16 Kasım 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4
Tarihin büyük davalar m —u— Kondo rse'nin intiharı iii Konderse. büyük eserini ram- sinde boğulmak denizinin bü- | m “uyduğu halde, de- bir sevinç hissetmektin kendi. ni alamadı, zira kendisini boğmak ürere olan İslikete rağmen insan. | liğin günden güne doğruya, iyiye | doğru yürümekte oldu inanı- adaktin zülme, hakkın yanlışa tam ve ezici hir & ! Kenz 1 sanıyordu, bu kama. | atini Kitalında yenetektir, y ölümüm | kalkacağı i KUT cümleleriyi Sanlığın ba muhayyel saad, dorse için bir teselli oluyor, kem-,| disinin eritemiyeceğini , buzüne sevdiklerini ulaştırmak bunun için kendiri fadndan çekim- | miyordu, ' inaenaleyh, iyiliklerini gördüğü karmsiyle, bir,! iki dostunu beliemehal o korumak, istiyorde, Kendisini evinde barm- dıran ihti dul kalma bir gün şunları söyledi: - Beni evinizde saki tetmek-, ta devam etmeyiniz. Kğer günün birinde evinizde tutulursam ba bil hassa sizin için bir felâket olarak- tr, Bunun cezası ölümdür, Zira ben kanun dışında bir adam, bir dam matkümuyum, Fakat 1 ruhlu bir kadın o- lan ev sahibi ise bu teki; kaba etmek istemiyor, Kondersenin tek- Kimi açıktan açığa reddetti: — Kanun dışımda olsanız bile insanlığın dısmda değikiniz, İs tikbahle başıma ne selecek olorsa,| olsun, kat'iyyen bırakma, Fakat Kondorse böyle ağır bir minnet altında kalmağa tahammül edecek bir değildir. Binae-; aleyh ne olursa olsun bu zavallı dol kadının evinden ayrılmağa ka, rar verdi. Fekat ilitiyar kadn Kondersenin Şapmak istedi; yi serdiği için buna manj olarak; bir takım tedbirler almıs, Kendor. senin bütün hüreketletini sıkı “-, kıya gözetlemeğe kasladı, Yakat kdrmak niyetinde ölan bir ala-, mm önünde durulabilir mi* " Bir bahar sabahı, ilik bir nisan, ladığı vakit, içsi fedakârlıklarını, ,| Köndorse son hazırlıkların: , bitirdi: basına beyaz bir kalpak, asma Beyaz bir amele Blu ydi, ihtiyar kadımın hir gaflet, dakikasmüan istifade ederek er den çıktı, Kondorse dokuz ay Seşa dığt tavan arasından cıkarken ba- raberiido taşıdığı iki kiymetli sey Toplayan: Muzaffer Esen zan muharrirler tamamiyle o uyu samamıslardır.. bazı milelliflerin kitaplarına göre, zamana uymafı içek iyi bilen bu aile, Kondors: nin evlerine getirdiği tehlike çok 'büyük olduğunu bildikler gin büyük insanı evlerine alma. mıslardı, Bu rivâyete mukali diğer bir takım kitaplarda ise Kor | dorse bu eve yalnız bir parça yete istemek için girdiği ve iste- diğini aldıktan sonra da ev sahip- İlerinin kalması hakkindaki teklif. lerini reddederek bn evden ayrıl dığını yazmaktadır, Hüdiseler vesikalarla tespit edi Muhakemenit tarihi vakaları ispat etmekte. mlü olmamak yımdır, Fakat böyle olduğu hal de dr be nokta etrafında tami- İni bir hüküm vermek mümkündür, Bize kalırsa bu birbirine tamamiy. le aykırı görünen her iki rivayet- *e de hakikatin bir hissesi varır” Kondorse ribi insanlığa asık bir adamm başkalarını bile bile teh- koymaktan sakımesağı ta. bildir, Ba itibarla her halde Ken- derse eski dostlarmın evine orarla kalmak, © evde saklanmak itin