16 Aralık 1935 Tarihli Kurun Gazetesi Sayfa 4

. TE EEE WT ağ — 4 — KURUN Ekonomi Haftasının Beşinci 161, KANUN 1935 unuü Türkofis Başkanı Bay Necdet Alkin'in Söylevi Ankara, 15 (Özel) — Türkofis başkanı Biy Necdet Alkin bu ak- şam radyoda bir söylev iri Bay Necdet bunda ezcümle şun ları söylemiştir: Sayın dinleyicilerim, aksadımı izaha başlamadan evvel Ekonomi tarihinde önemli bir mevkii olan Merkantilizm ve yahut Kolbertizm mezhebinin e - sas prensiplerine kısaca işaret et- mek istiyorum. Çünkü bu mezhe- bin prensiplerine bu günün arsıu- lusal ekonomi prensipleri arasın - da büyük bir benzerlik vardır. atta bugünün iktisadına 20 in ci asır Merkantilizmi demek bile “ caiz olur. 17 inci asrın sonların - dan 18 inci asrın ortalarına kadar hâkim olan bu mezhebin prensip- leri memlekette altın ve gümü Kal çoğaltmak, pp madde yi mah lenin ihracatını aa teşvik ve himaye etmek sanayiin muhtaç| Sini bilumum ham maddelerin ithalâtı istisna edilirse bi el hülâsa olunabilir. ün hemen her millete tat - bik ik işa eğim, li - fiat cari mübadelelere karışmayı ikti sadi bir zorağ telâkki etmektedir- ler. Bütün dünyanın bu halde ol- masının bir neticesi olarak millet- ler arasında koyu bir ticari ve ik- tisadi anlaşma ağı görülmüş bu lunuyor. Bu hakikat nr kendi - in bugünkü ei başka ça- re olmadığını kabul etmeliyiz. Ya- ni şimdiye kadar iktisadi benliği mizin mesnedi olan dış tecim ve bilhassa ihracatımızın an teşkil eden maddelerin başlıcala- rı üzerinde önemli tahliller yapa- rak reyi göstermek ve ona göre tedbir alınması lüzumuna i şaret etmek istiyorum. URDUMUZUN İSTİHSAL RACI Sureti umumiyede yu! zun istihsal ve ihraç aklini iki gurupa ayırabiliriz. Birinci gurup: Sanayi progra- mımız mucibince fabrikalarımızın muhtaç bulundukları ham ma: deler. İkinci gurup: Sanayi progra- mımızın tatbiki ile doğrudan doğruya alâkalı odmayıp da kli- rink ve hususi kompansasyon u ir di ieize i sans usulü, ia “ kontrolü, > sistemi, kompan buriyeti konsüsyonel tecim lüle preferansi; tarifeler, ihracata prim memleketten yabancı memleket - lere döviz çıkmasına mani olmak ve binnetice ticaret ve tediye mu vazenelerinde aktiviteyi temin et- mek. ek, DÜNYA TİCARETİ VE BİZ uslar kurumunun çıkardığı en son statistikler cihan ticareti - nin altın kıymet üzerinden 1929 senesi yüzde itibariyle 1935 A - ğustos sonunda 23,5 düştüğünü yani yüzde 66,5 nisbetinde çile te nakus ve gerileme kaydetmi Bir taraftan dünya Hcaretinin bu keskin düşüşüne, diğer taraf - tan sanayi hareketlerinin doğur - duğu ithalâtrmızdaki azalışlara ğmen Türkiyenin cihan ticare tindeki mevkii 1929, 1930 desiçi rinde binde 2,75 iken 1934 de bin- de 3,7 ye yükselmiştir. Bu yılm ilk ayındaki alış verişlerimiz geçen yılın ayni devresinden daha iyi bir durumdadır. m vi ifadesine na- zaran 193 Birin- citeşrin sonuna kadar ihracatı- mızda geçen senenin ayni yüzde- sine karşı 3 milyon lira bir fazla- den fazla olacağına hükmedebi- iriz. İktisadi yarka için en ge rekli olan sana; yurdumuzda bulunduğu ve umumi kriz tesiriy. le dünyanın genel gidişine uya - rak ticari politikamızı takyid ve tahdit tedbirleriyle techiz ettiği - miz bir sırada elde edilen bu mu vaffakiyet Türkiye iktisadiyatr nm idaresindeki uzluk ve isabetin canlı delilleridir. ugün hükümetler, her gün zi yadeleşen bir nisbet dahilinde ti- ler. Birinci grupa dahil maddeler den başta, uk olmak üzere yün, kendir, ve kenevir, demir kö mür, bakır, kükürt, gibi madde leri yurt işinde daha çok istihsal etmek ihtiyacındayız. Meselâ 1936 ve 1937 senelerinde dahi - İt pamuk ihtiyacımız 200 bin bal yayı yani 40 bin tonu bulacak - tır. Halbuki bugün ancak