MİLLİYETİN HARİÇTEN ALDIĞI MEKTUP VE TELGRAFLAR AAA DZO o ÜNT Avrupadaki talebemiz Berlin sâfğ'i'ı_ılğ_zrin"beyanatı Kemalettin Sami Pş. Berlin muhabirimize mühim beyan Almanyadaki talebemizin vaziyet atta bulundu ti - Talebenin ihliyacı nedir ? - İyi ve noksan taraflar hangileri ? - Yeni kanuna lüzum var ! Berlin, 27 K.sani 1929 (Milliyeti) — Bundan evel Avrı n idar? siyaseti ve memleketimiz ticareti ha- riciyesi hakkında gazete- mize çok vakıfane beyanat- ta bulunmuş olan Berlin | Büyük Elçimiz Kemalettin Sami Paşa Hz. Avrupadaki talebemiz için şu beyanatta bulunmuştur: Talebe mes'elesi hâlin ve istikbelin n mühim ilmi” ve içfimal bir. mes'elesidir. Hükü- simiz bunu nazarı dikkata ık son zemanlarda bilhas- dhemmiyet> vermeye - başla- maştır Talebe mes'elesi denince iki tahsit yolundaki gayretini Yeşçi ve teşvik için yapilması düzimgelen — her . türlü > mmuave- netin icrası ve hu yolda yürü- yen talebenin sıkı bir teftişi mes'elesidir . « Bunlardati blfincisini hü- kümet — halletmiş . gibidir. - Talebeye — yerilen . tahsisat Almanyada - yaşayan - diğer | mülletler: talebelerinin tahsi- | Yalnız bü tahsisatın mun- tazam ye günü gününe fale- benin eline ve ihtiyacına yetişmesini temin etmek İcap eder ki bu nokta maalesef henüz halledilmemiştir.,, “Ta'ebemiz Avrupada kambiyo Olarkadan — mütcessir - olmasın diye hükâümel maaşlarını dolar | ylarak göndermeye karar ver- | Ö miştir. Halbuki talebenin her üç ay başında yatırılan parası dolar hesabiyle bankaya yine Türk Hirası olarak depo ediliyor. İlk ay talebe maaşını düzgün | alıyor, fakat ikinci üçüncü aylar kambiyo farkı yine baş göste- tHiyor. Para bankaya dolar yatı- rılmalı ve dolar. kalmalı, Dolar hesap edilip Türk Hrası yatırıl- mamalı | Talebenin tedrisat hususa- | tına gelince bunda çok geriyi Şimdiye kadar gönderilen tale- be müfettişleri ne talebeyi kâfi derecede himaye edebilmiş — ve teshilât gösterebilirmiş ve ne de iyi kontrol ederek memleketin yaplığı bu kadar maddi feda- kârlıklar buratara kadar gelen genç vülan evlâtlarının bihak- kın çalışması üzerinde müessir olmamışlardır. - Haber aldığıma göre Hey'eti Vekilede bulunan yeni bir teklifi kanuni ile bu ve diğer Ihtiyaç- far halledilecektir. Bilhassa unazarı dikkate alı- nacak bir nokta varsa o da j Ağır hasta ve bahusus ame- Jiyat yapılmaya muhtaç olup talebe cemiyetleri hasta teşki- latına dahil olmıyan talebenin hastalıklarına — karşı — teminat verecek bir mekân yoktur. Al. | manyada Berlin Türk kulübü şimdilik bu vazifeleri görüyor . Diğer memleketlere giden tale- belerin de ayni müşkülatla kar- n tahmin ediyorum . husus ta temin edilirse talebenin çalışmamak ve öğren- memek için dermeyan edeceği hiç bir sebep kalmaz . Yeni kanun bütün bu husus- satı temin edecektir . Diğer — milletierin talebelerine felince * Bu şiki- şekildedir. t Ymdiye kadar-dizde-oldu- gu gibi takbe serbes olarak İ e ei AD neticesinde hükümete karşı mes' ul olur. 2 — Telebe —müfettişlerinin Nezareti altında ve her semestre neticesine göre tahsiline devam ve ya memleketine iade mes'elesi mülettişin salahiyetine terkedilir. Talebenin — tahsisal — inülettişe gelir ve bunları