26 Şubat 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

D ll K zi 2 İstanbul, b Ganele ve matbacya olt hu Müddeti y eçenmusholar 10 Rumanyanın iktisadi siyaseti ——— .—— Manin kabinesi iktidar mevkiine geldiği günden beri Rumanyada ge- rek siyasi ve gerek — iktisadi istikrar noktai nazarından hayli terakki görül mektedir. Bratiano” biraderlerin hükü- Salı Telgraf adresi: İstanbul, Milliyet Nushası 6 İKumruştur 26 Şubat 920 - İdarehan& WM Ankara caddesi, W — 100 Telefon numaraları: İstanbul, 8911 3912 — 3918 suslar İçin kurustur. Gelen nmı ıırı “perilmez. Alüllıyet r MBaşmnnlarerrüriü Silrt meb'uacsuür NEABENEU'E a A ve nıı ücretleri | | | Gızeteıiıdo çikân yazıların bukuku mıhfnıdnr Abone rı Türkiye mın « 2700 « Nu.lıı.-ı LA Kııı'ııç İlan tarifesi Önel Sahifede Santiml İSMET PAŞA HAZRETLERİNİN VE TEVFİK RÜŞTÜ BEYIN AVRUPA MATBUATINA MÜHİM BEYANATI meti eski Rumanya - politikacılarının dar zihniyetli siyasetini devam ettir- mekte ısrar eyledikçe sarpa sarmıştır. Nihayet zamanın ve yeni hayat şart- Tarının yıprattığı bu hükümet yerini yeni kuvvetlere, yeniceryanlara terketmek — mecburiyetinde — kaldı. Bidayeten Bükreşin gözünü korkutan yeni Rumanyalı Manin, birdenbire çok büyüyen Rumanyanmm dertlerini tedavi edebilecek mahir bir devlet adamı olduğunu u.ı.ıau ılc gnsıermegc Başladı, Manin hükümeti - ittifakar yakın bir ekseriyetle mevkiini Sağlamlaş- tırdıktân sönra Rumanyanin dahili siyaset itibarile vaziyetini islâha ça- Artık kırallık meselesinden bahs edilmez oldu. Eski ve yeni-Ruman- yahlar arasındaki rakabet ortadan kalktı, Ekaliyetler meselesi daha liberal bir zihniyetle muamele gör- meğe başladı. Dahilt vaziyette hasil olan. bü sükün Rumanyanın harici vaziyetine de tesir yapmaktan hali kalmadı. Yeni hükümet esasen Ru- manyanın coğrafi — vaziyeti ile , hu- dütlarımı tespit eden- sulh-mwahede- lerinin icap cttiği vaziyeti tamamen benimsemişti. “Cıkan her - fırsattan istifade ederek Onu takviyeye çalıştı. Son günlerde Moskovada imzalanan Litwinol Protokolu, Besarabya me- selesi dolayısıyla haylı müşkül olan Rus-Rumen- münasebatını bir- derece tavzih, ederek Rumanyanm beyhel: milel mevkiini -dâha kimütelendirdi. Yeni Rumen hükümeti siyasi is- tikrarı temin ettikten senra memle- ketin iktisadiyatını yükseltecek ted- birlere | geçmiştir. - Bu. tedbirler- ara; ——— .40 —— — 20 SATIR YAZI YAZDIRILACAK, MÜNTAHAP Millet mekteplerine devam etmiyenler. hak- MİLLET. MEKTEPLERIN DE İMTİHAN — ... - İmtihanlar Mart iptidasında yirmi dört saat zarfında bitirilecek! -PARÇALAR OKUTTURULACAKTIR “kında hükümetin emirlerine itaatsızlık cürmüyle takibat yapılacaktır 300,000 müdavim 2550 dershane var' sında n “ mühim , çolanı, » şüpl . paranın- istikrarını temin: eylemekti. Eski hükümetin de başarmak için oğraştığı bu. meseleyi. Manin” kabi- nesi - muyaklakıyetle bitirdi. İktisadi hayatın temelini teşkil Seden müba- dele yvasıtasının;. istikrarından ;enu' takip ol k ti iktisadi «ntesbiti mcvznbâîwgmıga bış’ladı. Geçenlerde" para istikrarı kanununun kabülünü