11 Ekim 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

HAFTA SOHBETİ Bayrama dair — İnşallah gene buyurun! — Bektaşinin cevabı — Bay r — Eski bayramlar iwTar, Nal gibi mecidiyeler sinir elbise ram ve vorguncular — Mahis 21 Yobusa tülü — Çığırtkanlar — Fi Hağyam ne — Neşldenin gölkürum renlei K Podürüet iska:p stpaşa yok — Bekçinin, çöpçünün mendilleri — kloş a Gele 1 ve bayram — Munilim Naci — diyer ? — Hüseyin Suadin mangumesi, Yazan: Münir Süleyman Çapanoğlu AMAZANIN gelmesilç yit. mesi bir oldu, Nasa geçti, ne çabuk geçti farkında bile oima dık, Mübarek, orta kattan avinyu inmiş bir vaziyette değil, kapının kanadını aşmış, elini uzatmış: — Allahammarladık! Demek üzere... Evet, bugün, eskilerin, “on bir syn sultanı" dedikleri bu mağli ret w Jet ayı, bize “Allahmız. marladık?” deyip gidecek, Ve biz ona — Allah selâmet versin, İnsaal, lah yine buyaran! Deyip uğurladıktan rn bayram yapacağız. Bektaşiye sormuşlar: — Ramazanı m seviyorsun, sonra, ya. — Bi dei d6 hoş görenler deniz. Ne ramazan geldi diye dü sünürür, Ne bayram geldi diye seviniriz! .,.. ÜYÜK ve iman Tevfik Fik. reti Meserret çocukların, yajnız ç© cukların payıdır! Diyor, Fakat hangi çorüklarm”. Çırılçıplak, yoksul, yalınayak, ba şikabak dolaşan yavruların mı Parasızlıktan gezmeğe, sinemaya değil, teyzesine, amcasma, dayıs- na, hema, akrabaya, eşe dosta ei öpmeğe —hos simdi böyle bir sey kalmadı yal— Gönül, bö id, büytiklere saygı ve sevgi hislerini uşlıyan, o kökleştiren bu güzel â detiş mezara gömüldü, Hem de doasız! — gönderilemiyen çocuk. lsrin mı? Elbise şapka, gömlek, çorap, kundura alamadıkları için içlerinden kan giden, gizli gizli ağlıyan anaları ve babaları kadar içlenen, üzülen, gözlerinde acı yas lar snan yavrularım mi? Ne diyelim, dünyanm ağzının tadını bozanlar, çocukların beddua. vurma oğrasınlar! ... pusuri eskiden böyle miy” di?,, ski bayramlar böyle mi gelirdi Daha bayrama bir Bafta kalı, batün İsteribel sokak» Mara dönülür, çarşı pasir adam ni. mazdı, Kadınlar erkekler, ellerin. de paketler, bir dükkândan öt Gükküna göderlerdi, Evüsidierir Bayrtamkiları alidiktin “ora, 6s dost, evlendirilmiş, otağ edil . mit İzmetçier, ahretlikler düşü - onlara da hâllerine çö pg Hediyeler alırdı, Kal wetii bey Babaş eski Sealfaların, den Şetarst bası ile, lala Hüseyin, veki'bne Osman tnütülmaz, or» ? bayrarlıklar Mazmrlanırdı, Bekçiye, çöpcüye, tülumbacrla . ra mendiler hazırlanır, bekçinin eği otuz #eçe davi daldığı için bakge ister, onun bahşişi, bit mendil; sarılıp, bir kenara konur” di, Fs dest, akraba ve taalükat çö> cukarrın Verilmek tzete keten ve i ediler alınır, ağlarına e ini mevkine, kesesi. cü altınlar, altın 27 iz zain parlar lerin tabiriyle ral ciliyeler, on kuruşluklar düğüm lardı, Ve bayrnında, yeni bir sey giymek uğur sayadığı için, herkes mahakkai, yeni bir şey —elbise, gömlek, çorap, don, ve ilih..