girmemiştir. Ölen olan makındı bir miktar yiyecek almaktır, Di #çr taraftan zamana uymalı cok iyi bildikleri de süphesiz olan te ailenin Konderseye sıcak bir kabul göstermedikleri muhakkaktır, Pots larmın bu soğük kararlaması kar. sısında Kanderse, esasen kalmak fikrinde olmadığı ba evdeki misa- firiiğini daha kısa kesmiş olabi- Tir. (Devamı Var) Sentelen adası Sentelen adası, şimdiye kadir unulnimuştu. Süveyş i ye ve Hindistana yapılan nakliyat Cenuhi Amerikayı dolasmıya başlı, yalıdanberi, tekrar ehemmiyet zandı, Transval harbindenberi da on taneden fazla yelken gemisi Körmemiş olan bu ada, bir deniz üssü haline geldi. i Afrika sahilinden 1800 kilom messfede hulundüğü İçin James wöley koyu, gemi &r na emin bir (Miea veridir, Evvelce adaya, üç ayda bir pür gelir, 1668 Londra yarigıni sönra oraya sığınmış olan İng Tin forunlarına yiyecek geliriy du, Şimdi ise, sik sik nakliye katar- limanın- adanın lari, Bir sev ni mı, bakıver Mi du: — Numaralar! yaziyor Yer talap bturan açık gözlerden bi birinci sayfadaki harici sdisi, bu uy verileğek şeker miktarını bildi nüraralarınn bakanı karneleri kakkındalı' b cen yazıları okumağu başladı, Gazete kayn aray Mi oğlum? TOPKAPI dan geliyordum, Tramvaya binen müvezzi bağırıyor Haberi, i beş kuruş ver haberlerle, ekmek kuyanm arka strâsında oturan kasketinin viziyerini ar. sakallı bir ihtiyar, Kulaktıkları iplikle bağlanmış gözlü anU (ki de vir düzelterek. Adamın omuzbaşından gazetenin sütunin, * tetkike çe'işıyordu. Aradığını bulamamış olacak ki, nihayet de, adi, ndeki adamın omuzuna vurdu: - Efesi oğlum, dedi, Sana rahme; olacak Ama, ceridenin hansi sında 490 bakıver, bizim numaraya bir gey çıkemış mı? Bunra cebinden bir piyango bileti çıkürıp numarayı söyledi: — 18408 Cmiş iedir cihanda her hâl LAEDRİ Snayder fabrikaları Almanya hesabına çalışıyordu İagilz uçaklarının mütarekeden- beri OAlmenya hesabına $nnyder fabrikaları üzerine U bir akm yaptıkları sonhaltslerın heyecanlı vak'alırı arasında pek göre çarnmadı, Fakat son hafta içe- risinde gelen İngiliz o gazetelerinin yazdıklarına bakılırsa bu bombar- dıman Alman istihsalet: için olduk- ahır bir darbedir. Zira Almam; ağır toplarının mühim bir kısmını bu fabrikada yaplırmaktaydı. Fabrikanın müessisi olan Öjen $nayder eskidenberi Almanya ile işbirliği yapmış bir adamdır, Fran sız sitâha imalatı için en mühim tröst olan Snayder - Krözo birliği nin Avrupa bankaları birliğinde rdır, bu birlik ise Çekos Skoda silâh fabrikası- nen ortaklarındandır. Fransız meb» neelisinin bir top Fransiz meb'usları delilleriyle la fabrikasının Almanyadaki hareketini birçok defalar destekle miş olduğunu öğrenmişlerdir, 1839 da Şnayder, Çekoslovakyanın — At manlar tarafından 5 « üzerine fabrikadaki hisselerini Alman - yaya satmıştı, 1914 hatbi, hap halinin bile Fransız ve Alman hiaden şirketleri 1 lerması bözamadığını gös- , Birinci eihan win İlk aylarında Alman orduları Fransada Biriyez maden havzasını işgal et- usar nlasında Nazi mişlerdi. Alman harp sanayii bu madenlerden bol bol İstifade eli. Fransızlar