27 Mayıs 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

27 MAYIS 1942 Maarif Vekilinin tenkiilere cevabı (4 üncü sayfadan devam) ÜR. Makincier için tepebbüme girişi. i 2 e EM ii — 7 İN i tif ik i ii görülebilir tat . ii i i 1 i 7 pi if ni hi Wi IN ni ri ji 7 f 77 :; muse pese ri : / i Fi b i ğ i : 4 : : zi i i ii EE li ORULU AS$.Z 7, 4 E i ği iyi homustaki tehlikeleri hisse- İşi Du noksanı derki teli e . Böndeniz bunda tezat görü- | nem, Türk milleti büyük ve güzel we ki tl oemayor dn ir mi ie kp Keçiniş aynı memleket çocuk İ Yanki bu milletin özünden # ki ayrı mahlükler zümresi eğ $ 8ibi, ahlâken, fikren, sicmen gi Seli ediliyor. Bendeniz bu £ | iğde bir terat görüyorum. Öy- # nin ediyorum hi, arkadan > 8 | çam söylemek istedikleri gu- ge “ e hagi Ali arkadaşımızın da lA,da söylediği gibi, tarihimi- 0 Aş Hiçbir devrinde yaramadığı: NE are e n 41 | işyükseğine kadar, toplarmış bu- e milyo. iğyoruz. > Bu adet bir mil İN bulunan Te i ; A Hi 4 n E7 ET & İz 7 & EE E iz sa çok ciddi, çetin ve bir terbiye usulü tatbik et- İN la dayağı” Sayanma usulü, ayanma- adı Müspet ve menfi tak, dayamşıktadır, Bunu tam baba muyuz? Herhalde Stem yapmak, bize idealdir. , azimle yolundayız.,, Mecliste bütçe müzakere- HABER — Aksam Postası lerinin ikinci günü Dahiliye, Hariciye, Sıhhiye, Adliye, Nafıa, İktisat, Gümrük ve İnhisarlar vekâleti rinde tenkit ve temennilerde bulundular Ankara, 26 (Vakıt owuhabirinden)— Bugün saat 14 de 1042 mali yılı büt. gösiniz müzakeresime devam edildi. | Gümrük ve İnhisarlar, Sıhhat, Dahi. üye, Hariciye, Manrif, Adiiye, Nafia ve İktisat vekâletleri bütçeleri mUza- kere ve aynen kabul edildi. Evvelâ Gümrük ve İnhisarlar Ve- kâleti bülçeninin mlzakeresine baş Isadı. Heyeti umumiyest hakkında wöz söyliyen olmadığından İahisarler vekili Ralt Karadeniz kğrrüye yo ve Afyon mebusu Berç Türüsi kü celsede İskenderun fmanınönki gümrük müamelâtının gayri munta . zam olduğu yolundaki sözlerinden ne. yı kasdetiiğini anlamadığım söyledi. mebusu Berç Türker, otur. yere bu Yimandaki maki işle. rini» gayri muntasam bir surette vu" ku bulmakta olduğunu ifade ederek bu yolüski şiküyetlerder kısaca bal. metti, Gümirlik ve İnhisarlar vekili, şim, diye kadar bu limandaki gümrük mu amelâtının gayri muntazam olduğu yolunda biçbir gey işitmediğini, bahis mmevrmi olan dedikoduların ds güm. rük muamelâtma dair olmayıp lima, sn nakil işlerine alt olduğunu ifade ati, Gümrük vekletine alt bütçenin müzakeresi wrasında Adnan Mende res Kürsüye geldi Bugün harp halin. de bulunduğumuzu kabul etmekle be, raber ileride yapılacak işlerde kulla- nilmak Üzere Avrupaya #tajlyer me. mur gönderiimeni lüzumuna işaret et | ti. Bütçede bu humusta bir kayıt ol * madığnı bildirdi, İ Söz alan bütçe enolimeni mastata muharriri Hüsnü Kitapçı ve Gümrük ve İshisarlar vekili Ralf Karadeniz bügünün şartları göz önünde tutulan. rak gtmdiliik buna imkfm