21 Ekim 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

leş 6m, birihi, Sil inişe kv. 7 * kalabalı. a, , yatın seklini | e Mütefekkirler ve filozoflar ha » yatdar uzviyetlerin en mikem » meli, yeryüzilmdeki canlı mahlükla rın en eğrefi mânasına skirkları in sanı hayvandan tefrik ve temyiz İetmek hususunda birçok vasfı fa. lar öne sürmüşlerdir. Bunlar a- rasında B, Franklin'in noktasi na, zarı dikkate şayandır, Siperanika- ain micidi olan bu meşhur Ameri- iii ve devlet adamma göre insan âlet yapici ve icat edici- dir”, Hayvan ancak *abistin onu bahşetmiş olduğu tebii uzuvlarmı kullanır basit şekildeki va İ ve in yaptsdığı otomat bir sevk tabii tezahiiridür, Halbuki insan tobinson Crusoe gibi yalnız bası , na olarak bir inziva köşesinde da. hi b e inşa etmek ka. İ biliyetine maliktir j de Fransiz | Bergson'a nazaran © ler yapmak melekesi” dir, İnsanın binlerce yıldan ibaret olan tarihi seyri içinde kurmuş olduğu mede- niyet bu Inşa v t melekesinin tedrisi eseridir; sanat ve terbiye milesseselerinin hepsi manevi 6) . duğu kadar maddi kıymetlerin de ifadesidir, Muazzam katedraller ve kiliseler, debdebeli kral sarayları ve büyük millet meclisleri, Üniver. siteler ve müzeler, bu Msdâl ve manevi medeniyetin canlı semb leridir, Fakat insana bütün medeni mamüreleri ve küşuneleri kurduran zekâsı ve bedii zevki, o- İnu gök defa sevkitabillerinin esiri ve meclübu olmaktan da menede - mez, Nesil vücüde getirme ve onu koruma ve hattâ ölme gibi müsbet sevkitablileri meysnmda vurmak, yıkmak gibi vahşi meyi ânları da meydandadır, Yıkıcılık bir zevk unsa icat en “zekâ, ület ona kudretli, yapıcı, mucid ve zekâ sahibi . olduğunu, aynı Kudret ve Kabiliyet İle yeniden yapabildiğini göstermektedir. İnsan daima ufak bir halkası bu. İunduğu yüce tahiatin mukallidi Ve rakibidir; onun yangın, tayfun, seylâp, zelzele ve bulaşıcı hastalık gibi birçok harab edici tabii feli- ketlerini tanzir edercesine insanda zaman zaman yıllar ve hattâ çağ. lar içinde kurabildiği medeni ma - murele' yakmak ve devirmek meylindedi ve bu düşünce ve wn #abır ve insafı yoktur. O an icinde İnsan bir cemiyet, bir mil. let Veya milletler grupu olarak yü, ce kâlnatım kudretlerine meydan oküÜyan ve insiyaki bir ran ve yıkan otomat makine gibi hareket etmektedir. Klâsik ilmi mutalar çevresi da- hilinde düşünen âlime göre br bayvan için yaşamak ve hareket etmek, sevkitabiilerine râm olmak demektir, İnsanda çok defabu moylanlarma körükörüne münkad- dir; ve hayvan gül yaşadığı lenir; lâkin hayvanm bareket » İerinde vicdani ve kanuni bir me guliyet mevzubahıs olmadığı halde, insan yaşadığı cemiyet içinde bu. nun manevi baskısı altındadır, Fi. lozofn göre insan hareketlerini ök gen ve müncer olacakları neliceyi tasarlıyan en yüksek seviyeli hay“ vandır, Bütün bu düşüncelerde mütefekkirin gayesi ve meyli, ins san: müsbet hareketlerile ölçmek ve yükseltmek gayretindedir. Ma- atteessif medeniyetin piağdi ve Sİ — Mutlaka harekete geçmeli * mutlaka! Evvelâ etrafımız - İ dakilerden baglıyalım, ha Sa İ gene klâsik polls hafiyeliğine bas- hyalım, Sahmedektleri birer