19 Eylül 1935 Tarihli Kurun Gazetesi Sayfa 6

ETİ bi TA ——. 6 — KURUN 7935 genel nü 1s sayımı 20 ilk teşrin Pazar Eskiden devletler ulus için de hizmet yollarını ya işlere başvurmağa başlamışlardı. nese İstatistik Umum Müdürlüğü Ta az şi şembe ke in ıyısı renkli ola. vi şıktı, İçinde dini hikâyeler, şiirler, resimler e ederiz. bancı ülkelerde pazar bulamıyan müstahsil artık memleket içinde Pazar bularak sıkıntıdan kurtul an la- 2 maddesini yabancı ya ucuz verip yapılmasını nisbet. siz derecede aldığımız eş- yayı memleket içinde gn “- cuza satın a ğız. Ve nihayet bunların hepisinin kıymetini göz önünde tutmak! raber bunlara yileş areketi, * devletçiliğin lere me, yükselme, e yurda faydalı ol. ma yolunda! i büyük verimidir Deri bankası olan Sümerban'? m rduğu Kayseri bez ve pa- a. dokuma fabrikası , n içindir a kek elem in ir le eri ad ini ez ve pamuklu doku ma fa YAN yi verilen izahatı 7 ve iftiharımız bir iş daha art Si erbankın dört bucuk milyo; ed değerinde olan yeni talik Türkiye için büyük bir şeydir, e kat işte Sovyet DE al Yorlar ki, öhilüziride © beş yüz aile demi beş kişi besap birimi le - vinerek ziyaret game iş meslek ee ME ae nin a dei Zer imleme dir. : 19 EYLÜL 1935 özün kisası: Air Türki- yesinin pe 1 olan Sü 'merbank, padi Blk i resinin e SIZ ve n bıraktığı Anado. lu içine yirminci vüz vıl medeniye tini götür; yolunda vazife a mıştır ve denilebilir ki, şizmdide yüzde elli muvaffak olmuştur Çünkü ü iyi haşlangıç yarı muvaf - fakiyet e Refik Ahmet Sevengil Venediğin amirali Antanyo Grimani den gene büyük bir donanma ile oralar. da dolaşıyor, türk filosunu ezmek için fırsat kolluyordu., Modon v ve Korona gibi bir çok kalı Venediklilerin ellerinde mi duğu için türk sına güçlükler şıkarıyordu. Türk do amaçı İnebahtı kalesini kuşatan türk ordusuna kavuş- mak, denizden de zorlayarak kaleyi ele Amiral Grimani ise Türk donanma - sını İnebahtı körfezine sokmamak için çalışacaktı. Türk donanması ufak tefek savaş- lardan donra Sabyanza ve Modon ta raflarını gezmiş, Navarin açıkların» dan şimale doğru Amiral NAME Ji Ibrahim Necmi Dilmen anlatıyor: Dil Kurumunun Ça'ışmaları Yazı Gine | giren kelimeler, büyük sözlük, kılavuz irk dili kurumu genel sökreteri B, önek e yil yalnız şunu söyle| » Londra * Viyanı eva Neçmi dilmen klavuz, yazı dili-| mek is lığıyle yazabilmek, öğr: meyi çok kolay.|j| * Nevyor. ne — —| * Madrid ne kelimeler, büyük sözlük ilmiğ etiği ve il ve ilkin dillerin hiç birinde önek| laştıracak büyü ist Klavuzda ile-|fi © ii ba id k:sım için çalışmalar hakkında Ulus ga:| yoktur. Hattâ Hind-Avrupa dillerinin | ri sürülen karşılıkların kullanılması işi-)| « Brükee 8 # söylemiştir: ana dili diye bilginlerin yaptıkları teo -| ni biz en çok yazarlarımızdan bekleriz, (|| « Atina 34, klavuz için geçen ilk kânu- | rik dilde bile görülmiyor. Dil bil re, zevkine inanıyor ve