18 Ocak 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

SI tist K ihâ cif. dej İstanbul, Telgraf adresi: İstanbul, Milliyet hususlar için müdüriyete mürocaat edilmelidir . 10 kurustur. Gelen evrak geri verilmez . Nıı_ı_lıııı 0 AMANULLAH HAN YENİ MUKABİL TEŞKİLÂT MI YAPIYOR Gasete ve matbaoya cit Müddeti şeçenrushoalar M. POİNCARE Fransız —— ..0 başvekili - Poincare bir kaç gün eyel mebusan mec- lisinin hararetli istizahları netice- sinde tekrar itimat Teyi almış Ve 'yeni bir kuvvetle - çizdiği slahat programinı tatbik etmeğe $| Koyulmuştur. Poincar& nin asrın 4| Düyük adamlarından biri oldu- Şuna şüphe yaktur. Bit çok defa ©| Vekit başvekil ve nihayet reisi a| Omhur şolan; Poincare Fransız : akademisinin de ölmezleri arast- rind) hda mümtaz bit mevki sahibidir. Zaman ekseriya büyük -şöhretle- rin düşmanıdır.. Onun her ah değişen şeraitine uyabilmek, onun Yıpratıcı tesirlerinden kurtulmak "e Pek de kolay bir şey değildir. Fakat 'Gincarâ zamana da hakim olmuştur. Filhakika Poincarâ nin yıldızı hemen 16 senedenberi saynı kuv- ©| Vetle parlamaktadır. Balkan - har- binin cumhuriyet reisliğine çıkar- dığı Poincar& cihan harbi esna- — Sında çok sıkıntılar çekti. O nüs — Sart nin talii birleş Teisi cumhurluğunu alelide Za- Manlarda olduğu gibi; merasim Ve- ziyafetlerde değil,>-siperleri Ziyaret ve memleketin. enerjisini | artırmak - için şehir - şehir dolaş- Makla geçirdi. Fransanın ve Poin- Ankara caddesi, J4 100 Telefon numaraları: . İstanbul, 3911 — 3912 — 3918 Edğunmuştur x Maşçmacılaarriri Silmt maekb'usuü NEA RENEU'E 12 Abone şartları ı; Ay.!ıgı Mn ve Ilan ücretleri ; Gazetemizde çikan yazıların hukuku mahfuzdur Türkiye Hariç i 400 hu. — 800 ki. 750 « 1450 « 1400 « 2700 « İlan -tarifesi 6nci Sahifede San'imi Sncl « 4ncü 2nci Nushası $ Hdsrmuştur SON VAZİYET NEDİR? AMANULLAH HANIN KRAL- LIKTAN FERAGET ETME- DİĞİ BİLDİRİLİYOR KRALIN KANDIHARDA YENİ VE MİLLİ BİR MUKAVEMET TE'SİS ETMESİ ÇOK MUHTEMEL GÖRÜLMEKTEDIR TÜRKİYEDEKİ AFGAN MAHAFİLİ NE DÜŞÜNÜYOR? Londı—a,ıs (A.A.)— (Resmi İngiliz telsizi) Kâ- bilden alınan malümatta Afgan Kralı Am- anullah hanın hükümdarlıktan büyük biraderi İnayetullah han lehine feragat ettl?l ve bunu müteakip tayyare ile Kandehara gittiği bildİr- ilmektedir. Anadolu ajansının:“Ankaradaki Afgan sefare- tine bu hususta henüz malümat gelmediği yap- tığımız tahkikattan anlaşılmıştır, - MÜTENAKIZ HABERLER Afganistanda cereyam 'eden hadisata -dair gelen haberler bir birini tutmamakta devam ediyor. Dün de yazdığımız gibi Afganis- tan vekayil hakkında alınan bu mütenakız haberlere iİnanmak işti. Zaferle Neticelenen bu. tali- Roincare yi © tarihin " muvaffak - olmuş adamları arasına kaydetti. Poincare reisicumhürluk müd- detinin hitamından sonra; selef- lerinin yaptiğı gibi rahat bir kö- $eye çeklimedi. Ondaki çalışma İlîkıh(ığm“ kı_ıdrct_i., h'cr mcykiî crübeleri neticesinde sanki daha ziyade artmıştır. Fransız Vatanı, müşkül zamanlarında onu işbaşına davet edince hemen ko- şuyör, - kendisine lü yınca da hemen mğıîlşır:ıi l;îlr::; adamlarına bırakıyordu. Frangın sukutunu durdurmak için 1926 ..