15 Ocak 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 4

Fikilkimr, ülliyet, ASRIN UMDESİ “MİLLİYET,TİR 15 KÂNUNUSANI 1929 | BUGÜNKÜ HAVA Dün ençok hararet 5, en az 4 | derece idi. Rüzgâr lodostu, A Bugün havanın - kapalı olması rügâtın poyrazlaması ve kar yağma- sr mühtemeldir. - FIKRA İNKIRAZ! — Nesir *pınarı o kadar: susuz İ.taîmıq ki, dibindeki yosunlar sap- sair kesilmiş ! ; "Ve şiir çeşmesinin musluğunu — kapamışlar, küngünü delmişler de / göne Bir tas “vezin,iki “ damla - küfiye akmamiş! - p'Edebiyatı sıfır numara kalbur- " dan geçirmişler;Üste geleni iki — satır; bir-cümle görülmemiş! r >-Dumura oğramış- »his, haset — karası çökmüş göz; kalemi kum- Elııvtuheşirdcn ve kâğıdı ıslak - cam- 'dan münekkit bunları böyle söy- — lemektedir. ve söyliyebilir de:;, - Fakat bir tek kafiyede bir çift — çağlıyan sesi, yarım- satırda butün — bir hayat bulabilenler için Hü- Ğ küm başkadır. - Neden ve niçin yok? « Çünkü yok demek, bugünkü münekkit müsveddesinin ilk, son — ve tek vasfıdır. — ; Kğer her, şair. ve her. nasir — mutlaka dâhi olsun diyorlarsa, — bu kabil değildir, Sebebi basit * olduğundan: Dâhi harman sıpası ;_ okaydı her atpazarından tedariki “ mümkün olurdu... E - İşte önümde son günlerin bir kitabı.: İçi -şiir “dolu ve imzası bilgatereddüt. şair. Yalnız “adı. korkunç: - İnkıraz. İ'lnkıı'nzın içinde asırlarca Çırpın- — dığimız için mi — lügatlarda- bile — yöoruz. Sonra bu kitabın ilk sayfasın- tevazu ile eserlerini ne bu kelimeyi görmek - istemi- kinsiz. hasetsiz bia O haşkalarınm . “çıkmış — öküyoruz. Kaç eser? “mal ki daha yar. ; Hepisinden birer mısra, ikişer kaliye alsak bir yarım devrin / şirini telâfi ctmiş oluruz. — -Bu beş hisle sezilen eserlerin “önünde bir defa dâha “kani ol- duk ki (Yok) diyenlerin kendi ” y(ıkluklın._.yelda_dun daha zifirt “yve ademden daha derindir. Ankıraz Şairini iki kere tebrik “ederim;» biri deseri- için,, öteki kel den başkalalarını da haber “verecek ve başa getirecek kadar “temiz kalpli öldüğü için... tam onsekiz. İhti- bilmediklerimiz de addetmemekte ve binaenaleyh mecmuundan gümrük Tresmi istemektedir. Bizce bu noktayi nazar doğru değildir. Gerçi kanun yalnız Türk harflerini güm- rükten istisna ediyor. Fakat ecnebi isimlerinin yazılış- tar- zinı değişltirmemek te Türk im- lâsının kaidesi iktızasıdır. Bu itibarla (x, j, w )gibi harfler, mahdut bir mikdarda - olmak şartiyle Türk alfabesinin mü- temmimatindandır. * FELEK Dükkân tentesi mi? Bir gazetenin kıraât sayla- sında okudum: « Her tarafta kar, kar, kar, Rüzgardan iner kalkar. Ne güzel tasvir, değil mi? İnsan bunu düyup gözlerini kapayırıca “aklıma rüzgâdan sallanan bir dükkân tentesi geliyor. Katır bahalanacak mı ? Emanetce görülen lüzum üzerine - 23,000 - liralık — katır mubayaa - olunacakmış . Bu haber- mühimdir, çünku -bir taraftan katır fiatlerini yük- seltmekte diğer taraftan Ema- netce- katırlara fazla rağbet edildiğini göstermektedir . Kandilli rasathanesinin ifa- desine nazaren dün kar yağ- ması İâzim idi, fakat aksi g bi bir çil göneş vardı, bu tezadın sebebini, Fatın efendi hucamiz- dan telefonla sorduk, şu cevabi verdi: — Lodos esmesaydi, kar yagacaktı! —E, lodos neden esti? — Kar yagmadi da ondan! Biliyormusunuz — Rasathne olmasa halımiz harap olacak! Kadın birliği! Gazeteler diyorkı «Kadin bir- liği » yeni seneye zengin bir proğramla girmiş, işle özengin- liklerden bir kaçı: - b — yerli malına - ragbet edilmesi için alışılacak Ticaret odasının işi . 