olmadığını, fuknt feride ba hususun da Bazar dikkate almacağını söylediler, Madde We okundu ve aynen kabul edildi. DAHİLİYE, EMNİYET İŞLERİ VE HARİCİYE BÜTÇELERİ Emniyet işleri umum o müdürlüğü e Jandarını geel kormıtanlığı büt. gesi de aynen kabul edildi. Hariciye vekâletinin bütçesi müza- kereye başlandı. Gene heyeti umum! yesi hakkında söz söyleyen olmadı - gından maddeler okundu #ynen kabul edildi, a Bunu müteakib Sıhhat ve Içtimal muzvenet bütçesinin müzakeresine başlanât, MUHTAR BERKER'İN SözLeri Bu #rada Muhtar Berker söz aldı ve Bıhbat vekâleti bütçesiada geçen seneye mazaran mühim Dir fazlalık pulunduğusu, bu peranm mühim bir kizmınm memur gaAğı olmakta ba - raber bir kısmının da Sıhtat progra. tathikine Alt ayrılmış bulun yari görerek memnun olduğunu i, Memleketin en mühim dava. larından birinin mütus Ma ee Du, bu humusta alman tedi pe ri kegi oldağma, “üre e a hane ve yatak mikder karşılayacak bir ranhiyette ilini dağını, Avrupada, Şimal meslek rinde ve Balkanlarda #üfu? #ttna alması için onların da ücret 4 kadrodan maaglı kadroya geçmel rini temenni ettiğini beyan eti. VEKİLİN CEVABI Doktor Muhtar Berkert müteakib Sıhhat ve İçtimai muavenet (vekili Doktor Hulöni Alataş kürsüye geldi. Bu sene açılacak sıhhat yurdları ve müesseselerinin mikdar: hakkında izahat verdi. Bu srada hekim bulun. mayın muntakaları hekim gönderile. coğini, hastahane ve doğum evleri 8 çlacağını, bunlar için bütçede tahsil. sat ayrıldığını ifade etti, Sıtma, ve. rem ve İrahom hastalıkları iie bu s8 ne daha çok mücadele edileceğini ve yapılacak olan bu faaliyetle bugün bütçeleri kabul edildi Muhtelif hatipler sıhhat ve maarif işleri üze- bastalıklarm mümkün olduğu kadar önüne geçileceğini ilâve etti. ABDURRAHMAN NACİNİN TENKİTLERİ Bu rada söz alan Abdurrahman Nasi Demirağ memlekette frengi hag talığı ile Mizumu kadar mücadele e. dilinediğini beyan ederek yurd içinde yaptığı seyahallardan © gördüklerini ve igittikirini anlattı ve kendi memle Keti olan Divrik'de Balkın temin ede rek söylediğine göre bazi köylerde İrengililerin yüzde otuzu Ye bu sebepten dolsyı bü gibi köylere hiç kimsenin uğramadığını, ve bugün köy halkının hep birden hükümetin hekimlerini o gözlemekte olduklarını bilirdi, Sıhbat vekili bunun Uzerine tekrar kürmüye geldi ve en çok frengi has . talığı bulunan mıntakalarla bu nisbe bn yilzde 6 yı geçmediğini, bu sene yapıdan müsadelenin geçen seneye nazaran daha az olduğunu şöyliyerek Nasi Demlrağm fikrine iştirak etme diğini ve eğer dedikleri gibi yüzde 0. tuzu bulmuş olsaydı Sıhhat vekâleti. Bin büyük bir gaflet göstermiş oldü- gunu kabul elmek ilam geleceğini, halbuki atama heyetlerinin memleke. tin bütün mmıntakalarını dolaşmakta olduklarını ve derhal bü işlerle alâ kadar olacağını, ayni mevzu olan yer lerde araştırmalar o yaptıracağını ve zinhar bu nisbetin yüzde otuz oldu . gunu kabul edemiyeceğini bildirdi. SIHHAT