güveniyo- (|| * Cenevir (o #30 --| * Bikin çalışıyor. İlkin yazı! ginleri öneklerin birleşik kelimelere ruz. En iyi romancılarımızdan bir arka- ||| * şe a ü ye İn dilinde çok Kullanılan arab va fars eli, ilk paşam şıp küçül | daş geçen gün: hibe karşılıklarını koymakla işe baş"! dana geldiğini oybirliği ile (söylerler. || İlgi kelimesi ilk günl çok ya-İİ| » Stokholm | 31, Basiimeşis m öl ü Tk dilinde de. birl deşik meler: veri li şimdi ise öyle alıştım iL tr çok tabiidi i alâka diyemez oldum. * Londra özeö$le Stokhlin ALİ ie karşılık May” gerekliği görül- 3— — Bu kb, #örk diline yaban: siner Kizvuzlü ortaya atılan sözler-İl , Nevyor. (o 07949İ4 Viyan 4208 dü. Yapılan sözler daha gözden| er dillerden gelmiş as .sanılan sözeler var- en bir çoğu şimdiden yer tuttu. Dev- İİ| « Paris «206. İs Madra O s30öül ve sma ilk yi verildikten! dır. Bi i sözler dil işinin en) | büsbü.İl| # Milâno 0.7440 « Berlin vi İkea neem all İl; evetle Böylelikle klavu. İİ) ş art elele elem e m ia le bütün) ve tü ü v Ye Budapey “ us iyi re türk kökünden geçtiği anlaşılan e| zun kısa bir zamanda kendiliğinden içe » Cm 24425) 4 Bükres | 101,08 gâzete ve dergilerde çıktı, sonradan ri else dilimize geri| si umarım. Sofya 63,8510) * Melgtad o 1480) lal önerge istendi. Bir düşüncesi) dönen bütün kelimel evi ; vo 1.1780) w Yokohama vii olanlar önergelerini kuruma gönderdi -| kökünden diye a ln —. aldık, Bugü- in Klavuzdaki vöelarii birikim 19,188 | e Moskova | 10960 ler. Bunlar 2 sıraya konduktan| ne kadar kanaat | ları yazarların elini i daha sevim.) ———— HAM sonra üçüncü bir zevizyon yapıldı. Ge-| odur ki, Hindu - ve semi Ti şekiller alır. Yeni yeni anlamlar yeni (|| * İş Bankas o 9.4)—| Tramvay a len önergel adi uygun görülenler alın! nilen dillerin şimdiye ir bir türlü) kelimeler doğurur. Türkçecilik akışı bir ||.*Azadolu 7430) » Çimenio a 580 dı, bundan başka seddin Sami, mu- türkçe- | kere yerleştikten sonra bunun İğ Reh 2.35) Cnyon Değ “ a Naci ve Salahi lügatleri taranıla Ke koynunda saklıdır. Avrupa dilcil oley döğreenleki Ba e Şir. Hayriye o 15.—| Sark Dek 3 sik: > # Merkez Bankası 57,25) Balya gi rabca ve farcca i dilimizin türlü lehçelerini aZ| debiyat bize daha bir çok keilme vere- çi Sey m —“ O de katıldı. Bu son şeklini aldık. bidiliei ve hale ana kaynağı ü cekdır. Bunun için klavuzla dilin tabii tan sonra klavuz, osmanlıca ve türkçe| durup gemi için. bu büyük | evrimini durdu! olmıyacağız. My v. Data ile b ram alfabe sırasına Oo kondu br leri ol-İ yuzun rolü bir sözü dr ma *1933Türk Bor.l .$80 | Elektrik —.z di, muşsa bile boş rağ gurur El söyleme- lığını bulamıyan yazara . 