17 Ekim 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Hindistandaki karışıklıklar önünde Hindistanda, yer yer kıyamlar oluyor, silâhlar patlıyor, ama ingiliz korkmuyor çünkü din, di, emel ayrsığı ingiliz kuğ- retinin devamına büyük bir tstinziyâhtır EXİ, son günler” , isgal eden mühim Avrupa vw nlifassa bulunuş etmesi işe gelir bir sey değildir. O, bu mem İrkelin servetiyle, haşmet ve kud. retini kurmuş, geçei harpte, bu ordularla Spivet göster harpte de, Maleryada, Singapınla, Bir manyada Hindi; ordular kajlan, piş, berlin da Mısırda, orta şark bı, İranda bulunan ordularının bir çeki fn'a'arı Hindiilerden mürek,, Kep Fulunmustur, Hele Tündisa nın 6 her çejit Msi maddesini cinden kaçırmak, İngiliz sanayi, inin iflâs demektir, Kendisi için iptidai madde, para Ve insan kaynağı olan böyle bir yerden el çekmesi, imparatorluğun İntiharı sayılabilir, İngiltere, gecen büyük harpte bir yaplıslık yaptı: Böyle ikinci Ve daha zorlu bir bâd're ilç kar slağacığını düşünmeden, pek sı, kytığı bir sırada, “köprüyü geçin” ceye kadar ayıya dayı demek ka, bilinden,, o Mindistana, harpten sönme, istekli) değilke bile, bir do” minyon hakkı vereceğini vaad etti. Gani; izinde yürüyen Hindliler, yirmi beş seredenberj bu vaadi hatırlattılar, kafa inttolar, ayak, landılar, İngiltere hüç aldırmadı, Nihayet, Malezya, Singapur, Bir manya elden gidip de Japon orda, ları Hindistan hududuna daya. niyca, ancak e zaman, gözleri İni taşı gibi açıldı, Bu defa da, yirmi Sene evvelki vaadini tekrar <iği kat inandıramadı, Kırips gitti, Cankaysek getirildi, Ruzvelt kefil oldu, Yiind kongresi, Gandie min etrafımda toplanarak ayak 4” reği: İdareyi ellerine almak öti, yorlardı, Gand; tevkif olundu, Nehrs ef” nubi Afrikaya götürüldü, kongre özsları hapsedildi, Çörçil, simdi, 1M0 nüfus sayımına göre, kongre, sin Hindistan temsil etmek olmadığını söylüyor ve Hindistan nazırı da, hükümetin sebatı sayt” sind> Hindistanm kurtulduğunu ân ediyor, Mindistan neden kurtuluyor? İstikiiline kavusmaktan, Bir ta, raflı güzel bir mantık. Hindistanda, yer yer kıyamlar devam ediyor, silâhlar patlıyor; fakat İngilizler Handan o korkmu” gürli bd milyon nüfuslu bulunan hü, e sadakat gös” teriyor, yetmiş seken milyonluk şimal eyaletleri (o müslümanları, Gandinin davrsma aykırı hareket ediyor, 40 milyonluk parçalar da sefaletlerine gömülerek xeyire? du, ruyer, Geriye, doğrudan doğruya İngiliz idaresi altında bulunan 150 milyon kadar Hindi kalıyor ve İn» giköre, ordusunu ve öteki nüfema dayanarak bu silâhsır, teskilâtsrr kuvveti sindirebileceğini tahmin ediyor, .“. Mindistandaki yetriis, seksen milyonluk müslüman grupa, parti reisleri bulunan Cinnah'ın eğratne da toplu bulunuyorlar! * Hind kon, gesi, ekseriyetinin hükmü altında bulunan demokratik bir idare iS tediği için, müslüman partisi bu, ns muarızdır ve Hindistanı fethe” den İngilizler gelmeden evvel ora, sını bin sene idare eden, ayrı dil den, ayrı dinden, ayrı âdeti ve giyimli bir ırka mensup olduğunu ileri sürerek, yeni idarede bir e, &alliyet unsuru değil, kendi başi un müstakil bir idare tesis etmek i partiden sonra, himaye mihraceler tarafmdan idere edilen devletler geliyor, Ran, larm