6 Ocak 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

. Bir müsteşrik geliyor Macar profesörü bir Türk köyüne ğ çekilip tetkikat yapacaktır Türkiye ve Türk inkilâbına hayran olan müsteşrik ne diyor? e *stanbula gelirken <Peşte 2' Ka. sani 1929 (Milli 4 — Pudipeştede sesiz seda K halinde “daim Türklük > babisleri ile iştigal eden bir Mac- “ar alimi vardir. Prof. De Paştinski & Yanoş ilk Mâcarca ve Türkçe Toğati neşreden, bu. müsteşrikdir. Ümi tetkikatım sessiz sedasiz ikmal eden ve bu hususta” kati- yen: yaygarayı, poropagandalari EZ. Geçen günü haber “aldım ki Bol “Türkiyeye hareket vdecek- şhiş. Kendisini yakmdan tanıdı- için ziyaretine gitim. Bir lsiydım, Tabit hiç bir şey söy- Temiyecekti. Uzun bal "lah Türkiye seyahatna indkal £ ettirdim. Durdu: Evet, dedi. | “Türkiyeye gideceğim. Maksadım an harf inkilğbinı da yakın. “dün - görmek; Türk R “ilme, irfana * susamış olduğunu ;her türlü” medent kabiliyeti, da yaradıcı kuvveti bulundu. eğin dair maddeleri toplamak İsti li | Prof. Faştinski «ven ve Türkler içim her şeyini fedaya hazır olan yegâne müs- milletinin öşrik bu ihtiyar o Profesördür. Şimdi lügatinin ikinci. cildi ile iştigal ediyor. Türkçe - Macarca olan bu lügarini y rk bari İ Terimizle tabettirecektir. — Türk | lügacinin “ilk cildini höşr için tür. Jasmı" da satmıştı Şimdi“ ikinci Kiz im mektebini ve sir irfan Üyen sene Ktenbuldaki cildi: çıkarınak vini geymisöir. Benimle:| icin me satabileceği tarla nede, reber “Helen İki. Macar papas'| ev kalmış. Bu İwsüsta Ken müyillimler de” Türk mektepleri- | disine . tablet” Ve Sair. yerlere mına hayran olmuşlardı. Bara gelince ben bunlara hayran luşorum, senelerden beri Avru- Dada İddacttiğim voktai uazarım i gün arak. tahakkuk ettiğine ahit olduğum dan dolayı: mem- bahtiyarım. müracaat etmesini söyledin Bana dediki: Oğlum ben eserini neşr- edinize diye kimseye mürcaat cümem: Evvela Büdapeştedi ese rini tab, edecek tabi yoktur. bunun için bu gibi ilmi eserler müayyen “bir zümre “kari “için ye Yalnız halk arasın- | olduğundan bunları ilmi müesse- dolüşmak ve'halk 'millt eser: | seler neşr ederler. Biliyorsun kiz etini topl. n, gidiyorum. | ilmi, mücseselerimiz de bu gin | . hn 0 K fakir ğe hiridedir. Binaenaleyh gilmek orada halkm- milli eser- ye müracaat edemem. Elbet toplamaktır. ben öldükten sonra neşr&len bu- Bu mütevazi profösörün bir | hunur. resimi isteyecekdim. * Fakat | © Profesörden ayrılmış eve geli- 0 bildiğim İçim-gazete için | yordum. Yolda düşündüm: Acaba değil-sureti hususiyede bir res. | bu ereri Türkiye Maarif Vekâ- ini, aldım. eti neşredemez. mi? Bu İügar “Buru müsteşriklerinin hepisini | şüpbesiz ki Macarlarla bizim »: Bu itibarla size kariyerle | aramızı daha fazla birleştirecektir, ebilirmki. Türkleri « candan H.N. ÜTEFERRİK HARİCİ HABERLER MİLLİYETİN HARİÇTEN A i birini“ müteakip Buhran Hırvatlar istiklâl istiyorlar Kabine düştükten sonrâ Vaziyet bütün karıştı —i— Belgrad, 4 (A.A)— Kral bir Hırvat köylü fırkası reisi M, Marchek ile M. Prebiç Tleviç ve Davidoviçi ka- bul etmiştir. M. Matchek yegâne çarenin ber biri bir parlamentoya ve bir. hükümete malik olacak tarihi ve harsi vahdetler vücuda getirilmesinden İbaret olduğunu beyan ey Belgrat, 5 (AA) — Kral Hır- avat Köylü fırkası reisi M.Mutce- ki saat 10 da yeniden “nezdine davet