—;frıesindc işbaşına getirilen Poin- :n-lırö, yalnız 6 zamandanberi yap- meşvqud-UğU hizmetlerin — tesirile cuı:' 1_"“ _son derece — takviye * IŞUr.. I'.ransı'ı.lar bundan sonra 9 tatbiki zarurt görülen islahat Icîîğfı'lmınm icrasını temin edek- kendiyegânc devlet — adamının Üincîııı-ç—mîuığl; kanaatındadırlar. “Uplt)ı(ı)ıl-;carc- hangi fırkaya men- sakkrı Poincare hangi zamanın etf "7” Bfınu hakkile tayin Ürşü Tllşkuld[ir. Muhakkak olan v hî Vvarsa onun fırkalar fevkında 'çinder I::Amamn icapettiği Şarait TüĞl Fransiz vatanının yüksel- POincî âçalışmakm bulunmasıdır. hllriye'- Fransanın klasik cum- ğ daml“ı'l ve demekrat büyük rübe ;H silsilesindendir; ve tec- Dit e dolu Gdimaği mücerret llrk Splerî, sınıf mücadelelerine k:ılıîı kmucadele!erinc saplanıp Vata“lî“tım çok uzaktır. Poincare : menfaatı Öyle icap edin- îıt', kendisinin en büyük siyasi ilasrm telekki edilen bir Herriot € de beraber çalışmaktan sakın- Maz, ve Fransiz toprağı da öyle feyyazdır.ki © da istediği unsur- lar her an-emrine hazır bulur, Dükemenin' bütü .: nüfuzu ,hiç qüph::;h ';"rı:::'::mv; İ tinin siyasi terbiyesine,ve onun yüyük adamların - hizmetlerini unutmiyan vefakâr muhabbetine istinat etmektedir. Bu sebepten müspet bir program ve parlak bir mazi ile Fransız millet ve- killerinin huzuruna çıkan Poin- car& nin yeni bir- itimat ve kuvyetle yeni bir ıslahat devresi açacağı evelden tahmin oluna- bilirdi. : ZEKİ MESUT ——— Atinada Ziyafetler Atina 17 — M. Venizelos bu gun Cevat B.in şerefine bir ?Sgle ziyafeti vermiştir. Cevat * bu akşam M. Venizelos ile hariciye — nazırın a bir ş Verecektir. Hyafet Berlinden gelmiş olan bir telgraf vardı, Buna göre kral Amanullah Han büyük biraderi İnayetullah Han lehine tacü tahtını bırakarak Kandehara gitmiştir. Bu haberin derecel sihhati hakkında Türki- yedeki Afgan mahafilinde malümat yoktur. KRAL YENİ TEŞKİLÂT YAPIYOR Afgan . mahafiline göre : Amanullah Hanın vaziyetin sevkü icbarile büyük biraderi lehine tacını terketmesi ihtimali pek uzak- Amanullah Han faraza tahtını biraderine bır- tır. Çünkü gitmesine yeni hükümdar - tarafından ,meydan verilmesi ihtimali imkar sız görülmektedir. Amanullah Han bir kere tacü tahtını bırakmak mecburiyetinde kalsaydı büyük biraderi kendisinin göz önünden uzaklaşmasına müsaade etmiyecekti. Amanullah Hanın Kandehara gitmesinde yeni Emir için şu büyük mahzur vardır ki kendisi bir kere oraya gidince boş saltanatı ele geçirmeye çalışacaktır. anaları ayrıdır. nüfuzlu dayıları, hısım akrabası vardır. Amanullah han oraya gitti ise? Adehara gitmiş ise bu, oraya liyetten vaz geçmek iç Kandiharda validesinin mensup olduğu kabile ve nüfuzlu dayılarının muzaheretile pek kolay teşkilât yapabileceği gibi kendisine son derece sadık asker d& bulacaktır. 'TERKİ SALTANAT HABERİ NASIL ÇIKTI? SAa Pa D a manullah Hanın büyük biraderi lehine istifa ettiği haberi ilk defa —Berlinden gelmişti. Buradaki Afgan — ma- hafilinin fikrince bu Berlin telgrafı ancak şu suretle izah edilebi- lir: Kâbilde İnayetullak Han tahta çıktığı ande hariçteki Afgan sefirlerine telgraf göndererek bu tebeddülü bildirmiş olabilir. Ha- riçteki sefirler de bulundukları memleketlerin hariciye nazaretleri- ne keyfiyeti haber vermiş olabilirler. ki o da Amanullah Hanın istifa ettiği hakkındaki “rivayetlere birden bire inanılmaması lâzımgeldiğidir. ; Buradaki Afgan mahafilinin kanaatince Amanullah Han Kıbı_ıw da ihtiyatı elden bırakmamak icap ediyor. Dünkü gazetelerde akmak