Mmüteakip Rumanya ticaret ve sanayi Nazımınm yapüği Beyanat- " , tan bi Siyasetim “azimet * noktasını temyiz etmek kabildir. — ,İkisadi sizaset sa' asında umümi- yetle iki fikir ve ceryan yardır; biri beynelmilel iktisadi rabıta ve zaruret- Teti nazarı Yabara Valmıyarak, memi- leket tam iktisadi bir vahdet teşkil , ediyormuş (gibi. harici düşünmiyen ânhisarcı ve kapalı bir siyaser, diğeri de medeniyet hayatının şekli hazırında bilhassa iktisadi münasebetler noktai nazarından beynelmilel — müşareket ye tesanüt mevcut olduğunu düşü- nerek bundau azami istilade — çare-; “JTerini arıyan geniş ve itilafcı siyaset.! Cihân harbından sonra bütün Avrupa |" * memleketlerinde birinci siyaset hüküm |" sürmeğe başlamışt. Rumanya da bu ceryandan kurtulamayarak — mali ve ıku—.ıdı kanunlarını ona göre lmıımw etmişti. Deylet emyal ve emlakinin| |© istismarına mıdınlerın ışluılmesme su. (küvyvetlerine ait kanunlar bu meyandadır., Rumanya, maddi, ve manevi ec- nebi sermayesine muhtaç. , olmadan | kendi başına memleketin: bütün İkti- sadi. faaliyetini. -yükseltemiyeceğini tecrübe neticesinde, anlıyacak. ikinci du:” Şimdi, *"1024 “tarihinde - birişci siyastte- göre l yapılmış olan iktisadi kanunların - ikinci - siyasete- tevfikan tadillerine; , girişti., — Bundan - istihdaf edilen en birinci gaye, ecnebi serma- yesinin de, memlcket dahilinde tama- milc yerli sermaye — gibi” müamle görmesini ve hııng,ten gelecek para, Ve töknik «kın verleri" ile-memleketin söryet menbalarının bir an evel işle- tilmesini temin eylemektedir. Rumanyada devlete ait emval ve - emlakin kiymeti bir milyar 250 milyon dolar tahmiri - olünmâktadır , Bunların iktisadi Kaidelere göre sür “atla - istismârindan - beklenilen ' neti- celer Manin -Kubinesi için yeni si- yaseti iktisadiyesinde başlıca müşev- vik olmuştat <- 05» : Bu meselelerde asıl hılukzı şudür? İktisadi siyaset denilen mefhum da zami- na ve milletlerin mütekabil vaziyetlerine göre xehavwl ve, tekâmüle, tabidir . İş, tabii muayyen ve bir zaman ve vaziyet için en Mmünasip olan siyâSseti takip edebilmektir » Bakahım Mâanin Kabincsl bunda muvalfak olacak ı? n Zeki Mesut i K " BAA SAai HER Ati < emirlerine itaatsızlık maddesi, mucibince tecziye edileceklerdir. »! Maarift;müdüriyeti umlmıııde:ilı aylık-tahsil devresini takip “eden T uyrılmı parçanın' okunmasından! ibaret olup muvâjfak olanlara, devam Momleketlmlzln 'her taraftında Mille mek- teplerine alâka ve rağbet artmaktadır. İstanbul Maarif eminliği mıntakasında açılan dershanelere okuma ve yazma öğronmok için kaydedilenler (300.000)kaılaı-dır. Tz Tan Bü meyanda yalnız İstanbul ve mülhakatında (108,367) ye baliğ olan müdavim!er ilçin (2,550)) dershıne küşat edilmiğştir. Ş b Bunların yarısına yıkııı mlkfınmj kadınlır teşkll etmektedir. | | Müdavimilerir yüzde ıltmışbeşl hiç okumık bumeyen- lere mahsus dört, diğerleri iki aylık “devreye Aaittir. Son bir 'ay içinde ekseriyetle havaların fena olması dolayisiyle devam edemiyenler yüzde yirmiye baliğ olmuş- sada şimdi devamsızlar azalmışlardır. * D