MÜDÜRÜ İHMAL EDİYOR Abdurrahman Naci Demirağ tek . tar kürsüye geldi ve şunları söyledi: — Biz Sıhhat vekâletinin bu işle gafu davrandığını söylemek istemiyo rug, Hiç şüphe yok, Sıhhat vekâleti kendisinden beklenen faaliyeti gös termekledir. Fakat oradaki hükümet tabibi çok Mkayddır, Ve kendisini ça lışmış göstermiş olmak için bergeyi parlak ve yolunda göstermektedir. Bu kanaatımız ve İşitüklerimiz doğ. rudur, Bunda israr ediyoruz. Mühte- rem vekil, yaptıracağını söylediği a. raştırma netlossinde bunu kendisi de anlıyacaktır. Naci Demirâğin bu sözlerini müte. akib maddelere geçildi, okunarak Ay- Bun kabal edildi, ADLİYE BÜTÇESİ Bundan sonra Adliye vekâletinin bütçesine başlandı, Abidin Bingöl bu sene Adliye bütçesine yapılan 8 mil. yan lira kadar fazlalığın nz olduğunu söyled: ve milfi korunma mahkemele- rine temas ederek: — Bugünkü teşkilâtın ihtiyacı kar gılsyacak mikdarda olmadığını, bu gibi işleri daha sıkı bir suretta ta. kib etimek için mahkeme teşkilâkı ite beraber, suçluları mahkemeye sevke, decek memurların da lOzumu kadar fazla olması icap ettiğini bildirdi, ADLİYK VEKİLİNİN CEVABI Bunun üzerine kürsüye gelen Adil- yö vekili, bu sene Adliye bütçesine Yapılan zamımm 3 milyon lira olmas. Yip ancak 75 bin lira kadar olduğunu İ, ver Bu mikdar da mahkeme kâtipleri İİ #yrılmmış bir paradır. Bunun 68 ra Ves ihtiyacı karşılayacak bir pa- 2 kabal etmek gerek. delere geçildi vE Aynen aki e DAA AMSE AE Bundan sonra Maarif vekâdeti büt gesimin müzakeresine başlandı,” & umumiyesi hakkmda söz alan Fa, zl Ahmrt Aylağ, İA5At verdi. Maa- rif vekâiletinin memleketin gösterece, gi her tülü terakli ve tekâmlldea büyük bir rol ifa etmekte olduğunu tebarüz ettirdi. Memleketin zirai, ik. tandi, ticari sahada vaki olan her tirtü inkişaf ve tekâmülünde meme. Met gençliğine verilecek ( terbiyenin Maarif vekâleti tarafından verilmek" te olduğunu, owün için bütün bu ana bik anhazna koyacak kimselerin ye, tüştirilmesinde lüzumu kadar bassa #iyet gösterilmediğini ifade ett, Ve şunları söyledi: FAZIL, AHMEDİN SÖZLERİ Arkadaşlar, bir memleketin cisma, mi faaliyetinden, cismani terbiyesin - den sıhhat, kuvvet ve akil muvazene. 8i, cisim muvazenesi gibi bunlardan yüksek mikyama, fevkaltde işler bek lediği unutulmamalıdır, Binaenaleyh, katiyen terbiyei elsmani mefhumu 4 mi hazır kadrosu içinde mütalea edil diği zaman yalnız onun içinde hapis edemez, onu #kar, içinde kalmaz Yani bunu bir bodrum telâkki ede - rek onun İçinde bapin edilemez. Sar bedeni terbiye, ahlâk! terbiyenin, mâ- pİVİ terbiyenin bazı anasırı ile elele vermense yanyunn yürümezse mem . leieetin içinde yürütmesi ve başarı. ması lâzimgeler davaları göremez. Fiğer beden kuvvetli olarak, bedeni kudretli olarak yetiştirdiğimiz. genç adam yanındaki insânt himaye anha. sında, merhamet sahasmda kullan - ması kendi kudretini sullstimal değil başkazma karşı Iniyet ve himaye su- retiyle