere tramvay yapıla- mayacağından buralar otobüs işletilecektir. Tramvay yolcuları tek biletle aktarma suretiyle otobüslerle seyahat edecekler- dir. Vani Üsküdardan kalkan bir, yolcu bir bilet alacak ve Modaya kader ayui — biletle otobüsede — binmek — suretiyle gidecektir. | Alâkadarların verdiği ma- ifinata göre yeni hatlar ya- yapıldıktan ve otobüsler işle- meğe — başladıktan sonra — şir- ketin günde 200 Hrâ hâsılât temin edeceği Mmuhükkaktır. Sıhhi müesseseler Refik Beyin teftişi Sıhhiye Vekili Refik Bey, dün — Etiz hastahanesini ziyaret etmiş- tir. Refik bey | bu ziyaretin- den memnu- niyetle bah- ğ setmiştir. Refik Bey, ı imdadı. sıhhi tayyareleri Rejik öez — mübayaa edi- leceği hakkındaki — habe- rin doğru olmadığını beyan etmiştir. — Kendisi — bugün Sıhhiye Müdürlüğüne gele- cek müteakıben bazı Sıhhi müesseseleri — teftiş — ede- cektir. Etibba — muhadenet ve taavün cemiyetl tarafından Relik Bey şerefine Türk- ocağında çarşamba günü önyedi büçükta bir. çay ziyafeti verilecektir. Baro inlihabı Fırkanın tespit ettiği nem- zetler kimlerdir Baroda yapılacak 1 ve 2 kinci reislikleri ile idare hey'eti azalığı &b için Cumhuriyet halk fırkasında, fırkaya — mensup avü- katlar toplanmışlardır. Bü toplanmada fırkanın nam- rini tespit için intibap yapıl | mıştr. Bü İntihabın neticesi tespit Söylendiğine göre ile azalik. uştar Di ve 2 kinci reislik lar için Tey a sında. Emin Halil — Harni, | Esat Mifihil: y mafi kar'i liste ve « kim olduğu hakkında alakâdarla ketum davranıyorlar, 'İlmi ıstılahlar (C) h;-f;;e all ıstı- lahlar Ankaraya gönderildi Ankaradan yeni 2,000 fiş geldi Darüliünundaki n komisyonu dün toplanarak *C, harfinin muhtevi bu - lunduğu — fiş lerin — karşı lıkları olan ilmi ve fenni sözler tetkik edilmiş ve kati Şekilleri hazırla- narak dilercümenine gönderilmiştir . — dün de (2000) kadar — yeni fiş gel- miştir. Bu meyanda “*B, fişleri de — bulunmaktadır. Fakültelerdeki tali komls- yonlar “D, harfine müteallik sözleri de bitirmek üzeredir. Komisyona Orman mektebi rektörü Neş'et B.de iştirak etmiştir. Merkez komisyo- Neş'et Ömer Bey nunun — çarşamba — günkü içtimamda “D, harfi de Intaç olunacaktır. Darülfünun —divani salı günü toplanacaktır. Bu içti- mada, hukuku düvel mü- derrisliğinden — Istifa eden Cemlil Beyin yerine hukuku esasiye müderrisi Ahmet Reşit Beyin getirilmesi me- selesi de tezekkür oluna- caktır. Merak, alâka ve heyecan Talebe okuyucu: larımız. sormakta devam ediyorlar : Müsabakamız ne günü başlıyacak?. Haftanın en mühim ha- berini seçme müsabakası- nın başlıyacağı günü ay- rıca ilân edeceğiz. Siz şimdiden kendinizi, haradisleri Dşeçmiye alışınmız | M memleket — işlerindeki ald! y için hazırladığımız bu müsabaka- Mea şartları 2inti sahifemizdedir. —— ektepliler için, anların —