o tevzi eder. Bu suretle mülettişin talebe üze- rindeki — kontrol — ve — amiriyet Vaziyeti daha emin ve kuvyet- Bu müfettişler hükümetlerin- den bir senelik kredi alırlar ve © sene nihayetine kadar o parayı mevcut talimat ve ihtiyacat nix- petinde € hasta; ölüm, seyahat) “satfder” ve sene nihayetinde hükümcete hesap verirler. Bu süretle bilhassa semeswe ve ha boratuvarre ücretlerini hakiki ihtı- yaca “göre- tesviye imkânı hasıl ölür. Almanyada üç türlü ialebemiz varder : 1 — Mühtehi " vekaletlere measup talebe 2 — İdüreci hususiye talebe- 3 — Mifii müdafan - tülebesi < Bünlar haricinde Hpsüst pa- al_q gelen talebe ve berayı tkik gelen şahsiyetler “Me- murlo, zabıtan v.s.) var, Berayı tetkik , gelen şahsi- yetler müstesna olmak üzre husust ve askeri lalebe üzerin- Macarlar tetkike gelen şah- siyetlerit zahiren istirahat ve mesalsini himaye ve hakikatta bunları da tettiş için gayet iyi düşünülmüş ( Macar ilim evi ) namı tahtında bir müesseseleri vardır. Miteesessede bu şahsivet- yetisr gayet ucuz yer ve yatar- lar. Bü müecssesenin bülün Al- man ilim müesseselsrile aktet- tiği mukavelelerle bu zevat mektepler, müzeler, — ktitüp! neler, konferanslar, laboratoir- lar V.s. den hemen meccani de- necek derecede ufak bir maddi fedakârlıkla — azami — istifade ederler. Bu teşkilatı gezdim, Müdür gülerek diyardu ki: — Bur zevat her akşam burada yatıp yemeye mecburdurlar. - Biz onların sıhhatlarna o kadar ehemmi- yet ve kiymet veririz bi başka yerlerde fena yemek ve ya fena iskân ile müteessir olmasınlar. Bu teşkilata alt bütün ta- Hmat ve nizamnameleri ge- çen sene maarif Vakâletine takdim etmiştim. | GSr MİLLIYI Prograıiiın tasvibi Radikaller de hükü- metin Alsas siyasetini kabul ediyor ZaniR eee Paris, 27 (A.A.) — Radikal sosiyalistlerden M. Rişar ra- dikalların meb'usan meclisi- nin ve hükümetin siyasi su reti teşekkülünü Ihmal ile |münakaşatın hitamında Alsas Lorende takip olunan siyase- te millf tamamiyet namına devam olunmak lâzım gele- ceğine dair bir takrir kabul etmiş olduğunu beyan eyle- ir. * Yeniden kabul— Paris, 97 GAY— Pavi dö Domdü topla- nan soğyalist kongrasi — Hindi Çint valiliğini kabul ettiği sırada fırkadan — çıkarılmış olan “meb'us M. Vareni yeniden fırkaya kay- detmeğe hemen hemen - ittifakı öra e karar vermiştir. # Kabinede izahat Paris ,97 ÇCAA) — ırlar meclisinde M. Briyan harict vaziyet hakkında izahat vermiştir. <Encümça riyaseti “paris, 9? FÇALAY — Ayan möetisi , TLüki- yen. Üubeci hariciye çocümeni krar, İnühap ctmiştir. seskesen L Alamanyaile muahede Berlin, 27 (AA) — 1928 e aktolunan Alman-Çin ti- caret - muahedesinin mevkli ieraya vazolunması mümnase- betile Çin milli hükümetinin hariciye nazırı M. Vanga ile M. Strezeman arasında sa- ymimi telgraflar taati edil- miştir. Bu telgraflarda tica- ret muahedesinin tarafeynin müsavatı mutlakası esasına binaen tatbiki dolayısiyle muhadeneti — mütckabilenin tarsin edileceği ümidi izhar ve beyan edilmiştir. « Feci bir kaza — Vukden, | 9 yol- 7 ÇAA.) Mançurya demir arina ait kömür madenlerinde vüku bulan bir iştakde üç Japonyalı ile TOS Çinli nabedit olmuştur. ü mmerem —— yuzamaammüstanından Pangalos