2 Ağustos 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

HAFTA SORBET Ata sözierine dair.. Ata sözlerinin mândları ve mahiyetleri — gençlerin bir kusu ru — Topyekün ihraç! — Özlü Ata sözleri, — Soysüz Ata sözl Hodkâm, soyğısızlık ve emniyelsizlik — Eski kitaplar ve mecmu alar — bir kaç kitap — Keyfin iyi mi? Adâmına göre «— Yalan söy lemeli atnınn, kubbesiz bırakmamalı — Gelin çiçek, her dediği ger- çek, kayınana yılar ber dediği yalan! — Devletliye dokun geç, fıkaradan sakın geç! — Kadın mı en iyisinin Allah belâsını versin! Vur tekmeyi gitsin, Yazan Münir Süleyman Şapanoğlu Ais sözlerinin ter yevi, sosyal halâ ( iktisadi mahiyetler: sarılır, Fakai, no kadar Sazık ki, seneler arasında ecdattan kalma bir takım tibirlerimizin, rların kosulmasındaki Bükmünü anlamıyarak, Ala sözlerile birlikte İsanımızdan çıkarıp almak İs tiyorlar, Hem top yekün birdep,. Halbu ki, Atalarımızdan kalma âdetlerin, örneklerin, tâbirlerin, nelerin, yine anların kullandık lari ibarelerin, ve nilmyet Ata sözlerinin ayrı syrı kiymeti, mi- nâsı, hüviyeti, irşad ve ikaz edici mahiyeti vardır. Bazıları hakkin xe hakikatin ne devgee saygıya lâyik olduğunu gösteren, İnsanı Bayrendişliğe ve hirbirimizi iyi görmeğe teşvik eden güzel söz lerdir. Bakılar; da, vefakârlığı, dostluğu. fazilet ve haysiyet daire sindeyaşamıayı. doğruluğu, iyiliği öğreten,kimseye boyun eğmeden üs başkalarına yük olmadan yaşımây: o İnvsiye eden Özlü ve rublu sözlerdir. , Bunal, bemen Hepsi bir çök tecrübelerden, bir çok acı ve ocıklı vakularlan, bir çok hâdiselerden, bir sürü sevinçli veka lirdan sonra ulusun , İrfan hazinesibg intl olmuştur, Mamafih. şurasını da İtiraf etmek Yizimdir ki, Ata sözlerinin içinde özsüz, rahsuz, lasem bodkümliğa, birbirimize karşı saygısızlığı ve cn niyetsizliğe sevkeden. yüzsüzlüğü ve hayasızlığı körükleyen lâflar da vardır, Para kuvvetine inancı ve sâygıyı, insanlara karşı zülmü ve lahakkümlü meşru gösterenler de olduğu gibi, ben kilaplarda, gazetelerde gördüğüm Ata sözlerini topladım, (Nevadirülrürete) dakileri eledim, (Haşim Veli) nin (Alasözleri) nf felkik ettim, Yazma ve basma eserlerle, lüdal kitaplarında rast Jadıklarımı kopiye eltim. Eski ve yeni mecmualarda gördüklerimi yazdım. Aşağı yukarı allı, yedi bin kadar Ata sözleri topladım. Sonra budları birer, hirer inceledim.,, içlerinde bir bayli bet bad, soysuz ve kölülüğü söyleyen şeylere rastladım. Ve Atalarımı- #m öğüt veren, hayrı o yösleren, ve her biri bir haysl düsturu Gan bu güzel sözlerin İçindeki molozları, çakıları, — Bir ke Hime ile — nefrete Hiyik olanlarını ayıkladım; ayrı ayrı tetkik ettim, Bu işi yaparken, (Reşitpaşa zâde Akif) adlı bir zâlin kü çuk, ancak 16 sayfnik bir kilabından istifade ettiğimi söyle mezicm, büyük bir haksızlık etmiş olarum, Bu zat da bu min! mini kifap hakkında ayni usülü takip etmiş ve bir takım tus mifler yapmiştar. Onun topladıklarile, benim topladıklarımdan raslgelg na killer yapıyorum: Tssanlara karşı zulmu ve tahakkümü meşru gösteren mta sözleri: Büyükler