10 Eylül 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

Ruzveltin mümessili Vandel Vilki © TURKİYEDE uireşik Devletler Amerikası Cümhurreisinin mümessili Vilki, mükemmel bir hatip, cerbezeli bir politikacıdır NİÇİN DOLAŞIYOR? Birleşik Devleller Amerikasımın. niyelli bir politikacısı” bı, sduğu, son o Cümbörreisi intiba. wd, Cümhuriyet Partisi “tarafın, 0, Buzvelte karşı namzcd gös imesile de subit olun Vandel Wilki'sin bu defaki seyehuli de dik. Seti celbetlirecek mahiyetleğir. Viki, İnsilirlerin en sıkışık bu Madüğu Bir zamanda da, İngiltere, Vİ #iyürel elenmişti ve onun ziyare - #İnden sonradır ki, o zamanlar di, ba hsrbe girmemiş bulunan Şima. K Amerika, . İngiltereden hiç bir Yardunı esirğememiye başladı. Vilki'nin o beyanatına göre, bu seyahati, sırf, Misir, Türkiyeyi ve salr yerleri görmek, bunların harp xonrası dünyası hakkındaki fikir terini #olâmak ve onluru Amer;kaly Jorım harp gâyelerini oanlalmak, maksadiledir, Vandel Vilki, yalmz hu maksat, İarla bile hareket etmiş bulunsa, se yahati, yine ebemmiyellen âri de- Bidir; fakat bugünkü Harp vaziye- tie bakarak hükmetmek leap gder se, Ruzveliin memleketinin daha müâhis hedefleri oOlmuk gereklir. Çünkü. Vilki,* müttefikler o ordusunun, Rommel kuvvetleri karşısında, meş. kük bir vasiyette bulunduğu bir sırada. Mısıra gelmiştir. Herhalde, bu vaziyeli yerinde görmek, kabil, se, Mısırı bitaraflıktan çıkararak mültefiklerle beraber barbe sürük. Yemek İslemiştir. o Buna muvaffak olamadise, Mısırı, hiç olmazsa, müt tefiklere daha yardımcı bir bitacaf ikta tutmaya çalışmışlar. Vilki'yi. bu seyahate sevkeden saiklerden biri de, hiç (o şüybesiz, Sövyet” Rusyanın buğünkü elim vr, siyetile alâkadardır. Türkiye bita- rallir, ama mütefikler,; bn. bilaral, hızın, kendi aleyhlerinde bi? cephe almasından © endişe de efmektedir. ler. Anglo,saksonlar, yarın Alman orduları Kalkasyoya indikleri 20 man, Türkiyenin, o cihetlere., Ror nie) Mısırı zaptederso, Türk ordusu mun Suriyeye bir işgal obharekciü yapması o İbtimailerini o gözönünde bulundurmaktadırlar. Vilki, hiç şöphesiz ve hiç değil, se, böyle bir şüpheyi gidermek için gelmiştir. Sonra, Ossüz kalmaya mahküm bulunan Rus dönanmos. nın acl Akibeti vardır. Anzle,Sek - sonlara kalırsa, bu donanmayı, Re #nrlardan o çıkarmak, İngilterenin Akdeniz donanmasına, ulaştırmak en büyük emeldir. Bunda bir taş ia iki kuş vurmak kaidesi vardır. Vilki, böyle bir seyin imkünsizliğe, Bı anladıktan sonra, herhalde Rus donanmasının Türk sahillerine il ca meselesini görüşecektir. Vilki'nin Ankarada — bulunduğu hir sırada, Rormel ordusunun, e- hemmiyetsiz bir mevzi o tashihin, propağanda mevzuu yaparak, Lor, dranın, Nevyorkun “Rommel gli li!,, diye avüz avâz bağırmaları dö Ruzvelt mümessilinin pek O mübin, müzakere mevzularile geldiğine de, Mildir. Türkiye, hiç şiphesiz, bilaraflı Hmm müsaadesi nisbetinde, Vilkr”, ye misafirperverlik ve