10 Eylül 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ŞEHVET ÇOCUĞU İ K İ N C İ A V N İ C İ L D İ Çeviren • İ N S E L Ç I K T I . G. D. Annunzio İ N S E L Kitabevi ın ı umhuriyet jfl.' c Radyoda EVİN SAATE Yazan : Dr. G A L İ B ATAÇ Bu kıymetli eserm lkinci cildı çlkmıştır. Fiatl 100 kuruştur. Satlç yeri: İstanbul Ankara Cad No. 10 I 3 UnCU Vll . n ı 049 I ' İSTANBUL CAĞALOĞLU TeÎRraf ve mektub adresi: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: kısmı 24299 24290 TeJefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa İstanbul No. 246 , , « . , . „ . PerS8IÎ1D8 | 0 EylÛl I 9 4 2 Cumhuriyet Kitabevi Dün gece seyahatten Ankaraya döndü ve M. Wilkie'yi kabul etti Hükumet Reisimiz diyor ki: «Seyahatimden memnuniyetle dönüyorum. Gördüğüm Türk çocuklarından diğer Türk çocuklarına selâm getirdim» Ankara 9 (a.a.) Başvekil Şukrü Saracoğlu şark vilâyetlerınde yaptığı se.yahatten bugün saat 21,30 da Ankaraya donmüş ve İstasyonda Buyuk Mület Mechsi Reisi, Vekıller, Genelkurmay Asbaşkanı Asım Günduz, Vekâletler erkânı tarafından karşılanmıştır. Şark cepheslnden resimler: Ahnan hirlikleri, petnri knyulan tntoştumUn Maikop'», cehenneml atef TC duman içinde Başvekil Saracoğlu Başvekilimizin sözleri Başvekilımiz Şukrü Saracoğlu, Anadolu ajansının kendılerinden seyaha'lerl hakkındaki intıbalannı soran bir yazarına: « Seyahatimden memnuniyetle dönüyorum. Gdrdüğüm Turk çocuklarından diğer Turk çocuklarına selam getırdım> demıştır. Alman teblîği I Askert vaziyet Hükumet Reisimiz M. Willkie'yi kabul etti Stalingrad Novorosisk'ın düşmesi kalesi kesiminde ve Stalingrad harekâtı Almanlar şehrin yakınında mühirn bir tepeyi ele geçirdiler Dünkü hava muharebelerinde 137 Rus layyaresi dusuruldu Tazan: Enekli General Ankara 9 (a a.) Bugun seyahatten dönen Başvekilimiz Şükrü Saracoğlu, saat 22 30 da Başvekalet köşkunde M. Wendell Willkie'yi kabul etmiştir. Mülâkat bir saat sürmüştür. Afyon 9 (a a ) Münakalât Vekıli Amiral Fahri Engln bu sabah 8 de şeh(Arkas sahife 3 siitnn S te) H. Emir Erkilet ^ Münakalât Vekili Afyonda Başvekilimizin Şark ıey»hatIerindeB resimler: Şiikrfi Saracoğlu Sarıkamısta halk tarafından karşılanıyor Yarmki Avrapa üzerinde vrupayı rahata kavusmaktan alıkojan güçluklerin en mü himlerinden biri, bu kıfa>a 5 erleşik milletlerin, aralannda bir bütun yaratmıya hâlâ muvaffak olamamaları düşttnceler Misafirimiz, Atatürkün manevı huzurunda eğildi, Hasanoğlan III Köy Enstitüsü ile Gazi çiftligini gezdi M. VVilkie'nin ziyaretleri KletskayicT (NovoGrigorevska KaçalinoD, } //Dubovka Leninski Xj/& dır. Ne bütünü? Diye sorulabilir. Cevab meydandadir: Hiç bir butun! Asırlar ve asırlardır ayni toprak parçası uzerinde yaşıyan insan toplulukları, »amanla birbirini anhyacak, bırbırıne yaklaşacak yerde, medeniyet ilerledikçe kendi iç kabuklanna çekilerek zararh bır egoizma'nın kurbanı olmuşlardır. Duşünelim ki, Avnıpa dediğimiz, içinde dü»nelerle