3 Haziran 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

e ŞA ANN 2 TÜRK TARİHİNDE TÜRK ŞİİRİNDE TURK LÜGATINDE ZE — Hı — e a2 Yahya Kemalin akıncıları — Gazi Girayın gazeli — Jerom Moran ve Türk atları — Nuvantel ve Türk at- Ni lıları — Genç Osmanın Sesli kırı ve et evliyası Yazan: Reşad Ekrem KOÇU kınları, yel gibi uçan atların Üze- rinde yapılmıştır. Burada, koca Yahya Kemal'in, “Akıncı, sını ha İrrlamadan geçebilir miyiz” Bin afk akınlarda çocuklar gibi yendik, Bin at o gün dev gibi bir orduyu yendik! hik tolgalı Beylerbeyi hayiemdı: , İğ Bir yaz günü geçtik Tunadan Şimşek gibi bir semte ntıldık yedi koldan, Şimşek gibi Türk atlarınm geçtiği yoldan. Bir gün'delu dizgin boşanan atlarımızla, Birden yedi kat arşa kanat indik © hızla, Cennette buğün gülleri açmış görürüz HAJA o krali hatım titrer gözü müzle Bin atlı akmlarda çocuklar gibi sendik, Bin ati: o gün dev gibi bir orduyu At, Türk cengüverlerinin “bay- rak, tuğ, ok, ve yay ve kılıç, ilç böraher, en mukaddes, en mübi- Tek tanıdığı Şeylerdendi, On altın. yerine; Tuğn bel bağlamışız, kfikükli hoş p bü yerine, Hevesi tiri keman çıkmadı Se aslâ, Navekj gamzei dldüz We ebrü yerine, Şüreriz ügtmizin zevkü safasın her dem, Sim tenlerle olan lezzeti pehlü yerine. Severiz esbi hilmendi sâbi reftarı, Bir per! gekl sanem, bir gözü âhu yerine, Olmuşuz senile billâh gazayı teşne, Kanı düşmeni dinin içeriz sü çocuğu, babasmın ilk İsi bir MidiL 1 almak olurde, Her Türk nin binmesini mükemmel bilir Türk evinde bir at ahım bulunur. N SENE EVVELBUG 3 HAZİRAN 1932 * Sorgu hâkimi, Fransız cüm” hurreisi Dumer'i öldüren Gorgu- Iof'u katil süçiyle ağır ceza mah- kemesine gönderecek kararname, yi imza etmiştir, frank mukabilinde satılmıştır. Bu kitaplar arasmda en pahalıya satılan “Kırmızı Zambak” roma” Komiteyi kuranlar ara- sında Çinli Madam Sun * Yat . , Alman roman, , meşhur pro fesör Ayneştayn, Fransız müel. tiflerinden Romen Rolan ve Han" “rmaz, , dır, ecdadımız: “İnsan evinde do. Har, at üstünde ölür!” derlerdi. Türkün, milli oyunları içinde en çek sevileni, on tehkelisi ve he- yocanlını “atlı cirid,, idi, On altıncı asırda bir elçinin ma- iyetinde İstanbula gelen bir Fran- sı, Jerom Moran adında oAntipli bir papas, efendisiyle beraber So- kollu Mehmet paşanın saraymı gez mek fırsafmı bulmuştu; bu zat, bü- yük vezirin muhtesem ikametzi. dönüşte, j elçinin altına harikolâde güzel bir at çekildiğini söyler, On yedinci asır ortasında, dördüncü Mehmed zamanında Fransasm Türkiye 8ç- iTirl Marki dö Nuvantel de, padi- şahm Edirnedleki bir alayında, «i. pahileri ve zaimleri, yani Türk sü. varilerini şu satırlarla tasvir edi. , “Ra atldar, demir zirhları, ya- makları Üzerine sarkan örme siper- leri, kalkanları, el siperleri, İri yaylariyle eski zaman askerlerini Mer atlmın maliye. tinde gayst zarif giyinmiş iç oğ. Tanları vardı, Bütün orduda muh. telif silâhlar, takımlar, kıyafet. ler, bin türlü şekiller ve renkler vari, Al bayraklar, mavi, kırmızı boyunlarına, saril ku. maslar, renk renk ve ahenkli bir manzara vöcnde getiriyordu. İstanbulda