17 Eylül 1919 Tarihli İrade-i Milliye (Sivas) Gazetesi Sayfa 2
hiçbir şey çıkmayacağı hükümetçe malumdu. Fakat bunları Avrupa'ya anlatmak mümkün değildir. İşte bunun için orada toplanmasına meydan vermemek icab idiyor. Bunun için de evvel be evvel Sivas'da hükümetin itimat namına mazhar ve selamet-i memlekete muvafık olan tebligatı harfiyyen icraya 'azim bir vali bulundurmak lazım gelmekdedir. Zat-ı valalarını onun için oraya gönderiyoruz. Gerçi Sivas'da kongre akd etmek istemekde olan birkaç kişiye mümana'at etmek o kadar güç birşey değilse de erkan ve ümera ve zabitan ve askerin bazıları da bunlarla hemfikir oldukları anlaşılmasına nazaran hükümetin ittihaz ideceği tedabiri ellerinden geldiği kadar takip ve tas'ib ve eşhas-ı malumeyi mümkün olduğu kadar iltizam idecekleri nazar-ı dikkate alınarak şayan-ı itimat bir iki yüz kişinin refakatinizde bulunması te'min-i muvafakiyet için kafi görülmekdedir. Binaberin evvelce yazdığı veçhile oralardaki Kürdlerden itimat idilen yüz ve yüzelli kadar süvariyi birlikde alarak ve ne için oraya geldiği sezdirilmeyerek Sivas'a hiç kimsenin intizar itmediği bir zamanda bi'l-vusul vali ve kumandanlığı hemen ele alacak ve oradaki Jandarma ve askeri mikdarları cüz'i olmakla beraber hüsn-i idare idecek olursanız karşınızda başka bir kuvvet bulunmayacağı cihetle derhal te'sis-i nüfuz iderek ictima'a meydan vermemiş olacak ve orada bulunanlar varsa hemen derdest edip mahfuzen İstanbul'a gönderebileceğiniz derkardır. Bu suretle ihraz olunacak nüfuz ve iktidar-ı hükümet, dahilde sergüzeştcuyane hareketde bulunanları yıldırarak bu gibi harekat-ı gayr-ı marziyenin vuku'una mani olacağı gibi hariçde de pek ziyade hüsn-ü tesir iderek ecnebileri asker çıkarmak ve oraları işgal etmek hususlarındaki tasavvurlarından sarf-ı nazar itmeleri için hükümetçe bir mumsik-i kaviye müraca'at ve teşebbüs teşkil idecekdir. Zaten Sivas mu'teberan-ı ahalisinden bazılarından mevsukan tahkik olunduğu vechile ahali politikacıların tahrikatından para toplamak için vaki' olan tazyikatdan pek ziyade müteneffir ve bunların men'i için hükümete her suretle müzaherete hazırdır. Orada jandarmaya derhal yazılacak istenildiği kadar efrad bulunacağına ve buna müteneffizan tarafından suret-i mahsusada mu'avenet olunacağına itimat edilmekdedir. Bu suretle mikdar-ı kafi ve hükümete kaviyyen merbut bir jandarma teşkil idildikden sonra birlikde götüreceksiniz. Süvarileri mutayyeben yerlerine i'ade ideriz. İşte yapılacak tedabir bundan ibarettir. Bunun kemal-i suhuletle ve muvaffakiyetle tatbikini mücerret derece-i nihayede iltizam-ı mektumiyete vabestedir. Sivas'a memuriyetinizden ve hatta o cihetlere gideceğinizden efrad-ı ailenizden en emin olduğunuz hiçbir kimseye bahsetmeyiniz. Ve Sivas'a girinceye kadar maksadı yanınızdakilere dahi sezdirmeyiniz. Bu muvaffakiyetin üssül esasıdır. Bu cihetle şimdilik herhalde ailenizi orada bırakarak etraftaki 'aşairi teftiş için beş on gün duracağınızı efrad-ı ailenize vesairlerine bi'l-ifade hemen hareketle bir gün