8 Aralık 1934 Tarihli Kurun Gazetesi Sayfa 10

ETİ EEE TEA e ülkeyi ması 0 — KURUN ö Bir .Soyadlarımız için Soyadlarımız nasıl | olmalı, nasıl olmamalı? Soy adları hakkında evvelki sayılarımızda başlıyan bu yazı « ların sonuncusunu veriyoruz: örülüyor ki, Osmanlıca ad- ların karşılığı Türkçede tek de değildir. Bir çok eşleri vardır. Yerine göre bu zenginlikten de çok kazanacağız. Yaluız (Kâmil) adı için Te- rama dergisinde ( (22) karşıık vardır. İstiyen beğendiğini ala - bilir, var ki; bu Katezoriye gi - ma kolaylığı bulunmuş olur. . Örnekler: Hidayet, oBosutsay, (Metin, Bekemsan, Muammer, Yaşar - man. V.B Bir de soy adlarını çoğalt - mak için öz ad önüne iş ve gidiş adlarını koymak yolu da vardır. Bu da çok işe yarayacaktır . Örnekler: Faruk Uzan (Şair), Abidin Yazan (Muharrir), Yaşar Dizen (Mürettip), oOTuğruk (Gezget Seyyah). Gerek soy adlarının, gerek bir deyiş, bir seziş, bir görüş, bir bu» luş gibi (o fantazi sözlerin gerek öz türkçede küçük adların başına getirilecek sarı, kırmızı gibi an - latış, övüş sözlerile de bir çok soy- adları yapabileceğini sanıyo » m, rum. Örnekler Sarı Memiş — Al Dursun — Kara Yağız. (..) Soy adları*olacak deyimleri çoğaltmak için gidilecek çeşitli yollardan biri de ya ad k lerinden toplanması manası ol- masa bile kulağa, dile hoş gele- bilecek fantazi adlar bulmak yo Tudur. Bu yolun da zengin olacaktır. verimi çok çap (Derece, şan), çat (iltisak noktası), çen (can), çit (Anah- getirerek binlerce soy adı bulup çıkarmak çok kolay ve çok ge - rekli olduğudur. i ss enim verebileceğim öğütler Oşağı yukarı bunlardır: Ancak gidilecek bunlara ben- de Devlet Şürasına verilmiş olan ve (Yasa) da adı geçen salım da bize bir çok kurallar öğretecek - ie. Hele şimdi yapacaklarımıza benzemese bile ötedenbri soyad- ları gibi koyduğumuz adların ö- lentilerin kaldırılması gibi söz - ler de aş kurallarından bulunmakta olduğuna göre içi - mizdeki azlıkların da baştan ba- şa ve yeniden soy adları bulma - ları gereklidir. Bunlardan başka. söyliyece- ğim bir nime (Şey) varsa o da ad alacak yurtdaşların kendi kı- yönlerinden, gerek tarih ve öl nomi yönlerinden kendi tususu (menfaat) neyi istiyorsa ona gö- re bir seçim saymasıdır. *#w m iş üstüne (o söyliyeceğim sözlere en son bir bitimik (hate - me) yapmam gerektir: ütün yurdu bu kadar derin- den saran ve kucaklıyan ve ge- lecek için elgüne büyük tusular verecek olan bu işi en iyi bir kılık- la başarabilmek için büyücek ku - rumlara ihtiyaç vardır. Bence elgün bu (3,500.000) ad kendi kendine bulup seçebilmekte çok güçlük çekecektir, Ve daha şim- diden görülen savaşlar işi ne ka - dar çok özene keteni (ihtiyacı) olduğunu anlatıyor. Gazete bağamlarına duyumlardan, soyadını iki yurdd aşın bir gün aldıklarını öğreniyoruz. nün eşi ve eşleri olmadığını kim bilir? İş bitinceyedek: böylece ne kadar güçlük çekileceği apaçık anlaşılmaktadır. Bundan ötürü de bence devlet şürasındeki salı - mn koyduğu kurallara göre çalı - şacaklardan başka bu işe Halkev - lerinin büyük ve kurtarıcı ve ışık - tirterek ve her türlü yayım yolları na baş vurarak bu yardımları ge - nişletmeli ve bunlarla birlikte okul (mekteb) ların, öğrenik (mual- lim leri, öğrengenler (talebe) nin babalarına, mahpus evleri, fabri - kalar