18 Ocak 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

i * Geçen ziyaret eden Afgan Kralı Ama- nallah Hz. tahtımı kardeşi yetallah hana terkederek, ze zesi Süreyyo Hm. ile Kandehi zitmişür. Kralın taht ve tacın- dan ferağatına amil olan csba- bi araştirirken, şurası hatırda tutulmalıdır. ki — Alganistanda hiç bir zaman asri manada bir devlet kurulmamış, ve devlet nüfuzu memleketin her tarafın- da hissedilmemiştir. Afgan dev- leti denilen teşkilâtın. kuvvet ve mikneti bir takım kabile — tmdan mahrum etmek için ml- ralay Lawrance (Lorens) i — Al- ganistana gönderdiler. Nihayet Kral uzun bir seya- hattan avdet ettiği zaman bir 'çok muhasım kuvvetlerin kendi aleyhine — toplandığını — gördü. Bu kuvvetler Ük fırsatta faallyete geçtiler ve gerçi Amanullahın oldukça muntazamı ordusu - va- ziyete hakim olmuşsa da Kral bu vaziyette tahtımı büyük kar- deşine terketmeği muvafık bul- müştür.. Esasen on sene - evel babaları Habibullah han öldü- rüldüğü zaman İnayetullah han daha büyük olması dolayısile okadar ya- rarlık göstermişti ki ahali kar- deşinin yerine Amanullahın Kral olmasını istemişti. Sakin bir ha- yatı dağdağalı devlet işlerine tercih eden İnayetullah ta mem- nüniyetle hukukundan ferağat eylemişti. Vukuatın cilvesi Krat- lik vazife ve mesuliyetini yine | > İnayetullahın omuzlarına yük- — lemiştir Veni hükümdarın dost — Afgan milletine, teceddüt yo- İunda ilerlemesi ve inkişafı için — huzur ve sükün getirmesini te- — cmenni ederiz. P. ..* Kellogg misakı uzun müzake- — relerden sonra nihayet Amerika Âyam tarafından tastik edildi, “—Âyan meclisinde cereyan eden —- müzakerat ve Amerika gazele- lerinin neşriyalından anlıyoruz. ki misakın tastikima âmil olan esbap, bunun. sulh ve müsale- met için faydalı olacağı kana- Jar vardır. Faydası ve zararı olmadığına kani oldukları an - “laşılan bu Kellogg misakı etra- fında müzakere İle vakit kay - — betmekten ise, dedikoduyu kısa kesip te kendilerince mühim addedilen işlerle olmayı — müraccalı gördüler. İşte tastike Aamil olan en büyük düşünce budur. Diğer taraitan Rusya dört elle bu misaka sarılmıştır. Mi- sakın bir dürlü tasdik - edilerek meriyete geçememesinden sinir- “denen Rüs hükümeti, bu misak sahkâmının hiç olmazsa Rusya — İle Lehistan arasında meri ol - .ııııı teklif etmiştir. Leh hü - z kümeti verdiği cevapta misakın — bir maddesine göre bazı büyük Ka devmkr tarafından tasdik edil- dikçe mer'i olamıyacağını ve Rus teklifini kabul etmek misa- 'İımıg iyir Pulunduğanu bildir- iştir. MI fikrini Amerika Ortaya atı levletin ayanı li .. HAFTALIK SIYASI IGML yaz memleketimizi | misaki bir çok tereddütten - so- nra tastik etmiş iken Rusyamın hararetli bir misak taraftarı olarak ortaya atılması vukuatın garip bir teceliisidir. ... Sırbistanda geçen — haftaki heyecanlı hadiseden sonra vazi- yet tabil bir hale doğru gitme- ktedir. Bütün siyasi fırkaların teşkilâ tarı dağıtılmıştır. Ahali bu re- jimi eskt anarçik vaziyete ter- Gih etmişe benziyor. Fakat Baş vekil ceneral Zifkoviç gazetelere beyanatta bulunarak bu dikta- törlük idaresinin muvakkat ol- duğunu ve hakiki meşrutiyet idaresinin te'sisi için lâzım gelen zemini ihzar mekasadile — bu- nun tesis edildiğini söylemiştir. Yoguslav vaziyetinde en zi yade merak — edilecek amokta Kralın Hırvat milli âmâlini tat- inin için ne deteceye kadar ileri gideceği meselesi idi. Yeni hükümetin tarzı; teşkili de gös- teriyor ki, Kral radikal üırka- sının “büyük Sırbistan. siyase- tini takip etmek İstemiyor, İda- ti ademi merkeziyete doğrü gidecektir. Kabinede yugoslavyayı teş- kil eden bütün milletler temsli edilmiştir. Temsil hususunda siyas! firka esası değil milliyet esası nazarı İtibara alınmıştır. Gerçi Sırp unsurü daha büyük bir kuvetle temsll edilmektedir. sonra kabinenin Sırp azaları mahir poletikacılar olduğu hal- de Hırvat azâ daha ziyade po letika hayatından uzak kalmış ilim ve fen adamlarıdır. Hatta şimdiki Başvekile bir aralık Şoven Sırplardan — müteşekkil olan Rudikal fırkasının reisliği bile teklif edilmişti. Fakat nede olsa,şimdiki vaziyette kabineden ziyade kral vaziyete hakimdir. Bunun — için — Hırvatlara idari istiklâl verilmeğe karar veril- miş ise istihale kabinesindeki temsli meselesi okadar mühim ... Fırtına dehşet Berlin, 17 (A.A) — Memle - ketin her taralında yeniden bir takım kar fırtınaları zuhur etmiş olduğu bildirilmektedir. Hemen hemen dür hatlı yollar üzerin- deki bütün münakalat munkati olmuştur. Telefon muhaberatı büyük teehhürlere uğramı dır. İsveçten gelen ekspresler 2 ilâ 8 saat teehhürle gelmiştir. 40 kişi ağır yaralı — Berlin, 16“(AA) — — Bükreşten — varit olan haberlere nazaren Bükreşten gelen ekpres Prüsnila istasyonun- da bir yolcu treniyle çarpışmış- tr. on dört kişi ölmüş, 40 kişi de ağır sürette yaralanmıştır. » Çalınan vesaik — Berlin, 16 (AA) — Ververis gazetesi bir İngiliz mecmuasının jeneral Grü- ner in zırhlı kenvazör - mes'elesi hakkındaki geçen teştinisani ta- rihli —muhürasını neşretmekte olduğunu yazmış ” ve bu haber - büyük bir heyecan tevlit etmiştir. Gazetelet büyük - bir “rezalet telakki etmekte — oldukları bu vesikanın çalınması hakkında bir takım farziyelerde bulunmaktadır. Resmi hiç bir tekzin — neşredil. memiştir. Muhtra — Krüvazörün “irişası hususünda Srar cümektedir. Çün- kü bir ihtilâf zuhuru takdirinde Almanya Lehistana -karşı baltık denizine hâkim olmalıdır. Veryerts gazetesi bu neştiya- gn siyasi bir faaliyete yol aça cağı mutalâasında bulunmaktadır. Ezaadiza Bir deniz facıası Amsterdam, 16 (A.A.) — Letonya bandırah bir. vapür Hekvenlollard civarında kara- ya oturmuştur. Yardım — için denize açılan bir tahlisiye san- dalı devrilmiştir. İçinde bulunan sekiz kişinin boğulmuş olma- sından korkulmaktadır. * AFFİ UMUMİ Brüksel, 16 (ALA.) — Ayan meclisi alli u- mumi projesini 1 muhalif ve 48 müstenkif reye karşı 72 rey İle kabul etmiştir. Müstenkiller a- rasında sosyalisiler bulunm. tadır. MlLLI)'hî' -K Sıı-yede şamda heyecan'j Halk hlîlmış üç gaze- sahiplerini , yaraladı tec dö d' buımlm Bit yecan haddi | Fransızların her türlü temi: meh — galeyan — sükün Fransızlar Şam Ve a rağ İmamiştır ki tahki bi ve Eşşahani - beylerle — Sürye mücahitleri hakkındaki aleyhı tarane ve | hainane neşriyatlar Şamdaki vatanperver gençleri çok müteessir etmiş, teessü- rün sevkiyle bir cemigafir hulinde mezkör — gazelelerin — idarehanelerine Iaarruz ederek matbamnın - camlarını taşlamışlar ve gazeteci * Melâhi , yi darbeylemişlerdir. — - Gençlerden müteşekkil kesif - bir kalabahk “Fetel'arap. — gazeteşi ida- rebanesinde gezeteci “Essaledi çile kendisini himaye etmek - isteyen - iki Şahsı yumruk ve bastonlarla döğmüşler Ve ağlır surette cerhetmişlerdir. Bu vak'a heyecani artırmıştır. Mühim tevkifat vapılmıştır.. — e me ee ülterede Manş tüneli meselesi Londra, 16 (A.A) — Deyli meyfln (Daily Mali) Paris mu- habiri bildiriliyor: Fransa hükümetinin Manş tünelinin derhal inşasımı can ve yürekten tasvip eylediğini beyan eylemeğe salahiyettarım. Fran- sanın tünelin juşasına siyasi ve sevkilceyşi mahiyette hiç bir idrazı yoktur. Bunun her iki memleketin ticaretl için büyük bir teşvik olacağı fikrindedir. Manş tüneli mücadelesinin ca: lanması üzerine yenl inşaatı u- mumiye faaliyeti — başlı F Fransa hükümeti erkânından bir zat bana dediki: Fransa hükümeti, tünelin Do ver tarafından inşasına İngilte- re hükümetince muvafakat edi- teceği taktirde Fransa taralın- daki kısınının inşasına başla- mağa hazırdır. geyahatın İkmali Londra, 16 (A.A,| — Leydi Beyley (Lady Balley|) Fra- nsadaki Berek aerodromun- dan tayyaresiyle hareket ederek — Londramnın — hava limanı Croydona muvaselet etmiştir. Bu suretle muma- ilyh hafif bir tayyare ile Londradan Cenubi Ameri- | kaya azimet ve avdet seya- | hatını ikmal eylemiştir. * Bir vefat — Londra, 16 | (AA.,) — İngilterenin en bü- yük sanayi esbabındatı - Sir Soln Bruner vefat eylemiştir. Çifçiler ve hülkümet — Londra 15 (AA) Milli çiftçiler bir- liğinin umumi içtimama 12,000 CUMA V'E TEL KA | rkkep bir Çiliçiyi temsil eden 300 murah has İştirak — eylemiştir. İçtimada şu karar sureti kabul edilmiştir. Mevkü iktidarda bulunan mu- hafazakâr hükümeti 1924 inti- habatı umumiyesindeki — tashhü- datını ifa — eylemediği — takdirde gelecek umumi intihabatta muha- fazakârlar fırkasının — namzetlc- rine rey verilmiyecektir. MWasaaaassza di —— Marşal Foş Paris, 16 (ALA.) — Dok- torlar mareşal Foş (Foch)un sıbhi vaziyetinde cüz'i bir iyilik görmüşlerdir. Muma- ileyhin kuvvecl maneviyesi çok iyidir. » Pariste bir kaza — Pariş, 17 ÇAA — Paris darülfünunu emini refikası M. Şarleti (Charlety) ile bir Ötümebil - kazaşına oğramışlardır. — Cerihaları vahim değildir. WLehisiamdaa RUSYAYA CEVAP - Berlin, 16 (A.A) — Moskovadan bildi- riliyor: Kellogg misakının ayrıca tasdiki için son Rus notasına Lehistanın vereceği cevapta şa- rki Avrupanın emniyett mes'e- lesini müzakere için alâkadar ymum devletlerin bir konfransa davet edilmesi teklif edilecektir. pek ' 18 Y =l.l—-—d— M.GRANDİ VE TÜRKİYE HAKKINDA NELER ÖRÜŞÜLDÜ? Atina , 15 ( Milliyet ) lh u Haritiye müsteşarı Grandı bu gün At at İi ket' etli, Kendisi burada gün kaldi? Buradan doğru İMtalyaya — gidecektir . Burada kaldığı üç gün zarfında şerefine ziyaletlar verildi; hakkında her türlö hörmel gösterildi. Fakat Yunan -resmi »mahafilinin bu hararetli hüsmü' kabulüne rağ- men Atina halkı M. Grandiye karşı tamamiyle lakayt kaldı. Bunun sebabi nedir? İtalyaya karşı olan. mahabbetsizlik mi? Hem Şbu »sebep, hembe Yu- nanlıların ” bitün — ecnebilere