Hind müslüman olmak üzere yetmiş miyondan fala nüfasmn vardır, Mihraceler, kongere parti” sinia kendi hükümranlıklarına Bi, hayet vereceğinden kurtulduklarn içi'n İngiliz himayesinden ayrılmak wtemiyorlar, Bu Üç oyn çmelli kısımdan bas” Ma, Hindislamin, baska baska dü. süncele yerhepler ve etmastler var, Bımfer As, Wind hiriiğini ka. rıştarıyorlar, şe İngiltere, iki yüz senedenberi, ba üçyüz eli milyon nüfusun dil, din ve emel ayrılığından istifade etmis, Hindistanı kolayca idare e, debilmiştir . İnziltere, bu müddet zarfmda, hiç bir suretle elinden çikamıya cak gibi, Hindistana emek ver miştir, Memleketi, bir tarafından diğer tarafma Okadar son “islem yollar ve demiryollariyip örmüs tür, Evvelce bataklıklardan ibaret bulünün yeri karutmuş, oralarda tarlalar ve meyva bahçeleri may- Önna zetirmistir, Sahillerde, büyük vapurların yerlesebilemeği lamanlar ve deler vücuda çetir, miş, bir sürü mektepler ve üniver” siteler o açımıstır, Ba mekteplerde ve üniversitelerde, yerli Bsanla , riyle dors verilir. ingilizce öğren > mek se ihtiyaridir, .».. İngiltere yine “köprüyü geçin, eye kadar ayıya dayı” deli, ama i, Böktüremepince de, Zaten kongre partisinin, 1950 senesinde harp zaman 4.5 milyon Âzası varken, bugün, Aza adedi 1,5 milyona indi, Bus nun mânası, Hindoların micadelg” ye pek de taraftar olmayışlarıdır. Evet, yer yer kıyamlar vulma ge, Uyor, ama Windoların ekseriyeti Seyirci, hatt alâkasız vaziyette öuwruyor, İngiltere, bu vaziyetten İstifade | — Ben, memliçketin istiklâlini tanmaya hazırım, ama siz kendi arasin anlaşımıyorsunuz, Tm dolar, tek tir Hindistan olmasını #tiyorlar, Müslümanlar İse, otla, rm idaresi altna girmek istemi yorlar, İinreyi hangı tarafa tes, lim edeyim, Böyle bir halde Min distana istiklâl vermek, memleketi birbirine geçirmek ve Japonların ekmeğine yağ sürme” demektir, Diyor ve harbin bitmesini bekle” melerini tawiye ofiyor; fakat Japonlar duruyornir ? Casus teskilâtiyle orta'ığı kürüktiyorlar *e Birmanya Şiki, Hindistan da, İçinden zaptetmiye çalışıyorlar. Hangi tarafın gelip geleseğini istikbal gösterecektir , M, RASİM ÖZGEN Necip Fazıl'ın konferansı Necip Fazıl Kısakürek yarınki yazar günü Üsküdar Ha kevinde bir konferans overevektir, Konfe tans (Abdülhak Hâmid ve yeni” erme davamız) isimlidir. Konf ranta saat 15,3) da başlanacaktır; Geriş betikes için serbesttir. Altın yükseliyor Altm fiyatları yeniden yükse) « meğe başlamış, dün bir aliye #ltanı 35 Yira 5 kuruşa oçikmıştır, Külçe altınm bir gram fiyatı ise ATT kuruştu, — Vezirin cariyeleri varsın birbiri, ni yesin dursun, Ben onlar için kalımı bile kıpırdatmam, Kobon gayretiş bir adam., Kaltağın baygınlığına doyana- madı. İçeriye atıldı, Vezir bumu da, yarsa herbnldş Kobenun sırtını olayı, yacaklır, MOGOL GENCİ, TUZAĞA NASIL DUŞYU? Çok yürümndiler. Kobanun Kuca « ğımdaki kadın birdenbire — ayıldı ve hemen yore atladı, — Barakım beni, ben odama kendi kendime giderim. Koben geriye Gekildj, fazla bir şey söylemedi, Geçtiği korlöordun döne, rek, tekrar kapıya geliyordu. Mir , denbire, yörüdüğü yoldan geniş bir kapak üçilverdi. Kobon bu kapak « tan içeriye düştü, Kapak tekrar &a , pandı, Maremağası acı acı göldü: — Yakışıklı bir delikanlıydı.. ona acıdım değrumi, Reşidin cariyesi sert bir tavırla ba, gırdı: — Hıvzır felâh! Sen acınik ne di, bili, anisin? geçenlerde bir okçu YİğİU bu meşum kuyuya atarken & emutm ama, ema biç de yardım e en | HABER -— Akça Postasi 17 ILKTEŞRİN — 1842 — (Matay albümünün intişarı münasebelir — SKİ derlum Tarik Mümtaz, mü Mapa gine geçe, ser kazandırdı: Hatay sibümü, Bu eseriz üzerinde durulacak İlk noktu, Hataym taribi durumu. Dun izan oöilriş olmasıdır. Fakat, bu öyle slelâde tir şeklide yapıl, mamırstır, Milleşimeş bir ilim melodile incelenmiş bir çok ki. tap sayfaları gevrildikten sonra yaztmıştır. Ayrılık günlerini tarihini ve acılarını dile getiren parça lie Fran siz işgalni ve Hatay mücadelesini dile getiren koranoloji, bu güzel ve kiymet eserin en karakteristik tarafını teşkil ediyor, Tarık, ba parçaları ieelimelere renk ve ses vererek bastırmış, ke. ilme'er hazı yerlerde alev, bazı yerlerde hiçikırık, olmuş, bazı yerlerde ateş kesilmiş, glirleşmiş, bu satırlarda temi yok, müballğa yok. yal, mz samimiyet var: Memleket aşkiyle kalbi yahan idealist bir gencin saralmiyeti,. Tarık Mümtazdan esasen bundan başks bir şey beklenemezdi. Çünkü davanın başındanberj orada bulundu. yabancrtarta mücadele etli, uğraştı, gezvie çıkardı, Hatayı gerçieri elrafına topladı, izci taşkkilkiz kurdu. Velhami, davayı yürütmek igin çalıştı. Çalışanların arasında yer aldi, Adala, diğer sayfalarında (Hatayın coğrafi, turistik, zi. 791, ekenomik durumları da ilmi bir metpdis İncelenmiştir. #seroe Hatay dewetinin son tarihine ve Hitaydaki eski ve yeni sanatlara da, ir bazı yazılar da var, Bunlar da eserin en küvvetii parçalarındandır. Heuy münevverlerine ve kültür hayatımı, Hatayda, gazetecilik tarihine aycilan kısımda, muharrir burada, bunları çok canh olarak “yaşatmış, xültür İşlerinde ekalliyetlerin velleri olmadığımı, bütün , küle Sr hareketlerini Türk münevverlerinin temsil ettiklerini belirtmiş die, Tarik Miznutez, bu arada, Hataydak; içtmei sınıfların ve bunlar arasındaxi uzvi ve mihaniki tesasütleri etüd etmeyi de unutmamış, orada Türkçülük cereyanının nasıl doğduğunu izah etmiştir. Fa değerli eserin diğer dir hususiyeti de, bir takım tarih! resim, ierie alslü olmasıdır. Bu resimler arasında Hataym kara görlerine, all rerimletle, Türklere yapılan culmü, işkenceyi göztepenler de ver, dir, Tahrip müfrezelerinin yaptıkların: gösteren renimler de, bu tari, hl vesikalara eldenmiştir. Hatay davasmda rel öyuayaninrın ve Ha, #s.y mi'iei meclisi aralarmın resimlerle, Hatayın güzelliklerini can, .andıran fotoğrsflar ra «sere ayrıca bir kıymet vermektedir. (Hatay alhümlü), her cihetten kıymetli bir eserdir. Hele döküman bakımızdap,, Heteyı bilmek, öğrenmek istiyenler, öyle ayfi ayrı €. #erlere #âs vurmadan, yalnız bir kitaptan, (Hatay albümünden iste, dikleri mailmatı öğrenebilirler ve bu güzel eser, her mlünevverin kütüphanesınde bulunmalıdır, Mili kütüphanemize titiz ilinalarla hazırlanmış böyle değerli bir sar kazandırdığı igin, Tarık Mümtaz tebrik ederim, Eğer maks eserse mesraı berceste kafidir, LARORI Masal gibi... İsviçrede, yakın #amanlarda, ib” relalmacak bir vaks cereyan eb miştir; İsviçrenin