devlet banndıran 500 küsur milyon nüfuslu şu kıt'a, nihayet 30 m»jonluk Brezilyadan biraz daha buyücektir. Cemiyetten cemiyete olan münaAnkara 9 (a.a.) İktısad Vekâletinsebetler, Avrupada dünyanın her yerinden bildırilmiştir: den daha kesif olduğu halde, ayni meİstanbulda kok kdmürü için vakı tadeniyetin çocuğuyuz diye oğunen Av Misafirimiz M. VVillkie'ni» yeni bir pozu leblerde görülen buyiık artış ve koka rupahlar arasında. tara manasile bir külAnkara 9 (a a ) Amerika Birlesik karşı müşahede olunan tehacum ve ıh'ıtür birliğinden bile bahsedilemez. yacı olmıyanların da kok beyannamesı Belki son asırlardaki teknik ilcrleme devletleri Reisınin şahsî mümessill Wendell VV'lllkie bugün saat 11 de yamnda vermek ve kok istemek ve almakta ıslerden doğan bu aşın egoizma, Avnıpa rar etmek suretile hakikî ihtiyacı tazyık milletlerimn teker teker başına felâket Amerika büyük elçisi Steinhardt ve refakatindeki zevat ile birhkte Atatürkün etmeleri muvacehesinde İstanbul halkıgetiren en büyük kusurlardan biridir. na kok kömürü tevziatınm tanzimi içm Kendi menfaatlerini korumak kaygusi muvakkat kabrini ziyaret eylemiş ve muhteşem bir çelenk koyarak Ebedî bazı noktaların tavzihinde ve yenıden le hareket ederken, bu milletler, Avmütemmim tedbirler alınmasında zarurupanın umumî menfaatlerini hiç göz Şefin manevî huzurunda uç dakika ,,üren bir tazim vakfesinde bulunmu^lar ret görülmüştür. önünde rutmadıklan için, çok defa herdır. 1 İstanbul halkının 1942 mevsimi • şeyi kaybettiklerini henüz iyi göremiMr. Willkie'nin dünkü tetkikieri kok kömürü ihtiy?cınm temini icin kok yorlar. Eğer boyle olmasaydı, kıfa üzeAnkara 9 (a a ) Mr. Wendell WiU istıhsal mahallermden 1 mayıs 1942 tarinde tek insanın feda edümesine. tek kie bugün öğleden sonra Hasanoğ'an rihinden ağustos 1942 sonuna kadar Avrupalı ocağının bir Avrupalı tarafm(Arkası sahife 3 sütun 4 te) (Arkasi «ahife S sütun 6 da) dan yıkılmasına lüzum kalraazdı. Almanya, Polonyadan Koridoru istediği zaman bu milleti müstakil bir devlet olarak yeryüzünden kaldırmıya mı nijet etmişti? Buna inanmak istemijorum. Eğer aldanıyorsam, Almanyanın, hiç bır Ankara 9 (a.a.) Aldığımız malumazaman rahata kavuşamıyacağına, bUip ta gore eski Berlin ticaret ataşesi Saıd tukenmck bilmez Polonyahlarla hep Rauf Sarper Bern ticaret ataşelığıne tamücadeleye mecbur kalarak neticede >in ve halen Bern'de bulunan ataşe mufelâket uçurumuna sürükleneceğine avini Refik Keşmir de Peşte ataşe muemin olabilirsiniz. Fakat bir gün doğaavinlığine nakledilmişlerdir. Bu sahada cağını umduğumuz Avrupah kafasile duyeni tayin ve nakiller beklenmektedir. şünelim: Bir millet neden ikiye bblünBu suretle Ticaret Vekâleti yabancı siin? Ve iki>e bölünen bu milletin aramemleketlerde ticaret ataşeliklerini taksuıa neden bir koridor sokuşrurularak (Arkası sahife 3, sütun 5 te) başka bir millete verilsin? Avrupah olmıyan yabancılar tarafından Almanyaya Ankara 