2 — Şeker bayramında Tfa- kir çocuklara elbise verilceh. Himayet etfalin işi. 3 — Bir kiraat salonu açi- lacak, Evkafa aıt bir mese'e 4 — Bir sergi - açılacak , Nesergisi? Kavun karpuz sergisimi . 5 — Bir -balo verilecek . İştekimsenin yapamadığı şey . prugram citten zengin . FELEK — hangileridir —Hurulatın gümrükten istis- sı hakkındakı kanun, yılan hikâyesine benzei. Bu kamun- de - bahsetmiştik . gümrüğe — gazetelerin amilen Türk hatfleriyle çık- ması Tâzım Zelen larihten bir- ç gün eyek,. debliğ. edildiği “çin matbaalar, müşkülat kar- şısında kalmışlardı . Sonrar ka arünimn — tatbikatında — harfler günrüktet istisna edilmiyerek, malsup muamelesine tahi edil- diğinden müşkülât ikı misli “artmıştır. 'mıştır. — Malumdurki «Zzasını la “icin matbaalar” bu- isimleri Şimdi İstanhul gümrük ida- 1 yeni bir müşkülât daha dil ecnebi . isimlerinin avsıye etmiştir. Bunun vazabilmek — için Avrupadan 'ğğtirdiklnri harflere pek az a da bu çeşitlerden ilâ- ve etmektedirler. H S : â:ıı-ük idaresi bu çeşitleri itiva eden harfleri Türk harfi GAKNİLAM. MisâFiRi Şu heriti çiğnerdim! Âlemde kimseye H;ı)-h dokun- imaz. bir adamın bahsi geçiyordu. TMlüiüzahm>»,. ——— dılar: — Şoför olsaydın ne yapar- dım ? — Nemi yapardım, ibreti âlem için şu herifi çiğnerdim! Kulak misafiri ASKERİ BAHİS Manş tüneli Takriben bir asırdan beri İngiltere ile Fransayı Manş Denizi alundan yapılacak bir tünel ile bağlamak için bır tasavvur vardır. Bu tünelin yapılması yalnız, İngil- tereyi Fransaya bağlamak ve bu iki memleket —arasında gidip — gelecek yolcuları Manş - Denizinin hiç. bir vakit eksik olmayan dalgalarından , fırunalarından kurtarıp onlara daha kolay ve konforlu bir seyahat te'min eylemek gibi basit bir faide vermek- ten ibaret kalmayacaktır. Bu. tünelin- diğer - faydaları da şöylece hulasa edilmektedir: I) Konfor: Hec gün binlerce seyyahlar İngiltereden Parise, Berline ve hâtta İstanbula kadar aktarmasız vagonlarda nakledilecektir. larış; tıpkı coşkun: Manş Denizi gibi İtalya ile Fransa arasındaki münaka- leye hail idi. En büyükleri ( Mont- Cenis) olmak üzre açılan bir çok tünellerle İtalyan- Fransız ticareti fa- aliyetleri artmıştır. Kezalik Semplon tünelinin açılması da Fransa - İsviçre ticaret — münasebetlerini kuvetlen- 3) Enternasyonal rabıtaları arttıracaktır. 4) Askerlik: Bu hususta iki zıt fikir mücadelededir. Büyük harpten evel Framsa ile İngiltere müttefik hükumetler olmalarına rağmen, kuv- vetli bir kara ordusundan mahrum olan İngiltere, daima bu tünelden geçüp İngiltereyi basacak olan Fran- sız ordularından korkarak tünelin in- şasına yanaşmı .Oördü. Fakat bugünkü günde havadan saldıracak olan tay- yareler ve ÂAvrupa sahilinden atıla- cak uzun menzilli toplar gibi İngil- teae daha mürhiş silahların taarruzu- na hedettir. Binaenalcih tünel vasıtasile gelecek bir tehlüke ehemmiyetsizdir. Bahusus müstakbel tünelin Fransaya ve İngil- tereye yakın. kısımlarında ve her iki tarafta yapılacak ve hususit - tertibatı haiz hazinelerin içini bir taraftan Kale (Calais) den ve diğer taraftan” Londradan