karşı duyduklürı ademi itimat bunda amib oluyor. — Gerek Venizelozçular, gerek muha- M. lifler bu hususta ayni- hislte- dirler . Hepsi bi dosluğundan büyük bir şey beklemiyorlar. M. Grandi burada Yunan Kla- riciye Nazırına büyük rütbede nişan vendi. Karşılıklı nutuk- irat edildi. Yunan mede- inden,eski Roma medeni- yetinden bahsedildi. M. Grandi Atina gazetelerine beyanatında gerek resmi mahafilde, gerek halk tarafından gördi kabulden çok memnun oldu- Şunu - söylemiştir. M. Grandi sulhun muhafazasından, İtalya hakkındaki — bazı — şüphelerin doğru - olmadığından — bâhset- miştir. M. Grandi Türkiye ve Yu- nanistan Ardsındaki münase- battan da bâhsederek her memleket anda dam bir itilâf husulâçiçin hiç bir mani olmadığını $ ü Bahrisefit devleti dostluğun takviyesi hususunda ın o'inıleıı gek—n herşeyi reti den bir. kısım lesinden, bunun hüllinden iler. Adalılardan —m hey'et M. Grandi tarafından kabul edilmek için teşebbüsatta bulundular. Fak: suhtira birakı M. Grandi M. '0s ile mülâkatında Bul- gar-Yunan münasebatını mev- zubahsetmiştir. — M . Venizelos Türk - Yunan — münasebatına dair de izahat vererek Yuna- nistanın Türkiye ile misak akti için maallaktaki mesa- ilinhalli icap ettiğini söylemiştir. M. Venizelos bu hususta kendi menafiini feda edemiye- ceğini ihsas etmiştir. Gazete. lere göre “büna — cevaben M, Grandi bu hususta -Ankara hükümeti — nezdinde — dostane nüfuzunu istimal edeceğini ve iki hükümet arasında hir ne- ticeye vasıl olunmasını temin edeceğini söylemiştir. eĞ n a garkisinnde Ric'at mi? Kral parlemento usulüne avdet edileceğini — söylüyorlar belgrat, 17 (A.A, ) — Kral Aleksandr Maten gazetesinin muhabiri mahsusuna vaki o beyanatında bir müddet sonra memleketine ha- kiki parlamantarizm ile hakiki bir demok- rasiden mülhem ve makul intihap kanun- ları eceğini KANUN!JSANI ım Ankari, 17 CAA) — B M Meclisi bugü is vekili Refet Beyin — riyasetinde — toplanmıştır. Bazı — meb'usların yetleri hakkındaki divani tez- keresi - okunarak inghap olunan Faik Beyin tahlifi yapıl- ve kars — meb'usluğunu mıştir. — Müteakiben meb'usu — Hakki üp âlemimizde dinin artırılması has edilen gaye — ve Tarik — Beyin mül keri izah etmiştir. şifahi. sual sihhiye — vekâletinden takriri okunmuştur. Takrir sahibi söz alarak sua- lile istihdaf ettiği maksadı izah etmiş, Türk up #leminin mem- lekete yaptığı büyük hizmetlere vakıf bulunduğunu, sualin her hangi bir târiz kastından uzak olduğunu söylemiştir. Sıhhiye ve İçdimat muavenet yekili Relfik B. cevap vererek devletin vezaili meyanında sih- hat işlerinin chemmiyet ve ma- nasını izah etmiştir. Gerek — içti- mat hıfzısıhha Kaidelerine tevfi- kan milletn hayat ve sihhatini siyanct edecek bilcümle.tetbirleri yapmak , takip etmek, gerek hastaların tedavisine mahsus mü- essiselerin koritrol ve tekâmüla- n takip eylemekten — ibaret olan bu vazileyi vekâletin teşek- külü gününde beri âzümi gayret ve küvvetle — ifaya — çalıştığını söylemiştir. Vekil bey muz mütehassi: ve artırmak için muhtelif şuba- ti üubbiyede asistanlıklar — ihdas olduğunu beyanla rakkamlar zik- retmiştir. Bu —izahata — nazaran beş senede 379 asıstanlık yeri genç doktorların emrine amade bulundurulmuştur. Ayni müddet içinde tıp fakültemizden 239 doktor diploma almıştır. Görü- lüiyorki bu mıkdar, — asistanlık yekünuna nispeten üçte bir. de- tecesinde azdır. Daha evel diplo- ma alan doktorların da ihtisasa teşviki için asistanlık mevkünin tezyidine ehemmiyet verilmiştir. Yine bu müdde zarlında asistan olmak — arzusunu - izhar eden etibba yekünu 143 — tür. bunlardan kırk beşi imtihanlarda mnvallak olarak ihtisas vesikası almışlardır. 