dosiluk gös terecektir. Nasıl Xi, Alman ziyaret çilerini de, ayni dürüst ve samim) düvgularla karşılamaktadır. Ruzvelt mümessilinin Türkiyeyi: gelişi münasebetile, muhterem pi. safirimizi. okuyucularımıza © tami,| mak-fersetena plt olmuş bulumu » yoruz. Vandet Vilki, 18 Şöbnl 1892 se; bulunan Elvod şehrinde doğinuş - dur, Babası, hem övukat, hem de ha, vat ölamıydı. Dört oğlu ile iki ki. “inin büyüğü bulunan Vöndel'i da)! ha küçükten, hayat adamı olmaya VE para katanmayu olıçlırdı. Vandet Vilki, daha o çorükken halk arasına karıştı, para kazan . mak Içim gerdi ve bu svede Ame) rikoyx da, dünyayı da öğrendi. Vandet Vilki, evveli, mualiir Glzeak surette tahsil gördü. Bu sw retle bör müdilet, bir. koleide ter. Menl'imliat etti, fokat babes. ovn, küt olmasını istendiği VERİ 0 Mk mesleğinden oayrıldı, 1915 ce; Endiyana üniversilesine girüi, | Vilki, bu üniversitede, blöbare | olen Edit'le tanıştı ve kendisi üvu, | kendisine hayat arkadaşlığı edecek kat ve kız da bir üniversite kütüp- bancsinde müdür muavini olduk , tan sonra onunla evlendi. Vilki, Birleşik o Amerikanın, 1917 de harbe iştıriki üzerine, or. duya giri, ve Ameriken o usulüne göre, birkaç ay içinde topçu yüz , Daşısı olarak Fransaya giti, Harp bitince, 1919 da, Amerika ya döndü ve bir lâstis fabrikasın. da 175 Tea aylıklı bir işaldı. Vartdel Vilki. agk göz bir İş adamı, becerikli bir politikucı ot- duğu için, âzsı bulunduğu, Ame, rikan Kejyon Post teşkilğti içinde, çabuk kendisini tanıt. 1920 de ve 1921 senelerinde, bu teşkilâln başına geçecek kadar dirayet #ös- terdi, Vandel « Vilki, artık polilikscıik yolünü tülmuş, Gümhutiyet Pari, sinde eliemmiyet kazanmaya baş - lamıştı, O. Kazandığı ehemmiyeti, ilmine, irlanına değil, politikner hik mobaretine medyundur, ilmip - tir, cerbezelidir; güzel söz söyler. Onun Bi gayesi umumi efkân arkasından, sürüklemektir.. Runun için, her defasında, fırsatlardan iz. | blade etmiş, Amerikanın dahili #, yaselinde rol oynamıştır, Vilki, 1922 senesinde, “Yeni İş nizami,, prensipleri sleytine halkı tahrik etmiş, âönrü vergi meselele. rinde halkın lehinde nutuklar İrad eylemiş, pörlisine o muvaffakiyei - Jer temin etmiştir. Yandel Vilki'nin yükselme basa, mağı yaptığı iki tezi vardır. Birisi, Demokrasiyi yani balkçılığı wüda, “Ne girrsan al, böş kuruşa, mjiyö- Perin kızı Barbara Hüttenün sineme şöhretlilerinden Kar, Gran''la evler» mek Üzere olduğunu bildirmiş, ikisi harkında da, epeyo» maltmat verm tik. Bir Amerikan gezetesi, bunların, Holjvud'da nazti evlendiklerin, şöyle urlalıyor: Tarbara, bAJA, onzibeli., Faka; şeri” de, güzelliğin! kaybetse bile, babası” dnn tevarüs ettiği milyonlar, herbi'e de, ordu yins de cazibe muhafaza &dt. cek, Barbara Hütton, prensten, konttan #onra, bu defu ve Holivud'da Olmek | veccühü anenik, Demokrasi taraf < faadır. Diğeri de Akvam cemiyeti. ne larafterliktr, Birleşik Devletler o Amerikasın, da. yüz