bir elektrik düğmesine basmakla su ve ya bogucu azla dol- durmak - süretile tüneli kapamak imkânı temin edilebilecektir. Manş Denizinde bir tünelin inşa- sına en ziyade taraltar olanlardan Mareşal Foş ( Fuche ) demiştir, ki: “Eğer Büyük Harpten evel Manş tü- neli mevcut olmuş olasaydı, Büyük Harp vuku bulmazdı.. Tünelin askerlik cihetinden inşâ- sına mani olacak mahzur şimdiki halde, bil'akis, bambaşkadır. Bu mah- zur da bir harp esnasında tayyare- lerden atilacak bombalarla - tünelin tahrip edilebilmes? imkânıdır. Vakıa şimdiki haâlde bu- kadar derinlere nüfuz ederek denizin di- bindeki hedefi bulup bombardıman törpilleri henüz icat edilmemiş ise de Manş denizi- gibi derinliğe 50-100 metrevi geçmeven bir denizde yapıla- Sebai Alemden madut ve 29 milyon İngiliz Hirası -kıymetinde olacak bir iecek tayyare Domba 1 1i karşısında İngi- liz 'asketi " mütehassısları - ürkmekte- dirler. Bu - sebepledir. Ki İngilterede iz İCibiljiyetsizlikleri , — ahbaplarma - aynı ayrı ortaya ' döküldü” Bir.tek kişi çıkıp ta- lehinde bulunmadı. . Hakkındakı - kandat umuümi idi. Halbuki — Zahirde bu adam çok nazik; herkese karşı hayırhah, hiç kimseyi incitmek -Ü istemez bir adam gibi güründüğü için doğrusu ya; hakkında söyle- netlere iştirak etmek - istemiyor, bu kadar almasının — sebeplerini — araştırıp düroyurdum. Onlar halâ zavallıyı sadece fena — şöhret çekiştiriyorlardı: — Bırakın şu Herifi Allaha- nızı severseniz, ölüyorum desen bir kaşık su vermez! — Ya sonra o gizliden gizliye 1 | el altından yaptığı marifetler... —Geçen gün yolda raslamıştım, selam vermedn geçtim. Osırada birisi damdan düşer gibi: — Ah, dedi, âlemde bir şoför olmalıydım! ıâiu kaç kişi bir ağızdan atl- karşı muamelesi, dedikoducülüğü>|” bu inşaat için teşekkül eden komita . B 2) Ticaret: Bir vakitler Alp dağ- edecek kudrette tavyate bombaları ve ya cak olan “böyle mühim. * ve " Acatbi | bu baptaki mütalaasını almak üzrç Devlet müdafaa meclisine müracaat edince tünelin inşasının - şimdilik muvafık olmadığı cevabini almıştır. Fransadaki Kale (Calais) mevkiin- deki İngilteredeki Duvr ( Douvres ) mevkiine yapılması düşünülen bu tünelin umüm uzunluğü 32 mil olacak ve yalnız altındaki kısmı 20 mil yani 40 kilomeu%uzunlugundz b S Baya A, BeviTan ya * F bulunacaktır. Çift olarak inşası düşü- 29 milyon İngi'iz lirası bu tünelin 4,5 yılda yapı- tahmin edilmektedir . Cinoğlu nülen ve keşledilen labileceği NE/RİYAT HAYATI Türk Matbaacılığı Mühim tetkkikata müs- tenit bir eser Yeni harflerin hayatı fikriye- mizde pek büyük tesirati, olacağı tabitdir. Bilhassa matbaacılıkta bu tesir çok mühim olacaktır. 'Türk matbaacılığı gibi eski hari- lerin müşkilâtına - tağmen tekâ- müle mazhâr olan matbaacılığımız asıl tekâmülüne sbundan sonra mazhar olacaktır. ” Bizde - matbâacılık nasıl ve ne vakit yerleşti?.. Matbaacilı- pımızın ikiyüz senelik bir tarihi vardır. malümduür. ki — matbaa bizde Avrupada , icadından çok sonra memlekete |ithal edilebildi. Bu neden böyle *oldu? Tıbaatın icadından Avrupada istifade edilmeye çoktan başlan- dığı halde- Türkler neden bu mühim icraattan vaktinde istifa- de edemediler? . Bu' hayatı fikri- mizin salhatını, Türk- medeniyet tariyinin — cereyanlarını tetkik edenler için üzerinde çok durul- ması icap