mecburiyetinde kalmış olsaydı kendisinin Kandehara durmiyacak, teşkilât yaparak tekrar İnayetullah Han ile Emanullah Han kardeştirler . Fakat Amanullah Hanın validesi Kandeharlıdır. Bu itibarla Kandeharda Amanullah Hanın son derece manullah Han filhakika geleni haberlere göre Kan- giderek her türlü faa- in değildir. Bil'akis Amanullah Han imdiye kadar verdiğimiz bu malümattan bir netice çıkıyor VİLÂYETTE « TASFİYE DEFTARLIKTA D TASFİYE YAPILDI VEHHAP B. DE TAS- FİYEYE TABİ! VEHHAP BI—IYİ -I;Ü TÜN ISTANBUL TANIR, NEDEN TASFİYEYR UĞRADP Vilâyet Tasfiye komisyonu dün Vâli Vekili Fazıl beyin riyasetinde içtima etmiştir. İçtimada Detterdar Şefik B. ile daireler müdürleri bu- lunmuşlardır. Bu içtimada Vilâyet- Yazı İşleri - kalemi Mümeyyizi Abdülvehap B. hakkında da kararı verilmiştir. tş?e : Abdülvehap B. bundan üç dört ay evvek Vilâyet Yazi : İşleri kalemi küdürü. Hü- dat B. ile ka- 'em arkadaş- larından ba- zıları hakkın- da bir tahkir davası açmış- ÖİP tı. Fakat mah keme bu mes'- | eleye Vilâye- | tin bakması lâzım geldiği —| cihetle evrakı | vilâyete iade etmişti. Söylendiği- —— ne göre tas- Abdülvehhap Be- tiyeye — tabi yin mahkemede tutulan Abdül alınmış bir resmtxehap B. bu karara itiraz edecektir. Mu- maileyh Devlet Şurasına müracaat etmek üzre Anka- raya gidecektir. DEFTERDARLIKTA Tasfiye komisiyonu Defter- darlık memurlarından dört ki- şinin de tasfiyesine karar ve- rilmiştir. KOMİSYON AZASİ Tasfiye komisyonu dalire- lerden evrak geldikçe içtima etmektedir. Komisyonun Re- isi Vali muavini, azası Def- terdar, Sıhhiye, Maarif, Vi- lâyet, Yazı İşleri Müdürü ile diğer daireler müdürleridir. Muğlada Xağmur Muğla, 17 (CAA.) — Üç gündenberi sürekli ve Şid- detli yağmurlar yağmaktadır. üfarekat etmiş ve tahta filhakıka İnayetullah Han geçmiş :lesnı lI';lle ı!'ıu hiç blı'ş zaman feragat manasında telekki edilme- 9. llah Han Kandeharda istediği kuvveti toplayarak :'ı:r'::ı:t :t':ı:ndrğ:.Mg:ı: tacü tahtını tekrar eline geçirecektir, HEYETİ ASKERİYEMİZ NEREDE? ; Diğer taraftan Peşaverden bildirildiğine göre Kandehar- ve Heratta toplanan yeni kuvvetler Krala sadık olan askerleri. takviye ediyor. Amanullah Hanm kuvvetleri, asilerle şiddetle mücadele etmektedirler, İşte son posta. ile gelen Avru tarikile alarak verdikleri haberleri ee Te indistandan 14 tarihile gelen malüma'! anla! ma göre H n'ru.rk“lıey’etl askeriyesi Afğanistanın ııerkeır olan Kandı- haberlere göre Hindistana yakin olan llah Han namına Ali a gazetelerinin Hindistan e şu suretle hulâsa ettik. hara vasıl olmuştur. Bu Celalabat havalisinde sükün vardır. Amanul Ahmet, Han kabilelerin rilesasını davet ederek devamlı bir itilâf akti için teklifatta bulunmuştur. Hindistan - Afganistan hududun- da yegâne yol olan Hayber geçidinde münakalât devam ediyor. Hindistan hududunda devran ettiği söylenerek Londraya bildirilen bir rivayete göre Amanullah Hanın biraderi lehine ferağat ettiği ve kendisinin tayyare ile Kandehara gittiği şayi olmuştur. Mamafi yukarıda kaydettiğimiz gibi Afganistanın yvaziyetini pek karma karışık göstermek isteyenler yok değildir. Bu haberleri ökurken, dinlerken dost memleketin dahilt ahvali hakkında Azami ihtiyat göstermek icap eder. 