olür milvon nüfusun Ote, tarlığile kazanılabilir, Vilki, bu de, veccükü kazanmakla asil gayesine ve Amerikayı Akvam (cemiyetine sokmak emeline kavusacağını hili, yordu. Senelerce nuluk söyledi, ne. fes lüketti; fakat o maksadına mai) olamadı; bu muvafiskiyetsizlik yü zünden de Akvum Cemiyetine he olamadı. Pirleşik Devle'ler Amerlkâsının Cümhüriyet Partisi, barp aleyhları idi. Demokrat partisinden olan Ruz veli İse, Avrupa işlerine müdahale taraftarı İdi ve tabiatile harbe iş, trüâke de meyyaldi, Son cümhüirrer si intihabında, iki parti, harp aleyh larlığı ve Amerikanın Avrupa İşle, rine iştirak etmemesi esasına döya. narak mücadeleye oçirişti, o Villi, Gümturiyet Partisinin namzedi idi ve Rüzveltin sihrlyeti ve keyfi ic. ranli aleyhinde söylemediğini bı” rakmadı. Neticeğe Ruzeeltin kara, vacağ'nı anlayınca, . mücadeleden ferağat el. Hatti Cümhürreisinin tekli? ettiği mevkileri o reddetmek, suretile kendini pahalıya satarak, Ruzveltik mümessilliğini kazandı. . Vilki gibi ateşli bir. politikacı bu kadarla iktifa edebilir mi? Hiç #annelinevoruz. o Henüz 2'“yaşında bulurduğu için, gelecek Gümlürre. isliği intihebını o bekliyecektir ve Böyle beklerken, Amârikanm. mu kaddaralına taslluk eden reselele, ri hallelmekle, Kendisine sağlam bir şöhret sahası hazırlıyacaktır, . Amerika, onun siyasi himmetile. harpten galip çikarse, Vendel Vilki İç.s, Akvam cemiyeli yolu da, Cön hurreisliği sarayı da açıktır, zere, sinema sanatkâr: Karj Grantl? evlendi, O. bu döfa, gazetecilere, “Aşk b» manı, pm mahrem kalmasmı ve i7. diraç merasiminin “pek samimi bir muhite,, inhisar o etmesini istediğini bildirdi, Onlara: — Bu defa, eşkin pe olduğunu bl yorum, Bunun için, hayatımın İk mes sut gününü, yalam başıma yaşımak istiyorum, Dedi, “Navyork Deyli Mirvar,, güzetesin. den davetli bulunan muharrir bü izdi- vacr arlatırkon: “Milyarder kizin güzel ağırdan, bu sözlerin, öçüncü defa olarak döküldüğünü Kutıtlıyo. İİ HABEK— Akşam Postası Mısırda eski ahlâk tarafarlarile yeni fikirlilerin mücadelesi Gazete mısralarından, muhafazakârlarla yeni kanaat , Sahiplerinin nasıl mücadele © ettiklerini canlandıran bir celseyi alıyoruz M sir, müttetikler ve mih- ver Çarpışması arasmda *&ıldan ince, kılıctan keskin, dir Ye tarif etblen tehlikenin Sırat köprüsü üzerinde, ha şa tarafa kaynenğm, ha bu tarafa düşece- ğim diye buealarken, zamanın ih» tiyaçlarını karşılamak üzere, ka Bun üstüne kanun çıkarıyor, Asır mebusen, âyân meclisleri, her gün imücadelede,.. Bütün bu | mücadeleleri kaydetmemizin imkâ* nı yok. Yalniz, buğün, muhafa- serbest. fkirlile yirmi bes otuz sene evvelki meclis mücadelelerimize o benzediği | » çin, bir kat daha alâka ile oku « mamızı temin edecektir, ... uwmunun 4 üneli maddesile siya « üct «dilen ferdi hürriyâte zarar verecek mahiyette olması dolayr sila kabule şayan görülemiyece - ği, kaydedilliğini — bildirdikten sonra rebi, teklif