da takibat endilerine, muallimleri tarafı ihtarat y vezabı- ta tebliğatına rağmen devam etmlyenierln isimlerini muhtevi cedveller, haklarında lâzim gelen takibatın icrası için Vilâyetteki Millet mektepleri idare meclisine gönderilmiştir. Bunlar, hükümetin Millet mekteplerine” akalliyet unsurları bilhassa kadınları -devam hususunda büyük bir alâka gösteriyorlar. İmtihanlara martta başlanıyor sında yapılacaktır. | gün zarfında. imtihanların yirmi dört saat içinde Bititilmesi lüzumu budiulmcktedlr » Maarif müdürü Haydat ey bir muharririmize demiştir. ki : : B İmtihan nası! yapılâcak ? H M, 'et mekteplerinde imtthün, 20 satır kadar, imlâ ve kaligrafi ile, ! 'höy'eli mümeyyizece bu” mekteplere mahsus kıraat kitabından ettikleri mekteplerde şehüdetnüameleri verilecektir. Bunun için 45 Iamış— lük putvesaz fötoğraf getirilmesi Tüzimdir . KEVvlerindeşokuma ve,yazma öğreneceklerini taahhüt etmiş olanlâr ve hennz kaydedilmeyip ;te, » bildiklerini iddia ı’deııler ikametgâhları yelvarındaki, mekteplere müracaatla imtihap olabileceklerdir. Diplomaların TEVZÜ ÇK merasime-lüzüm görülmemiştir. - seaaMam 20,000 KİŞİ İMTİHAN OLDU n _Harlçten eski Halk dershaııelerl de dahil olduğu halde, imtihana girip müvaffak olanlar (9.000) 1 kadın olmak üzre (20000) kişidir yapıldıktan —sonra " yeni tedrisat - için talebe kaydine başlanacak ve bayram ertçsl bunlarla; imtihandı kâfi elıllyetl olıııulığı anlaşıları eski müdavimlere ders göste- rllıııege mübaşeret ölünacaktır, Bir- sene zarfında İstamibul vilâyetinde okuma ve yazma" bilmiyenler pek. ihtiyarlar hariç olmak üzre yüzde ikiye - ineceği kanaatindeyiz. İlk tahsil devresi çok iyi olmuştur. Devam edenlerln hellîı öğrenmiştir. MİLLET MEKTEPLERİ BUTçEsı Mlllet mektepleri bütçesi (150,000) ıırısı ıııuıllinı ma- aşları (12,000) lirası müstahtemin, (80,000) - lirası mahrukat ve - sair mıırnilır olmak üzre (242,000) liradan "ibarettir.,, Millet - mektepleri verilecektir. Havalır dolayısile bir Iusım ıılebenlı'ı devamsızlığı uzerine dki aylık devrenin temdidi mevzubahs olmuşsa da muvafık görülmemiştir ğ Maarif dairesinde de imtihan için münavebe ile ilk tedrisat, mutettişlbrlnden mürekkep bir hey et Pızırtesı İki aylık devre imtihanları mualllmlerlnlıı “maaşları yakında 2 Aylık tahsil müddetini plurenlerln. imtihanları ıııın !pmlı-l — puru geri - CASUS KASIM Casus kimdir, ne yapmıştır? ——0150a—— MÜSTANTIK DÜN BÜ CASUSUN İSTİCVABINA BAŞLADI Ankara,25 ( Milliyet) — Ca- susluk töhmetile tevkif edilen | Tevfik oğlu -Kasım hakkında bu adamın hüviyetini meydana çıkarmıştır, — © Tevfik 319 teyvellittlüdür. Yan- yanın Ergiri sancağında doğm- uştur. Son zamanlara kadar Yavuz bandı d yord Luzika - gedikli — mektebinden mezun olan merkum 21 şubat 928 de malüliyeti dimagiyesim- den dolayı üçüncü sınıf gedikli zabiti iken tekavde sevkedil- miştir. Dünkü isticvap Cısııshılılı maznun Kasım vfik dün tevkifhane- den Adliyeye celbedilmiştir. Kasım ' dördüncü — müstantik Salih bey tarafından — isticvap edilmiştir. İstintak hakimi; Ka- sımı