9 (a a.) Milll müdafaa ihzorla kabul ettirilen Versailles muahe tiyaclannı karşüamak üzere lhrac edidesi, Polonyaja bir mahrec bulmak ga lecek olan Mıllî Müdafaa tahvılleri 15 yesini güduyordu. Polonyaya zoraki bir eylulden 30 eylule kadar satışa çıkarılajnahrec yaratmak için Almanyayı ikiye caktır. bblmek herhalde akla ve hakka pek uy Bu tahviller faizli ve ikramiyeli olmak gun olmasa gerektir. Avrupah kafasile üzere iki nevidir. Paizlı tahvlllerın faizı hareket etriği takdirde. Almanya, muh yüzde 7, ikramiyeli tahvillerın faızı yuztac olduğu deniz yolunu Polonyaya ken de 5 tır. Ikramıyeler içinde kırk bm. on diliğinden temin eder ve bu, hem Al beş bin ve beş bin liralık buyük ifcramimanya, hem de Polonya hesabına çok da yeler vardır. İkramiyeler senede iki defa çeküecektir. ha normal bir >asajış tarzı olurdu. H^lkımızın istikraza geniş miktarda Avrupah kafasile hareket ettiği takdirde dedim. Bence davanın tenıeli iste ıştırakını temin için tahvıllerın mühım bu >arım cünılenin içinde saklıdır. Kıt bır kısmı 20 lıralı'< kupurler halinde ihamıza yabancı bir takım devletlerin te rac edilecektir. Bu kupürlerden baçka Biinatına da>anarak istiklâlini korumı>a 100 200, 500 ve 1000 liralık kupurler de çalısan Polonya. ne kendinde, ne de vardır. Yeni tahvıllerın ihrac fiatı yüzde 95 komşularında A\rupalılık fikri doğmatir Meselâ 20 liralık bir tahvil 19 lirava Şiddetli hava harblerine ra£men Malta adasının erzak ve NADİR NADl (Arkası sahlıe 3 sütnn 5 te) (Arkası sahife 3, sütun 4 te) malzemece beslenmesine deraın ediliyor Kömür tevziatı Soba başına 1 tondan ve bir evde soba nekadar olursa olsun 2 tondan fazla kömür verilmiyecek Y'enişekle bağlandı Golubinskaya Berlin 9 (a a.) Alman orduları umumî karar^âhının tebliği: STALİNGRAD Novorosisk'ın cenub doğusuna hâkim Kdlaç bir tepeye yapılan bir taarruz esnssında binden fazla esir alınmış, 27 top, b;r ç/r zırhlı tren ve bir çok malzeme zaptpdılKrasno miştir. Armensk Nişne ÇurskaYd Karadeniz sahili açıklarında savaş uçakları, 500 ton hacminde bir taşıtı bstırmışlardır. Terek yakınında boşa şiden taar'uıO 20 ^0 60 80 100 ları esnasında düsman 18 tank kaybetAlman taarruzu .. miştir. Alman müdafaa nattf Stalingrad kalesi kesiminde zııhlı kıtalar, şiddetle müdafaa olunan dusman mevzilerıni yarmışlar ve Stalınçrad'ın Stalingrad bolgesindF son durutn hemen batısında kâin bulunan sarp (Arkası sahife 3 sütnn 1 de) Novorosisk'in sukutu Uzakşark harhl Harbekonomisi bürosunun vazifeleri Satışa çıkarılacak Millî Mtidafaa tahvillcrî Bir kısmı yüzde 7 faizli, diğer kısmı da yüzde 5 faizli ve ikramiyeli olarak hazırlanmaktadır Yeni teşekkül iktısadi tetkik ve tekliflerde bulunacak! Millî Çin ordulan Baskumandanı Mareşal ÇanKayŞek Çinde işgal edilen sahada Çarpışan Japon kuvvetleri geri alınmış! Japonlar son Çin ileri harekâfını böyle lefsir ediyor Tokyo 9 (a a.) Çındeki Japon ordusu basm sefi Albay İvasaki, son