bu mik tar istihsal yapabiliyoruz. Bina enaleyh hem fabrikalarımızı ipti dai maddesiz bır: he de ihracatı korumak için ve bunun gibi maddelerin dahil- de istihsalini çoğaltmak zorağın - dayız. Bugün yetiştirmekte olduğu - muz üzüm, incir, fındık, yumurta, ve emsali gibi gıda maddelerinin dahildeki meb diğer memle - ketlerin ayni deler sarfiyatı - na nazaran hiçti Üzüm bizde li başına sene de 310 gram, Amerikada adan başına senede sarfiyat 800 gram, Avusturyada iki kilodan, Yuna - nistanda ise bir kilodan fazladır İncir, bizde adam başına 125 gram, Yunanistanda 860 gram, İs panya a 890 gram, İtalyada 1.220 gri Mi Sarya > e 190 am, » He pimiz bili iriz ki, al a sıhhi cihetten hizmetleri, vitamin nis betleri fazla olmasından do Yi büyüktür. Bu hakikate binaen Av rupanın her tarafında yaş ve kuru meyva sebze ve süt sarfiyatı çok artmıştır. Bu cereyan her sene da ha kuvvetle kendisini hissettir - mektedir. Girintili ve çıkıntılı kıyılariy le sahillerinin uzunluğu 3.000 mili de dahilde balık PN Sri, mamız iktisadi olduğu kadar içt! mai bir ihtiyaçtır. Yumurta sarfiyatımız yukar da saydığım diğer maddeler gi bi çok geridedir. Kanadada a - dam başına senede 360 Amerika da 260 İngilterede 160 Almanya da 120 yumurta isabet ettiği hal- de müstahsil bir memleket olma: mıza rağmen bizim yumurta sar- fiyatımız adam başına 45 radde- sindedir. Bugün Ware devletlerle yav ve klering anlaşma - olarak hariçten getirilecek malların bedelleri ol mak üzere merkez bankamıza ya- tırılmış 20 milyon liradan fazla para vardır. Bunun manası dur: İlgili ecnebi aileler yurdumuzdan bu ette Tür malı almak mecburiyetindedir. Şunu da hatırdan çıkarmamalı yız ki biz dış pazarlardan asla vareste kalmayız. Döviz ihtiya - crmız bakımından bilhassa bugün ki iktisadi şartlar içinde dış pazar larda bize nazaran dahi iyi şart lar içinde oldukları Spil. Onların lehinde olan bu şartların başlıcalarını burada tekrarlama - ğı faydalı buluyorum. 1— — Birçok yanağa vE ta bakımın - © 2 — Rakiplerimizde hayat ucu: luğu dolayısiyle maliyet fiyatla rında düşkünlük vardır. — Rakiplerimizin bir çokla rı coğrafi vaziyetleri dolayısiyle istihlâk pazarlarına biz zaran daha yakin olduklarından sattık - ları malları daha ucuza naklede - bilmektedirler. Rakiplerimizin çoğu ken di mallarını Mn vapurlarile ta “şrdikları için nakliye masraflar yine keridi önâdfelemiterinkle siz makta ve bu gelirler göze görün- meyen ihracat olarak onların mil- li gelir elat irad olarak gir - mekted İş 5— Ra kip malların daha iyi standarize ve tipize edilmiş olma ıdır. 6 — İhraç ettikleri maddelerin pazarların arzularına göre amba- lâj edilmiş bulunmaları ve pazar ların taamüllerine tamamen uy maları. akip memleketlerde mi yıp teşkilâtlanmış Bugünkü tecim politikamızın e sasları şu noktalara dayanmakta- dır: 5 1 — Malımızı alanın malın. alma! 2 — Tediye muvazenemizin aktivitesini temin etme! Pa yetişen mah- süllerin mümasillerini sokmamak memleket dahilinde yetiştirilip e ihtiyacı tamamen O kapatmıyan malları ihtiyaç nisbetinde sok- mak, 4 — Memleket içinde çıkrır- yan ve sanayiimizin muhtaç oldu- ğu malların omallarımızı alan memleketlerden alınmasını terviç mek. ol 10 aylık ithalât ve 'hra- catımızın tutarı kıymet itibariyle geçen seneninkinden 6 milyon ve 1933 10 ayındaki vaziyetten 12 aktivite temin edileceğini kuvvet - le söyliyebilirim. islah p Agop Ermeni Katolikler: İlabtükelbitidi peş altı ay kadar evvel mütevellilerle hastahaneyi tini çekmişti. Bakanlık, hastaha neyi idare edenlere, sağlık duru - e bir hastahaneye yakışacak şekilde sıhhi İM e yapılması ii epi muhtelif müsaade Bini ve durumun süratle