14 Kasım 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

— «ği Kondorsa büyük ihtilâlin kanlı tildi ricali yen birkag Bu sebeplerin en başında Kop- derse'nin çok yumuşak tabiatlı bir insan olması geli söyleyisi karsısındaki adamı sesinin hareketlezi; kuvvetiyle değil, cümleleri: Nasmda mantık kuvvetiyle suspur- “etlerinde, fikir rünür, Mal. heysean gütü- » heyecanları » hareket edep vardı söz ile öyledir, sidde nk m em iledir. Kondorse mecliste iki hareketiy | le kendi idam fermanını kendisi imzalamıştır, Konvansiyon, 1795 de bir taraftan Kıral On Altıner Lwi'nin mebakemesiyle mesgul bir İaraftan bir ana yasa hazırlamalı” la meşguldii, Ru ana yasanın ön sözünü Kondorte yazdı; dünyada | bir defa bile vicdanına , mahalif bir hareket yapmamış olmakla if- tikar eden Kondorse, bu mel demeyi düşündüğü gibi yazdı, if. rattan kaçınan, daima itidale doğ ru giden poktaj nazarmı burafla da gösterdi, Halbuki Konvansj - yon Ön bu devrede Montanvar adı iletanılan ifratçı fırka hâkimdi. Meclis Robespiyer'in o Marâ'nın, Sen #üst'in fikirleriyle ;hareket e- diyordn. Bu grop mecliste ekseri yeli elinde tutamasa bile beleği- Ve meclisinin, o da olmarsa Faris ahekisinin silâhk kovvetine güve. nerek mecliste her İstediğini yap- brıyordu, Montanyarlar Kondorse- nin yazdığı makaddemeyi hoş g mediler, vâkın açıktan açığa bir sey söylemediler, fakat bilyük fi. losofun bu harsketini mimlemek den de geri kalmadı Montanyarlarm nde mimli olan Kondorse bu aralik ikinci bir hata yaptı, Robespiyerin mecliste» ki mutedil fırkanın ileriçelenlerini tevkif ettirmiş, ihtilâl mahkeme - #ine vermiş Ve mahküm ettirmişti. Bu vaziyet karsismiz Kondeme kendin; tutamadı, Vakıa fikir it. Larile Köndorse tevkif edilenler » den bambaşka düşinen bir adam. dı, Fakat yapılan muamele haksız. dı. Bu haksızlık karsısında Kon - dorse "bütün Fransızlara asık mektup” serlevhalı bir yazı yazdı, Şa yapılan haksızlığı şiddetiç ten- kid etti, ve bu terfiitlerle de More tanyarları fena haliç telâşa düşür dü, Hontanyar bu tenkid karşımı - ön yalnız telâşn düşmçki “mutedil fırka ile hiyanet etmek” itürü telif müzakkeres 8i kestirdiler, Kondorse hunn haber #irr almaz IâI mahkeme” si huzura istedi, fakat ctrafmda| dostları o Köndarse bu mahkemeden ancak Şiyotine gitmek için erkabileceğini biliyor, lardı, Onun itin Kondorsey konmak dul kadınm tavanarası Kondorse bu orinda tam ay saklandı. Dokuz aylık bu sıkın minde menç ve gizei 1 umulmadık bir vefa ve vempet gördü, Karısını esas son seven Kondorse onun bt eşsiz vefakkriığr. yardımı karşısında İ dota ona tapınmağa başladı. “Onn tanımak yatamak zahmetine de - fer” mısramı bü sırada ve ka icin söylemi Hakikaten cası ie 6lan hattâ rü, kün uyan her seyi poraslır, Kondersenin soklanması her şey den evvel Xeon? kadını yara hakı mından çok sıkıntılı bir duremda 1. Çünkü