büyük o şehirlerinden birinde idarehanesi bulunan zen, gin bir adam varmış. Yine aym caddede ve idarehanenin yakının da da iki demirci dükkânı bulumu yormuş, Demirciler, ticaretle bir, birinin rakibi Oolmakia beraber, pek de des geçiniyorlarmış, Zengin odamın İşleri yolanla imiş ve serveti de orimakta devam ediyormuş, Gel gelelim keyfini, de mircilerin görülüsü O bozuyormuş. Bunun için, gün geçmezmiş ki, iki demirci ile alışmamış bulensun. Düşünmüş, taşınmış. Bir gün” bu iki demirciyi, ne yapıp yapıp, idarehanssinden © uzaklaştırmaya karur vermiş. Orası, İsviçre, Me, mwurları oOadaletsiz iş şördürerek. “smircileri, dükkânlurından adtıra mar, Ee,. Parasını züvenmiş. De, mireinin bi çağırlınış. Baba rasihati kabilinden bir şeyler söy lemiş, eline de, tazminat olmak Ö, zere, bir çek sıkıştırmış, Demirci de, dükkürre değisireceğini vpnd etmiş, Zengin öleki deriiveiyi de, dük kânını nakletmiye söz verdirmiş, Zengin adam, istediği gihi bir TARİHİ 53. YAZAN: Tanirken, vzaktan afılın çekip gül . dün: HMaromağası cevap (o vermeği, Loş drhiizlerin arasına daldı, ve ortadan kayboldu, Vezirlu cariyesi de odasına dundü. Kobeon hu sureğle vetirin tuzağına düşür Ulamatü, ..i ea eğerki Verir ikindi vakti büyük camiden saltanatla döndü. Ve konağı etrafımdaki saray muha, fırlarma vazifelerinin bittiğini söy. Diye söylediyse de, vezirin WAR. iş gördüğünden memnun, yaz *» caklarını geçirmek için, sayliyesi,, ne gitmiş. dinlenmiş ve avdet eder ken, artık çekiç, örs gürültüsü işli, miyeceğinden emin olarak şehre gelmiş; fakat daha ( idarehanenine yaklaşır yaklaşmaz, demirei dük“ kânlarından taşın gürültü e kar, sılaşmaş. Zengin odam, hiddelinden kır durmuş bir halde, birinci dükküna girmiş ve pazari, mın dermal #etbikini welemiş; fakat kızgın &. ğından, dükkânda kiminle karş» Maştığına dikkat etmemiş. Demi — Aziz efendim, ne kızıyorsu, Buz? Biz, verdiğimiz sözü, herfi harfine yerine getirdik. Arkadaşın, benim dükkünma geçti, ben Je buraya makletlim, İkimiz de. sör verdiğimiz gibi hareket ellik ve Gükküânlarımızı değiştirdik, Deyince, zengin adun, bu ce sp körşısında şaşalamış; fakat yari, ler yerine #etirildiği için, inadı meye mürneist edip ayak imi da iddia edememiş. Zengin adam, nihayet; idarekn,, esinin yerini değişlirmekle, me seleyi halledebilmiş, Pemirciler, hâli, yerlerinde dır ruyor, kimbilir zengini gördükçe, bıyık altından gülüy.rar. ROMAN "ISKENDER F. SERTELLİ yanı, Müseyinin ağrıma bir tokat vur, de: — Eksik olan sen değilsin ya! Hay» di, çeneni üni. ve defol şuradan, Ek. #ik biri varsa, elbotie oçıkar gelir sonra, Muhafızlar saraya döndüler, Başmahafız. akşam üstü Kobenun “yerinde olmadığını anlayınca: — Bu herif kaçmış olacaktır, de 41. Ben zalen ondan © şilpbeleniyor. dum, içimize böyle yabancı bir ada, mın girmesi doğru değdi Eğer gor. çekten kaştıysı isbet oldu, Bir ya. bancıyı aramızda beslemekten kur . tüldek demektir. Kobonun böyle esrarengiz bir şeki, 4r kayboluşumdan yalnız Hüseyin Ha. nifâ haberdardı, O, Kobonun © vezir Orta şarktan manzaralar Filistin Yahudileri nasıl yardım ediyor Filistinde iki kem balk var: : Müslümanlar ve Yahudiler, Bitaraf memleketlercede gisrte lere bakıldığı