bütün harbin o devamı müddetince. düşmaneline düşen bu ocakları yalnır bir defa bom- bardıman ettiler, 1916 da Fransız Meb'usan Meclisinde Harbiye Nas rı olan geherni Liyotey'den, dü man ehine çalışan bu mıniukanı niçin bombardıman edilmediği tuldu, General hirçok defalar bu muıntakanın bombardıman edilmesi için emir verdiğini, fakat bu emir. lerim tutulmadığını söyledi. Harpten sonra Eformasyon geze- tesi harp yıllarında bu hayalinin niçinbambardıman edilmediğini a- çığ vuran hir mektup neşretti. Bu mektuba göre muharip İki memi» ket arasında bu havu hombar- dıman edilmemesi hakkında bir an- Tasma yapıtmıstı, Bu anlaşmayı va panisr arasında Franuzlardan Van del ve Snavder, Almanlardan ize, Sert demir fabrikalarının sabiple- rin Tissen ve Rokling idi, 1939 da Fransız Meb'usan Meelt- sinde Radikal - Sosyalist bir meb'- “s5 elinde Krözo - $nayıler “abriki- larının Fransız tanklarının model leri Almanları vermiş oldukları isbat eder vesikaların huhnduln - nu söyledi, — 1940 martında, 19 eyiMündenberi Fransanın Alman- yaya demir vermeklen var geçe miş olduğu sabit oldu. Bu kömürler Belçika yoliyle sevkediliyordu. 16 SOY EYKIN — 1942 GALATASARAY VEFAYI 1-3 yendi fenerbahçe Davutpaşayı 1-13, Beşiktaş iSüleymaniyeyi 2-7, Beykoz Kasımpaşayı 1-5, Isianbulsşor Taksimi 1.3 yendiler Dün haftanın en mühim maçı Fe- verbahçe stadında Yefa i saray arasında olmuştur. Galatasaraylıların malâm hâdise ler doleyısiyle Fenerbalıçe ve Be- şiktaşla oynamaması Ürerine fenu dufunida oldukları ve Vefa gibi kuvvetli bir takım karşısında ale cağı netice ile bellt olâcaklı, Sarıkırmızılılar dün sahaya eksik bir kadro ile yıktılar. Enver, Musa ve Mustafa Ankarı- ya giderek uaske spora spora gir. dillerinden dün eski takımlarında. ki yeri almamışlardı, Buna mukabi! işlek takımdaki eski yerini almıştı, çıktılar Galala- çok Gözanler. Muzafler, Cemil, Orban Hikmet. Vefa: Muvahhit — Cihat, Söley- man — Kefeli Mustafa, İzmirli Hak- kıç K, Süleyman — Muhleşem, Şük- rü, Zeki, Hüseyin, Haydar. Galatasarayhlar daha başlar başlamaz 5 inci dakikada Cemil vasıtasile ilk gollerini | attı- Var, Galatasaray daha ilk — daki larda kazandığı bu golle vaziyeti kurtarmış oldu. Galatasaray eksik lakımına rağ- men Vefa karşısında muvaffak olan bir oyun çıkararak galibiyeti elden kaçırmamak için bütün gayretleri ie çalışmakta, metekim devrenin bitmesine 10 dakiknkuln Cemi) G: Jatasarayın İkinci golünü de çıkar- dı. Ve devre 0-2 Sarı Kırmızılıda. rw lehine bitti niL ei Türkiye birincilik oyuna Kazanan güreşçilere madalyaları merasimle verildi Tstanbul , Kulübü dan son günlerde tamir edilen Fatla teki güraş salonunda cumartesi günü taşlayan greko romen Türkiye güreş birinejilkleri dün oldukça kalabalık bir seyirci önünde sona erdi , Umumi faznifte, güreşlere işçirak öden yllsadıkların kazandıkları pu - van Itiberile İstanbul birineliği, An kara ikinciliği, va isteşeh? üçüne ga aldı Siklet srmaflirinın brinci, ikinej ve üçüncülerini yazmadan önce bizde m, ıafranga güreşlerin niçin rağbet gör. mediğinden, biraz bahsetmek (steril