birer ele alalım, Co Benete inanmalı mı" Bu adam Sir Vilyamm emniyetini kazanmış, Kalleş olamaz öyle ol « & Tomas Murdok gürültüye gi derdi, Cenni Börnsün ne tatlı gü- lüşü var. Bırak bunu koca aptal simdi, onu metedecek değiliz, tab- kikat yapıyoruz, Cenni Börns Madam Vilyamia meylinm doğusile de artik zekâ. | HABER Hayattan parçalar muvâzat halinde bulunmadığı, na, ei medeniyc- manevi ahenkli cephelerinin tini hâk ile yeksan ettiği görül - mektedir, En vabşl ve yırtıcı bay» van,dahi nihayet açlık halinde ş- kârm: paralar ve fakat, ne c r de kendi öz yuvasmı i Jerlisin bütün rini sinesinde lw mur sehirleri vikacak kadar nin zebunu olmugt! İçinde bulunduğumuz cihan harbinin insan eliyle vukubu lah Teci medeni yıkıntılar tabii i bidamiarın kat kat üstündedir, En korkunç zçleclelerin nihayet yik « takları saha, bir hüdet dahilinde ve öldürdükler; insan mika i geçmez. Halbuki dev harpleri bir cephede iki mitjisiz Yıldırım üç ay zarfında yüzbinlerce İnsanın hayatma ve muazzam tar # i sma malolmaktadır. Bu kütlev! Tİ inhidamlara bakan b: Nm er madi meden iki olduğuna o hükmetmi Esasen tarihe göz gezdirilir çok sanat ve mimar! gaheseri, NİN beşeri iztırap ve etinlerle sut bulduğu anlaşılır. Ninova, Ba. Bil, eski Mour gibi diyarların kara. be halindeki muazzam saray mamureleti kamçı altında olan insanları ARABACININ KIZi şan r. : Oynıyanlar. BU AKŞAM iPEK sinemasında Boz Aslan şarkılarımı beş #chedir doğrudan doğruya mü. rasebette. Madam herhangi bir srmt veya ibtiyacmi ancak bu kıza söyliyebilir. Yoksu hizmeleilerle konuşamaz. Cenni kümüş bir kiz, nç tatlı konuşuyor, fukat bizi al» datıyorsa çok nplık y "ilyamın çök büyük kazanmıs ama bu kâfi mi? $ir Vi e can bir Utanişı var Ortalığı süpüren şu sisman a - dam bana niye öyle bakıyor, Aman Sam, dur, zira şimdi herkesten güp heleneceksin, Ölüler bu kadar ka rıştıktan Sonra diriler ne olmaz! göstereceği olunucak olan AŞK FACIALARININ EN HEYECANLISI, bir kadın kalbinin hailei, 4 BALIXÇININ Karısı (Ole Reise Nach T.isitt) ESERİN! BEKLİYOR DETBAUM ve Fİ Bayram haftası için senenin en MU. AZZAM AŞK ve KAHRAMANLIK SAHESERİ BAŞLIYOR TÜRKÇE SÖZLÜ ve TÜRK MÜStkisi TÜRK KAHRAMANLIK ve CİVANM ER ŞAMANE FİLM Selâhaddin Evvubi BOZ ASLAN 2 DEVRE 12 KISIM (HEPSİ BİRDEN Yeni şarkilar ve süylüyen Bütün musiki: Usta ren söyliyen MÜNİR SADETTIN MÜZEYYEN NURETTİN KAYNAK SENAR — Akşam postam VOLTAİRE Voltaire'in dediği gibi “yıkmak, ekten çok daha kolaydır” ı bir krılcımla bir an bildiğimiz halde yeni - n aylara muhtacız. Acaba bütün bunlardan, medeniye tin bugün gösterdiği yıkicılık mey“ linden ve nevmit olarak insanlığın istikhali hakkında o bedbinnne Ve yri ahlâlej bir netiee çıkarabilir ? Bir zamanlar güzel Akro - Kartaca mamuresini, Varşo - ve Moskovayı yakan ve yıkân dünya insunlarıydı ve 0 23 « anlar bu harabiyetler ancak Yil- ardan sonra tamir edilebiliyordu Halbuki şimdi on saatlik uçuşun” dn elli tonluk bomba taşıyan yedi bin beygir kuvvetindeki tayyare * lerle insanlar birkaç #sat zarfında bir gehri yoketmek öçin çalışıyor” lar. Bu kadar çabuk ve idenl zevki ihtiş yıkan