Kenderseyi ara bulsmıyan mahikçme onu saymış, malın ve mülkü nün hiezedilesesin; karar vermiş ti, Ba karar derhal tatbik ediline karimeağır, parasız pulstr, essir bir sefalet icersinde kalmıstı; evi mdorso ko arihin büyük davaları —4— Kondorse'nin intiharı Toplayan: Muzaffer Esen mdaki yavrusunu nasıl besliyas cekini bilemiyordu, halbuki bir te” raftan tavan arasında saklanan kocasına yardım çtmeğe, onun yi- temin etmeğe mecburdu. değildir, vücet ve huş Şüzl yambaşında, sağlam bir iradey birçok esaslı bilgilere de sahipti den güzel resim yapmak da İşte genç ve güzel Madam Kotlorse kotasını, yavrusunu ve kendisini beslemek için bu hüne rinden istifade etmeği düşündü. Kondorseyi sevenlerden biri; yardmiyle işlek bir yerile. Senko mora sokağında, Rebesniyerin evi nin biraz ilersinde ufok bir dü kân tuttu, ihtilâl devrinin alam, | larının resmini yapArık Para basladı, Karancı yavaş | İ yavas yoluna girdi, Sühroti arttı, | rıyarak poz verip resim yaptırma" fn başladılar, Zavalir kadın tabii bu dükkün. da anıl admı açığa vnranyor, iğ. yeti bir ismin. sine sığmnrak terilerinin kocası leyli bol söyledikleri | süzl Aksamları gizlice köcasmın girlen diği tavanarasına &adar giderek isittiklerini kocasma anlatıyor, ka rr bunları anlatırken bircok de. falır Kondorse kahkakılar kopa- rıyordu, Büyük filozof böyle masibzt sinde bile nesesini mulhrfara el, bilisinin sırrını bir arkadasma vaz dığı mektupta Su satırlarla anla - tyor: “Burada hiç sıkılmıyorum, kü aklım sustuğu bn kanl devirde Paris köşelerinde benin gibi sak” Iaumış binlerce günalısmın sıklam. drnı biliyorum, Bu bana teselli yilik ve da” Ündeyim, Ömrümün romanı mak, hayatmın büyük vakelerme benden sonra ; mak isi Lâkin Madam Kondorse Korası, nm bu tasavvuruna Fazi olmadı; #ocasını hu tasavvurundan vârge” cirmek için ona sunlar, söyledi" — Şimdilik bir günlük manlarmızi bir tarafa brrakımız. Hayatmızda yaptığınız bütün, iler dürlist ve necip ruhunuzu herkeca östermistir. Bugün sizden mem - leketin beklediği sahsınma dair maceralar değil, insanların fıyda, sma dair giz, ler, VEN: eser terd Kondorse bu akıllı kartat sihatlerini dinledi; mühim hir © ser yazdı; bu eserin atlı: “İnsan fikrinin terakki cetveli trsrinde bir kalem tecrübesi Bir sdnmın, ölümün dakikadan da his iett n na, Lendisine de böyle mii mesi biiyük bir irnde kuvvetine sa hip olduğunu gösterir, Kondorse | bu kitabımda insanların, “psanir | En en sön tetdhniil naktasma mal | BAŞVEZİR ÇILMRACAK MI? Seyit Ömer büyüeliniin mea evine döndü. © gün saraya uğramadı, Hazine nazırı da birkaç evinde rahatarıdı; du yanmdan gündür saraya gelmiyor. Ömer evine varır varmaz bir s8 dire uzandı, Haceri hatırladı: — Büyücü Abdülçalfır yaman bir adammış. turnayı gözünden varmak istiyor, Haceri halifenin elinden ala koynuna sokacak. — vay pinsi y? Ağımm İm da me ği, yor