rulmeder, yalan söylemez. Er ol dön baş yar. Ağalık vermelde, yiğitlik vurmakladır.. e Akraba, «vlâi, ana ve baba hakkindaki fikirlerimizi ve muamelelerimizi gösteren ata sözleri; At ile avrada inan olmaz, Ortak gemisi yürür, elti gemis yürümez, Kadının sağı uzun aklı kısa, Oğlan doğuran övünsün, kız doğuran dövünsün. Dünyaya dayanma, karıya güvenme, İtte vefn olur, avratta vefa olmaz Gelin çiçek, her dediği gerçek. Kuynana yılan, her dediği yalan Akreb etmez akrabanın akrabaya ottiğin. »» Rüşveti, irtişayı teşvik eden mta sösleriz Çoban, kipeği gibi me yer, ne yedirir, Bal tutan parmağın yalar, Verince kırkı, gider korku Yağmur yağarken küpünü doldurmuğa bak İstikamet mahzı cinnettir bu roülk millete, ii Devlet» yaranmış yoktar sas Kasın boşamayı yaaa bir şey gf Hayat hokkmda kayıtarlığı ifadelendiren ata sözleri: Peyair okmek, hazır yemek, Sabahki yiyeceğini Dügünden düşünme, testiyi kıran da, suyu getiren de bir. 5 Yümüzlüğe, çeşit çeşit ahlaksızlığı ve e A sev. Koden ata sözleri: Ne bilirim, as görürüm, Bundan iyisi yoktar, Bir adım geri çiden fi adım beri atlar, Devletliye dokum geç, Fuharıdan mkın geç. Ar, namus ve bayayı asla eyleme hasap, Etme zayi ömrümü bir bâki eyle Inlisap! Kapıdan kovulaman, bacadan girmeğe Calış, Mersin 25 oraya yana, Nerede wo, orndan kaç, > Körün yakine varırsan sen de bir gözünü kapa! (Devaim 8 üncüde) imam —i—— a — "İ taz Rek titaret vekâletinin HABER— Ticeret Vekili Eskişehirde Afyon: 1(A A.) — Ticaret Ves kii Dinarda İsnarta ove Burdur vâlileri ile görüsştülrten ve vilâyet lerinin variyeti hakkmda izabat slarak direküfler verdikten sonra Sandıklı istasyonunda Kaya Kay- makammı Parti ve belediye mii #messillerini kabul ile görüşmüştür. Saat 15 de zelirimize gelen vekil xâli ve belediye reininden mahsal vaziyeti , gida maddeleri fiatları hakkında malimat almış vilâyes te yeni kararların hasıl ettiği he #iceleri sormuş ve direkifler ver riştir. Parti ve ticaret odası heys etlerin: de kabul eden vekil e sivi gezmiş, Halk İle Xertuşmuş ve bühmema ga maddeleri flatmı tekik etmiştir. Nebaşf veğ imalât hanelerin fiyatlarmı Ön gözden Eeşirmiz ve sonra Silova giderek orada da silo mesajsi hakkmda k zahat nim ve <nst 1820 da Es kişehire hareket etra'ştir, my eğen Bir hırsız bir sene yatacak Istanbul o eiketinde bir garajdan malzeme çalan Rüstem (adında bir biras bir sene müddetle hapsa mah. küm ediimiştir, 48 ihtiyari tramyay durağı kaldırdacak Tramvay seferlerinin tenimi için Iktiyari durak mahalleri yeniden m. zaltılacaktır. Şetrin muhtelif samtle rinde 18 ihtiyari durağın daha Jan! dırılacağı sanmaktadır, EL Bir genç kız balkondan düşüp öldü Dün geöe Beyoğlunda feci bir ka, sa olmuş, Yüksekkaldırımda Gayret apartımanında oturan bir mumavi m, İlesinin Roza adındaki genç kızı bu. Yunduğu katın bulkonundan sokağa düşmüş, parçalanmak #uretil ölmüş. tür, — y * Mülga hölge İaşe müdürü Müm. davet #norine Ankaraya gitmiştir. #-Fakir ailelerin çocuklarin yapı. lacak şeker tevziaatı o Önümüzdeki, hafta içinde başbıysesktır. Zem