taraftarları | Atina, 286 Ç AA ) — Meb'usan mectisi hukuku umumiye ceraiminden Golayı zannaltında bulunan Pangakıs hükümeti dzasının mabhkemeye sevki hakkındaki teklik müzakere eemiştir. Sabık — âyandan Tantalides mesai mesai — arkadı vzün uzadıya müdafaa eyli Meclis bir tahki kat komisyonu teşkil etmiştir. * Fırtına — Atina, 98 CAA) — Sahiflerde şiddedii bir fırıma hüküm Tetkika gelen şahşiyetle- sürmektedir. rimizi bu kadar himaye ede- | ga selâmeti namına bu cek tedakârlığa henüz hal | behemehal menetmelidir. ve vaziyet müsalt olmasa bile talebe ile ve bunun ih- |ce bunların yalnız tahsisatını ! tiyaç ve kontrollüyle ehemi- yetli bir. suretle meşgul ol- mak çok mühim ve zarurl- dir., Almanyanın muühtelif şehirle. rindeki talebemizin teşkil cttik. leri cem'iyetleri islah etmek lâzımdır. Talebemiz gerçi çalışıyor, fakat bu çalışmayı vicdan ve hamiyet şeklinden kurtarıp — vazife holine Hrağ etmek lâazımdır. *— Va iyl intihap edilmemek neticesi ve yahat ahlakının esasen zaif olması itibariyle buraya gelen talebeden bazıları tahsil esnasında ve ancak Kendini daşe edebilecek bir tahsisatla — yaşamıya mecbur bulunduğu zamanlarda ecnebi ku- dınlarla evlenmek-havesine düşü- yor. Buna - kat'iyen Mani - öolmük dâzımdır. Bu efendi' artık, tahsiline neihayet vererek ailesinin maişetini demin için tahsil hayatı haricinde ve hatta gaprı ahlakt meşguliyet- lerle kendini> perişan, — milletin Jedakârkğimi Beba, ediyorlar. Bir zaballılar Avrapada sürünüyor ve Bu gibi ahval zuhur edin- keserek kendilerini serbes bırakmak kâtfi degildir. Her halde mahküm ederek dev- letler arasındaki iadei müc- rimin usulüne tevfikan cebren memleketc celp iİle cezasını çektirmek suretiyle önüne geçmek mecburiyeti vardır. Bu bir kaç serserinin yanın- da şuurlu gençlerimize ayrı bir şeref vermek icap ettiğini ila- veye düzum yoktür. Büyük inkilâbımızı — yükselteçek — bir gençlik- Avrupanın en yeni ilim ve irfaniyle mücehheze ola- tak memlekete dönecektir. Bu ve memfleketteki çalışkan ve temiz gençliğe istinat eden millet ve inkilâbımız her halde emin ve parlak bir atiye maz- har olacaktır., dettiği K.Sa- Beyanatımı kı mi M. Hs, inin Talebeze karşı bizzal şahidi - oldugumuz hayır hah ve muamelesine Berlinde Türk üençliği derin halta bu gibi düşüncesizler Avru- | bir şükran hissin- dea başka panın — haydulları - sırasına — dahil — tahsilinc devam cder ve tahsilinin | olmaktadır. Şahsının ve marsleke. Skiğ bir şeyle mukabele edemez. t gigaknlamadi HER ŞEY İYİ KRALIN ORDULARI MUVAFFAKİYETLE İLERİLEYOR Afganistan L hi Emi Hanım — orduları Kâbil üzerine yürüdüğünü dün yazrmştik. Son yirmi dört Saattenberi — gelen | haberler bunu teyit etmektedir Avrupa gazetelerinin aldıkları malümata göre Hanın büyük bi THlan geçen çarşamha — gü şamı Kandehara — vası) olmuştür. İnayerullah Han da kendine ta raftar olan küvvetleri Emanullah THana iltihak etmiştir. Kral - Kâbil üzerine yürümek için lazım olan bütün kuvyetle- ti kumandası altına toplamiştir. Avrupa gazeteleri bundan son- ra karların erimesi ile harakâtın kolaylaşacağını yazıyorlar. İnayetullah —Han . Kandıhara gidince iki- birader - vaziyeti tet kik