yapılan büytik esnaf leri, makipleri, kethlidaları, yaya. basıları, esnaf loncalarının sair i- leri gelenleri, gayet girel ve kıy- metli takımlarla donatılmış atla. rm özerinde geçerlerdi, Türkiye İmparatorunun bas alurlarında ise wmübaligçsez dünyanm en gürel atları bulunurdu. Saray teşkilâtı arasmda, has ahırm en büyük zabiti “Birinej Emir Ahur,, id'; yüzlerce Kıymet. Ni ata nezaret eden bu satın cm. rindeki diğer mühim vazife sahip- arpa kâtibi, saman kâtibi, ot kâtibi, tebfiji ha. sekileri, bas ahır hazinedarı, sa, 1 nel İmrahor ağn Kâğithsne etva rmda “Amir ahur kasrı ve bahçe, si,, diye meshur miri sayfiyede padişahın mifkellef bir ziyafet verirdi; ve © yi yetiştirilmiş bir veya birlme gürel nir, mürevherli (Devamr 4 üncüde) MEENİĞSIŞINN Bütün nakil vasıtaları için tek bilet Tatbi başlanan tek tarife sisteminden sonra Şehrin ner 'stika- metinde #ombine biletler ihdası düşünüleyor Şirketiheyriye, Devlet Dexizyol ları, devlet demiryolları ve böcek diye tünel idaresi arasnda hâsıl olan anlaşma İle bir yolcunun Bö gazın herhangi bir yerinden Flor. yaya veya Pendiğe kadar, yahut adaların, Anadolu yakasını her » hangi bir yerinden Beyoğluna ka" dar, yahut (4 Yalovadan Kavak ira kadar nakil vasitalırında x&> msa kuybelncden gidebilmesi için tertip edilen tarifenin tatbikna bağlanmış ve bütün şirket ve idâ» reler bu tarifenin tatbikatını kon. İrol etmişlerdir. Bu kontrol işine İir hafta devam ödilecektir, De * sizyolları Haliç tarifesini de bü esasa uyduracaktır. Üsküdar ve Kadıköy tramvaylar edasın vapur | ları beklediği için filen bu an aşmaya iştirak etmektedir, Şimdi bu tek tarife sistemine muvazi olarak tek bilet sisteminin tir, Bu şeki levvelce Şirketihayri ye fle Üskildar ve Kudiköy tram. rayları aşasında tatbik olunmuş ve gök İyi neticeler vermişti, Kom bine bilet sisteminin şehirin ber istikametinde ve bütün nakil va, staları için tatbik mümkün gö * rülmektedir. Tarife komisyonu iç timamda: bu hususta teklif ya» placaktır, 680 öğretmen birer derece teri eti 100 öğretmen de maaşa geçirildi : Ankara, 2 (A, A.) — Maarif Vekilliğinden bildirilmiştir: 1 — Almakta olduklari maş derecelerindeki müddetlerini dok durarak teftiş raporu Ve talim Sicilleri neticelerine göre muvaf- fakıyetleri maarif vekilliği mü dürler encümenince tesbit edilen (480) Hse, öğretmen okulu ve or- ta okul öğretmeni terfi ettirilmiştir. birer derece 4 — Yukarki maddelerde sözlü geçen | Mahkemelerde iğ | A b Saf bir aşkın hikâyesi Biri otelin bir odasında, diğeri de öbür odasında yat- mış, elieri ellerine değmemiş İhüyarlardan kısa boylu ve Şiş. man olazı, kendisinin yanında yü rüdüğünün hiç farkında değilmiş gibi davranıyor, ozun böylu sivri Birkaç saniye sonra da, fek yapı, kalın gözlüklü bir deli. kank içeriye girdi, Maheup, cekin- bir tavırin suçla yerine geçip “3 ii Nuriyi evvelden tanır mıydm ki? — Aramsds bie sevgi, filin ver mıydı?, » — Vardı, gizli gizli sevişiyor. duk, kendisiyle. Düzgün türkçesi bulunan genç — Her akşam saat dörtte Be. yoğlunda dikiş dersi alıyordum, gidecektim. Yine o zamanları