sahibine söz var. di. Metres Mohammed Korani, kür- süye çıkmea, “besmele,, ile Söze başlıyarak söyle devam etti: Efendiler, aziz meslekdaşlar! alikadar encimenin, tek Tifhmi reddedişini, bir an düşü nünee hayretler o içinde kaldım, Tin temiz, en asli ve en yüksek bir itikattan ilham alan böyle bir teklif, nasıl reddedilebilir? Efem diler, bunun sebebinin söyleme» #'ni, bünün objektif, sağlam bir delile ispat edilmesini istiyorum, Ben, daha 1940 senesinde böyle bir teklifte bulundum, O zaman rum, Prana Aidivüni ile evlendiği va» kit de, yine böyle söylemişti, O ze man, bek gençi, Kafkas prenslerin Gen, atnema yıldızları ve Atnerikanım zengir. kızlariyle evlenerek vakit ge giren ve sefakatlerini temin eden bep kardeşten biri olan prens Mdivanj Je «vlendiğinden çok gurur duymuştu. Bârbâra, bu prensin de, herkes gibi bir adem Olduğunu ve serseri bir prensin evlenmesi Üzerine kazandığı prenseslik ünvanının hir mâna ffede etmediğini anlayınca, boyandı ve Da- &lmarkak kont Reventlofun kolları urasna atdâr., diyor. ... Muharrir şöyle devam ediyor? da, teklif encümeni, isteğimi rod. delmek mes'uliyetini üzerine al * muşta, Bu teklifi, 1937 senesinde de tekrar ettim, Bu defa da tek iifimin müzakeresi menedildi. Ni- * çin? Mesele ciddidir. Maliye em İ cümeni bile, kadmlarn fuzuli ye re büytik masraflar ettiğini tax - dik ediyor, Kadın, evde bir may- mun, sokakta bir çiçek olmamalı » Bir ses: — Sen, onlarm her zaman maymun olmasını İstiyor » sun, (Gülüşler) Korani — Bu fena bir seydir. İ Hazreti Musa, bir gün, Tüzgürm İ bir kadınım entarisini vücuduna yapıştırdığını görüneç, basını ce virerek seçti, Fikri Abana — Ren, Korani: — Ne? Fikri Abaza — Hik. Reis: — Muhterem mebasun ahlâk imiz tas- vip ediyoruz, Hepimiz onunla be. raberiz; fakat bu cihet bahis mev raw değildir, Mesele, bu teklifle ahlâk hakkmmdakj kanunlarımızn haricinde bir müzakereye girişilip girisilemiyeceği cihatidir. Korani — Kabul edilmiş olan kanunlar kâf; değlldir. Ben, ev - kaf nazırı Abdülhadi Elgind; be ye hitap ediyor ve soruyorum: Umumi haya meselesj halledik miş midir? Eğer, #ndmlarımızn bukünkü hareket sekillerini önli * yecek siddetli kanunlarımız olsay- | dı, onlardan bahsetmemize İizum kalmazdı. Bu sırada, encümen mazbala muharriri kalkar ve bu teklifin, bizi otuz sene geriye götürmek is temesinden dolayı reddedildiğini söyler, a SR e > e Harbera Hüttsn nasıl evlenmiş? “Barbara, bir mliddet kontes Bayr- tı yaşadıktan sonra, Danimatk kire» Unun hususi bir iradesiyle kopttar Ga ayrılmaya muvaffak oldu. Niçin? He- yatını, bir de resaletie tetviç etmek için, “Işte, şimal, Kari Grantla evler» miş bulunuyor. İ “Mersinde, Barbarsnın dediği rib, samimi bir hava (!) eriyordu, Keles balik yoktu (1). 