eylemiştir. Belgrat, 5 (AA) — Hırvat köylü fırkası reisi M. Vladko bu gün Kral tarafından Sarıya davet edildiğinden — zayrebe azimetini tehir etmiştir. Belgrat, 5 (A.A) Kral tarafın. dan. müşavereye “davet edilen İlirvat muhalefet reisleri kanunu esasinin kraliyetin muhtelif bizip- lerine bir muhtariyet ve bir hüsust parlamento bâhşedecek surette tadilini lebeylemektedir. Müşa Genevre, 5 lavya hükümeri ve itlâfnamelerin ettirmiş Hırvat Rs, ne diyor? Atina,5 CAnel 0s) —Sırbis. tan, Kralı Hırvat, reislerini kabul "etmiştir. lırvatlar bu günkü buh- ranin > bir. şekli idare buhranı olup bunun izalesi için muhtelif sinesinde adilâne bir surette temsil edilecek olan bir “kabinenin teşkili lâzım geldiğini bu kabinenin. vazifesini yeni bir kanunu esasi lâyıhası hazır- lanmktan ibaret olacağını beyan eimişlerdir. HıryatTügsai MM: Mağik, Krala. şu maruzatta bulunduğunu beyan etmiştir. — Sırplar ile Hırvadar yek- diğerinden geniş bir muhtariyet ile tefrik edilmedikçe . bubranın zall olmayacağını ve kabine tadi- Jen teşkili tasvip edilmezse Hır- vatların istiklâl o mücadelesine atılacaklarnı Krala açıkça söyledim. Hırvatlar o Avrupayı hayrete düşürecek işler yapacaklardır. Belgrat gazeteleri Hıtvatların Bu talebi Zağrepj ile Belgradin anlaşmasını imkânsız Bir hale soktuğunu yazıyorlar. ttuno mukavele kayt ve tescil unsurları Kralm sihhati » Ispanya bütçesi— Madi, 4 4 CA.A) — Sabahle- | (4.A) — Nimresmi bir tebliğ büt akvalinde bir tebed- ie panyOĞ ei b vaz , memni iy olduğunu Böstermekte bulunduğunu. beyan et. mektedir. Muvazene tesis cdi * Tamirat mütehassışı — V: (A>—M. malt mütahassıslar eğ daki mütalaatını hükümete bildirmek üzre Nuvorka muvmsalar. etmiştir. tamamen — afaki raporunun bahis olduğu tenkirlerden mütehayyir bulunduğunu beyan et- » Yeni bir hastalık — “oled, 5 (AA) — Bu bavalide salgın bir hastalık hüküm sürmektedir. Fakat bunuu bir grip mi yokss tilomu ol- “duğu mechuldür. Bu gün 13 kişi » Rekor kırılacak m? — Los Angeles, 4 CA:A.) — “Tek sas thli “Guestion Mark, tayyaresi Kont tarafından Vİ S(AA)— Cezsir kuraya düşmüş olan 1 varesinin marettebatı kında resmi mehafil hüç ber almamıştır. BİR MUANEDE Zeplin kabili sevk balonu kazanılan (11 saat 46 dakkalık rekoru kırmak için tayrana halâ devam edi- yor. - Los Angeles 5 (AA) — Güce tvn Mark,, ismindeki tek sarıhiı tay. yarenin gece yansında havada bulun- duğu müddet metmuu 88 santa ba- Jig oluyurdu. Mezkür tayyare görü- müşe nizaren tayraninda daha fazla 'devametmek iler tayyareler tarfından bey'e Bir e kedi hakknda devairde v mahkemelerde de her iki İisanın masıni memurların müsavatını, Alsaslıların istediği Kolmar, 5 (A.A) — Teğrii mühabat için milli fırkalar tarafından — gösterilen o rahip Hauser proğrammı teşrih el- miş ve bilhassa diğer millet- lerle ililâf siyaseline devam edilmesini, tahdidi teslihata u Şidilmesini - bilakayı Fransa ile itihat edilmesini mekteplerde iki lisanla tedrisat icra olunmasını 4 kullanılmasını dini statükonun muhafaza edilmesini sınıfların mesleki menfaatlarının. telifi suretile birbirine yaklaştırı!