yaşıyormuş gibi gözleri sürülmüş, durmadan anla. Talime — gelince saatin $ olduğunu gördük, Artık bu sa » ale evo giremerdim, Babam öl, dürürdü, Ağlamağa başladım, Nu. ri — Üzülme, dedi, benimle gel, Seni bir otelde yalırınm, Yarın sabah eve gider, gece bir arkada. şmda aldığını söylersin, Paşka yapacak bir sey olmadı. ğmdan kabul ettim ve Nuri İle Samsun oişiine gittim, — Seni zorlamadı mı? — Otelde aile kısımda bana bir tek oda, kendisine de bir oğa tuttu, Ayrı ayrı yattık, Benim ©, dama, bir defa bile şrelmedi. — Sen dâvüci değil misin? Yohanna, Nuriye kaçamakir bir balısla baktıktan o sonra, mahcup bir tavırla: — Hayır, dedi ve yerine otur. du. Sıra, suçluya gelmişti, Bulgaris. tanir olduğunu, 21 yasmda bu - tunduğunu söyliyen delikanlı: NIHAT ŞAZI (Devamı 4 üüncüde) Fakat diyeceksiniz ki ileriyi ba kadar iyi gören, r Kelecek hâdiseleri linden haber veren bir adamın a ” | seyin umulduğu kadar yolunda git mediğini nazikâne bir sekilde ken, disine haber vermenize earınm 8. Kelması, hattâ belki de ' kırması, İş, aslında tefotruata sit bir mesele olmakla beraber İnsanı düşünme. Ze sevkeilen bir karakter zaafı de. r orduyu teftiş etmediğini Yazan; JUL ROMEN Bum cepheye pek sık gitmediğini, Söyler. lerdi, Müttefik orduları başkumanda- nı safatiyle bütün yer değiştirme. leri aşağı yukarı, umumi karargâ. irin karalduğu Vensan satösüy. Daladyenin Sen-Dominik soka- Bmdaki başvekillik odası arasında, yahut da, yüksek harp meclisi top. Tuntrsr olduğu zamanlar, Vensanla kondes arasında geçiyordu. Buna sehep de herhalde ne Korku idi De de yorgunlul çıkırsa bir takım noksanlarla, yan ls işlerin, hatalarla, velhasıl hoşa gitmivecek seylerle karsılasmak - tan, bunun neficesi olarak da je. ter İstemez bası cezalar vermeğe, kızıp buğırıp o çağırmağa mecbür muhtemsldir, O - m. sının İçinde düşündüğü gibi - mus. tatil salonunda sadece “harbi dü yünmeği,, tereih ediyordu. O, zanneilerim dtsiince kudret. leri tatbik kudretleriyle pek bir- lesemiyen insanlırdandı, Cereyan birinden öbürüne geçemiyor, ya- hnt da Seçerken çok şey kaybedi- yordu, Bu bilvasia mukavemet nereden doğuyor: Her seyden ev. vel azimsizlikten, Böyle insanlar DÜŞÜNDÜKLERİNİ büyük bir szimle ELDE ETMEK çalışamı. yerler. Buna, geçilecek herhangi bir hardiste Ve bu hareketin do- ğurarağı neticelere karşı duyduk. ları korkuyu da ilâve etmeliyiz (Heryonum Gamlen hakkındali sizler ni hatırlayınız, bu ti ür. keklife bir de erkâmıhurbin me. murluk zihniyetini ilâve ediniz), Böyle insanlar esas İtibaryle hülya ile, kuruntu ile yaşarlar, Kuruntalu insanlarm baran, haki. ki hayatta bile, harikulâde bir ge kilde İleriyi görebildikleri birçok tecriibelerle sabit olmuştur . a A &ler, hattk onların bütün plânları. | E" Bi telerrüntiyie kafasında çizer, HÂDIŞELER TARIH Köylünün çift hayvanı... ÜRK köylüsünün memleke hayatındaki mühim mevk bu barp dolayısiyle bir defa dah kendini gösterdi; aç kalmamak çin ona muhtaese ve onun ihtiym İsrinı göz önlinde tutarak ons gi re hareket etmek İlk vazifemizdi Erma, şüphe yoktur ve hakika Meelis kürsüsünde dp söylendi