ya! Hncer gibi kıvrak ve güzl bir kadın onunla yaşar mı hiç? evinde bunları Güşü, heyresinlandı.. — Araba Hactr benden mı? Kafamın içinde birdenbire beliren istifkam Ömeri ayatmuyorda O, Hücerj büyüen Abdtiyatfara na, sıl vaadsitiğine gizedi hayret yordu. —Mele bir kere Ahdnlçaffar verfej hoslanır b İ fesi başkaları Sanatorvoma girmenin şartları O Sayın okuyucum diyor ki KUYUCULARIMDAN Mediha Serezliden (Sihhi durumum. bozuk, Daha açık bir mektup sidım. yanı verem, #anstoryoma yatmak için mâari? vekâleçine müracaaç ettim, Vekklet 4 haziran D43 deki m üracantime, $ haziran 03 de ocvap verdi, Sıhheş yeklleti tarafından Neybelinda sanatoryonuna yasildı. ğine bi ven yok, Hasıelığım had dereceyi buldu. Serezin, öğretmen orf Evet, Mediha lacakz Alti Aydır, açılı? matoryom, bir Yer buunmadığı bahja mevswu olamaz. Bizim Y. £ ay içinde, hastaneye bürkaç basta alınm; kata göre, bu burlar, Medihadan sonra müracaaç nd. O gündenberi, yani altı aydır, bekliyorum, HALA bir co, benim kalin ne olacak? ından bir-uzvun hall ne ©, zavaliı yavrucuğa niçin kapılarını ğımız tah hastalardır, #den, gönderi Bu hastaların alındığına kızmıyoruz, Bilâkis memnun olduk, O: iman bir iletiz vardır. N rbanı ve esiridirler, #akat, konmuş, sıra sistesi ihdas edilmiştir. Böyle ka bura riayet edilmiyor, atlamalar yapılıyor zasdemkj bi ar, formü sardaşın sıhhati, memleketin sıhhaçi demektir. Vatandaş sb. hatli OlursR. Bast hastal re da shhatli olur. bir hastalıkta, asla, üklerdir. Gürbüz olur, sinde © işin tercihi bir dereceye kadar kabul edebiliriz rol oynamasını hoş görebiliriz. Fakat, verem 1 Kete yle hareketler, viedan hududuna sığmıysenik yaklaşmış rada, ömrünün sonu: Birkaç gün evvel hasçaneye mürncaat ettik, bastan vaziyetini arlartık, aldığımız cevap gu oldu: tercihan alırız. 1 dn gu sözlerle do tasrih ettiler: — Un beş gün yaşıyacağı anlaşılan hastaları alabiliriz. Soruyoruz: Bir hastanım, hasşareye alınması için, on beş günlük özrü olduğu, Aunu anlamak mr JAzımdır? Bilemem eyliyecek girye midir, hande midir? Saatsiz memleket Bugünlerde ismi geçen, bani şa Amerikalıların işgal ettikleri, Gine sahilindeki Libery'de birine saati ğunuz zaman, karşınızda a. dam, cebinden saatini çıkaracağına yahut bilek saatine bakacağı yerde, | başını havaya kaldırır ve — Sant dördü on gi Der. Saate bakınız, onu söylediğinin dakikası dakikasına doğru olduğu- mu görürsünüz, Üstüva hattı mınta- kasında bolman bu memleketin, tek hir müşlerek saati vardır ki, o da güneşlir, Fu memleket h manını tsyin etmek muştur. Ikı, güneşle za, İsas kazan- Ve mantikla, zamanla yetisemi ceğine inanır, dört yaşında kızına rasibat verir gibi davranarak bil * tün insanlara tavsiyelerdç belt » nur, kızına hitab ederken bütün Fransızlara hitap ederek: “Cümhuriyet fazilettir. ctümhur tiyet vatandaşı mutlaka favilet ta, bibi