zaman, Filistimdeki | ş süslümam Araplar, hiçbir iğrüyas | İ çıkarmadan, cereyan eden hâdise” ire karsı seyirej bir vaziyet mu. balsen ediyorlar, İçleritlen, İnzi İdiz ordusuna Veretki ker yalın. lar da var; fakat bu, deveie lu - , Jak kabilindendir. Kabile rejs'eri, aldıkları tahisat sayesinde, in ” İ gilizlere güler yüz gösteriyorlar. Bunların vaziyetini, hiç şüphesiz, Mışır öephesindeki harhin neticesi i tayin edecektir. ! o Filistin Yahmdilerine gelince: Bunlar, candan İngilizlere bağlı - dırlar, Bunun için, ellerinden ge. eni yapıyorlar, Bir müddet evvel Suriyede çıkan gazeteler, Filisün ! yahudilerinin öü alaylı bir &ve teskil ettiklerinden bahsediyordu. Mısirin ve Suriyenin eönebi ga. zeteleri, Filistin (o Yahadilerinin “harp gayretleri” nden bahsedip duruyodar, Bu gazetelerden birime de gördüğümüz, böyle bir makale” yi aşağıya naklediyoruz: ... Makale şudur: Telaviv manifaturacılar miss - esetinde, hususi bir mahiyet ar . ! öven yeni bir i kuruldu. 1459 başlançırından i beri, orduya muhtelif şekillerde yapısla yardım gayretlerinden, © peyce bahsedildi, Evyeler Kahire - Ge de açılan Filistin sergisi, bu gayretlerinin neticcs'nilen kismen olsun herkesi haberdar etmistir. Şimdi #se, aradan üç sene gectik - ten sonra, hepsi Üs yeni olan yüz elli fabrikanın, “harbe me suretle | yardım ettiklerini, Sergide teshir ettikleri şeylerle gösteriyorlar, Sergiyi ziyaret edenlerden, bil hassa, meviüleri çok yüksek olan Mü vat, dört anlomla İesbir edilen Kümüneler önünde büyük memnu İ niyet gösterdiler, Filistin ve Ma - verayı.Erdün yüksek komiser; Ta” rold Mac Mikael, kösat nutkunda, teşhir edilen seylerdekj tencvvü. den hayretler duyduğunu ve mem lekt isçiliğini takdir Lüğin; bildir. miştör, Diğer tarafdan, Ortasark ikmal ve iaş# merkezj mümessili bulunan M. F, Vinant da, sergide gördüğü seylerden, ne kadar memnun oldu Âunu, mükâlemç Arasında «öyle » mistir, r Manifaturacılar cemiyeti reisi Senkarla Yahudi aeentesinle sü - AE Hayırlı dost böyle olur! Topkapıda o-uran Melek adın dn bir kadın, bir müddettenberi metres yaşadığı seyyar Satıcı Şük- rüğen göçeklerde ayrılmıştır, Şükrü evvelki gün metresi ile burişmek üzere eve #elmis, evde kimse olmadığını anlayınca kilidi kırarak içer: girmiştir. Şükrü ev . den iki yatakla, iki yorgan asır | maş, bunları satarken vakasinmış | tar. i i konağında fazağa (düşürüldüğünü tahsin etmekte güçlük çekmiyordu. Içinde zayıf bir şüphesi vardı: “Bel, ki yanılıyorum. belki o diner gelir. diyordu, O gece saraydaki muhafız , tar koğuşunda Kubobu birkaç kişi sardı, Ve hep birden “kaçımış!,, hüke wünü verdiler, Bu bükme iştirak et, miyen bir kişi vardı: Hanife bağunun oflu Hüseyin, O: — Kobon kaçacak bir adam değil, dir, Yarına kadir © bekliyelim, Gel. mezsa o zAmsn onu Bağdat içinde « ratırız, Koben ekmek yediği yerden kaçıcak kadar bayağı bir adam de, Macer gibi dişli ve kndretli bir kap - lan var, Bu işim peşini o birakmaz. ik fırsatta meseleyi Biacere bildire, ceğim, dedi, (Devamı var) bayi ve ticaret odası direktörü bu lunan $morak da yükaek komiser# sanay İsafı hususunda yapı / lan yardımdan dolayı teşekkür et tkten sonra, “harp ile sulh arasm İ daki buhranlı