Suadiyede balo Beşiktaş Çocuk Esirgeme Kuru mu O menfestine (o 5/Ağeslos/1942, Carşamba günü ök$umı Suadiye Pi Alında — fevkalâde bir Balo tertip edilmiştir. Fakir o yavruları sevin: dirmek İsleyenler davet ediliyor. Saffet Arikan Berline vardı Berlin, 1 (A.A) — Türkiyenin ye. ni Berin elçisi EB. Saffet Arıkan cumartesi akşamı Berüne muvnanlat etmiştir, Alman hariciye nazırı M, Fog Rib* benirop Bâlen Berlinde bulunmadı, #ından büyük ciçiyi Tempolhof hava meydammda prolokol mildürü orta elçi Fon Doornbarg karşılamıştır. Türkiye maslahatgüzarı büyük el, gilik müsteşar B, Kemal Nejat Ka, vür ile bütün elçilik memurları da B, Saffet Arıkanı karyılarısk Üzere hava meydanma gelmişlerdir. Akşam Postas? G GEMÜMEŞHUT salk “eza mahkemesinde 1 davacı ve 2 suçlu vardı, Davacı ihtiyar gör tüklü temiz Kıldı bir zattı, Sol yanağı şişmiş ve yarılmıştı, Belliy- di ki, burasına hayli şiddetli bi yumruk yemişti, Suçlular ise babe ile oğuldu. Her ikisi da temiz kiyafetik, old. di deviri idiler, Okunan tahkikat evrakından an. laşıldığına göre, baba İle oğul, davacı Münirin evinin alt katında kiracıdırlar, Geçenlerde Alinin dniresindeki elekirik tesisatı birdenbire bozul. muş ve karanlıkta kalmışlardır. Tesisatlarının saati Münirin daj « resipde bulunduğundan bakmak ü- zere gitmişler, fakat Miririn dak resinde kimse olmadığından bunu ertesi güne biralmışlardır. Ertesi gün Ali ile oğlu Mustafa akşam üzeri erkenden eve gelerek elektrik saatine bakmak Üzere Mü hirin dairesinin kapısını çalmış - lardır, Kapıyı Münir açmıştır; Ba” ba ile oğul elektrik saatine baka caklarmı söylemişlerdir. o Fakat Münir mümanaat etmiş ve ş'ddetli hir kavga kopmuştur, İşte bu ara, da ne olmuşsa olmuş ve Münir da vacı, baba oğul da saçlu olarak mahkemeye verilmişlerdir. Hâkim, usulen ilk sözü dave Münire verdi, Eski bir İstanbul efendisi olduğu ştiphesiz bulunan Münir, gözlüklerini düzeltip, bir vi sesini ayarladıltan. sonra: — Efendi « diye söze başları, ve Alinin oğlu Mustafayı göste « rereix - bu Mustafa beyefendi har, Tetleri, aksam vakti bendehane - »in kapısma geldiler: — Elektriğe bakacağım, borul muy. Eğer saat bozuksa değiştire, <oğim, dediler, Bendeniz, âcirane, yangın olur, 2elze'e olur, velhası! her nevi ka- m me mp mlm nd Mustafa beyefendi hazretlerine... — Onnum bu kadar incelmenize — Bfenâlm, bendeniz... — Kavga edtrken de böyle ince ince konuşmuş olsaydmız, her kak de şimdi; buraya gelmiş bulunmaz. dmız,, — Af bayurumuz ben deniz bu sözleri üzerine Mustafe beyefendi hazretlerine dedim. #i “elektrik şirketine gidersiniz, bendisi ile birlikte tesrif edersiniz, bendeniz de “ize ancak o zaman elektrik saatini gösterebilirim, Zi" rn beska türlü evimi tehlikeye “9 karmam,” Mustafa beyefendi hazretleri rs, rar ettiler, Bendeniz de: — O halde dedim, siz gidiniz & lektrik mühendisliği tahsil ediniz. Mahkemelerde yi Garip bir dayak hâdi-i” sesinin muhakemesi “Mustafa Beyefendi Hazretleri birden- bire sinirlendiler. ağızlarına gelen küfürleri savurmağa başladılar ve