kullanmasını isteyecek bir me ziyet sahibi olmazsa heyeti weiümiye arasmda arzetüğim gibi memlekete taslit etmiğ bir zorbalar sınıfı vöcu. ön gelir. Arkadaşlar, teessüf ederek rini siz de benim gibi çok stk olarak görmektesiniz. KabalıÂ, nezaketsiz Uk gal? insana, selz insana, kadma, biçareye ve çocuğa karşı duygusuz kalmaktan gelen hiçbir faikiyeti in. saniye içim faideli ye makbul deği * dir, Türk milleti için sela yakışmı . yacak birşeydir, Hatib bu mevzuda Maarif velhleti, yüzünden bu teşkilâtm O başma, eksiklik içinde bulunduğu başvekilimiz tarafından bu kür, süden beyün edilen ve binaensleyh asaslı islâhata muhtaç olduğu ros itirafata uğrayan bu bünyeye 35 #eneğenberi devam edeğtlen bir hale. ti 90 sehelik bir Atiye sirayet ettire. Demiş, muasır kızda, kadında, ç0 cakta, orta yaşta insanda ve anirede gördüğü mütasif vasıfları anlatarak bunları müterâklış merhaleain içinde karşımıza Çıkan yenilmesi gerekli güçlükler olarak arzettiğini beyan ve bunların ayr: ayrı şayanı mütalen va siyeğler olduğunu işareti, odilnyanın ateşler içinde yandığı ve memleketin müşklilerie savaştığı bir mvada ge * rek orta, gerek yüksek tahsil çağın. da bulunan Ve tahsil münsseselerini bir nevi marifet mesbahası hâlinde tfarmedip gAlışmayan tenbel gençleri Türk genci addetmediğini ifade et - mlş ve bu hsl karşısında sakat duran hoca, Üniversite varsa onların dn me. #ul bulunduğunu söylemiş, Maarif ve. kkletinin bu noktada da dikkatli ol * mast lizımgeldiğini belirimiştir. Bun dan sonra dil meselesine göçen batib demiştir ki: “Milli büyük davalarımızdan bir tanesinin içinde inlılâpçıtık anası- biri addedilen ns:! dava dil davası ge'ir, Biz bu davadaki sa- dakatimizin bir noktasından ayri- miş değiliz. Yalnız Maarif Vekili, nin açıkça nazarı dikkatini telbet- mek istiyorum, Kendi evlâtlarm- dan, kendi talebelerinden, bugün üniversitenin muhtelif fakültele- rindeki talebelere vaki süallerim Üzerme aldığım cevaplar ve ken- dimin iningayri haddin imtikat et. | tiğim çocuklardan aldığım netice- Eyi me iğ tür, MUlk / edebiyatim; in Va d vardir garip bir hususiye- MAARİF VEKALETİ GÜÇLÜK İÇİNDEDİR. Maarif Vekileti güçlük içinde | ahvali yakmdan biliyorum. Bu ka davaları tahalkuz elüirecek Ye tat - | dir, Çünkü bizim klâsik edebiyat | dar yeter, Geçmişi dügünmek admı verdiğimiz eserlerimiz gerek ihtiva ettikleri cfkâr, gerek takip ettikleri gayeler, gerek onları ida re eden lisan ve saire itibarile bi. sim buğün güttüğümüz gayeleri, insanlarm, gençlerin ve bülhassa tahsil çağında bulunan çocukların ruhunda kuvvetlendirici mahiyet. tz eserlerle karabetimiz vardır. R halar üzerinde bütün ; : i gen neslin zenginleştirilmesi iâzrm geleceğini fevkalâde ciddi bir me. arle olarak ele nlması lâzrmdır. yaş olan ilim diye bi rçok dağınık halde bir çok şeyler ortaya sürül- mektedir.,, SAİM ALİNİN SÖZLERİ Doktor Saim Ali Dilemre (Ri- ) kürsüye çıkarak