olmalıdır, sen de öyle 0! kı - yım, Kimseye intikkem hissi besle, ne, kendini haskalermdan fazla beğenme, insanlara karşı sefkat » Snadetin en temiz kaymağı anmı iste, Faziletli insanim vazi » asamakırr, Cön kil ndi için yaşadığını dahe iyi his Sedar,” (Devamı Var) TARİHİ geldirisn., YAZAN: sokaklara — düşürsün de, ondan sonrası kolayüır. o Kendisine | Haetr yerine bir başka cariye gönde, ririm, diyordu, Kurnaz büyücü, hazine katibinden | #5 ralmışiı. Uzaktan sedhini duydu, ğü Macere kavuşmak bülyasile he . | | wen ie başlamış, Residin akim ai, | mak için fâzliyeşe koyulmuştu. Asaha Resit ne zaman çıldırmcak. ut vav Seyit Ömer, büyücü ile nasl anlaş. | tığını, onu nasi kandırdığını Hacere İ wöylememeğs kurar verdi, Erjesi gün Sitasile gizlice haber gönderdi. Hacer ber zaman buluştukları ili LAEDRİ En garip vasiyetname Şimdiye kndar görülen vasiyetna melerin en garibi ve en kısası, bir İngiliz gemiel tarafından yazılmış tır. Bu gemici, bir yumurta kabu, Bina şöyle yazmış: “ber şeyim Ma- ggie'nindir. İmza,,, Gelgelelim, bir gün, bu vasiyelna. mesini, hiş kaybolmıyacak şekil yazmağı karar vermiş, Bunun için de, iğne ile vücuda resim işliyen birini bulmuş ve sırtına, aynı ke- limeleri, İşletmiş, fakat İmza alması lâzım, Elini sırma götürmesi im, kânsız., ona da çare bulmuş. Yazı- nın altından tâ buduna kadar bir çiıgi çektirmiş, budunun üstüne im #asını atmış, onu da iğnelelmiş. - Bu suretle vasiyetnemesi tamamlan- muş, İagiliz gemici berhalde, ken den bahsettirmek (o budalalı biridir. Berlinde Rus kadın hizmetçiler Almanların işgal ettikleri yerler, den birçok Rus kadınları Beri gelmişler ve orada bir hizme! ofisi teşkil etmişlerdir, Bu Ros dınları, hizmetçi bulmaktır müy- külât çeken Rus ailelerine ber 55 iş için olursa olsun, hizmetç yorlar, Bu havadisi veren, Caytunğ gazetesi, Rus dınlarımın, haftada y üç saat evden çı celeri ise kat" Döye Alıp bizmetçi ki, iniz bir ROMAN İSKENDER F. SERTELLİ dehliz arasında yörtindü, Ömer: — İyler yolunda gidiyor, dedi, Re, şit birkaç güne kadar aklımı kaybe, decek, Hacer bana duyunca sevindi: — Halife yakında Bağdattakj ya, bancı elçilere | ziyafet verecekmiş. Bu riyafetşen önce Heşidin saraydan uzaklaşması Lazımdır, —öerak etme, Hacer! o Büyücü bana, söz verdi, Üç gün sonra Reşit gıldırıcak dedim ya, — Onun yerine kim geçecek” — Seyit Haşim, Bumu sormağa 10, zum var m? — Pekâlâ, Ben de bunu istiyordum, «di. | saraya gidince Hacere Caferağa va, | O halde üç gün daha bekliyelim. Seyig Ömer yakışıklı hir Wenliz. eyİenimemişti. Fakat gençti, amun Rüdyard Kipling, EH balta girmemiş ormanlarındaki Yır| tıcı hayvanların hayatlarını fssvir &den ve bundan © ahlâki metieeer ran bir romanı var, Ha roman, nemaya alınmıştar. Yata çı şimdi, -s Fim, “eni ndan Reğene - Rüdya rmemiş Oran rd Kipling'in kitabı ediniz. nir. Bu sayerle, renkli