bir buçuk -saat isticvap etmiştir, Bu iştievap esnasında Kasıma planları nereden tedarik ettiği sorulmuştur. Kasım cürüm- de enterese olmadığını söyleye- rek: inkâr vadisine sapmakta ve gayri tabil: hareketlerle deli rolü yapmaktadır. Kadriye hanım tahkikatı - Ktdriye hanım ve rüfekası hakkıtdaki — tahkikata müstantik Nazım bey - devam | etmeğe başlamıştır. Nazım bey dün bazı şahitleri İstima ötmiİş- | tir. -© —Müstantik Hikmet beyin ra- hatsızlığı devâam ettiği için tah- H;liçıllavı*ızlaîrı | Bir havuzun kapağı yaptırılıyor Sadullah Beyin beyanatı —— 00—— Hıliçtekl havuzların Seyri Sefain devrinden sonra idarenin kendi- vapurlarını ha- vuzlatmasından hbususi — vapur kumpanyala- Fna sıra gel- © mediğinden şi- kâyet edulyor— du. Bü- hususia C Seyri - sefajn müdürü Sadul- lıh B, demiş- tir kl ş MHavuz- lırdın birisi- nin kapağı ol- — madığından is- SADULLAH BEY tifade edemiyoruı. Kapak. ya- pılıyor - yakında bu havuzdan da istifade edeceğiz. Şimdiye ka- dar, havuzlanacak hiç- bir va- edik, Bir lııvız yoktır ve Gelecek sene yakacık vnpu- ru sisteminde bir vapür İnşası- na başlayacağız. Tophane Aanbarlarını ikl ay- da Forda:teslim edeceğiz. . On- larla teslimden başka bir alâ- kamız yoktur. BUGÜN 2 inci sahifemizde : F 1— Müstakbel harpler nasıl olacak? 2— Atgandaki İngiliz setiri' çekildi. 3— Son haberler. 4— Tarihi tefrikamız Temirlenk 3-üncü sahifemizde: 1 İzmirdeki,çuval sui istimalk - 4üncü Sakifemizde: 1— Havı taporu - : 2— Fik a mutara — Yakıp Kadıi © 3—, Felek a— Kulak misatin — 5— Konlferanslar | 6— Lisan bahisleri — Roman, Hikâye, 6 ıııcl sılıllemlzde şimdiye kadar yapılan tahkikat || kikatla meşgül-olamamaktadır. J r aSi İSMET PAŞA HZ. Avrupa gazetelerine be- yanatta bulunmadılar —..e— Ankara, 25 (Milliyet) — İsmet paşa hazretlerinin. Avrupa gazetelerine be- yanatta bulunduğuna dalr neşriyat - üzerine tahki- katta bulundum . özroı- diğime göre başvekil paşa hz. ecnebi ve yerli gaze- telere boyunattı buluııma mışlardır . . zı:fl::;:& -BİRNAAŞ DAHA öldürdül- “KASİMPAŞADA (İŞSİZ. KALAN 'BİR BAHÇEVAN — KENDİSİNİ KÜYUYA ATARAK IN'IIHAR ı SEFTL ——— x Kasımpaşada - bir -bostah İşleten 45 yaşlarında Yanyalı “kendini” | Hüseyin - Salim: evelki . gün evden çıkinış ve bir, daha avdet - etmemiştir; .Bundan telâşa “düşen -ailesi >polisi haberdaâr etmiş ve zabıtaca ılan: taharriyat neticesit- Telsiz telefon Hükümet şirkete 40,000 lira veriyor Mukavele de şirket lehine tadil ediliyor Telsiz Telefon — Şirketi 'de Hüseyinin * cesedi kendi bostanının kuyusun da bu- | luıımııştur. Cesedin muıyeneslnde üzerinde bir cebir ve darp alâmeti görülmediğinden definine ruhsat verilmiştir. Hüşeyin efendinin intiharına .sebep son zamanlarda İşsiz mali vaziyetini kuvvetlendirmek için, Ankarada fevkalâde ola- rak içtima eden hey'eti umum!