şunları söy- lemiştir: “Fazıl Ahmet Aykacı dinle - dim, yeis geldi bana, Yeis geldi diyorsam doğru bulmadım, Bir kere Vekilimiz epeyof (o gen$tir, bense bundan yarım asır evvel 10-15 yasında idim, Benimle be- raber birçok arkadaşlar da €8- ki mekteplerin hâlini bilirler, Okuduğumuz ilk mektepte, Rüş- diyede, İdadide kan gövdeyi gö- türürü, Hepsinin belinde kama, biçak, teneffüshanelerde destan okurlar sabahtan akşama kadar, haya ederim huzurunuzda, Fa- kat Fazıl Aykaç arkadaşımın ve Ziya Karamürsel kardeşimin söy ledikleri lâfları birdenbire bal- talamak da doğru değildir, Çün kü terbiye lâzımır, terbiye lâzım. dır diye mütemadiyen söyleme- li, bu faydalı bir şeydir, Ben çok memnunum, Yine bu vaziyetten, Şimdi tut- bol oynuyorlar, eskiden tulum- bacılık ediyorlardı, o Sonra ara- larımda terbiyesizler çıkabilir, a- ma eskiden yüz bin talebemiz varken bugün bir milyondan fazla talebemiz vardır, Ahlâkı umumiye âdeta bir”denizin dal- gası gibidir, İner çıkar, sonra gocukların dersleri kaç mislidir bugün?,. Hepsi maddidir, rok ki yüzde bakımından bende- niz Maariften çok memnunum, Günkü elli senedenberi mektep - mikyasta ve ne nisbeti; yeni yeti- |İ | | İ Nevyork 100 Dalar Cenevre 100 o Frank Mndrit 100 o Pezeta Stokholm 100 İsveç &r ESHAM VE TAHVİLAT İkramiyeli 555, 088 Ykr, Ergani #5, 028 Oo 2815 —— (707 1/2933 T.borou Tri 2d —, Sivas . Erzurum 1 Sıvas . Türzurum 2.7 $ 5, 953 Haztah, #1, 1941 DX. I «71, 181 D. yolu Antdolu D.Y, Tah 3 Anndotu D, yolu 5480 Anadolu D. yolü 12 Anadolu D. X. Müm Merkez bankası İ İş bankam nama İN Aş bankası hamiline İş bankası Müessiz İzmir Kana , Ahali B İmar Bankas hiase ; ğı, 168.76 170 ve keyfiyetin on beş gün gün müd. detle ilânı için tahkikatın o 17.6042 çarşamba günü #mat 9:30 & biraktlmış olduğu tebilğ yerine geçmek ( Gzere #iân olunur, zim, Hattâ bendeniz bundan 20- 25 sene evvel Darlilmualliminin hekimi bulunuyordum, Vekiliniz bu kadar kudret vermeğe imkân yoktur, Fakst ben biliyorum ki Maarif çok çalışıyor, yeni üma nizma için, Bizim zamanımızda Iportalara romanlar satılırdı Halbuki şimdi kütüphaneler yep veni kitaplarla doludur, Eski . den tercümelerini aklımıza ge tirmediğimiz kitaplar. Kitaplar satılmıyor dediler, Satılmıyorsa neğen basılıyor, okunmuyor de- diler, okunmuyorsa bu kitaplar çıkarılır mı? Ben hayretteyim doğrusu, kütüphanelerdeki kitap ları gördükçe,” Bunları söyliyen hatip sözü 'Tıp Fakültesinde ortopedi galış- malarına getirmiş ve bu husus ta Maarif Vekiliğinden bu gu- benin kuvvetlenmesi hakkında temennilerde bulunmuştur, Doktor Saim Ali Dilemreder sonra, İsmail Uğur (Sıvas) söz ulmış Sıvas vilâyetinin bazı köy- lerinde tek öğretmenli ve beş Si. Hiç İniflı ilk okullar arasında çök talebeli olanlar bulunduğunu ve bu okullarda talebenin tedrisat - tan istifade etmediğini söylemi: ve Maarif Vekilimizzden bu hu #uslarm düzeltilmesi isteğini Jâ- ' bulunmuştur, Ye