etmişler ve Kmanullah Ha- nn validesi İnayetullah Hanın bu sürede küçük biraderine iltihak ethesinden dolayı tebrik ederek memlekette sükünun iadesi için iki kardaşın elbirliğiyle çalışmaya başladığını görmekten mütevelüt memnuniyetini — izhar — etmiştir. Kmanullah #Hanin validesinin çok zengin olduğunu evelce yazmış- uk. Kendisinin- btitün hazineleri oğlu Könlıf. ömkider verilmiştir. Her halde -vaziyet-kçralı ceddtir we terakki — faryei kip edenlerin kat't) zaferi: ticelenecektir. Miralay Lorens Tayyareti Şav lmiyle Hin: distana gitmiş Olan meşhur” mi- İralay Lörensin Algntstan vekayiine kariştığı vazllmıştı. Tayyareci Şa- yın bu neştiyat üzerinc kendi hükümetinid “emrile ğeri çağrıl- dığği “ilan cd)fmlşei HERAP Londradan — gelen — habetlere | P göre Avam Kamarasında — mesai |firkası meb'ualarından biri hükü: mete bir istizah takriri vermiştir. | Bu tükrirle Hava işleri - nazırına ŞU sualler sorulmuştur. | 1—Basit bir âsker gibi tayya. reciliğe mtisap etmiş olan ve Şav Vismini takman -mirglay Lorens | son zamanlarda Tlind-Afgan hu- dududunda- nekadar müddet bu- lundu? 2 — Orada bulunduğu müd- | devçe vazifci asliyesiyle mütena- sip miydi, yoksa değilmiydi? 3 — orada bulunduğu esnada kendisine bir mezuniyet verilmiş müydit ı J , Haya - nazırının | bu, | istizaha | vefeceği cevapn her halde şayanı dikkar olacaktır. Vaki olan neş- riyattan — anlaşıldığına — nazaran İngilterede bir çok siyasi adam- lar miralay lorensi Afganistan hadisatiyle temamen — yabancı olmadığı kanaatindedir. Hindistan yolunda Yeni Delhi, 27 ÇAA.) — Röy- ter) Hint bükümeti afganıstana gideceklere pasaport itasını umu- miyetle tatil eylediği. gibi Algan tebeası müstesna olarak kimsenin Hint — hududunu —geçmesine de müsaade vermiyor. Serdar Ali Ahmet kimdir? KAâbil üzerine î“dm bil.. dirilen Serdar Ali Ahmet Han Kral Emanullah Haniım kayın biraderidir. Ali Ahmet Han Krala Avrupa seyahatı esnasında Pari- ve kadar refakat etmiştir. A) M z a ikametgâhina bomba atmıştır. Hasa- rat cüzidir. Nüfusça zaylat yoktur. *Romanya İstikrazı — Bükreş, 27 (AA)— Yeni Rominya devlet is- tikrazı için bir mali grupla hali hazır- da cereyan eylemekte olan müzake- rat inkıtaz uğrudığı takdirde Cemiyeti akvum vaşıtasiyle istikraz müzakera- Kral Emanullah leri İnayetullah te- ne: tında bulunmaktan başka çare kal- anyacakuır. » Fransa - Yugoslavya — ta- | Belgrat, 27 (AZA) — Yugoslav yt hariciye nazın M, Majümiç Fran- sir * Yügoslav ticaret “muahedesini imzalamak — üzre Parise hareket ey- erünştr. : HE | gaştaydık dan “ve milletin kalbıf olduğundan bahs / SYA . 1920 ? Son Haherler Bursadaki mevkufların muhak* melerine dün devam edilmişti diğer maznunlar da itirafatta bulunmuşlar?! muhakemeye bugün de devam edilecektir Bursa, 23 (Milliyet) — Mev- kufların muhakemesine saat on da başlendi. Salon * hincahinç dolmuştu. Evvelâ Tirari Süley- | men hakkındakı rapor okundu. Badetii Sabri isticvap edildi. Sabri dedi ki: Cemalte evelden tanışı- Hapshanede bir ko- Teşkilât hakkında bana —bir şey — söylememiş Fakat bir gün, Kümille gör şürken gördüm ve ne konuş- fuklarını sordum . O zaman Cemal C200)- kişilik silâhle bir kuvvetin