Kiangsi ve Çekiang askeri hareketlermın bilânçosunu bildirerek bilhassa demiştir kı: « Bu hareketlerdeki başlıca hedefimiz Hangçov Nanşang demiryolunu ele geçirmekti. Bundan başka Japon kuvvetleri 10,000 esir almışlar, 36,000 Çln'i öldürmuşler ve pek büyuk rr.iktarda ganımet ele geçirmlşlerdır Bu demıryolu başhbaşına Şanghay'm hemen cenubundan orta Çıne gırmek için çok ehemmıyetli bir vasıtadır. Ayrıca ' ~~ (Arkası sahife 3 sütun 3 te) 6 eylul, saat 23 e doğru. hususî bir Alman tebliği Novorosisk kalesinin düştüğunii bildirmişti. Denize ve karaya karşı iyice tahkim edilmiş olan bu Üraan şehri, Karadenizde, Sıvastopoldan sonra kalan ehemmiyetli ve büvük yegâne harb limanı idi. Yüz binden fazla işçi ahalisi bulunan Ncnorosisk'in onemi, jalnız 5 Km. uzunluğunda bir rıhtıma, yarım Km. genisliğinden bir limana, olaganüstü bindirme ve indirme terrib ve vasıtalarile bu meyanda dünyanın en kuvvelli vinçlerine, Maikop petrol sehasından gelen perrol borularının musluğıına malik ve dolayısile raükenunel ve bü>ük bir ticaret ve harb limanı olmasmda değildir. Burası ajni zamanda büyük bir Sovyet uçak. tank. motor ve tekstil sanayi şehridir. Ruslar bu sebeble No\orosisk'i elden çıkarmakla büyuk bir kayıbda bulunnıuşlardır. Bundan başka, 200 parçadan ibaret olduğu sanılan Rus donanması da, şimdi barınabileceği ve bütün ihüj aclarını tedarik edebileceği kâfi derfrede büyük ve her vasıta ve tertibe malik bir limandan mahrıım kalnııştır. Çünkü Maikop şehrinin ve şimdi Novorosisk limanının zaptından sonra zaten emniyette olmıyan Tııapse ile diğer Sohum. Poti ve Botum doğu Karadenız linıanlan, mathıb tertibat, vasıf ve bü'NÜklüğü haiz değildirler. Bunıınla beraber, büyük ve esaslı harb ve >ardımcı gemilerile Novorosisk'i terkeden Sovyet donanması bu yerlerde bannarak son Karadeniz limanı düsünciye kadar Karadenizde Mihver faalijetine engel olmak ve Novorosisk Batum demiryolile şosesini ates ve kontrol altında bulundurmak valifesine de\am edecektir. Ondan sonra, ya tarafsız bir limana sığınması vejahud (Arkası sahife 2 siihın 1 de) Sıkı Alman baskısı karşısında Ruslar Stalingrad kesiminde yeni mevzilere çekildiler Terek nehrini geçsn Almanlar geri sürülmskfedir Moskova 9 (a.a.) So\yet öğle tebliği: Dün gece kıtaatrmız StalıngTadın batısı ile cenub batısında ve Novorosisk ve Moidok çevrelerınde duşmanla çarpışmışlardır. Diğer cephelerde önemlı hiç bir degişiklik yoktur. Novorosisk'teki inadlı muharebeler Londra 9 (a a ) Moskova radyosu bu sabah erken demıştır kı: Novorosisk mudafaacılan duşmanm şıddeth taarruzlanna madia mukavemet edıyorlar. Bırlıklerımiz dujss* kuv\etlerıni yıpratmakta ve an]' karşı ^taarruzlarla ağır kayıblar verdıftK*Stjdır. Bır kaç defa elden ele geçen bır nokta ıçın yapılmakta olan muharebe bo^öh üçun(Arkası sahife 3 sııtjan " de) İ Şark cepheslnden resimler: Sovyet askerleri oparlorlerle Alman askerlerini teslhn olmasa davet ediyoriar '** "