zamanda ve harpten sonra İngiliz hillkğmetinin muave” İ netini dilediler ve yüksek komi « ser de, İı temennileri ile dikkate alınacağını” | Merasimde, yilksek o komiserin zevcesi ile İngiliz zabitleri ve bü tün Filistin muhilinim mümessil - Serj hazir bulümeyorüu, 4 Telaviv sergisinde, Arap tekni ğine çok lüremlu olan ve baska ta raflardan getirilip, civar orduları dağıtılması heni güç, hem de mu“ raflk olan madeni eşya “serileri, akineler teshir edilmişti. »le mithlm harp mafze * ki, buradan, en kısa 23. manda civar ordulara gönderile cek seyleri. Zemin katmdaki selonlardi teshir edilen esyalar arasında, okuma meliklerinden elektrikli motörlere, makine kayışlarından ve bilği taşlarından voltmetrelere daha kücük salonlarda, ziyaretci” ler, harp sanayii için. Filistin boratuvarlarında ve ensttülerin, de, mltehassısların nezareti ak tmda, ne suretle araştırmalar ya” yapıldığına dair nümuneler gör. düler, Burudaki esya âlimleri» askerlerin elbirliğinden doğan en veni tatbiki Ten mahsul Iri vardı, Filistin liboratuvarlar! ile atölyelerinin, anenk haftalar, €n ve ajlarea bir zaman kayıben-. dan sonra gelebilecek makineleri vo aksamını y irecek hale gek diğini, görülen seyler gösteriyor. (du, | eyi i Birine; katta, (oWemleketin en. mühim ve en inkisaf etmiş ii sa, nayi kalunu gösteriyordu, Burads #üçlarla non ve mz ya plan maddeler vardı, Ba iki sa, nayi subesi, Kahire sergisinden beri; sözle görülebilecek şekille terakkiler kaydetmisd, o Simdi, askeri hastahaneler, #antinler ve) kamp mutfakları, simdi, t“kerle rin sıhhat ve gıdalarınn yaraya, cak mühim seyleri, memleketter temin edebiliyorlar, Sergide, simdiye kadar, Filis tinde mevcut olduğu halde isti İde eöilmeyen mevaridu faydalı bir hale getiri! İ rülüyordu, Bunlar, #ieah mermer İ boynuz ve deve ketmiği gibi sey” İlerdi. Filistinde vapılın izolütör ler, senelerdenberi, telgraf direk lerini söstüyorlar, Bir kelime ile söylemek icab derse, sergide, Filstin sanayii, »in meyda getirdiği bin Gürlü madde vardı, Runsirin hen de. buzünkü wücndelede ie yerayi cak ve fayda temin edeedi şeyler, dir, ss”. Bu a, fazla bir mübalağı vok gibi görünüyor, O halde, Fİ ! Getin vahedilerinin çok çalıştık, larına hilkmedilebilir. Dünyanın en büyük köyü Dünyanın en büyük köyü neresi dir, bilebilir misinir? ir, Değil mi? 0 halde söyü Viyana, ski Avasturyanm meshur payi” iki milyon uöfusu muarzard , masıl köy olabilir? Demeyi” ; cünkü olmuştur. Bakım maz “> İki milyon “ndfeslirhir “sarayi şehri olan Viysnaheleliye budur içinde bugün, 30400 köşiden sxa3* olmıyan gir kısumoadali, civardaki 1000 çililike zirâai yapıyorlar, Bunların elinde d0,0ğ0 sığır, 40,000 domuz, 14,080 keçi Ve 4000 koyu vardır, 94.00 bekleri bir arel 2irmale ve ormana tahsis edilmiştir. Viyana inekleri, senede; 40 mil” yon Bife süt veriyorlar, o Viyana bağlarının ormanlarından, oşökret kazanmış 33 türlü sarap çikiyor ki bunus senede © getirdiği opar 10 milyon mark (bizim para (pi milyon lim) dır. Yiyananın bütün mahsulü, 50 milyon mark temin © diyor. Yalnız su var ti, Yiyona bele, yesine, pek büyük bir banliyö 1 hek edilmişlir. Bundan dolayfı #ehir, kırında pek wzrk bir ame re kadar wzanm dar,