38 inin vesikaları tetkik - edilmektedir. — Mütebaki altmışı hastanelerde - çalışmakta- dırlar, Bunlardan başka — Avru- paya 14 doktor. gönderilmiştir. ayrıca hazırlanan ihtisas nizam- namesi devlet şurasında — tetkik edilmektedir. ,, Vekil bey yer yer mutahassıs grupları — yapılmadıkça — bunları müteferrik hizmetlere sevketmek muhtüç — olduğu- ıri — yetiştirmek 'de başlamıştır. Numune hastaha- neleri yapmradan maksadımız bu yolda yürümek istediğimizin bir delilidir. Mütelçrrik — hizmetlere sevketmemek — dedikleri, — eğer kazalaha doktor - gönderilmesin sıtma, İrengi, trahom mücudele- lerine ctibba tayin cdilmesin de- mek$e, bu mütalaa yanlıştır.,, Vekil bey —Ankaranın sıhhi teşkilatına taallük eden- üçüncü maddeye geçerek burada — her ihti: kâfi — bir mütehassis hey'eti bulundurmak hükümetin de en büyük arzusu ve emeli olduğunu, Ankaradaki müessesatı- sıhhiyemizde çalışmakta bulunan mütahassıs hey'etinin ne ilmin ne de kuüvvetinden şüphe ve şikâyetimiz olmediğini söylemiş; Ankaranın — sihhi — teşkildtinin kuüvvetlenmesi için alınan tedbir- S Vekılı cevap verdi LATİNADA TÜRKİYE Vekil B. H.Tarık beyin takriri üzerine Mecliste uzun ızahatta bulundu Ezejimle nümüne hastanesinin hilzışıfiha mektebine, aşı serum çiçek darülishzarı, kuduz müles- ana devam - edildiğini bütün bunlarin Cumhuriyet met- kezinde bir ikinci tıp mektebinin açılmamna düğru geniş adımlar olduğunu - beş senedenberi — cle geçen — vesaiti bu hedefe tevcih edildiğini ilâve etmiştir. Vekil Bey beyanatına şu süretle dayam etmişlerdit: Hakkı Tarık beylendi - hopi- hepimizin — kalbimizde —acısını taşıdığı kiymetli — arkadaşımız Necatibeyin vefatını bik vesile ittihaz ederek elyevm meşr etmekte olduklrri iki güzetede memleket hekimleri ve alel'u- mum Türk hey'eti -ubbiyesi aleyhinde hiç bir esasa isti- at etmeyen- ittihamlarla dolu neşriyata başladılar, ve neli- cede - yekâletinizden, - hududu vazilesi haricinde — bir — işin aksül ameli olmak üzre şimdi cevaplarını udıkları — süalleri sordular, Bu suallere saik olan esbap sözde Nocati Bey mmerhumun tedavisi teşhisi gibi şeyler ol- duğu ve bunu da yine gazele- lerinde « Rakkı Tarık - Bey Sihhiye Vekilini üç madde üzerinde istizaha devam clli» diye ilân eyledile. Biri diğeri- nin mütememi olan bu mes'- olelerede yalnız sünle - cevajı aererek digerini mesküt geç- mek imkanı yektur. Şimdi asıl arzu ettikleri halde söy- sesesi Jemebikleri şeylere cavap vereyitm: " Efendilerim : Hükümetimiz Necati. beyin rahatsızlığı ve yelalı mes'elesinin çok ehem- miyetle telakki otti. Bu hu- sasta tetkikat icrasını sihhiye vekâletinize — havale — eyledi. Hastalığın mehdeinden - itiba- ren elibbayi müdayiye va müşavirenin — illibaz — eltikleri kararı ve - müşahedeleri — ve ameliyatın tarzı icrasını - müş' ir bil'umum vesaikı - toplaya- rak tetkik eylemek üzre 1 K. sani 929 tarihinde iera vekil- leri hey'ei ictimamda karar karar — vererek — vökâletimizi tavzif elti bil'umum - vesaiki toplayarak tetkik ettirdim. Neticesini de bir- tezkere ile vekâleti celileye arzet- tim. Bu raporlar ve tezkereyi hey'ati — celilenize — arzetmek mecburiyetindeyim. ( Burada tezkere ve — yapor — süretleri okunmuştur.) İşte görülüeorki meıılı hiçte Hakki Tıınlı beyfendinin ve ıynı nazara iştirak edeni y- yül ettiği gibi deııldn- Fuınıı san'atin icabatı neise temamen datbik — edilmiş, — mes'ut bir nelice alınmış iss, bü. tedavi ile - ugraşanların — hastası — ve ihmali yüzünden değil; maal'e- sef hastalığın soz derece vahim ve tereddüdümüz yoktur. Yalniz Hakkı tarık Bey- fendi bütün bu münakaşalara zemin yaptıkları beyanatların- da ve'hariı eşriyatlarında okadar insafsız - olmüşlardırki buna temas etmedn kürsüden inmek istemom efendiler: Bu müessil — mes'elede — vesilesile Türk hey'eti tıbbiyesi aleyhin- de okadar ağır anlar der meyan odilmiştirki buna mü- tsessif olmamak elden gelmez. Şu ve ya bü- vesile ile Tıırk hnymı tıbbiyesi ıl y- yücuda Ka H Belğrat sefirimiz İti matnamesini verdi ö reeşleğare t Belgrat, 16 (ALA.) — TWf kiyenin yeni Belgrat 4 Haydar Bey bugün &! taralından kabul edil mutat merasimle itimati mesini taktim eylemiştir. | İkdam muhabirf tevkif edildi Ankara I7 (CAA)) — Aş Baber vörmekle maznun İkdam, habiri süreyya Deyin muh: devat edilmiştir. Mes'al — müdili Burkanettin” CAl beyin — gelmet anlaşılmağla — giyaben — mul detain ve Btânbulda bu. mes'eledi “dklayı dava ikame edilip cdile ginin — teligrafla — İstlamına — bi verilmiştir. müteakiben mekamı Asayışı mühim — sürette ihlat 10l Maznun tekifini iscen Mazmün tevkil edilerek m talik edilmişrir. Gazeteciler - toplandı Ankara, 17 Çililliyer) Y Razeteler ve mecmua başmuharri: Matbutt cemiyetinde toplanarak © müddet mesleki işleri hakkında rüştüler. Aynt zevar saat 17 de hiliye vekiki nezdinde dahili vaziyi hakkında izahat aldı, anek ve vatandaşların bu & hakkındaki ilimadını tez züle uğraşmak ne - demekl bilirmisiniz ? — Efendim hey'etin pek şuurjfu olarak tereddü sevketmek demektir. Bu halin — vatammız iç müzir oldoğu — kanatindayi Bir tabibi müdavi - hastasın i t için düt çalışır. Bu tabici müd nin şu ve va bu. sebeple f bilhassa hiç bir atasa istit etreksizin 3lmine tari; toçbil eylemek hey'i ışemıı için tayine imkân lur, | başlar nerede bil bunu tayin edemem. Türk hey'eti - tibgiyesin bugüne — kadar — hâarpte sulbhta en büyük afetler k şısında nasıl — çalıştığını kiymeli ilmivesini nasıl isbi tekrar elmeğe ihtiy Bu beyeetin her ı—ıı)lensın kiymet yine ispat — cde doğl yolunda her türlü tarizle ragmen — devam — ödecegil şüphem yoktur. — Sihhat ş&ı arayan hastaların ruhund ürk hey'eti tıbbiyesine mevcut emiyeti izale eyleyi ve ya onları — doktorla karşı — tereddüe — sevkedeci beralk, bi e' odi SİZ ve yanat, beraber diğer taraftan asıl rak içtüimat hey'etimizin f tıbba doktorlara itimadını rın vesoyasına riayet lünü kuvvetlendirmektir. — Bizim tıp alemimiz bu il