eden bir noktadır. Son intişar eden ve müellifinin - vesaik toplâmaktaki yorulmayan- gayre- tini gösteren mühim bir eserde bu süalin cevabıni. buluyoruz,. Muallim Selim Nüzhet B. Türk. matbâacılığının iki yüzüncü senesi 'betile l bir tarihini vaz ; ştır. Selim Nüz- het B.. İbrahim Müteferrikanın memlekete ithal ettiği matbaacı- lığın - — tekâmülünü - anlatarak ubaatın icadile Garpte Arap hari- lerile basılan' eserlerin pek şayani dikkat malümat ( ye izahat — ver- miştir. Eserde * Zzaman 'basılan kitapların. kaplarma * ait kilişeler konmuştur. -: 40j 'Tıbaatin - ithalinde matba, asırlarca gösterilen teehhurun sebebi hak- kında bu eserde verilen- malü- matın ehemiyetini kaydetmiştik. Bu teehhürde ©o zamanın ta- assuba kadar diğes esbabı da nazarı dikkate almak lâzım geli- yor. Tariht hadisatta iktisadi amillerin ne kadar mühim tesiratı olduğu malümdur. İşte tıbaatın memleketimize ithalindeki -teeh- | hurde de iktisadı sebepler ken- | dini göstermiştir. Garpte. Arap; haflerile -kitap | basılmaya başlamış. ve -İbni Sina- nın- meşhur - * Kanun ,, u tabedil- mişti. Garpte böyle şatk asarının basılarak bizim memleketlerimize gönderileceği anlaşılıyordu . Bunun yazı yazarak hüsnü hatları sayesinde geçinenle- vi maişetten: mahrum - bırakacağı zörülüyordu. - İşte' tıbaate karşı ilk görülen aksi tesirin başlıca şarkta ebebi bu olmuştur. Selim Nüzhet B. bize bu hu- susta: ve diğer bir Ççok -Nokta- larda, Avrupa ile olan münasebati fikri şemize ait cihetlerde kıymet- l malumât vermektedir. Temenni edelim ki bu eserin diğer kısmı da çıksın... AAA İLÂNLAR GEEM Sultan Ahmet İkinci Sulh hukuk mahkemesinden; Fuat Reşat bey tarafından Bahçe Kapıda? senayi ve maadin bankası memurlarından Kâmil Abdurrahman bey aleyhine ikame eylediği kırk lira alacak davasınınceeryan eden giyabit muhakemesinde yevmi muayeninde gelmediğindendolayı mumaileyh hak- kında gıyap >kararı ittihaz edilmiş ve müddei iddiasını isbattan izharı aczile talibi tahlif olmuş - bulundu- ğundan yevmi muayyeni muhakeme olan 16 Şubat ; 29. Cumartesi saat tonbirde asaleten - ve ya vekâleten muhakemede bulunmadığı - tal d rde yeminden imtina addile müddeinin davası - sabit nazarile bakılacağı ilân olunur. Istanbul icrasından: Bir deyni mahkümubihten do- layi mahcuz ayaklı dikiş maki- nesile mahfaza derununda çatal ve kaşık işbu Kânunusaninin on yedinci Perşembe günü saat on dörtten itibaren Sandal bedes- teninde bilmüzayede furuht edile- ceği ilân olunur. Beyoğlu beşi nci hukuk mah- kemesinden: Mehcuzen furuhtu mukarrer bir adet fiat markalı 315-8 nü- merulu otomobilin tarihi ilândan bir-hafta sonta 20-11-929 tarihine müsadif pazat günü saat 11 de taksimde * taksim — meydanında bilmüzayede Turuht edileceğin- den - taliplerin yevm ve : vakti mezkürda memuru —mahsusuna müracâatları ilân olumur. ——— Yaş makineleri munakasası Hükümzü — Cumhuriyenin — yazı makineler'n'n iştirası için icra etmiş olduğu - münakasada. , TORPEDO , markalı, makine bir çok . tanınmış markalar meyanında tercihen intihap edilmiştir. Bu ise TORPEDO marka- hiyazı makinelerinin mükemmeliyetine len büyük delildir. GÜNUN LÂTİFELERI VI asecliüi, IZ AŞT Z —”Yol Dedi, samimi insan- lar senli benli konuşurlar . 