Adabazarlada dolaştığını — anlacıı. — Hapshaneden çıktıktan sonra Püskülsüşle görüştüm. Pöskülsüzle eekiden tanışırım Cemal - teşkilât hakkında — bana püskükküzle ve Abdurrezakla görüş- memi tavsiye ettiğinden — bunlarla görüşlüm, ve Sivrihisardaki A.P teç kilatını -öğrendim. Püskülsüzle, Abdurrezak- tan - Müzeakiben Ankara hapshanesinde %ı?' Hahiyesi müdürü ği söy- Bundan sonra Hoca All Ri- zamıt — mektabu. okundü. - Bü mektupta «magaranın beş odumn önündedir, akçalar Tikülli ema net: denmektedir. Badehu muhbir püskülsüz tahlif edilerek Sabrinin | müstacelen cemali görmesini ve teşkilât yapıldığım , hükümeti devireceklerini söylediğin , bu- nun üzerine polis müdürl ile görüşerek — cemale — gittiğini | ve Cemalden talimat aldığıni , yordak Cemalden, Karabekirin beraber bulunduğu İsmail ustadan öğ- Fendiğini ve cemalle kuvayı millivede berber - çalıştıklarını HMave etimiştir. Bunun üzerine Cemal, « Pü- külsüz. kumarcı dolaedırıcıdır, söyledikteri kâmllen — iftirandır ediyerek lakâr etmiştir. İkinci celse Bursa, 28 (Mültizet) celsede Sabrimin muv: devamı edilmiştir. Sabri, bir cuma gecesi Doga çınarında toplamıp | baskın yapacakları hal ifadesi okunduğu zaman İnkâri başlamış ve “yanlış ifade »ler vördigğinden dolayı İsterseniz bedi idam ediniz,. İkinci | e le: “istiklalin küâhra- | Cemuline , sadresile yazılmış mektup okurturuldu. Bu mektöpte Cemalin fodakârlığın - edilişordü. Cemalin — kocataş Hüse yinden (300) lira istediği mektup ;ıııııı okundu! Bunütf üzerine müddel Hupdan sonra/ Evliyaköcü “müva- | Şür Cevabi vermistir: zie cebe edildizinde —yüyenin — habesi * Herkes d lapse- dömadar “cebine Konduğunu, diger Maznumların W:ın; Yüyayı da- Müukcafanın — getirdiğini Ve . cürümlerini silahin kuvi mi ında antaşılır. Sab- vele mecliste kabu | rinin, istintakın yanlış alt demesi, hükümetin şahsiyeli viyesine tecavüz leşkil eder-e Sabri: * Ben Cemal gibi bir adamın lafına — değil - püsll ve saireye kandım,, dedi. Kısmen itirai Bundan sonra Laz All, dem, Yetim ve Dikici muva? edilmişlerdir. Bunlar meseleyi kısmelti kismen inkâr ettiler. Pükülsüz Wadeslade D İle Verime kendisine Aydif arasınnaki kasab ve Bursada işin birden pal CagINI, muhaberenin Simav diye reisi Şevet vastasile edildiğini söylemiş, Püskülsüz - Cemal Habzina göre şerbet vi Fakirlere bankaları bastıı Söyleyor, — bazılarını da ediyordu.. Cemal ( ayaga kalkarakl| Rceis Bey şerefimi ihlal ettii dedi . Reis- Bu şahsi mesele Püskillsüz (Devamla —D" YVetimin evinde şunları sö) sAydında aradığım cen Feyi tayyare karargâhı ve zin deposu idi., Nihayet Laz Ali, Musi/ ve Hakkı çavuş muvacehe © Mişlördir. -Muhakemeye devam edilecektir. Ford müessesesi ile yapılan mukâ | edildi- —— .