— gi aba, kaş füni yeni bir Her halde, siz. ben, torç gırtlakta olan memurlar de ğil, vurgunenlarla, esasen keseleri dolgen olanlar bu kabadayılığı | Kösterebilecekler !.. Altları ve tstleri dört parmak girecek kadar patlıyan ayakkabı - larını yenilemek için, hangı me | mi #skir halk, kırk Bra verebilir? Öteki seyler de ona gö. re,., Böyle bir sevi yapmak, ancak vurguncutun halkıdır, ... İMDİLERDE nasıldır bil | mem ?,. Fakat eski bayram. biran Mahmutpaşa yokuşu adam . dan geçilmezdi, Mahşer halini m. | yene, | lırdı orası, Erkek, ihtiyar, boppa, züppe, toy, külhanbeyi, bir sürü halı, muttasıl karını gibi kaynardı, İri; vfedı kadın erkek aşağı inip yukarı çrkarl, ik - kânların önünde durnp pasarlık e derlerdi, Malinden, sehrin kenar mahajle yosmalarından olduğu anlaşılan, | siyah gözlü, kası rasti&lı, yanakia, m gar boyamasile kırmımılaştırıl. mrs, ağzının Genar tarsfma rastık, la bir ben oturtmuş, bir taze elindeki çorabı güneşe tutarak tezgühtara Seslerirdi: — A, bu fön rengi değil,, Ben ondan Stiyorum, Bu sene moday. ms! Bir başkası: -— Bu kumaşı gözüm pek tut - madı! Diyerek, terfâhın üstünden ge ri iter, e Saman, tseçâhtar, büyük © bir fisan talâkatiyle, alır Met. hederdi: — Aman hanrmefendiciğim, nı diyorsunuz! Saf ipektir, Kes, za Ur, güle güle zey, yılın, Htile, yıl. a kullan Solarsa getir, geri alırım, Tıtiyar bir kadm, başmı kapı - dün uzatarak sorardı: — Siz de kırmızı lohusa tülü var mi”, Dükknların önündeki çığırtkan lar Avaz avaz bağırmardı: —— Büyürun âradiğmız burada | var, — Oiyir ctyır satiliyor, Cok defa, cılar birle bakir « makla da kalmazlar, kadınların Kollarından tutep iceri çekefler, sorla dülüna sokarlardı, Li SKİ şairler, ramazanı hiçbir zaman sevmemişlerdir, Fa İ mi bayramı, daima özlemişler, Sevmişerdir, Bunun setebi şudur: Fayramın ilk günümde, oruç say. gusunan kalkması, Banün içindi? ki, şairlerin hepsi de, bayramı we” $e ile, zevkle, sevinç!» harsılamıs» lardır, Fakat yurasını İs unutmı Yalm ki, ramazandan #öâyel c . en şairlerin hepsi de kalis müs * Rimaa dinine bağ'ı İnsanlardı, (Devamı 3 üncüde) li; oan sekserbirçek seyler or İstanyonlasda o kakiölik lenir, el öpmeğe gelen çocelara Bek, fanilâ, mendil, çorap gibi şey #er, bir bohçaya konulup verilirdi. Ketime hanmim, komşunun ku a Nesidenin gülkürüşü renki, © tekleri kloş elbisesinde gözü kal - dığı için, bayramlığı ondan yapi » İır, mahdum beyin istediği #azmir elbise muhakkak ya imarlanır, yahut (Aymiştaya dan, (Mayer) Göçü hazir alınırdı, Gelin hanım, Beyoğlunda “Bör. keni”de gördüğü, ucu sivri, siyah bodöslet iskarpinler pek hoşuna gittiğini kocasma (söylediği içih, dama, karının esnı çeken bu a yakkabıyı muhakkak alırdı, Velhasıl, eski bayramlarda, her. kes —en fakirindeli, an kalanto” runa kadar— çoluğuna, çocuğu - ha, hizmeteisine, sağma, bekçisi. pe, çödefistine, talumbacıima, kösk isine Bayramlık hediyeler alır . Tar, ese dosta memdller hâzırlar kahve ererek ve bir görek era dükkân bulmağn imkân yokmuş. HABER — istanbul mebusları- nın dünkü ku toplantısı Zamek ik meselesi ve sabit gelirli vatandaşların aaziyeti de incelendi Dün Olmhumyet Hak Partisi merkezinde, İstanbu) mebusları İ mebusları vali ve belediye Tejti DE İ Lütfi Kırlarla Parti İdare Heyeti Reisi Kayseri Mebumı Suat Hayri Ürgüplünün iştirik ettiği bir top İantı yüpmışlardmr, Toplantıda İstanbul mebuslarin- dan General Ksm Karabekir, 2 | ya Karemlirsel, AN Kâmi eğri İ Mamdi Deniz, Bayan Fakihe v | İsmsii Hakkı bulunmuş, vali muü vini Ahmet Kınık ile belediye reis müsvini Lâi Aksoy ve bir kısım küza kaymakamları da hazir bw lunmuş'ardır, | Toplantıda İstanbul mçbuslar,ı son bir hafta zarfındeki dolaşma » Jorda mürtehipleri tarafından ile | xi sürülen arzu ve dilekler etrafın da alâka'ıları tenvir etmislerdir. Toplantı 3,5 saatten fazla sürmüş