dü- zeltilmesini am ti, Bilindiği üzere Sağlık bakanlı- ğı hastahane nizamları, bu gibi ahvalde, hastahane idarelerine karşı büyük dikkatler göstermek te ve bu nizamlara aykırı hareket eden hastahaneleri kapatmakta - dır. Buna rağmen stahanesi, mütevellilerle etmemiş ve mühletleri daima ge- çirmiştir. Fakat üç ay evvel orta ya çıkan yeni bir vaziyet karşısın a eski idare heyeti istifa etmiş ve yerine gelen yeni idare heyeti. bakanlık tarafından verilen ka patma müsaadesini derhal önle yerek, mühletin son günlerinden istifade çarelerini aramaya başla- mıştı. Bir yazıcımızın dün hasta- hanede yaptığı bir incelemeye gö re, Sağlık se e eski idare- EYE A şer lana Mi idare hakikaten istifade ederek, hastahaneyi iyi bir şekle sokmuş- tur: Bahçe tamamiyle yeni baştar. tanzim edildiği gibi hastahanenin muhtelif kapılarına açılan yollar boten bir şekilde döşenmiş, bahçe Sürp Agop hastanesi edildi Hastaneye en modern aletler alınmış, | parasız muayene günleri kabul edilmiştir! | bir hi ve parkla süslenerek hafif hastaların güneşli havalar" ni röntgen âletleriyle düzeltilmiği bir lâboratuvar yapılmış, karanlık oda ve takim odaları ruld gibi bir banyo dairesi de vücud? getirilmiş, bilhassa hastahanenit büyük bir ihtiyacı halinde bulu * nan elektrik, havagazı tesisatı y8 pılarak su dağıtma işi de düzen* konmuştur. astahane odalarına kış gü leri için tedarik edilen sobalaf her odaya yerleştirilmiş ve hasta ların daima şikâyet ettikleri ye mek işi tanzim edilmiştir. Ayrıca herkes için parasız mu ayene günleri de açılmıştır. Bi günlerde hiç bir ücret alınmadığ! gibi memleketin en tanınmış dok torları da getirilmiştir. Bu doktor" lar arasındı Etem Vassaf gibi sinir mütehas * sısları, dahiliyeci Yakup b peratör Bayan İffet, röntgenci Kâzım Nuri ve göz doktoru Bur" han Tezer vardır. Bu suretle Sürp Agop Türk a meni ii, Hiileyekin en iyi âletli, halks parasız bakan ve tanmmış doktor ları etrafında toplayan büyük ha“ yır müesseselerinden biri haline gelmiş bulunmaktadır. katolikleri © kastakaı Mahut Bir yahudi maharrir taralı tarafın - dan yazılan ve Am mn sinema umpanyalarından leş Goldvin Mayer stüdyol Mr çevrileceği söyi enen “Musa nda kır gün,, adındaki mahuti filmi po to etmek üzere şeh meni cismani m s da Beyoğlu kilisesinde toplanm bu hâdise karşısında Ecenin ifade eden heyecanlı bir konuşma s0 - nunda bir protesto sureti hazırlan- mıştır, Ermeni vatandaşlar, pro - Kitap ie biha ehemmiyet ver e şu sözlerle bitirmek * tedir! “Biz Tür kEm muza ve ei a gizi ve e” Re bir ta3lı bu'unuyo * uz ki bug Seyir sevgili vata © nrmıza ve e Rar bağlı * geri sa rrecs sar:maz. Buğün » ü uzağı gören değe er e hi yetin bâdiseleriğ önüne geçmek iç m azami ei vasıta” lar'nı kul anacağıma emin styanı birincide) | (Üs 3 — İki memleketi müsavi ol- İ — SeNi Kurunia m 1921 Galeri Metaksas h istiyor Venizelos aleyhtarı olmakla >: raber hükümeti hazırâya da halif olmak üzere vr bir sirke teşkili hakkında vel haberlere zımnen bu yeni da neşredilecek olan ue esinden ınazar et- mek cesaretini gösterememiş olan ükümet muahaze olunacaktır. Barış yolundaki a İ caretini AE ie suretindeki yanlış prensibe istinaden Assab'ın terki, silâh ti i teklifler mucibince İtalyaya ni istenilen nüfuf yerleştirme bölgesi 1891 — 1 protokollarının İtalyaya bahşet * mekte olduğu bölgeden daha kü çüktür. Çünkü Eritre ile İtalyan | Somalisi arasında irtibat tesis et” memektedir, ME 5 — İtalyanın bu mmtakadak' vaziyeti ve menfaati, kararsızlık içindedir. Bu menafiin emniyeti * nin Adisababanın ve Milletler e# ei otoritesine terkedilmesi kabul e Kazanılmış a riayet bü" tün ENA EE kapuyu açık bulur İ urmaktadır.