Bu HİM müsabakaların (bugün (Cüimhurfyet)refikimizde ümtat Ey Şelik'in da bahsettiği gibi, federas yonlardan gayri bir organlzaçöre v5. tarafın Ikinci devre başlar başlamaz G0” a Muzaffer vasıtasiyle üçün" cüsolünlü yaptı. Vefelılar buna karş! renin ortalarına doğru çil vasıtasiyle bie yaptılar ve © yun Galatasarayın ehim de da 13 Fenerbahçe stadinda Vefa » Gala saray maçından evvel Fenerbahçe İle birinci kümenin en genç takın" yi lar. Ba k devresini Fenerbahçe 14 gelir itirdi.İk şt maçı ci devrede de daha enerbahçe maçı 1-13 &£ yük bir gol farkı ile kazandır Fenerbahçe sahaya şu kadro il Cihat — Lebip, Mazame" Aydın, Esat, Ömer — Fikret, Naci spor İle.Taksim yapi. Maçın (W Melih İbrahim, Rebii, eret stadinda ilk maçı İstanbu” devresi 1-3 İstanbulsporun. lehinde bitti, İkinei devrede her iki tersf ta başka bir gol çıkaramadığı içit oyun İ-3 İstanbulsporun galebesilf! sona erdi. İkinci oyun Beşiktaş ile Süleyam”” niye arasında yapıldı, İkinci devrede Serel ve Hak” vasılasile - yaptıkları dört golWi Süleymeniyeliler Fethi ve Dani vasıtasiyle iki gole mukabele eti” ler ve maçin 27 Beşiktaşın galeb€" sile sona erdi. Serel stadında üçüncü maçı Bev koz Kasımpaşa yaptı, Beykozlufa” çok güzel bir oyundan sonra tl devreyi 0-4 galip bitirdiler ikin? devrede de 2 go) daha yaparak Kİ MERA... 15 yendiler Romen şampiyonası bitti lera edilerek zeyirellerin gözleri! cakidenberi alıştıkları yağlı güreş” lerden ayırarak alafrangaya çevirmeli! luruz, Bunu gü veya bu tepelik 4 maksadiis okaydetmiyoru” Malkaadımız greko romen ve serbef İ güreşin halk arasında revaç bulm3* | ve iigikbali parlamasıdır. Cuimartes ve pazar günleri yapi İlan müsabakalarda ferdi derecels'! sıraşile yöyle ratiöslenmiştiri Gi KAN Birinci Konan Olcay (o ÇIsganbuli ikiüci Niyazi (Arkaça), ca W bi CEskişebir) sp ! sırtie Birinci Abdurlah Artur Vane hinel İhsan Çiser suk VEskişekir), MM. İsionbul 4. No. lı Satınalma Komisyortundan: Ordu shkl ihtiyacı için 189 kalem mübfelif ecza pazarlıkla saşı AL, ktır, İba'esi 74.11.9462 anlı günü saat 16 du Fındıktıda aatmelma korla Bu binasındi yapılaraklır, Kali teminatı 1172 ira 10 kuruştur. Hepsi bir taliplen simahileceği gibi birkaç talipten de atmabilir, Bu hususta da, ları gelip gidiyor. bı müsait vaziyellen istifade den bir takım İngilizler, adaya gel r ve Napolyonun hayatını 0 mumladığı yere yerleştiler. Bunlar, rilmesi herhalde bu güreşler hakkm. : da kayıri: olsa gerektir . Çünkü organizatör daha şampiyo. nalâr başlamadan önce rekifumlar ya Per ve halkı bu güreşleri seyre teş, 66 KİLO i Birlaci Yaşar ğ k Reşat (İstanouly, ücüncü VW İ A delin) Mekişehir, 7 KİLO: vardı; yüzüğünde bir damla zehir girliydi, elinde Tütin sair; Virjilin sür kitabı vardı. Kondorse bu zehiri Prawsz ihti-,| 'âlinin ilk günlerindenberi yiz dil maktaydı ona bu zel aksaha, * sından bir doktor temin etini: Kondorse günün birinde bu ?e kullanmak ihtiysemda kula nr takdir ediyordu, Esasen sen e serini de bitirdikten serra İlayn- h gülerek, sükün ilç karsılamak tin okuyordu, Konderse'nin saklandığı afla- dan