1 35, Tramvay 3110 uri osmanlıcadan türkçeye lerine engel olmuştur. ilki ği iy vel eğ p - 11 28.65 | Ribtüm “zi lan kısmı basılmıştır. Çok yakında satı.) © Dillerin ilk doğuşuna ve gerisin) da herkesin bu sözlere alışarak klavuza | sukrizıDabin! Oti2)e Anadol 1 See : 7 e Ergani istikrazı 95. -İ Anadolu li | 49, şada » Tü osmanlıcaya| g par, olursa, ik ihti kurti adar. 1988 AM O10,-İ Asadolu ii 1.0 li kısmı basılmaktadır. Dil bayramı- | ve sesle duygu anlatma mİ Büyük sözlüğe ami klavuzla kar. |fi# SıvassErzurum 95, |4Mümessi A 44 na e a da satışa çıkacağını u- çok ve en iyi türkçede lde ılık arama İşi sona sayılabilir. örülür. Bundan sonra hiüelininek şey büyük CUMA, ii giren kelimelere gelince, ki in karanlıkları içinde| türk sözlü » Bu geçen yıl 1 ni in 20 Eyl ii ME | Takvim 90 C. Ahir | xe ÇA vuzda 7500-8000 kadar kelime N rını tam sikmem. dil ve terim var- 12 kapanış tig tiyatlarıdız ——— ie doğacak el bul büyük ilahi sirri di Bu kelimelerle yazı ve konuşma diline| nı ortayı il davamızda bi 1 i kelimenin girdiği etbetilesi s57:| yük ve bütün'dü sal eze lenemez. Fakat, bu 8000 kadar kelime | olacakdır. Bu bik 4 ortaya çıkınca yal- üç kategoriye ayrılabilir; niz dilimizde kullanılan ve şimdiye | ka» 1 — Öteden beri söyleyip yazdı; dar yi cı dilden gelmiş sanılan sözle: sözler.. Bunların yazı dilinde arabca ve| rin deği, bütün yabancr sanılan dillerin farsca karşıl kı dile genin zengin Mali ki kay- bir şey kazan ld çıka den re İs e e. Her. kesin öteden beri bilip kullandığı bun- dan sonra da kullanacağı sözlerdir. Ni — pri yeniden yapılan türk m Mele kadar — bulunduğumuz alana söyli- için bi ine yebilmek linen türk ekleri katılmak ite yapılmış: tır. Bunların içinde az bir kısmınm dü- «imceyi tm kalamam yah ii za dir F Fakat güvenerek © diyebilirim ki üzde seksen yerinde vardır. o Şurada Arpi ge (zorağ) (zaruret), (ye- Cizabet) söz içlerini g meler içinde bi önekle yapılmış sözler de vardır. Yad, yantı, as. gibi sözlerle yapılı bu yeni kelimeleri türk dilinin şivesini hiç de bozma: şöyl lursun dile yeni bir tat verdiği duygusundayım. Türk dilinde “e İödircan Kaflı Amiral Grimani prova hattı üzerinde Türk orak kendisi üç üzerine lm dırmak istiyordu. İşte şimdi istediği olacaktı. Türk donanı ada. seyle Prati adacığının i ka ortasını naldan geçerken, ister istemez provi hattına geçmiş olacaktı. Kara Hasan veli, filoya kumandala- rını veren, gemilerin birinin dümen su- yü üzerinden Leri seyreden Burak üğüdür. yüz elliden fazla eski kitabın taranması işti. B: Anon; boyle bir buluş Eri 15 öle. liğin (dehanmi labilir, ama- diğim gibi yüksek ilim davasıdır, Bunu bütün var- lığımız ve araştırma gücümüzle layoruz, öteki daha il pratik bir tir. Biz, on sekiz milyon - manda okur, bir hale getirmek eren da an cak berkes için yazılan yazıların herke: çe, kolaylıkla anlaşılabilecek temiz, sade alışılmış bir dil ile ye di lıdır. işte bilinen taranmanın fişleri ge-İf Gün doğuşu 546 5 lip toj » Bu sene de yeniden (| Gün bars 18.14 18,1i taramalar verilecektir. Bir yandan da Sik 2 O söz derleme işinin verimi sıraya konar İİ ikindi namı 15.36 15.35 rak bir derleme dergisi hazırlanmakta» şam namaz. 