- Alsaslıların yüksek memuri- yetlere irtka edebilmelerini vo mahalli verğilerin islahını talebetmişlir . iç Üç ölü bulundu Nuyork, 5 (A A)— Broklin caddesinin bir apartımanında bir zeve ile karısının ve üç misafirinin. ceselleri (gazla mabnuk olarak © bulun muşlur. Masa üzerinde kızar- miş bir hindinin bulunmasına göre telef“ olanlürın! yemek yerken hava gâzının bir tara- İlan menfez bularak intişar Türk kadını Büyük bir inkılâ- ba mazher oldu Fransız muharriri Türk kadınını nasıl bulüyor Esin de Paris « gazetesi mehabirle İ mond Lavost. leketimize Zelrai ahiren - güzeti inkilâbına hasredilmiştir. Fran- siz muharriri Istanbulda iken üç“müneyver Türk hanının ıwetlisinde göçen bir mükâle- meyi kaydediyor , Bu hanımlardan biri Türk İ kadınlarının pazhar olduğu terakki ve inkişaftan bahsile ezcümle demiştir ki : -Tarp bir çok köhne fikir- leri zaten sarsmıştı.. 019 da hükümet dairelerinde kadın- ların istihdamı mecburiyeti hasıl olmuştu. Taaddüdü zevcat meselesine gelince bu'da bizim muhitimizde gillikçe azalıyordu. Taaddüdü zevcat bunban başka pek masrallı bir şey olduğu için bupu ancak geçkin büz paşalardan başka kimsenin tatbik ettiği de yaktı. Bizde bir söz vardır Çok kadın bulunan bir öv Orünaya tutulmuş kav Yalnız zeval köylerde gö rdu, Bu da | kadmın bir süs ası telakki | edilmesinden « belki köylü için kari bir çalışma arka- daşı: solmasındandır, Köylü kadın zaten serbes bulunu- Cöylü kadın yüzünü ehirli kadınlar ise r, böğluyordu. Tayat iz çok ağardı. Abdül hamit zamanında ovlenen yeni evlenmiş bir sgonç kadın ko- ağle arabaya binip tebii likte sokağa çıkmazdı. Şimdi ise kocaları beraber bu- Tunduğumuz gibi bir çarlıs- tonda onları birakabiliyoruz da! Harem şark ile garp ara- sında bir mania olmuştu Türk kadın pek vatan perver- dir. Bizi kurtarmış olan inki- lâbın başında biz de. bunu teshile çalıştık . » Fransız mubarririne bü yanatta bulunan hanım bun- dan sonra din hakkındaki fikirlerini de söylemiş, müte- akıben diğer bir hamın mükâ- lemeye karışarak İslam dini ve kadının vaziyeti hakkında şu mufalâada bulunmuştur ; | Bizim © vaziyetimizden dinimizi mes'ul tulmak icap etliğini zannelmiyorum . Peygamberimiz bizim cin- sizi, islihfaf etmedi , Ayişe, | leri demir yolu boyunca tolgraf' Hatice, Fatime hazretlerinin muhterem — hatıraları bütün İslâm tarafından tâzim görmü- yor mu ? Hazreti Muhammet; Cennet anaların ayağı altındadır. de- memiş midir? İzdivaç ve analık her şeyin fevkinde tutulmamış mudır? Osada | habımlardan birisinin © zevci karışmış, Fransız muharririne akin ki; İslâm hakkında adil olmak lâzımdır. İslam, yerine kaim olduğu adet üzerinde Jikiki bir tavekki yücude getirdi, vo. taddüdü zevcatı tahdit “ve tanzim elli, Peygamberimiz: «Kadınlarınıza karşı adâlet- sizliklen korkunuz. İkiden; iz; Eğer bunlara hakka- biyetile muamele edemezse birden. fazla almayınız dedi. — Bundan başka şuna da il ediniz ki «hı me m KANUNUSANI m LDIĞI MEKTUP VE TELGRAFLAR Bitti Cenubi Ameri- kümetleri! mekalelerde mazh; bahse | mekalesi memleketimizde kadın kah Harp halledildi Rio'de Jan Bo | “Rayter aki dolayı ihdifâf * halinde side alâkadar gösterebilir Kazablank: nubi Amerik; e kaldıkları havali çerak heva tarikiyi lankaya döneceklerdir. da eylemiştir. * kümet Kâmunüsaniden İtibaren ani ve kömür Sendika katipleri için ameleyi davet etmiştir. ilân derken ni-, hayet ihtilaflar için ceryan c müzakeratta Brezilyanın — iştirakten © İm zerine baz kendisi dahı Bolivya ile bulonüyori “Bu ihtilâf “Berezilyayı mevcut mes M, kellog riyaset eti V