'Tekrar edelim ki Afgnistanda bugünkü vaziyet ne olursa olsun, buradaki Afgan mahafilinin kanaat ve imanı genç Kral Amanullah Hanın memleke - tinin teceddüt ve terakkisi yolunda girişmiş olduğu mücadeleden geri » kalmıyacağıdır . MİRALAY «LAVRENS» NEREYE GİDİYOR ? ınglliz gazetelerinin- yazdığına göre İnğgıliz hükümeti: mahut casus Lavrance (Lorens)in Hindistandan İngil- tereye avdetini emretmiştir. Lavrance Hindistanda “SHAw ismini taşımakta idi. Molla kıyafetine girerek uzun müddeî Afganistanda yaşadığı zannedilmektedir. Daili Telegraf gazetesi Lavrance in Mısırda kalması müuhtemel olduğunu yazmaktadır. BUGÜN 2 inci sahifemizde : 1— Haftalik siyasi icmal 29— Atinada M. Grandi ile yapılan müzakere ve Türkiye , 8— .Son haberler " güncü sahifemizder — 1— Şeker, ve gaz inhisar “idareleri Tağvediliyor 'g— Kurtlar bir istasyonu ve jandar- ma karakolunu bastılar 8— Beden terbiyesi müsameresi dün yapıldı 4üncü Sahifemizde: 1— Hava raporu g— Fıkra $— Düşündüklerimiz — * 4— Felek: ti $— Sıhhi bilğiler 6— Muüsiki bahsi 1— Hikâye, karikatür .V.S 5 inci sahifemizde i— Sinema — hayatı filimleri ve — haftanın 6ıncı sahifemizde: 1— Millet mekteplerine devam edenler için ko- lay okuyup yazma sü- tunları ve eğlenceli yazı- lar. İş değişti Hakim evrakı iade etti Meykuflar haîçkında yeni tahkikat İstintak hakiminin kararı niçin iade edildi ? Gayri kanuni harek- ette bulunmakla maz- nun olarak tevkifhanede bulunan hanım ve er- kekler hakkında tahliye kararı verilmiştir.Buna sebep tahkıkatı eveli- yedeki şekil nnksanıdır. Mevkuflar hakkında müs- 'tantıklık men'i muhakeme kararı vermiş, karar tastik edilmek Üzre İkinci ceza “mahkemesi reisi Vasıf beye verilmişti . Vasıf bey bu tetkikatı esnasında evrakı tahkikliyede bazı şekil nok- sanları görmüş ve bü nok- sanların esbap ve delallini göstererek müdel umuml- liğe iade etmiştir . Mevzuat kanuniyemize göre bu kabil tahkikatın üç kişilik bir hey'et huzurunda icra edil- mesi Jâzımdır. Tahminlere na- zaren bu tahkikat üç kişi hu- Ağır ceza mahkemesi reisi Sabri bey zurunda yapılmıştır. İsticvaba- tın mevzuatı kanuniyeye muga- yir olması üzerine reis bey ev- rakı iade etmiştir. Bu vaziyet üzerine dün Ağır ceza reisi Sabri mustantık Hay- rettin ve müddei umumi mua- vinlerinden Kenan beyin riya- .seti altında bir ictima aktet- mişlerdir Bu noksan ikmal edilir edi- lmez evrak tekrar riyasete lade Zabit ve memurlar ŞİRKETİ HAYRİYE VAPURLARINDA NISIF ÜCRETLE SEYAHAT EDE- CEKLER ŞİRKETİ HAYRİYE ARTIK İSKELELER- DE DE TENZİLÂTLI " TARİFEYİ TATBİK EDECEK - Limanımızdaki şirketlerin tarifelerinin tetkiki için Ti- careti Bahriye müdürü Zdki B.in riyasetinde içtima eden tarife komisyonu dün içtima ile Şirketi hayriye tarife ve hesabati . tetkik — olunarak. intac olunmuştur. — ' . Şirketin Boğaziçi iskele- lerinde Faralık iskeleler için tenzilâtlı bir. tarife - tatbiki, zabitanı askeriyeden — yüz başıya kadar olanlardan nısıf ücret ve bundan yuka- rısı için tam ücret almamak- ta iken bü nısıf ücretin bu- tün zabitana teşmili takar- rür etmiştir. Bundan başka memurini hükümetten üç bin kuruşa kadar maaşı olanlardan nısıf ücret bun- dan yukarısı için tam ücret olmmakta idi Nısıf ücretle seyahatın umum memurine teşmili kararlaştırılmıştır. Liman tahmil ve tahliye gelecek haftaya talik olun- müşlüur. BOĞAZLAR Komisyonun Raporu hazırlanıyor Boğazlar komisyonu her hafta Ççarşamba