18.14 1g12 dır, Klavuz basıldıktan sonra bir de ek-İf Yatsı namazı 1947 1945 ler dergisi sıkarılacak ve bida serer ar l 404 405 m geçen günleri 260 461. 106 109” dır. İlmi kısım için çalışmamıza gelince, iş bir türkçenin en eskilerine Sovyet heyeti varıncıya kadar bütün lehçelerini araş yseri pamuk kombinas tırmak, öteyandan da başka dillerin et- | açılış töreninde bul molojilerini yaparak onları ii ovyet heyetinin şehrimi?i karşılaştırmak işidir. Bu s gelmesi bekleniyor. Heyet, İ9 unlar tanbulda bir kaç gün kaldıkt9' sonra Odesa yolile Moskovaya di birincisi için şimdi rik 'nin » büyük necektir. yakut lügatini rusçadan tercüme ediyo- İİ ruz, Yakutlar Sibiryanm kuzey doğu-| Rusyada parça parça basılmaktadır. Fi Suni zy eski > ig OyMAIĞIR kat henüz tamam olmamıştır, Onu yek ğu kolayca sezilebilen sözlerin, yazı di- line isteyişimiz bun dandır. Bunu yapabilirsek halkı okutma| okullarda öğretme için verilen zaman da| azaltılacakdır. Klavuzun yabancı sanılan binlerce sö- ş türkçe koyması işte ikinci dava içindir. Terimlerde ilk ve orta öğretim için gine bu yolu kova-| lamak gereklidir. Yüksek ilim ve ihtisas terimleri arsı- Mazkosunuag 1ajzos Jesrin Bi ancak türk ki henüz, ba; il ö ımediği ut yeni öğren- çaki başladığı ilke v ve re okul kitapla- reise baktı. Eski günleri hatırladı. Kara Gedik Ahmet paşa de * birlikte vi ranto ya gittikleri zaman Kara Kari bir yıldırım gibi limana saldırmı daki altı düşman kadırğasını ateşe ver- mişti. Kendisi de bu ateşten kurtula- mıyarak bir zi şalesi gibi yan- iŞ, ora- mıştı, Ondan sonra neler yapmamışlardı? Şimdi üç yüz parçadan ibaret koca bir donanmada bulumuyorlard. Her iki gemisin- ş# nanmanin en len birinin kapanı idi lerinden çok uzak kalmış olduğu halde EN erleikşe birçok yakut söz. lerinde bizim arabca veya farsça sandı- ımız a kökleri kendini gös termektedir. 1900 büyük sayfadan fazla Kara Hasan bu sulara geldikçe eski aşkının da talnce Hüse; aşi sahibi olmuştu. Fakat o yapa Günkü Kornelyayı seviyordu. Fakat o şimdi, yaşlanmıştır. Aca- ba ne oldu? Evlendi mi? Hiç evlen- meden kalır yi Sli utmuştur. atsanız b Acaba onu grek miydi? Hiç ummuyor: Önde giden küçük Türk gemilerin. liyerek Zalatarski'nin kü. tini ru: ilimiz lardan sonra lügatlarini de tercüme edeceğiz. Bu larla Türk dilinin bir çok bizce bilin” İİ asili — Düşman var... Boğazın ilerisi” de bekliyor... r Gemide bir kaynaşma oldu.. Burak Reis: 'Türk donanması maz, Antonyo çekti, boğazdan ç Grimani, b zamanda dano ile Armenyoya şu emrileri di: — Öndeki şu büyük kalyon, K€” Reisin gemisidir. Her neye mal © sa olsun, onu batırmalısınız!. » emal Reis o zaman inlü, en yaman amiral l Akdenizde Veni rai donanmasına * açtırmıyor, 1 büyi va sokuyordu. Bunun) için Venedik huriyeti K il den biri son Tuzla geriye döndü: :