—.cm — Maliye Vekili yapılan mukavelenin inhi mahiyetinde olmadığını Ankara, 28 (Mllliyet) — Meclis | taktör, beher kamyon, bebet lyyare bu gürkü ictimâında Fort müessesesi | başına otuz dolar yani #ktawç lira ile Maliye vekâleri arasinda imza | kadar prim verilecektir Bü prim “edilen mukaveleriin tasdikıma ait kanun İayihasını — birinci muzakerede kabal etmiştir. Bu münasebetle — Maliye vekili Sataçoglu Şükrü Bey beyanatta bulunmuş ezcümle demiştir ki : “Mücssesade - istihtam — edilecek olanlardan ceman yüzde yetmiş beş kadanının müayyen - bir. zamandan itibaren Türk olması esası kabul ettirilmiştir "Yürkiyoni Müfacı “için — dahile sevkeniği —anda kendilerine beher miyar neticesinde 30-15-$ ve bazen de 3 dolar kadar düşebilir. Yaptığımız el eee e a p çalı gılıı; :l İlşenasına b diger büyük Süvari zabitlerimizin dünkü koşuları söylemiştir birer gelip bizden aynı mü isteyeceklerdir. Hatta daha şit telgrafla bir kaç müracamı v Aâzamidir. ve bir miyam Vardır. () | muşcar. Ford müessesine verilei| inhisar mıdır - yoksa aymı bize de verebilir mistniz?Demi$” Maliye Vekâleti cevapı vermiş Bu hiç bir inhisar manasını t merkezi - değilse bile büyük e birer | olmak kiymetini haizdir. Dün akşamki y Dün akşam Yeşilköyde yangın çıkmış, mezkör ev sonra diğer evlere sirayetine Yürüyüşlere İsmet Paş Hazretleri de | verümele töndürümüşer. iştirak etmişler ve genç mülâzimlerle yarışlar yapmışlardır. Ankara, 28 (Milliyet) — Muhafiz kıtaatı kumandanlığı sık sık tertip ettiği (şas'acur) larından birini bUğün mu- muvaffakıyetli ve neş'eli bir tarzda icraya Muvaffak olmuştua. Yüzlerce zabit karlı arazlda uzun YÜrüyüşler ve dört kilometroluk bir kuşu yapmışlardır. Sevgili Başvekilimiz, kumandanlığın davetine — icabet suretile ve silah arkadaşlarına daima kalbinde Yaşattığı muhabbeti, rabıtayı bu vesile ilede güstermiş ZENÇ süvari mülazimlerile yarişlar yapmiştir. ğ Necip Asım bey Senayi ve meadin bankası Ankara, 28 (Milliye) — - Ersurüm Anka, 28 (MÜliyet — Sehayi meb'usü - Necip Asım Bey Akvam t meclisi ensütü dö kucperasyon ehte- | VE meadin bankasi Umumi mü- dürlügüne ticaret Umumt müdürü lektüetin ll hey'eti şubesine ilmi S DİEERMAN Sadeddin Bey tayin edilmiştir Ankarada balo Hariciye vekilinin rahatsızlığı Arkara. 98 (Millivet)— Kadınlar Ankara, 28 (.“ılliyeı) Ha- yöyeS dernegi be” günü Ankurapalasta bir bale vereceküir. — | riciye vekili tevfik Rüştü Beyin rahatsızlığı henüz geçmediğinden köşkünden , çıkmamıştır. Türk Dili mecmuası Ankara, 28 ( Milliyet ) — Dil encümeninin — naşaı efkân olmak üzere mevkut olarık —intişar edecek olan meomuanın ismi “ Türk Dili,, olacaktir . Serlevhanın uluna “Ara- asa bulunur her sözün Türkçesi,, kosacaktır. * Kellog misakı — Pralg. 72 CA A ) — Çeköslevükya — Reisi- cumunu M Masarik Kellog misakı- nin musaddak nüshasını imzalamıştır. B esnade Yeşilköy ELE. idare reisi Vaslı Bey atoşler de büyük bir cehlüke geçirmik. 'niz pakosu yaşmıştır. j Yeşiiköy halkı yakıgının klası hususunda sarf edilen mütesekkir kalmışur. —- —.. * Şikagoda cihan sergi Vaşington, -27 (AA) — kan üyan meclisi Şikago © şergisinin 1022 senesinde dına ve bütün milletlerin s€ iştirake davet edilmesine olan karar süretini kabul miştir. Darkl K Ü Hurufatla ilk kitap Türk Mathuat - Cemiye 31Kânunusani 1020)İstarbald rufatla ilk kitap neşr olul günün 200 üncü' yıl döl tesadül ediyor. Bu müne 30 Kânunusani — Çarşamba, Türk ocağında hazırlandif? | serginin açılma merasimi Y caktır. O gün saat I7 de cemiyet azasının ve bolunan muhterem mebu: matbasilılarımızın” ve- salif” Hlerimizin — ocağı — teşril olunur. — - h