efkar cıkmaz ilk işi Faristen ayrılmak olda; büvük, Filezef o gün akşama kadar kırlarda ger di, aksama doğru Paris civammda kilçlik bir köye şeldi. Bu köyde Kondtrse'nin yalımlan o tamdliğı bir nile vardı. Bir karı kocadan ibâret olan bu aile edehiyat ve felsefe ile alünlar o oluyorları hele eskiden Konderse'yi çok “e- ver görünütlerdi, Fakat Feansız ihtilâl kanl bir sekil almağa başlayınca, karı koca Parişiş 1 doğm bulmamıs, bu kö- y ilmislerii, Esasen ikiâi de zamana uymağı, yasama düstorü mlihaz efmislerdi. Bu sâyede her tehlikeden yakeyı sıyırmanın ko. tavanı rlardlı, İşte Kondorse saçı omuzlarına mi aylardanberi ko» silmeyen sakaliyle korkunç hir hal almıs olarak bu eski desiia- rmın evinin kapısından girdi, fa- bu evle oturmadı, bir teyrek saat sonra arka kapıdan okarak sarunasta, Kondorse niçin bu eve girmiş Ve Sonra nlein oturmadan Kaçar gibi dısarya çılemestı, bu mokt nlar di tdecarlar ve satıcılarılır, Geçek va- parlarla alış veriş ediyo Papas mekt nastırımın kapısın, nan çanı, sabahle; çınlatmadn başlar başlamaz, mek, temin Yablı ve yatışı; falebele-i şehrin her tarafından ukın ederler. (, beyan, fekefe ve ilâhiyt ialebeleri koltuklarında defterle meklebin yoluna — tutarlardı, talebeleri »(sarfçıler) heniz çok kü- cüktüler; sekakia o yürürken iiş'» kakışır ve ince sesle birbirleriyle ağız kavgası rlerdi; hetoen hep, ve Kirliydi: ul kanadım artakul zarcası #İbi pisliklerle dolu 0. tur. haftâ hazan bn çeşitli ara sında canlı serçe yavrusu da bulu, nur ve sınıfla, lam bir sessizlik hü küb sürdüğü bir sırada ansızın si, vıldıyarak patronunun ber iki avu- cima miktarı kâfi değnek, baran da Kızilerk sopası (emin ederdi, Beyan #alabeleri (beyancılar) daha ağır başlı yürürlerdi: Bunların etdi, Selefi ekseriya bölün olurdu, fakat buna mukabil yözlerinde hemen her zamn beliğ bir kinave şeklin» de bir sös bulunurdu. Ya gözlerin » den biri alınlarına doğru fırlamış olur, yehut dudak yerine içi su ile dolu kocaman bir sar çeneye doğru sarkar, yahut da başka bir alâmeti farika belanurdu; Binler kendi a ralarında tenor sesle Konuşur ve ye; rin Brstskiy kl oldukça tax bütün Kiyeri cepleri dalmı dan yapılmış düdük, xn ba fazla çafsilat isşiyenler hergün komisyonu mürasnat edebilirler. Talip. Terin muayyen günde ke: Varan: N. V. GOGOL Viy « basit halk amubeyyilesi. | nin müazzam bir eseridir, Ukrays nalılar, göz kapakları yerlere kadar İnen cinler hükümdarına bu air ver mişlerdir. Bülün bu hiköye © halk | min ederlerdi. Felsefe talebeleri (filozoflar), pes perdeden olırlardı; cöplerinde' seri tülün kırıntılarından başka hiç bir şer bulunmazdı, Hiçbir «ok yap. mazlar ve ellerine geçirdikleri yiye cekieri hemen orada yeyip bitirir. lerdi; neşrellikleri o çubukte şarep kokusa bazan © kadar uzağı yayılır dı ki, 9 civardan geçen herhangi bir esnaf, olduğu yerde durar o ve av köpeği gibi uzun müddel havayı ie wryeri, bermulad bit saatlerde e & canlanmağa başlardı, ve si» mit, çörek, karpuz çekirdeği ve haş haslı kuru pasla salan kadınlar, cüp peleri ince çuhadan yahut keten ku, maşlan