aka'inde de, | Bendenize karşı diploma alıniz ve kondenizç göste Giniz, ki size saate bakmak Üzere bırakayım, Birdenb re sinirlendiler, Bende ize karşı ağızlırınaı gelen küfürle. ri savurmağı basladılar, — Ne diye kiifretti? — Rien ederim beyefendi har retleri, bunları burada tekrarla mağna tecddüb ederim, — Efendim, burası mahkeme « dir, hakkınızın tecellisi için her şe yi açıkça söylemekte bels yoktur, — Bendenizin edeb ve bayası buna miisait değildir. Af buyuru - nuz söyliyemiyoceğim, Sadece yük sek küfürler (9) ettiler. — Pekü'â sonra '? — Sonra da bimlenbire âcizane bendenize yıldırım misali şiddeti hir yumrak savurdular, O sırada pederleri Ali beyefendi hazrelle ri de teşrif ederek oğluna yardım ettiler, Bendeniz! merdivenlerden aşağıya düşürdüler, Yere bibüş bir halde serildim, kalden, — Neticede dsvacı mısınız ? — Acizane bu isin muksddemw um am'atmak... — Mukntldematı lâzrm değil, te, biz şimdi bu davaya bakiyoruz. — Fakat şimdiye kadar bende, mize yaptıkları... Bendeniz mahe melere pek çıkmak istemediğim » den bunları şimdiye kadar dava etmekten hep çekindim. Fakat... — Yeter, efendim, yeter... Münir durmadan söylüyordu. Nihayet hâkim kendisigi güçlükle susturap yorma” olpırtim. Ve evvelâ. .Minin. oğlu . Mastefayı . sorguya çekti, 19 yaşında olan Mustafa: Fi hakin taarruz edenin?” diye bağımıp çağırmağa basladı, Halk toplandı. Hepsi bu kadar, Başlı bir Şeyilen haberim yok, — Ya yüzüne attığın yumruk? — Haberim yok. — Peki, ne olmuş bü adsma — Gürültüyü duydum, kapıya di, Bunlar da, birdenbire bir gü, rüllü duyup kostaklarını, Münirin #uratımı kan içinde gördüklerini, takat Mostafanm vurduğunu gör meğdiklerini, küfrettiğini de İşitme üğk'lerini söylediler, p Neticetle pinhkeme, Alinin bertn etine. oğlu Mustafanın da 1 gün hapsine, 17,5 Hira da para cezası na mahküm edilmesine karar ver. di, NİHAT ŞAZİ 2 AGUSTOS — 1942 m m HÂDİŞELER TAR ABI Ingiliz parlâmer. tosunun yılan hitâyesi... U korkunç dünya harbi içinde hiçbir devlet oparlâmentosu İngiltere parlâmeütosu kadar aci uğır mevzuları konuşma Yeri ol - . Mihver orduları Mısır kapıların. dı, hattâ topraklarmdadır; Ak- deniz dünyanm bu muhtesem de, nizei devletine kapanmıştır. Ar . lantikte denizin dibini boyliyan gemiler milyonlarca tonu bulayor ve bu derde hâlâ bir çare buluna. mıyor; bu gemilerle birlikte mah bunlarla meşgeldür; tarihte ta kadar nğır vaziyetlere düştüğü yoktu, Bunun sebeb! nedir? Elbet yine İngiltere parlâmentosudur; zira bu parlâmente bundan yirmi, on, hat- 14 beş sene evvel başünkü tehli- Keyl sermiş olsaydı, sezmeğe çalış. —— ve tedbir alsaydı şimdi; bu e, , Hayvanlar set tec rübmlerder ve büyük felâketlerden mutlaka ders alimlar; o vaziyete düşmemek İçin her zaman uyanık bulunurlar, #slbuki hayvanlardan üstün oldukları iddia eden in » sanlar böyle değildir, Tarih mite. madiyen tekrar cüilen hataların ve bu hatalarım doğurduğu felâ - ketlerin hikâyesidir, İngiltere parlimentosu 933 se - pesi birinci kâne aymda ne İle uğraşıyordu biliyor musunuz? Rir simdiye