- yede bulunan, mezkür şirket müdürü Hamdi bey Ankaradan şehrimize avdet , tmiştir. Dün Hamdi Bey MiT kehdisi-ile görüşen bir muhar- tirimize Hamidi bey şu mılnııtı vermiştir : “—Ankarada tnplınıın umumi hey't vaziyeti eyice tetkik etmiş Ve Undl r ik temini suretile şiretin vaziye- tini Islâh - edebileceğine karaâar vermiştir. Bunun üzerine hükü- metimize - müracaat. edilmiş ve muzahereti istenmiştir . Nihayet hükümet şirketin idamesini mü- | vafık. a) o yardıma ' karar vermişdr . Hükümet. şir- - kötE 40,000 lira” vermeği kabul | “eimiştir . Fakat bu para atıcak - Haziranda alınabilecektir . © | zamana kadar şirket kendisini - idare ve idame eyliyecektir. İ Eski: mukavelenamenin. bazı 'îmuddeleriııln tadiline de hükü- / met râzı-olmüştür . Evelce şir. 'ket ı)ı'ıptığı her aboneden aldığı 10 Hranın , 3 lirası ki ılıygrd: . a lıllknm.t s undan başka şirket kan :-lı o*reıın ııııııîıııı.. bir asmını da — hükümeti ediyordu. Yeni muk:vel;;:z: projesinde Bütün bu kıytlır kaldırılmıştır. 'Badema " şirket kâr ederse bünun nısfına yakın mıkdarını , hükümete verecek, ' kazanç olmazsa, bittabi iki ta- raf da bir şey alamiyacaktır. Malümdür ki telsiz istasyonları şirketin değil, Posta ve Telgraf “idaresinindir. Bunun- için Posta idaresine yekünu epeyce tutan bir para tediye ediyordu. Hükümet bu İcarı da almıya- 400 lira idi. Bu mikdar da 200 diraya tenzil tir. Birde yeni, bir kanun lâ- yihası hazırlanmıştır. Şimdiye kadar bir takım kimseler birer makine alarak ruhsatiye alma- yeinlemekte idiler. Bunun önüne geçmek için kanun . lâyıhasına cezai maddeler vındllııılştir a Bu yeni vızlyete nazaran Kd ve Perşçmhş;zünlerl ıış(lfaraıtlırı kabul r_..ı_.“ Fi 7 .;.ı A SYN 'Vı'“'xw,;ı_*, AĞ “Caktir. Evvela komiserlik maaşı | WW/WMI///////I/W /W “dün “kaçak süretile konserleri | şlrketiıı lodkbıll :Clllîll ;orhı— ! bulu > Hava nasıl? Bugün havanın lodos ve yağmurlu olması muhtemeldir Dün rısıthıneııln tahmini tahakkuk ederek sicak dalgaları tesirini gösterdi ve hava ısındı. Râsatlane buğün de havamn lodos oııeııııı. hafif yağmur Mldirıncktedlr. tir HARİCİYE VEKİLİNİN BEYANATI “Bizim siyasetimiz İ_aşikâr ve sarihtir;, Tevfik Tuşlü B. diyor. ki: “Pariste çıkan Pöt Pariziyea puetesmin mırhahid Xl Wlly bperco men: lekedmııc gıl miş , ve Anka- radâa Hariciye Vekili Tevfik Rüştü bey mu- habire. harici siyasetimiz hak- kinda beyanatta bulunark demiş- tir ki: T. Rüştü Bey —Türk, Bulgar ve Macar milet. leri arasında - kabili - münakaşa -olmiyacak surette bir. irtibat mev- cuttur ve tabii bir takım- hisler ve tesanüt vardır. Yeni Türk devleti teessüs eder, etmez bu - tezahıür etmiştir . * Bulgaristandaki Türk ekalliyet- lerinin beraber ne kadar iyi geçin- diklerini veMacar milletile milletimiz. arasında ne kadar. siki bir- karabet oldıgınu bilmezsiniz. Tıpkı gördüe üı gibi Büusaramızda pek tabit mukarenettir; , Tevfik Rnşıü bey bundan sonra İtalya ile münaseba- tımızdan bıhsoderck demiş- a myı ile ne ıokııl nazar, ne de menafi . ihtilâfi yoktur ve lanmış ve beklenın ,ıkıprıs ve' koıvaıısîyoııel !reılui gelmiştir. Buzlar erimiş Varnadan - cenuba duğtü — kopup gelen - ve - Bulgaristan- — sahillerinde Kalata burau” ile Emine burun ara- sında müşahede edilen buz kitleleri kâmilen erimiştir, AK ve Kara denizlerde — firtmalar