günleri devam etmektedir. Komis- yonun her sene akvam mec- lisine göndermek mecburi- yetinde bulunduğu rapor muhteviyatı hazırlanmış ise de henüz tah'a verilme- miştir. u seneki rapor geçen senelere nispetle pek o ka- dar uzun olmayacaktır. BOLU HÜKÜMET KO- : NAĞI YANDI Bolu, 16 (A'A.) — Bu gün saat on üç. buçukta ani olarak çatı arasından fırla- yan alevler Bolu hükümet konağını kâmilen yakmıştır, kuyudu resmiyenin kısmı azamı kurtarılmıştır. Yanğı- nın baca ateşinden zuhur ettiği anlaşılmaktadır. Baş- Hayrettin B. Kenan B. edilecektir. Bunu müteakip meni muhakeme kararını tas- tik kedilmesi ve mevkufların tahliye edilmeleri muhtemeldir. İHTİYAT ZAB HARCİRAH NASIL VERİLECEK? sılâh altına alınan - İhtiyat zabit ve askeri memurlarına ne suretle harcirah verileceği so- rülmuştu. u cevap gelmiştir: İhtiyat zabit ve memurlarına da celp lere verilen harcirahin ayni verile eektir. ve terhislerinde, muvazzaf zabit- kaca hasar yoktur. ——— .—— Serbesti verilecek mi? Vaşington, 16 TAA.J) — (Röyter) Yeni kabineyi teş- kil vazifei nazikesiyle şimdi meşgul bulunan Mr. Hover (Hoover), riyaseti cumhur vazifesini deruhte eylemesi- ni müteakip bir hususi ko- misyon teşkil edeceğini ve bu komisyonu men'i müskirat mes'elesinin hey'eti umumi- yesi hakkında tahkikat icra- sına memur eyleyeceğini haber vermiştir. Mezkür komisyon meşrubatı küuli- yenin satılması — ve gayri meşra bir surette istihlâk | edilmesine ait — davalarda takip olunan adli usulü mu- hakeme hakkında da tahki- kat icra edecektir. şirketi tarifelerinin tetkikine dün başlanılmış, 1kinci içtima .Ormanlarımızın inkişaf ve hüsnü muhafazasile yakın- dan alâkadar olan İktisat Vekili Râhmi Bey TETKİKATI İKİ HEY'ET FAALİ- “YETTE BULUN- MAKTADIR AMENAJMAN AMELİ- YATI TEMAMEN AN CAK ON SENEDE BİTEBİLİYOR S ü İktisat Vekâleti Orman- larımızın hüsnü muhafazasile yakından alâkadar olmakta almaktadır. “Geçen sene yaz mevsi- minde ormanlarda yapılan amenafman ameliyatı tespit edilmektedir. Mart iptidasında Adapazar ve Düzce cihetindeki orman ların amenajman ameliyatına başlanacaktır. Şimdiye kadar beş orma- nın pilanı ikmal edilmiştir. Pilanları ikmal edilen or- manlar Kırklarelinde Zafranboluda Helkiye, BT?::;: Elağlu ve kokurdan ormian- sı 15,000 hektardır. Hali hazırda biri Anadoluda, di- üzere iki hey'et amenajman iki hey'et kâfi gelmediği için adedinin tezyidi mu- karrerdir. ve lâzım gelen - tedbirleri —— larıdır. Bu ormanların saha- — ğeri Antalya cihetinde olmak — ameliyesi yapmaktadır. Lakin - : Alâkadarların söylediğine ; Mi eelliğk “nın bütün istasyonları, rad- — göre daha on hey'et faaliyete başlasa bütün ormanların ameliyatı. ancak kirk celli — senede bitebilecektir. — -— Beyni elmilel Radyolar “Cemiyeti her millet için — bir milli gece tertip etmiş- Cumhuriyetine tahsis edilen geceydi. Kirağsir — Bu münasebetle Avrupa- yo dinliyenlere, Türk- ten, Türk edebiyatından, Türk musikisinden, Türk inkilâbınden bahsetmişler- D dir. Avrupa radyo istasyon- — ları saatlerce Türk musiki- - sini bünyaya tanıtmiya va- vasıta olmuşlardır. İstanbul radyosu da sami- lerine Budapeştedeki tes'it merasimi dinletmiştir. Bu- rada bir Macar kardeş söylediği nutkunda Tür inkilâbının kendilerine bir örnek olmasını M etmiş, Türk genci istiklâl safahatını anlatmıştır. Ü