ve sehrin bütün ihtiyaçları, bu a rada bilhaşta ekmek işi görüğü « İ müş, karnelstin kaldırılmaması İ hakkında yapılan ( srarir rica İ üzerinde ehemmiyetle durulm tur, İ Vali ve belediye reisi Lâtfi Kır dar, ekmek tevzii faaliyetinin be” lediye süyenini İrrmrs tafsilişile İhr günden Çarpan izdihâmin | ederek | önüne gö na dtir'temine Oda, eat | eme ç : ra yolunda #ilihim tedvirler e bulunduğuna Halkın dilekleri arasın iç terbiyesine, fakir halka yapılacak yardımları, li yollara da ayr aye ni gözden y ve ileri sürü len dileklerden mümkün olabilen» letihiş hemen yapılması Kararlaş” mış. DOKTOR LÜTFİ KMDARIN REYANATI Toplantı sonunda vali ve We diye reisi hütfi Kirdar, knedinile görüşm gemtedilere şunlar: #öy » çtimeda umumi surette İse il halkinın dilekleri üzerinede isme yavılmıştır. Bu İ lerden hir koşmı yerine İ tektir, Puknt diğer Wir ismm İ günkü vasiyet “elo imkân yoltur, B İ dü gitim çözen izli » İlani misafir karnesi alanin « rn göğalmesmden atlıyoruz, Pr » rıhlara evvelce verilen #fak tnlas ri hemen iş'emeğe başlamaları içini A ekssiila Vert ye devam edecefi bakımından o bemmiyeti var, Fakat gö Dün sabah Röno simali Afrika | Könönem sahsi görüşüdür, Sonra da harbin devam «wieeoği hakim. da bir nutuk söylemis, fokat Fran, saya yardm gelmivecrk olarsa Fra harbinin tamamiyle kay « bedilmis olacağını kapalı kelime * lerle anlatmış, Amerikalı gazeteci bü utku Ameka Cümhüreki Ruzeitten yarım istemek şeklin, de tefsir ediyor, Nöno yotkanda İnsilleredem bahsetmemiş, Oörü . nüşe göre Fransaya yardım etmi» yorur, Uğradığımız ağır Kayıp'ar dan sonra yeniden tehlikeler? atıf mamak belki do doğrudur, Ba «öz, bu sözleris Frinsnyı teslim olen” ğn hazırlayan bir mânada var, Bütün mesuliyeti Amerijkanm üze, rine atmak doğru bir hareket mi? Albay Tomanm konferanımda (Bugün ds ba konferans konser vattyarda piyanolar arasında vw pir) balanduitan sonra masya “ Hal sokağında Kütüara ve kârsına rastreklim, Arkadaşım bana sor « du — Pransa yarın teslim olmağa | hirlanror öyle değil mi? O An betim ibi Rönonün wat. Akşam Postasi Bağdada nasıl gidetelileğikii a — Parasız kald, babâmin şapkasını çalıp sattım, Bunun için giradi beni evden kovdular, Yatağı bahçeye yaptılar, Orada yatıp Kalleryorum, — Ben de kötü vaziyetteyim. Hiçbir yerde is bulamadım, — Ah, ah çocuklar iş dediğiniz, para dediğiniz Bağdattn var, Bağ datta.., — Hangi Bağdatta*.. — Hangi Bağdatta olacak, A“ rabistandaki Bağdat şehrinde, — Yann”. — Ne sandmız ya? Birisi an - attı kardeşim, görülmemiş mem, leketmiş burası, Meteliksiz git, ai tm babası ol (0) diyor, AJ yasına birkaç tane de Arop dilberi, Yasa be yaşa... — Öyle isenç durayorsun, Mep beraber oraya gidelim, delirdin mi be? Ba iş — Evvelâ para izm, — Sonra? — Sonrası kolay, Sen parayi bul öte yanina karışma, Menüz 16 yaşmda olan Rifat söyle böyle tanıdığı ve gef€n gün de sokaktı tesadüf ettiği Faik ve Süleyman adındaki arkadaşlar. win bu son cümleleri üzerine derin bir düşünceye dalmış, sonta da birdenbire sevinçle haylarmıştır: — Buldum, buldum çocuklar, Ben bahçede yatıyorum, a, siz de bana geliriniz eniştemle ablam Zâten buruda yoklar, babam şoku” ğa çilünen yavaşça evin kapısını açar, içeriye gireriz, Eniştemin odası üst kattadır, Dolapta ben diyeyim on, sen de on beş elbisesi var, Bunları alır, satarız, Süleyman: — Fena değil, Ne