3ana siz diye hitap etme, Ne - alemdesin işte senli Benli oldum " Aşşık değil misin artık? Derdin bitti mi? Güldü: — Bu dünyada bir kere seven sevdadan ve . dertten kurtulamaz. Ben - sevdim. — Kara sevda mı? — Hayır, bu sefer sever gibi oldum. Çünkü seversem. gene kalbimin hissiyatını anlatamı- yacaktın, ' — Bana öyleyse. — Anlatayım; bir -kadına günül verdim, fakat bünu “kendimden de gizledim. : Şair oldum, şiir yazdım, nasir -oldum — nesirler - inşat ettim. Onun ilahiliğinden, gü- zelliğinden bahsettim. Hissiyatımda samimt idim, oda samimi olarak dinliyordu. “ Sözlerime inanmış gibi gö- rünüyordu. Ben — mehtabı seviyordum, o da seviyordu . Ben gurubun önünde vecde geliyor, güneşi — gözlerinde seyrediyordum . Hoşuna gidi- yordu. Benden duyduğu mıs- raları ezberliyordu. macerayi anlat YZ ) aaf 1 A VU diye cevap ;Yerci, «Gurup 18 ilahi» dedim, «Bakır tepsisi dedi.; — Ne birik bir-misra diye: «Bir — şulesi: var ki şem'i caniın> Fa- — sifmaz “ astımanin) nusuna misraini ökudüm. «Aman ne berbat , şey» — t| diye köpürdü. İ Tabiatten bahsetmez uldum. Şiir okumadım. Güzellik hak- 5 kında söz söy'emedim. ğ Mehtaplı bir gece sokağa çıktık. Hoşuna gitmek için., Öf! dedim, ay ne kötü! » Kız- dı ve oturduğumuz bağçenin, masalarını süsleyen sahte bir san'atle boyalanmış obajurla- rını beyendi Sahnede bir kiz şarkı söy- lüyordu: « Yıldızların donuk rengi.. «Gönlümdeki ahengi ..» Şaheser mistaları - beyen- mez olan — sevgiim - kadının bu manasız şarkısına bayıldı. İçten bir göğüs geçirdi: — Ne güzel! dedi.. Bu söze ne cevap verehilir- dim.>Hiç değil mi? Sustumn. Biraz sonra kalktık. ve dar- Gın darğın, sebepsiz bir dar- ğınlıkla - evimize — gittik . Bu — dünyada kimse kimseyi anla- | mıyor azizim . Fakat bir gün geldi ki:«Ay Bıçak, çatal, kaşık ve saire solra ta- 5ER eç kımlarınızı - satın siyahlanmayan ve gümüş takımları £ / yerine kaim olan meşhur (KLARI - BZ “LD ALPAKA ) markasından başka | ( | marka vermemelerini dikkat ediniz ğğ Her yerde (KLARFELD- ALPAKA) markasını isteyiniz, ZN NİN Selami İzzet alırken — kat'iyen Yalnız 20 gün için Beyoğlunda İstiklâl caddesinde 870 nümerolu Baker Mağazalarının umum dairelerinde mühim üzre müracaatları : aleti alınacağından itaya talip #öüznB A a E üstübi mübayaası: - tütün inhisarı Müdüriyeti umumiyesinden 7000 kilo Ayrupa malı-beyaz üstubi-alınacağından itaya ta- i lip olanların jümuünelerile birlikte 19,1, 929 Cumartesi günüç Galatada mübayaat komisyonuna gelmeleri , j Levha imali: - Mülhakat - için 300 adet kapı İavhası yaptırılacağından tâlip olaların 191 929 cumarlesi günü saat onda Galatada müba: yaat komisyonunda bulunmaları ve her gün nümuneyi görmek — Polarimetro aleti. mübayaası:. Kimvyahane için Zays mamulatından bir adet polerimetrö günü saat onda Galatada Mübayaat Komisyomuna gelmeler:. ü . olanların 19-1-929 cumartes! Vapur iskelesinde: — Oğlum bana bir Talebe bileti versenel — Aman Bey baba, buyaşta Hepimiz mi adam talebe olur mu? ilet mektepleti talebesi — Niye değilmiyiz? yonuna- gelmeleri. Erzak münakasası: ÂH orman mektebi rektorluğundan: — Mektebimizin altı aylık erzak, ve levazımı kapalı zarf usulile münakasaya konmüştur. İştirak için yevmi şubat - tarihne müsadif çarşamba günü saat on dört Deftedarlık binası dahilinde müessesatı tıcariye ve ziraiye ihale olan 19 buçukta-