evvel Sivas'a bağteten vasıl olmaya gayret eylemelisiniz. Oraya vüsulünüzde atide münderic telgrafnameyi icab edenlere bi't tebliğ vali ve kumandanlığı ele almalısınız. Bir tarafdan da makina başından tarafımdan icab-ı hale göre tebligat-ı lazıme icra olunacakdır. Bu suretle işe başladıkdan sonra ne vakit münasib görürseniz ailenizi ve eşyanızı Sivas'a celb idebilirsiniz. Şu kadar ki elyevm orada bulunan Reşid Paşa'nın valilikden azlolunduğu ve yerine diğerinin gönderileceği her nasılsa şayi' olarak müşarünileyh tarafından nezarete müraca'at idildiğinden isimleri malumunuz olan zevatın Sivas'da kariben birleşmek istedikleri iş'arat-ı vakı'adan anlaşıldığından beyhude bir dakika vakit geçirilmeyerek bir an evvel hareket ve bir saat evvel muvasalata gayret itmeniz de maslahaten ehem ve elzemdir. Şu esbab ve mülahazata göre ne vakit haraket ve ne kadar müddetle muvasalat idebileceğinizin i'şarı müktezadır. Sivas'da ibraz ideceğiniz telgrafname şudur. Zatıalilerinin Sivas vali ve kumandanlığına tayinleri meclis-i vükela kararıyla bil-isti'zan şeref-sadır olan irade-i seniye-i hazret-i Padişahi iktizasından olduğundan hemen haraketle bu telgrafnameyi Sivas'daki memurin-i mülkiye ve askeriyeden icab edenlere bi'l irae vali ve kumandanlığı der'uhde iderek ifa-yı vazifeye mubaşeret ve hemen iş'arı keyfiyet itmeleri tebliğ olunur. Dahiliye Nazırı Adil Harbiye Nazırı Şefik İrade-i Milliye: Bu telgrafın başında "Arz olunmuştur irade-yi seniyesi bugün sadır olacakdır." denilmek suretiyle firari Galib rezilinin Sivas Vilayetine tayini hakkındaki irade-yi seniyesine henüz şeref-sadır olmadığı açıkdan açığa i'tiraf idildiği halde sonunda Sivas memuriyetine ibraz idilecek bir telgraf sureti yazılarak "Meclis-i vükela kararıyla irade-i seniye şeref-sadır olmuştur" deniliyor! Bu suretle Harbiye ve Dahiliye Nazırlarının sahte bir irade-i seniye uydurdukları zatışahanenin hiçbir şeyden haberdar olmadıkları resmen sabit oluyor! Hainlerin bu cür'etini kemal-i hayretle teşhir ideriz. - - - - - o - - - - - Dahiliye Nezaretine Elaziz / 6 Eylül 335 "Şifre" Gayet müsta'cel ve mahremdir. Bizzat halledilecekdir. Şehr-i halin 14. günü kafi kuvvetle eşkiyanın takip ve derdesti için Malatya'dan hareket idecek vechile tedabir-i mukteziye icra edilmiştir. Bi-avnihi Teala müsademede netice-i muvaffakiyet olduğuna itimat buyurulsun. Yalnız iş'aratın cevabları ve mukteziyatı te'hir buyurulmamalıdır. Vali Ali Galib Malatya'da Elaziz Valisi Galib Beyefendi'ye Gayet müsta'celdir. Babıali 6 Eylül 335 C 6 Eylül sene 335 eşkiya takipi için sevk olunacak kuvvet masarifini jandarma tahsisatına mahsuben mal sandığından tesviyesi zaruridir. Kaç kuruş sarf olunacağının ve sevk idilecek kuvvetin mikdarı ile yevm-i hareketinizin serian iş'arı. Dahiliye Nazırı Adil - - - - - o - - - - - "Şifre" Dersa'adet 9 Eylül 335 Malatya'da Elaziz Valisi Galib Bey'e C 8 Eylül 335 müsta'celdir. Sivas'da şayan-ı itimat vasıta olmadığı cihetle malumat-ı kafiye alınmamakda ise de ora ahalisinden burada bulunan (Halid Beğ)[*] namındaki bir adamın ifadesine ve sair yerlerden de alınan malumatı umumiyeye nazaran evvela ahali bu tahrikata tarafdar değildir. Saniyen asker ekall-i kalildir. Bu hareketi idare etmekde olanlar eşhas-ı malume ile kumandan ve zabıtandan bazılarıdır. Bunlar işe milli bir şekil vererek maksadlarını tervic ettirmeye çalışmakdadır. Halbuki millet bu işlere tarafdar değildir. Orası daha karib olduğu cihetle istediğiniz malumatı daha suhuletle istihsal idebilirsiniz. Maahaza gazeteler her nasılsa oraya memuriyetinizden bahs ettikleri cihetle bir gün evvel azimetiniz daha ziyade kesb-i ehemmiyet etmiştir. Birlikde bulunduracağınız kuvvet her ne kadar ziyade olursa muvaffakiyeti o nisbetle teshil ideceği derkardır. Bu kuvvetin mikdarı ile vakt-i hareketinizin bir gün evvel tayin iş'arına muntazırım. Nazır Adil - - - - - - - - o - - - - - - - - Vali Ali Galib'in Şerik-i Cürmü İngiliz memuru Mark, Novel'in İstanbul İngiltere Fevkalade komiserliğine vermiş olduğu Rapor Malatya / 9 Eylül 335 "İstanbul İngiltere Devlet-i Fahimesi Fevkalade Komiserliğine" İstanbul'dan kablel-azime bil'umum taşra memurin-i mülkiye ve askeriyesinin seyahat ve gaye-i seyahatimden haberdar idildikleri ihtisasında idim. Buna rağmen Malatya'ya hin-i muvasalatımda livayı mezkur memurin-i mülkiye ve askeriyesi bu hususdan tamamen bihaber bulunduklarını müşahede ettim. Hatda refakatında bulunan Bedirhanzade Celadet ve Kamuran Ali Beylerin tevkifleri hakkında Diyarbakır Kolordu Kumandanlığından Malatya Süvari Alayı Kumandanlığına tebligat-ı resmiyede bulunduğunu kemal-i hayretle istihbar ettim. Bana refakat ile vazife-i mevdu'amın bi-tamamiha infazı hususunda vucudlarına lüzum-i kat'i bulunan rüfeka-yı seyahatim hakkında vuku' bulacağı bu gibi tevkif teşebbüsatının Devlet-i Osmaniye için netayic-i vahime tevlid ideceğinin Hükümet-i Osmaniye'ye iblağını ve hükümetin bil-umum memurin-i mülkiye ve askeriyesine ben ve heyeti teşkil eden Bedirhan Paşazade Celadet Ali ve Kamuran Ali Beylerle Cemil Paşa Zade Ekrem Bey ve Mekkareli Rahmi Efendi'nin istikmal-i vazaifini teminen mu'avenet-i lazımede bulunmaları hakkında emir i'tası zımmında teşebbüsatda bulunularak neticenin tarafıma inbasını rica iderim. Mark Novel İrade-i Milliye Kürd Millet-i Necibiyesini İngiliz altınlarıyla iğfale çalışan hain-i vatan Celadet ve rüfekası haklarında verilecek hükmü efkar-ı umumiyeye bırakırız. - - - - - - - - o - - - - - - - - "İhanet-i Vataniyyeyi Ta'kiben" Malatya 9 Eylül 335 Ali Galib ve Hempalarının Suret-i Firarları Hakkında Rapor 1- Vali Galib Bey ilk def'a Malatya'ya geldiğinde kışlaya gelerek Erzurum'da teşekkül eden kongrenin maksad-ı siyasiye ile değil ittihad propagandası olduğu ve bu yüzden güya vatanı felakete sürükleyeceklerini ve idare edenlerin naehil olduklarını ve hatta pek yakinen ................................................................................. [*] Halid Beğ Sivaslı Halid Beğ'dir. Şimdi İstanbul'da bulunuyor. Sivas Hürriyet ve İ'tilaf Fırkası reisidir.