37 st bususi tayyae ile gelen 50 gazeteciyle 20 fotoğraf- gınin ve hepsi de birbirinden açıkgöz ve dübaracı 900 davetlinin mevcudi. yeli, sanki, samimi ve sakin havayı HhlAl edecek, bir şey midir? Gazinonun terasmda olurmuşlar başlarından geçen tuhaf vak'aları anlatıyorlardı, Hemen hepsi böyle bir vak'a an, tattığı halde; Büyük Adanın Don » ilam diye amlan Tevfik , bir kö, şeye çekilmiş xadere arkadaşlarını dinlemekle iktifa etmişti. Bunn farkeden terasdakiler, Tev iğin etrafına öşüştüler, kendisi gi, maceraperest bir adamın başın dan bir çok enteresan vaka geç* miş olabileceğinden hiç olmazsa bunlardan bir tenesini anlatması, diye, Terfik onları ise de nihayet faz atlatmak istedi lu israrlarına dayanamadı. Ve gar, sorun getirdiği haliş #rpa kahvesi ni yudum yudum içmeğe başlarken: — Peki mademki o kadar çok israr ediyorsunur, şu helde dinle. yin; dedi, Ve içimi çekerek devem etli: — Nu dünyada sık sık tuhaf vek a ve hödiseler vuhür eder. Fakat çok namuslü bir adam İle karşıla:, mâk her halde hepsinden çok da, ha tuhaftır. — Çök namuslu bir adam mı” Diye “solundaki . bayanlardan ii istihza İle sordu ve devam et. t — Yönl ne demek istiyorsun? Yoksa yine mi bizimle alay etmeğ” an Butun portföy Nakleden: Yabit Orgun buşlağınız.? — Yok, 1, Biraz #abrediniz. Aramızda yabancı bir kimse olm? dığından başımdan geçen çok en teresan bir vak'ayı anlatmakta hir beis aörmiyorum. j Tevfik bir ikl kere içini çektik ten sonra devam ekti: — Gecen sene bir yar günü. YE ni tanıştığım Se'ina İsmledeki bir bayanla Boğarlei iskelesinde buluş mak için acele scele Yenicgminin önünden geçerken bir aralık ar - kamdan birisinin; “Pist, Pist. Psst bayım, diye seslendiğini duy dum. Ayni zomanda buna seslenen meçhül şahıs yanıma yaklaşarak; “Bayım İşbankasının önünden 4© gerken portföyünüzü düşürmüştü - müz, Arkanızdan o koşmağa mecbur kaldım., dedi ve ayni zamanda e. linde tuttuğu şişkince bir cüz bana uzattı. Aldım ve hemen açlımı. içinde on onbeş tane kadar yüz li, ralık bankanot vardı. Evvelâ ban. kanotlardan bir tanesini çıkarıp bo na bu meblüği ikram eden namuslu şahısa taktim etmek istedim. Ger, si ben bu paranın sahibi değildim. Fakat, böyle olmam içindekinn tüz'i bir miktarını, bunu bana he, diye edene vermemi icap etliri - Yordu. ama ben, panlalonumun ce binden iki tane on liralık çıkardın ve kendisine mükâfat olarak tak dim ettim. Tevfik, terastkilerden hafif bir fesli yükseldiğini görünce; sordu: — Ne oldu? Yokan verdiğim pa- Yayı az m buluyor ve bu İş'e etm, rilik ettiğimi mi sanıyorsunuz? Yan taraftan, birisi, cevap ver, di: — Yopk!,. Fakül masıl olurda ©- Win yolda bulduğu bin, binbeşyüz! liralık bir cüzdanı, sahibi zannetki, di şuhusa leslim edecek kadar na || wüslu adamların » bulunabileceğine; şaşıyoruz. Tevfik, gülerek: — Okadar acele elmeyin canım. Bırakın da bitireyim. Ondan sona) mülaleanızı yürütürsünüz. Daşlen - Bıcınden sonra sözüne devam etti — Adamdan ayrıldıktan sonr. randevu saatına iki dakika kaldığı, mı görerek koşa xoşa Boğaziçi iske, lesine gittim. Selma gelmişti, O gün Boğazici! sırilarında dolaştıktan sonrı akşı. mu doğru İslipyeye inip Tokatlı | yana gittik, Geceyi, odamızın bal konundan denize akseden ayın $ irane ışıkları karşısında sevişeret geçirdik, Nihayet sabah oldu, Oteli den ayrılacağımız vakit kasaya. bi. Rün evvel havsdın kazangığım pe.) ra dolu cüzdandan bir yüzlük ban kanot çıkarıp verdim, Kasadaki be.