man tasvir i saatimizi süslenmiş olan filmin $ olursunuz ş çocuklarınızı götürme, vi de unulmayınız. Bu film, tam on, lara göredir, Çocuklarınız, “Balta memiş Orman” daki hayat bak kında bilgi sahibi olmakla da kal mazlar, “büyük yaramaz koru” dan korkuları varsa, onu da gidermiş ©- Jurlar, Hattâ “Morgli” nin sergüm tinden ahlökü ders de almış ol ları, Diyor. Film, bir İngiliz delikanlının, Hindii masalı ile kars dan başlıyor. Bu Hi , delikanlıya, gençliğinde köylünün en imahir av. cısı bulunduğu zamanda, balta gir ormanın kenarından geçi ğini #ördüğü bir vak'ayı anlatıyor “Şer Han” Ismfndeki kaplan, “Mer, sün, mın Kocasını Bldürüyör, #Mex . mn küçücük oğlu, aktını öyna- tıyor ve ormana dalıyor. Orada, onu, karilar bakıp büyütüyorlar. Bu suretle “Movgli,, ölüyor ve Br çok senelerden sonra köyüne dönü- yor; fakat öyle garip haller gösir riyor ki, meşhur avcı “Büldeo,, © nun şeytan olduğuna hükmediyor. Gelgelelim, Messtia, Mövgli'rin oğ'u balandağımı antamakta © gecikmi ... yosu çevirmişti destani bir Relisör Zolan, e getirmek içir Filmde, sinema yıldız, Brook,, “Şer Man,, ismindeki kap- Tani temsil etmiştir. Filmde, 2 bin hayvan, kuş, yılan var. Bunların i- çinde tırnaklarını ağaç & elerin, de bileyen siyah pars ile kocaman yılanlar görülecek şeylerdir. F , bu kadar güzel olma raber, hayvanların Los A arlarında, sun”? şekilde vücwde g9, tirilmiş olan ormanda, İngilizce m3 nakusaları başlamaları hiç hoş mıyor ve hallâ gülünç oluyor. kla Be- AMERİKADA SİNEMA VE SANSÖR Devletler Amerika sevrilmeden . evvel lubuyor. Bundan de kaslı meraurların hareketle- çok gülünç şeyler sında, filme işli, ınların, banyo elbi- gecelik gömleklerini ve bsi i şeylerini, hem de Üzerlerinde, tetkik edyorlarmış. Memurlar için, hiç de fena varife değil rik edetek enpkmlıkta gözü yol dar Hacer alıcı gö met, — Ben ba işi büyük bir hık mukübjlinde gemin ettjen. Diyerek, büyücü Abdvigatfar konuştuklarını aynen Hacere anlı O güne ka | yle de baltma, fedakâr, — Üç gin sonra veririn aklım kay, bettiğini görünce, ik yapacağımız iş seni büyücüye götürmek olacaktır. Dedi. Hacer saşalağı, | — Büyüetmün bir kalayığa ihtiya, cı varsa, beni mi gözüne kestirmiş? — Demek ki benj yakımdan görmen. iniş,, öyle mi ? — Evet, Abdülgatfar seni tarim. yor, Ben de bu işin kolayını buldami, Senin yerine ona bir başka cariye diye ödeceğim, — Büyük bir fedakârlık doğrusu. Sonra birden gülmeğe haşladı: — Ne garip şey! Ben de — kendimi Adeta saşılık bir metah © sanıyorum, Halbukj benim de kabilem, ailem var, Ben istediğim zaman onların yanına kacabilirim. — O halde me duruyorsun * Halife gibi bir budalanm yanmda © ömrünü boş yere geçirmekte mana ver mı? (Devümı Var) 714 SONTEŞRİN — 1942 SİNEMA ÂLEMİNDE yıldızların hayatından kısa, fakat meraklı bir sinema filmi Dedikoduculuğu ile meşhur 0“ Lünella Parsen, bir sansürün) r balini anlauyor, Bu mamur * in, Betti Grabl'i bir “şört,, le gi örmüş. Yıldız, üzeri de yalnız gört bulun. nalde mr murun huzuruna çıkınca beyecan akmış, un rivaye kapılınış ve ağının $t Yine bu dı ne göre, memurlar, böyle enteres? vaziyetler karşısında, artık m görmüyorlarm.