olan talebelerin eteklerin- den-çekerek: — Küçük Rey! Küçük Rey? gel! Harays? Dive her tarafın bı Bura, yona gelemeleri, (1449) Rusçadan çeviren: SERVET LÜNEL elsanesidir. Ben onu herhergi bir #ekilde değiştirmek istemedim * ve Memem hemen kendi işiliğim ba. sit şekliyle nakletlim. (NX, Goğot) — İşte simitler, haşhaşlı pastalar çörekler, üzümlü nekler, çok tat- hı! Vaflshi çek tatlı! Safi balls yuğ. rulmuştur? Kendi elimle pişirdim! Baska , hamurdan Yapılmış. kıvrik uzun bir şeyi havaya kaldı- rarak bağırmağa başlardı: — İşte sucuk! Küçük beyler, sd, cuğu satın alın? — Ru kadından hiçbir şey satın olmayız, bakın ne habis şer, İ eunun şekli de biçimsiz, elleri dv pis. Fokat onlar, filozoflarla İlâhiye talebelerine (İlâhiyatçılar) söz at, maklan çekinirlerdi, çünkü filozof. lar ve ilâhiyatçılar da a bakmakfan hoşlanırlar ve hem de kocaman avuçlarını doldusur - larrir, Dötün bu kalabalık, mektebe g€ lince, basık tavanh, I4kin oldukça geniş, küçük pencereli, genis kepi- vik eder, Böyle olmakin beraber 5x“ sadakalar du daha büyük salonlar i | h ve kirli sıralarla dolu sımaflar dağılırdı. Sınıf, birdenbire muhia, Nif sesli vızıltılarin dolardı: sınıf başılar, kendi talebelerinden des dinlerlerdi. Sarlçının ince ve çini. yan sesi, küçük pencerelerdeki ea) lara çarparak çın çın ölerdi; bas bir köşede beyancı, hos-küöp gil gümlerdi, halbuki onun ağrı ve ki hn dudakları hiç değilse bir felse. feciye sit olması icabederdi. O, kahm sesiyle nğuldüyor ve » zaktan dinleşiner: gür, güm, gi: den başka bir şey anlaşılmıyor. Sı. mfbaşılar, ders dinlerken van gözle de sıra altında talebenin cebinden A#örüten çöreğe, börek parçalarını yahuk kabak çekitdeğine bakarlar dı, Bülün ulema gürübu weklebe erken geldiği, yahut profesörleri her samantinden geç gelecekleri” bildiği gön, umumun tesvibiyle di, vüşe hazırlanırdı. Ba dövüşe herke iştirik etmeğe röceburdu, ballâ v mumâ intizama ve bülün bu ulemm göruhemun hal ve harekâlıma nez, ret etmekle mükellef bulunan san silter bile bu kaideden İstisna edi. lemezlerdi, İihiyatçılardan isi kişi dövüşü cereyan tarzını lesbit ederdi. Yazi ber sınıf kesdi haysiyetini müsin, kilen ken mi koruyacak, vahet| lı ve yatısız olarak mı dövüşecek- ter? (Devamı Var) Birinci Aziz Kiper (Arnuraj;, if İ ci Kışay çitocnsü), üçüncü Nevai İ era 73 KİLO Birinci İsmall topçulu o YKoonsl' ikei Ahmet (İstanmın? #nüğncü NÜ ti e) 8 KİLO; Birinel Rs Demir ÇianbulY, | kinci İsmaji (Ankaru). örülneli nvi | (Kocaali), AĞIR SEKLET; Birinei Ahmed Yenel ristandul” ikinej Şükr# Volkan (Ankara), Ahmet BENGİSU Ankara at yarışları Ankara, 13 Humus): Al yarışlarının sekizinek hafta av ları yapıldı, Netjcelep şunlardır: İKİNCİ KOŞU: Yılmaz birine Atuk Şeinej geldi, Ganyan 100 kur” verdi, ÜÇNÜCÜ KOŞU: Ceylântek ci, Tarzan ikisci, Bora üçüncü Uçar koşmadı, Ceylântekin gi 170 kuruş veçdi, DÖRDÜNC ÜKOŞU: Zahrimar rinsi, Zal ikinci, Karmen © geldi, Zebrtmanın ganyan 150 ver BEŞİNCİ KOŞU: Demet biri Dandi jidaci, Komisaj üçüncü gel” Demetin ganyan 630, pihmai ter, Çiftebakis Ceylünşek — Demet