lâkin açlık ve büyük ölçüde ıtıra mevcut değildir, ola vergi yüzde onan düşürülmüştür köylünün yükü çok hafiflemişti, “Geçen umumi harp sonunda v İstiklâl miteadelesi o bittiği zain köylü, parasır, tobumsuz ve hay vansız gibiydi;,, bunların teminin çalışıldı. Gerçekten köylüye üç de lâzımdır. Birisi eksik Olur bütüm iş eksik kalır, Ciümhuriye hükümetinin gayreti bunlar üze rinde teksif olundu, 1942 keşr çok sert geçti, Gecen lerde gittiğim bir köyde başka kı larda hayvanlar dokuz on gün 9 bırda kalırlarmış; bu kış aitmi günden farla kalmışlar; ona gön hile. | hazırlık yapılmadığı için hayvan "lar pek zayıf diişmtişler; bir kısım j dn ölmüş, Bu halin çift hayvanla rı Üzerindeki tesiri daha ( büytük müş, Eskiden iyibir çift ökü (ON . 150) Ira arasıtda alınirke #imdi (800 - 1200) lira isteniyor muş,. Birisi (400) liraya bir çif bktiz almıs, fakat pek Sene, neem ve zayıf oldukları için istifade edilemiyormuş, Herhalde memleketin ba:rönki rirast meselelerinin en miübimm gift hayvanı mesçlesidir. Bir çif öküze en âz hesapla seki? yüz İl ra verebilecek köylü bilmem ki nı etmek, anenk çift hayvanı ve to hum meselesinin normal olmasiylı mümkündür. Fakat belki de b sik, mem'ekete şamil değildb ve benim görüşün, yalnız o kilçil mıntakaya, münhasırdır Kadircan KAFLI Mili Sef Gin elçisini kabul etti Ankara, 7 (A, A,) — Cumhur reisi İsmet İnönü dün Çankaya daki küşklerinde, başka bir vaz" feye tayin edilen Çin orta elçisi Dr. Peng£ « Gun Çang censplarm m kabil buyurmuşlardır. Bişi, Cumhürreisimize tazimlerini sun muş, veda etmiştir. Bu kabulde Harsiye Vekâleti Umumi Kâtibi Büyük Tiçi Numan Hierselği, hazır bulunmuş. ur, Maarifte ve sivasal bilgiler okulunda yeni tayinler Ankara, 2 (A, A.) — Mehmet busluğuna seçilmesi Üzerine Siya çizerde, sonunda, yino teterruata | Sil Bilgiler okuln müdürlüğüne ait kilçük bir seyi, onları insa et. | Ve bu okulun açık buhinen Eeasi meyi unutur, Fakat ası) işin nadir rastlanan tarafı böyle bir insanm Krmasız ordularının, hattâ dahası var, mit. tefik orduların başkumandaniı. ğa gelebilmiş olmasıdır, En yaşı. lacak tarafı da rüyasmda tanklar. Ja uğrasırkan kendisine Müzünu o- lan tankların imaj) edilip edilmeme. sine #ldırış bile etmemiş olması ve mayısta vukun gelecek son dere. ve ani ve kat'i bir düşman taarru- #unu aylarca evvelinden Kesfede . bildi halde bu muharebeyi ka taraftakinin değil de kendisinin kazanması için hemen hemen hiç- bir şey yapmamış olmasındadır, (Devamı var)) ye Hukuku ordinaryis profesöre lüğüne İstanbul Üniverstesi ku , kuk fakültesi dekanı ordinaryüs profesör Ali Yunt Başgil tayin © lunştur, Siyasal Bilgiler okulu müdürü Mehmet Emin Erisieg'i tarafm - den vekâle: suretiyle ifa edilmek te bulunan Ankara Ünivefsitesi Dil ve Tarih - Coğrafya fakliltesi dekenlığına da ayni fakültenin #mtropoloji profesörü Dr, Sevket Aziz Kansu tayin edilmiştir. Cevat Dursunoğlunun Kars me rŞI | busluğuna seçilmesi üzerine, böğür lan maarif vweekilliği teftiş he ti reisliğins maarif başmüfeteje'e. tinden Resim Kadirganın tay'ni yüksek tasdika arzolunmuştur,