* nllenıyorlarmış. müraesata Tözum amıma perlavsız k TATL IBİR EVLENNE BAŞLANGICI saki Kaperle Bonita Granvil 2* mmuşlar; fakat bugün baris yarın dargın, ve çekişip duruyor lafmış. İki nişaniz dargın bulunü: ları zaman, Bonita, genç Jak Brug* ile germee çıkıyormuş. baki Kı | i şa per de Şirley Templ'i, sineme 'üyormuş, BİR KURBAN Kravfordun evlenmesi, sö re, birkaç değilse bile hiç olmazsa birinin kurban gitme İmuş. Bu kur$an i ç rd imiş, Biçare de , Yıldıza fena halde tufkun » | Tunuyormüş, Kimbilir, yıldızların vefasızlığı» ma kurban olanlar, daha kaç kiş” dir; çünkü Joan Kravford, gençi ve karşı pek hafırsinas İmiş. Ön ra, meslek dersi vermek i ekseriya 'da güzel güzel nasihat eklen geri durmuyormuş, Onu' evlenmesi, Birçok gençlerin Tall hatıralarını zehirlemiş, YENİ EVLİLER Diyana Levis le Vilyam Pore evlenmişler ve 6 kadar çabuk k taltukları yeni evleri sipari"? ettikleri mobfiyeların gelmesini bi le beklemeden çırerplak evlerin” kapanmışlar, Sonra da, Porel sile“ | #mdatlarına yetişmiş. Diyana: © | — Bill, öyle bir sandalya yap"! i, oluranın belini kırıyor. Melej yapfığı masânm ayakları, hepsi birbirinden farklı.. Deyip gülüyormuş. Diyana'nın evlenmesinden Bahse dilirken, Sezar Romeronun sık m5 Diyananı kördeşi Makzin Leyl vi ziyaret etmesi de araya karıştır! liyor, Herkex: Acaba nşanlamacaklar mı? Diye merakta., Nasıl, ba haberler de, kısa faka meraklı bir sinema filmi değil mi Harp içinde Moskova Movkovada, erkeklerin çok. toplandığı yer sinemadır, Başk” yerlerde kadın.. Hep kadındır, Rus ya fabrikalarında, kadın işçiler, ek: seriyeti teşkil ediyorlar. Resmi! bir istatistiğe göre, Rusyadakl i#| çi mıktarı, 49 milyon kişidir. Evvelce 7 saat çalışmaya alis” r, şimdi, uğır işlerde islerde 12 saat çar ıt Üzerinde, yövmi- ir, İşçiler, Oayd9| 500 Rubleden itibara yükselen bir deret slıyorlar, Mütebassısların ücretleri 2,000 rubledir. Rus şehir ve köylerinde, artık erkek yok, 1914 de, Çarlık bâki erkekleri, hele kadınları seferber elmeyi hiç düşünmemişti. Bugün. Sovyet Rusya 21 den $ ya na kadar bütün erkekleri si'âh » bna almıştır. Düşmanın tendidi alındaki mıntakalarda ise, 18 «e 53 yaşına kadar olanlar askerdir. Bu hususta, mevki, meslek, hastalık istisnası yek, Pasif koruma an halkın, kadınlar da dabil ol | ğü halde, 15 yaşından 60 na kar | r olanı dahildir, Moskovada, herkes, pece nöbetçilik eder, Yeleri yükse k 6 günde bir. ! Yedek subay ve askeri memurların muayeneleri Şehremini As. Şubesine kayıtı Yd. Bb. Az, mem & sıhhı veuay?, neleri yapılmak Üzere şubeye müra - |