ton, 4 (AA) Böliv- ya Sı ile iye mâslahatgü- zarı Amerika ittihadı birliğinin merasim salonu"da hakem pro tokolunu imza etmişlerdir. Merasime < MKelloz. riyaset etmiştir. Yeni bir tayyare sefiri a, 5(A.A) — Ce poslasını temin eden» tayyareci dün akşam Dakar müteveccihen tayran etmiştir... Murüzileyh orada İ refiki Serle toktar buluşacak | ve hor ikisi 4 ay mahpus Düniz ticaretinde rekabet ton, 5 (AA)— Rövtür bosta sumümt müdürü (CunörJ) İngiliz kumpatyasının vapurlarına Nuyork-Havana Amerikan. yapur- liriyle rekabet eylediğinden dola” yı posta çantaları vermeye Âme- rika umum? müldiriyetinin karar verdiğine dair Amerikan matbu: a reştolunan rivayeti tekzip, Sar madenlerinde Sarbruk, 4 (AA) — Sar Hü- madenleri idaresi Meksikada Idam Meksiko, 5 (A.A) — Tren- lere hücüm Ye taaruzda bul- | unmakla maznunen divanı harp | huzuruna çıkarılan on bir âsi dün - sabah > Ağiaskalienleste kurşuna dizilmişler ve ceset - direklerine © asılarak / teşhir edilmişlerdi pu, Yandı kül oldu Atina, 5 (A. A. ) — Pirede | makamatı etmekte mültecilerin ikmal oldukları 150 baraka zuhur eden bir yangında vanup kül olmuştur 50 milyonluk r şeyde di tarih noklai kabili izahı idi. Bir kısım hasa- mrükâlerney6 | e “0101010101000 ukiler bunu bilmezlerdi . Iu Bizans- tan alınmış bir şeydir. Evelce | Zafer timsali şiddetle alkışlandı. nazarından bu mem- ımda | Kazab- | | ölümünden mücevellit derin tee- bir maden sretlerini sınıflara göre le 4 nispetinde tez- kırmasiyle meşgul olan ameleye verilmekte elan sabit ücreti kaldırmışar. ücuratta. haz | yapılan zammın kâfi olmamasın. dan dölayı ve yeni “ücurat usu- lüne Karşı protestoda bulunma! istihsalâtı tahdide | Son Haberler M. Meclisi Necati Beyin - hatırasını taziz etti Hey” eti umumi Ankera, 5 (Miltiyet)-- Meclis refet Beyin ri- yasetinde toplanmıştır. Rafet Bey merhum Ne. | caii B.hakkında demiş- İ tir kiz Ü Necati vefat” etmis. ve İ teceddür mücadelelerininin be İ men her safhasında dalma ön safta olarak Kahremancı ve mü b olün bü İ İ dolayi tir, Reis j sonra E tmiş üler Ezcümle “Neri Jözulmet mak ve "Türk Ciştirak Bundan tarafında, harflerin yeni; senenin kıymettar bir hediyesi" olduğundan ve mik mekteplerinin — cehli.. izale İhusüsündaki ehemmiyetinden bahis der nutuklar tedir. mışlardır. valfakiyetli “bir huzurumuzda ok kıymeti maurif vekil) Sui genç; z ilkunüz * Medişi ediyorum “ve * kiymetli arkadaşı: muzın hatırasına hörmeren bir | dakike ayakta dari arzed iyorum., Meclis hey'eti umu- miyesi bir dakika ay- akta durmak suretile merhumun hatırasına izharı hörmet etmiş- Emin Beyin teessiişürlü vekilin beyanarından, / ehir)her kesi min BÇ olani Necati beyan demiştir. kek ede bir, xülme başına geçer: v mak İçin. milleti ederz sesleri ) Kümll Beylu beyaneti İzmir mebusu sonra Kâmil B. teesürlerini Şu. suretle izahr etmiştir: “Necatinin henüz genç “iken | ve daha çok hizmet edeceği bir sırada aramızdan gaybubeti kal- rtada m. verile müsamere yeni iraded ilmiştir. Kadın | erkek bütün helk büyük bir te- halükle mekteplere devam etmek- Muallimler ilk derse Gazi hazretlerinin yeni harfler hakkın- daki nutkunu okumakla başla VANDA MİLLET MEKTEBİ Van, 3-CA.A.) — Vanda Millet mekteplerinin küşadı büyük me- rasimle İcra edilmiştir. Belediye riyaseti halkın nihayetsiz şükran ve minnetlerini harf inkılâbının