dersin Faik, üç kat als vol parasma yeter mİ nenba? Faik dudaklarmı bükerek: — Eh, söyle böyle, hiç değse yolda aç kalmayız, Faik yirmi beş, Süleyman da 235 yaslarındadırlar, Birkaç gece Rıfkımım oAksaraydaki (o evlerinin inde yatıp müsajt zamsn leri sirada çocuğa tatlı tat 1 ishal ve maceta hikiyeler; an. latmıslar ve kendisini tamamiyle avuşları içine almıslardır, Nihayet geçen gece Bifkınn ba. bası AH do bir iş için evinden or kıp sokağa gitmis, burun Üzerine üç arkadaş yavasca evden içeri girmisler ve Rıfkının kılavuzluğu ile yukarı kata çıkarak kapının aynasmı kirmak sütetile öday» dalmıslardır, Böylece Rıflonm eniştesinin si. yah çeket, çizgili o pantolonlu bir tey elbisesini, bir MMeivert kostü - münü bir gri bir e beyaz panto. lonmu calmslardar, Rıfkı artik kendisini Rağdat yö. lamda sattmaktedir. Tam Etyeme. ?6 Zeklikleri sirida Faik birden » gelmis gibi telâsia « dönmüşt —- Nüfus Küğuin yanımda im? dlye sormuştur, Hayır, — Aptal, Bağdada nina) eider - sin sonra, Cabuk, kaş eve al getir Çeviren: Mazalter Esen kundan bw minayı çıkarmış, Ar « kadaşımın yüzünden meywsiyet akıyor, karısiğmi çok boyalı çeh “ resinda bile keder izleri var, Onların Parleteki 6vletini hatır, Iadım, Kadın zengin bir borsacı . nın kızıdır; erkek karışını hiç süps he Yok parası icin almişteri hiüna ramen simdi karısını müşfik bİr nüfes kâğıdmı seni biz burada bek Hiyorax, Rıfkı koşmuş, eve gitmiş, fakat nüfus kâğıdını alip ği zaman Ne Faik'i ne Süleymanı, ne de el, biseleri bırnkatğı yerde bulama, mastar, Faikle Süleyman, Rıfkıya güzel bir oyum oynamış, Kend'sini kandı rürak elbiseleri kaşırmışlarıır. Ken disinin ds suçlu olduğundan Rıf » kinin kimseye bir şey söyliyemiye teğinden de emir bulunmaktadır. lar, Böylece aldıkları elbiseleri doğru Bitpazarına götürmüşlerdir. Mapsini vür aşağı, tut yukarı 121 liraya satmışlar ve aralarında pay etmişlerdir. Ancak paraları afiyetle yemele” ri kismet olmadan da yakalanmış. lardır, Zira, Rıfkı yaptığı hareke. tin fenalığını anlıyafak pişman olmas ve daha fazla İntiknem heryi. na kapılarak her seyi gözüne aj - nuş, babasına hâdiseyi anlatarak açıkgöz arkadaşajrım yakalatmış” tır, Üç hırstz çocuk üçüncü sulh ce. za mahkemesine verilmişlerdi. Hep #i de soryularinda vakayı yukar daki şekikie anlattılar, Rıfkı? — Ah hâkim bey ah, diye «> lamyordu, İnsan bir defa aldanır. mış, Tuttular aklıma Bağdada git meği sektuair, Meğer bünu beni sldamtak için yaprışlar,, fskat ne bilerim, Yaptığıma pismanım ne cez verirseniz raziyım, Mahkemeye Rıfkınm babası da gelmisti, Hâkim kendisine oğlu. non evveleç sapkasını çalıp çalma. dığmı sordu, Ali, bunu reddetti, Böyle bir şey olma. 1. söyledi, Bundan sonra hâkim, işin asa yisi ihlâi eder mahiyetle olduğunu nazara alarak Faik ile Süleymanın tevkiflerine, Rıfkının da, ailesinin bir şikâyeti olmadığın'lan serbest Vifakılımasnaâ karar verdi, Suçlular dışarı o çıkarıldıktan *ohra Füikle Süleğman polisler ta. rafıhdân bir” köşeye götürülmüş, Rufkı du babasınm yanına sokul * müştu, Ali çok sinirliydi, Oğluna mütemadiyen bağırıyordu: — Ah çocuk, sa anda elimde bir tabanda olsa seni vursrum, Ev lâdım oldağunu hiç düşünmem, Banü duyan Faik uzaktarı hay. kırdı: — Atmâ be din kafleşiyiz, Oğ. lanu Yuratağını terbiye et, Bir sapla çaldı diya kendisini bahçede yültrrsan iste böyle olur, Nihayet en fazla