tamamile zail olmuştur. Sofyada bir mecmua Soiyada Fevziye Hanım is- minde bir Türk kadını tarafın- dan -( Çiçek ) namile ve yeni Ş harflerle — bir mecmua çıkar- maya başlanıl- mıştır. Bulgaristan h Türklerinin mu-Ji hitinde çalışan bu hanıma ıııuvımıkiyot dllnrk .vü ın kta z aat Çi Bi lı- açıktan a yapılmış ol:: :ıı Odar' yııııııııış “vekarlar eri- || ğildir. Eğer bizim itilâflarımıza. miştir. birer ılyıçi Unana vermek "“x_ ?f Avrupa ile kalâta baş- | zti n dğjıı ılıo ı—guıu süylemek istes siyasetimiz aşikâr “BİZ ittifaklar ara- mıyıcıgıı. devletler arasında “gurüplar teşekkül etmesine mu- arızız. Çünkü bu guruplar ihtilâaf îolııuılnnşıı: Il.ı’dvıdaei:lnez Milletler. arasında ittifaklar, bana kalırsa, sulhtan ziyade harbe tahavvül edev, Onun için biz herkesle ademi tecavüz ve bitaraflık - muahedeleri avtine hazırız. Fakat müzaheret misakı değil.Osmanlı ımperatorluğu deve letler arasında ihtilâflar çıkara- k bunlardan istifade etmek Isterdl Fakat biz böyle tefrik siyasetinin menfi olduğu ve hiç Diİr müspet neticeye varmadığı | gibi takip edenide zaif düşür- ııugn Açin, aleyhindeyiz. Halde biz açık surette lıı— reket ediyoruz ve umumi sull hakkında gizli bir fikir miyoruz. Bu sulh iktisadi, İçti- maâi ve fikri zaruretler ışıl'lnı tesis edllmlştir. -Avrupa mülttehit Avrüpa - devletleri — ittihadı fikrini kabili husul Zannetmiyo- rum. Bunu - şi bir hayal gibi g orum. Fakat devletler nrısı“l samimi bir teşrikl mesaide buluumık lüzü- nıııı kınm Tin hudutları kal- KÖY HEKIMI N ğ n Muharriri ; N 'ğ — BÜRHAN CÂHİT — ğ “ Milliyet , pek yakında € N ıçııı (edebi lllL tefrika € mege hışlıyıcıî(tır he n » Bürhan Cahit bey bu ş eserinde faklilteden yeni çık- : ş maş bir genç doktorun Aıı- dolu içinde geçirdiği şı#!l N MW A hayret macerayı, köy kızla- ğ rının saf aşklarını buqil ç“ ğ dretiyle tasvir etmel ğ YUW KÖY HEKİMİ Muharririn şimdiY kadar Ş yazdığı biltün ,.I,V,."“"f ara- $ sında uslübuna YNi bir çığır açan mevzularılı yeni bir yola “sevkedet taze, canlı, metaklı bir'eserdir. t | « Mülliyet ., karilerinin Bü- xhan Calit bEylıı bu eserini bütün “diğer romanlarından derin bir lezzetle takip klerinden — eminiz. WMWM// Bürhan Cahit be; lıâ gazetemiz Ş | “dınıafgı dirde ben kendimi bir d Vatandaşı addetmeye ha cntlkı;t üayrı ayrı millet- 0 a ben de Türk v a %— tanımı mü- r büln ve milletinin ıiııillgm en ziya Ş tevafuk eden şimdiki şekli ükümeti müdafaaya hazır bu- * Tunacağım. * Bundan başka vasi nazarlı bir milliyetperverlik va- tandaşlarım için gayedir.,, Tevfik Rüştü bey . bundan sonra Türk milletinin GaziHaz- rctlırlııe karşı olat derin mu- bbet ve mer bah- setmiştir . Muhabir bundan sonra Türk- Rus münasebatini sormuş,Tevfik — Rüştü bey heriki tarafın müna- sebatı mutlak surette dostane — olduğunu teyit etmiştir . y / Türk — Fransız münasebatı ve'Suriye hududu müzakeratı hakkında, Fraasız sefiri burada — olmadığından Tevfik Rüşdü bey bu bapta bir şey söylememiş , yalnız her iki - tarafı memnun k bir tarzı eağı ümidini izhar emlçelr . ıtiy Bei * K A a|