| yan parayı eline alır almaz şüpheli) nazarlarla beni Daştan aşağı süze rek, bankânolu geri uzaltı, ve: "Bu kalpiır maalesef kabul edemeyiz. dedi.: O zaman parayı dikkatle tetkik) ettim. Haklıydı, para kalp. Bir manitacının tuzeğınn düşmüz. eski bir portföyü yirmi liraya satı almıştır, laf DALİN Bu sözler üzerinde bir gürükü kopar ve ““yasasm an'âne,, “Susa. Im!” sesleri duyulur. Encümen mazbata muharriri; — Mevcut olan kanınımaz, ahlüksezleğm her cihetihi düşüm wmiiştür, Muhterem Korani'nin pro jesi, onun ikinci bir ayni olabilir. Sesler: — Pire, misaller sik « ret! Mazbata Oo muharriri, misaller zikreder, Sesler: — Bağiinkü teklifin bunlarin münasebeti yok, CİNAYET Bortokali — Bizim umwwmi hu- kukunuzda bu gibi cinayetlere karşı, yalorz yirmi beş kuruş e za vardır, Evet, 4 li ile bir genç kadının, başbası İ kaktıları zaman yaptıkları en çir / kin seylere göz yumulur, Ceta ân cak luzn 16 yaşmdan küçük ol - masına göredir. Ben anlyoram ki... KUNEBİ KADINLAR R | — Ben, sadete, böyle bir ka » İ nunun ben, muhterem Korani'- ve tolilf ettiği kanından bahse diyorum) yalnız ecnebi kadınları. İna tatbik mdilebilereğine işaret et İ mek isterim, Demek istiyordum bus, Bortokali: | — Feziletkâr bir kanun her kese tatbik olunabilir ve kimseye sarar vermez, Ben, öyle ernebi ha” bilirim ki, İ güzel uyuyabilir; fakat temiz am İ aneli, ahliki ve büyüklük kayna larından gul: nlan bir islim mem leketinde “terakki, den bahtolun- wasım hazin belurura, Reis: — Öyle amma bu kanım, ee » nebi kağmları ilç Muur kadmları cüakü, per see istirak ediniz, — Ben münakaşa etmiyorum. İ Fenerinizi aydmlatıyorum, Hasan Mebruk? — Münakasayı keselim, Tekli » ) fi, enelimone inde edelim, Teki or. bir hal çaresi balsun, RFZALETLER Yusuf Salih, ahlâk gevşekkiğin « / tası d den, yalnız büyük sehirlerde de * Bil, kicik kasabalarda da yeza * letler devam ettiğinden bahsettik» ten sonra: — Piijlara gidiniz, kolları ve — An'anelerimize çabuk Hn, Bunun için kanının sert ol* ması ve müphem bulunmaması Ji GN Yasin: : — Mebüsün meclisi, Kadınları mahtüm etmekte müttehit bulun yor; fakat kabahat kimde, efendi” hbüs Iâzrmdır, Züheyr Sabri: — Ben de, mesleklasım Tasan "nsha'in sözlerini söyliyecektim. mamlle doğrudur, Eğer, meclis, olsaydı, İallere'ardrm, Haruki, ve her gün, karnlarımızla bora sinemaya — gidiyoruz. Onların yüz boyalarınm. el cantalarmın İnarasımı bir ödüyoruz. 1k esse brrada nihavet hul İn, Bakalım, Misır gazeteleri, di» ler celsnler hakkmda. neler sete terekler? MR, Ö ler? Haydi. bos seylerte, kendüni- il ,