büyük mürşidi Gazi Hazretlerile bildirmiştir. BAYRAMI Adana, 4 (Milliyet) — Kurtuluş bayramı iştirakiyle icra “edildi. Adana, Mari Ei Öğleden bugün binlerce halkın “Yeni fevkalâde bir nüsha neşetti. Şehir baştan başa donandı.. Büyük bir cesmi geçit yapıldı. mini bir nutuk rat etti, sonra mektepler tara- leketlerde kadın. çok, erkek | fından müsamereler yapıldı. Bu akşam Ocakta Ziyafet verilecek- azdı . Bundan başka İslâmın intişarı için ve İiu'plerdan ta- undan azalan nü mak lâzım geliyordü .» Mükâleme bundan üçtçn, dörtlen fazla kadın alın- | Türk kadınının mazhar olduğu inkilap üzerinde ceryan yük İusu çögalt- sonra etm- iği terakkiyattan takdi. getirdi ratla baliseden muliarrir Türk betiyle yarıya ini ör. Necati Bin irtihal münase- Adana lisesinin bayrağı rilmiştir. layihası Ankara, 5 (Milliyet) — Mec- liste ölçüler hakkindaki layıha Gazinin vücüde | encümenlere havale edilmiştir. Macarlarla Muahede 7 Ankara, 5 (Milliyer) — Ma |i4 | nl ye bir dakika ayakta dur- muş ve merhümün. hatırasını hörmeten dün celse tatil edilm yalışmış fanl.öivânmert tar d aliye riyaset namına arzı taziyet ettikten. sonra t Varsa, yarat itici bir kuvvet ol: işallah Necati gibi evlatlar yetiştirin. kendisini; takdis. ederim. iy ye eri r essürler - husule, anasile biç insandı. Ve nda, tec. “ etmiştir. Bütün bayatnda görüştü muhabbet vsterir, Onun bilen dan vesi me SUNA tile mabet tutmuştur. büyük liderleirmizin çızdığı reha nk yalanın. atuyen. evlatların €n önün: İtamiştir. Bu tb yüksek aka bütün milletin daki teesür pek yerindedi. Bu hüsüstefi merhumun ha trasını taziz ve meclisi aliyi taziye ederim, Bundan. sonra Nurittin Ali sanbul) tarafından verilen takrir kabul olunmuştur «Çok kiymetli ten bügün. celsehin tatilini teklif ederim... Mecik pazartesi günü toplanacaktır. Mimarların teessürler va, 5 ÜMülliyer) Mirmar- ım Necati çelenk giderek vaz mişlerdir. Mezar haştida Rağıp beyle mimar lardan Samih ve Macit Rüştü beyler tarafından nutuklar; söy” lemiştir Kastamönide 'Kestülmöni, 5 (4Aİ— Necati irtihali © şehrimizde (çok de teessürler — uyandı Ir, Muallimler birlginde: hazin bi ihtifal, yapılmıştır. ie Balıkesirde teessür * Balıkesir, 5 CA.A)-Waiiir vekili Necati beyefendinin irtihal Bal'kesir halkı “üzerindetdök de. rin tessürler tevlit edilmiştir. Belediye kanunn Ankara, & (Mhliye) — Bele- diye Kanun. layhası devlet şura. sından bir kaç celsede ikmal edilecektir. Belgrad selirimiz. Ankara, 5 (AA) — Belgrad seliri “Haydar Bey bu akşaniki ekspresle istanbula hareket etmiş İstasyonda Hariciye vekili Tevfik Rüştü Bey ve vekâle erkânı ga” ralından teşyi edilmiştir. Haydar Bey iki gün İstanbulda kaldıktan sonra mahalli memuriyetine gide- cekit. MODADA eee Kellog misak ve Moskova,4(A.A) — Taş ajansi Kellog ma mevkli tatdika vazına mütedair $ ile Tehistan rik vukuna ve Rusyanm da bu mü. zakerata iştiraki için Lehistan tarafından vaki olan tlebe Soy. yetlerin cevabı mmvafakat ver diklerine dair Bükreşten tereşüh eden haberler hakkında diyor ki: Litvinoff notasını tevdüni müteakip — Sovyetlere «Lehistan arasında hiç bir müzakere etmemiş ve Sovyet-leh müza- > keratız Rumanyanın da iştiraki ; için Lehistan tarafından hariciy komiserliği nezdine hiç bir talep p vuku bulmamıştır. . AR iü İ ÇIKTI SODOM ve G0) 9 Moharriri ; - an “ çi hi yı