düşünen Sü Jeymandı, Umurunda kile olmıya. Fak marifetini strafına İoplanan lara ballandıra ballandıra anla , tan Faik'a çıkişti: — Na oklu isg bana oldu, ar de yaktın, Faik güldü: — Korkma, korkma, sanada bir şey olmaz, Sen de kurtulur, sun... Sonra Rıllının söylerliğine gö re, yine birisinden dolandırdığı Ve pantolonum Süleyman giy - di, kendi sırtıma da ceketini geçirdiği elhises'nin ötesini berisi” ni çekti Ve koridorun kenarına da yaharak bir siyara yaktı, rahat feniş bir yürekle püttürmeğe bus, Madi, NMAT SAZİ hukuki meselelere Pâyo kütüphn gtsinin neştiyatı arasmda formin” lar çıkarıyoftlü, Ya şimdi? Bu ne” fer elbisesi altemla zavallının o ka dar acmacak bir İlt var kit Kim se onun Pars büroserm meşhür bir avukatı olduğuna ihtimal ver. Mer, Pöpüler çaseteinden Lai Leviye de rastgeldim, Harp muha biri #lbisesi altında sişman vilen - du, zeytemi beresinin nltmda bir bebsk yüzü kadar penbe tombul erhresi hiç yakışmıyor, Bana “dün ya Nasi mi oluyor?” diye sorduk” tan sonra ilâve etti! “İngiltereye gidiyorum, İnsilis ordusuna gö . nün » Sansür dniresine döndüm, ba rada "eyli Telgraftan Mug | Frans radyosü vesitasile ucuz bir tarife ile göndermek va. aşkla seviyor, 1927 de Pariste top İ sitsammı bulduğuna iddin ediyor. ilanan Kolombiya üniversitesinin j bütün cilgin talsbeleriyi harırlar İdim (Bu katı Kocnya da ilk defa Jornda rasteelmiştim.) “Orada ne | badar güzel eğlendik, Madam Ku. İür 0 zanian Sarrasin Üzerine M . İ laplar yazıyor ve Katesinden para vererek bastıtıyorda; erkek ide ci İkimiz evvelâ Ffantız askeri san” sürüne sonra Miyük postaneye g'ttik, Büyük postanede memur ar. kadasınıa telsrafı arkasindaki ma. saya koymasını, onunla meşgul © lücağımi söylerli, Fransız madyose * nün isleyip islemevliğini öğrenmek istedim, Yan kapılan #irerek bu pi TARIH Biri yer biri bakar. pahalıya msj olmakla beraber e. kergiri unutturdcak kadar mühim olan “büyurunuz!” deriz, Üçüncü Sultan Ahmet zamanında Fransı” ya ilk Türk elçisi olarak giden yir. mi sekiz Çelebi Mehmet Efendinin anlattığına göre Fransızlar Türk. İşrin nasl yelek yediklerini pek merak ederlermiş; yüksek #ileler. den kızlar ve kadınlar bile görmek için milsande isterlermis. Türkler onları kirmadıkları İçin razı olur. larmış ama kendileri yemek yer ken onların da sofraya oturmayıs. arından dolayı azap düyarlarm, Fakat gene Mehmet Efendinin dediğine göre, Pransızlarda biri yerken bakması tabii telâkki edilirmiş, Türk elçisi teMik&iyi İleri sürerek kendis'ni teselli ediyor, Kötü âdetleri rakmak elbet lüzmmdir; likim güzel ananelers sa dık Kalmak her halde iyidir; çün- kü onlar milli bünyemizin örgüle. rdir, KADIRCAN KAFLı Sabık polis Mustafa 14 seneye mahküm oldu Beyoğlunda o Kalyoncukulluğunda Turunç #ökağındaki bir — evde, ya Mindan tanıştığı Fheme faleyi kış kangiikia Kammdan töbanca kurgu. nile yarslayıp öldürmekten İstanbul ikimej ağırceza mahkemesince muha, keme ödilön sabık polla Mamürü Mun, tafa Yükselin mukükemem — bitmi;, on dört sene ağır böpse ma küm olmuştur. Posta ve havale gişeleri Ihtikârla mücadeleye bir Ata vir kattan Kurda bo altmışlık ihtiyarın Ve elinde silâh; bile yokken, ku düz canavarın savletinden kendi. ni aldığı bir yara ile kurtaran ih. Pia gözümde büyüdikçe büyü Ne yapıp yapıp, vakit kaybet. meden bu eşswr köylüyü ihtikârin miendele teşkilâtının pla g re