kudur hiçbir tarafta esine rastlanmıyan bir yılan görülmüş; balk heyecin ve dehşete düşmüş, Deniz nezarçtinin İnminmeş subay, inrmdan kumardan Galnen göle alarak tanıdığımız hayvanların hig Yirine benzemediğini teshir Gtrmik, Yarlığına İnunmrs, Taymis gazete si bu hâdiseden eherrmiyetle bah, sediyordu, Mebuslardan Greyin 40. © Yusma karşı hükümet ' adına Sir Kolin demis ki: — Bu korkunç hayvanın vücu « dum inkâr edemeyiz; fakat şim, lap olmadığını sorunca da: — Hava kollarımızı hu İse mes mur elmeği bir Öz düsünüyorüz! Cevabı verilmis, O tarihin Yitler Almanyanm se alrvordu, Bugünkü parlöment9 6 parlimen - tovu aenba Sondisin(len daha me sut mu yoksa beltaht me sayıyor? Kadircan KAFLI Kocaeli cezaevinde bir kütüphane tesis edildi Kocneli sem ve İvi övinde mi, dür Sururi Ermete tarafından en os 1300 kitap alabilecek genişlikte bir kütüphane tesis editmiştir.. Yüzde sahsen beşi okuma bilen © bifradnki mahkümlarım minbr hallerinde bü. yük bir tesir Jöra sâceek olan kOtUp. haneye hayırsever Vatandaşların toz In kitaplarından birer tane masi yerinde bir hareket olacakter, yorsur ya, Bağım yukarsındaki,” diyen bir köylü gibi, mahsus ga- yet lâkayd b'r tavır takinarak ba. Tar söylemişti: — Ümldin ilk balo elbisesile resmi, kızımın bu hali o kadar ho. Şuma gitti ki, b hatırayı tesbit et firmekten kendimi alamadım, Sabri bu levhadan gözlerini n- yırmadan: — Çok güzel hatıra, dedi. Ü- mid fevkalide güzel bir genç hır oldu. Najmenin siması, tatlı bir anne tebessümü ilç aydınlandı, Sabrinin Aöşüncesini — Fevkalâğç kelimesi, diye i- lâve etti, artık olur olmaz yerler. de kullamla kullanıla bayağılaştı. Ümid icin baska bir sıfat bulmak — heyecanı geçti mi? > Fakat zanne- derim muvaffakiyet onu AVRUPANIN i EDA JUL ROMEN miştim bana her zamanki gibi, saf gözleriyle bakarak “beni güzel bu İnyor musunuz?" diye sordu, Göz leri mavi bir elmas gibi parlıyor. du. “ — Nasıl Ümidi dans ettirehil diniz mi? — Evet, benimle dans etmeye buldu, ben artık korkulacak kadar genç değilmişim, Bunu Ümidin ağ amdan dinlemek garib bir sey... — Başkalar'yle do dans etme. si İcin Kendisine nasihat verdiğimiz bakle... — Buna ne Tüzum var? — Ümit simdiye kadar her dans teldifini reddediyor, Eğer böyle devam ederse, £ilnlin birin de Ümüdin tek basma bir köşede iniz kalacağından t. eri GAMA g& MUAMMAS LUTFL ar Seçirmeli, eml Sonra hiçbir şeyi büyülemiyen, uysal bir adam gülümsemesiyle ilâ. Ve etmisti: e le hn ri mir me yaprdınız?” lacağından hiç şüphe etmemiştim; Geni d'Oray belki de bu mesele üzerinde küfi derecede o hasırlıkir bile değildi, Lâvâin oraya “İsleri yolunu koymat” ve Musoliniya bi zı kücük hediyeler vermek çin le hirlenbire, Habesistan çapında bir hediye nasıl olmuştu da ortaya, gikivermişti? Kimbilir belki de ğunu size temin ederim işler ters gitmeğe haşladığı zaman des hal hatırlamıştım. Ağnstas.ve ey» Pl aylarında LÂvSl her taraftan © kendisini düşüncesizce ve ihtiyat, “ hareket etmiş ol ai Ti zi .z va İli sE( İ Hi; z & $ z Bau HESLEFELE ET 4 # g Puagu BESE Ri