ve başka bunlara benzeyen büyük kurumlar çevirgenleri bü - tün kendi emekdaşlarına ad bula- rak ve yel düzen öğreterek bu bü- yük sava (davaya) yardım etmeli- dirler. azeteler bütün soyadı alanları eksiksiz, bağlamaları üstüne geçir» melidir. İranda birkag yıl evvel yapılan bu işiçin okadar özenilmiştir ki bir eyalet içinde iki kişinin bile bir soyadı almasına alan (meydan) bırakılmamıştır. Bundan başka da- ei TUYUD Kİ ZİRAAT BAN KAZI ARA RİK TiRE RAHAT-EDEH niz İstanbul o da gazete bağam- larına geçebilen düyüm (haber) lardan anlıyoruz: İki değil beş ki- $i birbirinin çımçık (aynn - tıpkı) eş olan adlar almışlardır, Yarın bunları düzeltmek çok büyük bir yorgunluk olacaktır. Hele devlet şürasındaki salım projesi olduğu gibi çıkar ve (yal - z bir — mahallede — bir soya - dı olabilir, iki olmaz) kuralı de - giştirilmezse içinde den artı (mahalle) bulunan (İstanbulda birbirine benziyen 150 - 200 soy- adı ile karşılaşmak işten bile ol- mıyacaktır. İşin bu yönü,çok umarım ki devlet şürasında göze çarpacak ve hiç olmazsa bizde de bir (kaza sınırları içinde olsun bir tek soya- dından başkası kullandırılmıya - caktır, 1) Bunun örü alınamazsa, 2) Öz adlar ayrı bir salım (ni - zam) la ayırd edilip onlardan so- vadı yapılması yasak edilmezse. Her kazada nüfus kütükleri cevirgenliklerinden (idaresinden) başka (kaymakam) ların buyruğu altında bir (onarım bürosu) kuru- lup soyadı almak için geleceklere her şeyden ön yalnız o (kaza) i - gin sonuna kadar sıralandırılacak ha dün gördüğüm bir İran Belge (vesika) sından anlıyorum ki ora- | içindeki elgün| ziyen daha bir çok yollar var - ır. Başka bir yönden, bugünler- ML doldu (halk) ün bir sıra numarası ver - dır. Bizde ise daha şimdiden yal - | yi vi bir numara verilmez, ve bir ad için aralarında anlaşamamazlık çıkacak yurddaşlara bu sıra nu - marası üzerinden adlarını seçtir - mek kuralı konulmazsa bu işten v Ş Birkaç günlük bir denemeden sonra göze çarpan bu ak (haki - kat) karşısında ergeç işe gerekli bir düzen verilecekse de sıkı bir illiksel (resmi) bir yöndem ko - nuncaya kadar ortaya çıkacak karışıklığın gerek gazetelerin ge - rek elkünün geniş ve karşılıklı birer yardımı gerektir. Bence soyadı alack bütün yurd- daşlar, ve bütün gazetelerin bu işe ayıracağı bağımları (sütün) ve sep (sayıfa) leri eksiksiz okumalı ve orada başkalarının daha önce aldıkları adları benimsemekten çekinmeli ve bunu bir onur işi say- malıdır. Bir de gerek bugünkü gazete çıkaranlar — elile mi olur, gerek halkevlerince mi yoksa belediye - lerce mi yapılır en çok kırk para- yer yer gündelik ga - zeteler çıkarılıp yayım işi geniş - letilirse bu büyük ulusal sav (mil- li dava) özenildiği yolda başarıl - mış olacaktır. Öğütlerim bitti. Sözlerimi ilk satırladaki yazılarımla bitirmek isterim; En iyiyi, en güzeli, en doğruyu, yapmak için and içen Atatürkün çocuklarımın yapamıycğı iş mi vardır; acurda.. çok üzüntü ve yorgunluk duyula - | ktır. : Kış geldi. soğuğun ge eski oçamaşırlarımızı, ç0©' eskil k Esirgeme amm Yeni Eserl€ Dün ve Yarın Terelime külliyatı Sayı 17 Andr& Lies? Suphi Nur! İstati stanbul — ies Dağıtma yeri: GALİP BİNGÖL | z Çocukları koruy' demiş olmak için kullan#” 'Himayei Etfal Cemiyetin /l ştik Fiatı 30 Kur“? Vakit Mag k Ni