adam elbet istik- bâlde o nisbette siiratle de inşa decek ve mucidi * olduğu makine kudrelile muazzam bir katedral yaratabilecektir. İnsan nevinin bü çilekeş küre üstünde henüz yaşı» yacak ve tarihe intikal edetek bü- yük maceraları vardır, Medeniyet aynı büyük tehlike İ birçok devirlere geçirmistir. naenaleyh hassas bir mütefek * kirin ifade etmiş olduğu gibi *,kü- vemizin Lım müânüslle medeni yr çinde yakı den inşası ji kalışı, an Üstünde o barmdırdıği insanların mu wleri keşfetmek kabiliyetleri ve ilmi bilgileri iflâs ettiği gün vâki olacaktır. Halbuki küremiz henüz keşfedilmemiş bin bir medeni nimetlerle doludur; ban an biri de mutlak fazilettir. bu yolun iptidasındadır; ilöe hi ve Xemali buluncaya kadar ça“ k, ölecek, yıkacak ve da SIN-MASININ ile mukayese TZ Ven DONGEN LİĞİNİ CANLANDIRAN Selmanın sarkıls, Sabahın ilk saatleri bu ilik ge eyi delip parçalıyıncaya kadar Sam koltuğunda işte hep böyle Mi vldandı, durdu, Ortalık oğırır ağmmaz ayağs kalktı, gerindi, uyuşmuş vücudumu harekete getirdi, Sonra yavasca odaya İndi, kalın bir baston öld! tabancasını beline taktı, Sonra Ya vaş yavaş, tatlı sabah uykusuna girenleri uyandırmadan şatodar çıktı, yalniz birkaç gece bekçisine rasgelmişti. Bir aksam evvelki suikast ma » balline yollandı, Beş dak'kad bü- vük kayanın yanina geldi. Parca İanmiş taş parçaları ona bakıp ba- kıp sırıtıyorlardr sanki! Sam, et - rafmı tetkik etti, Yer gayet *eçilmisti, Burasi bir çukurdu W sağda dik bir yamaş yükseliyordu Kurlulmasna karanlık da yardım etmiş, olacaktı, Aklım hep o ka - çındığı gölge kurenlıyordu. Yerler. de bir ayak izi aradı, Fakat yer ta msmen sertti, Böyle bir şey bul - © Medeni insanın Yıkıcılık Zevki ! ' “Yıkmak yapabilmekten çok kolaydır" > milyon 706 bin Türk lirasma maal olan Notrdamın Kamburu filminden bir sahne Sinema mevsimi başlarken lecek... en eski filmeile, denle karsı kargı . başladınız? diye sörüyorum — Takriben 1913 teydik, O za, manlar ben İstanbul Sultanisin * de (İstanbul Heesi) tarih hocasıy. dım, İlk defo İstanbul sultanisine bir sinema makinesi aldık, Mekte, bin o zamanki müdiri merhum E. bülmuhsin Kemal bey, İalebeye gösterilecek filmlerin intikabını bana bırakmıştı, Biz daha ziyade ahlâki, terbiyevi kordelâlar seçi yordük, Hatırımda kaldığını göre lik defa Zokkoni'nin (Baba) isim» li bir filmini temin etmiş ve ta Jebeye göslermiştik, O zaman sine malarda film baslamaslan © evvel birer kısımlık dökümanter fim . ler gösterilirdi, bunlara (manzara) ğa denirdi. Maamafih, bu husus . lamda size en doğru malümatı Fu at bey verebilir, — Kimdir bu zat?, — O zamanlar İstanbul Sujtas nisinin sinema müğürü idi — Peki, sonra? Şakir Seden biraz düşündü: -—— Umumi harbe takaddlim A den senode Şehzadebaşında âine . maya karşı büyük rağbet görülür. ağabeyim Kemal beyde İeşebbüs arzusu vardr. O . nun bu arzisu beni de mektepte sinemayla demin söylediğim afika 10 Sene Evvsi Bugün 21 İLKTEEŞRİN ÇARŞAMDA Balkan birliği ikinci © Konferans, dün Dolyanbahce sarayı merasim <a tonunda aktedilmiştir Konferans Balkan © gazetecileri taratından takip edilmiştir. , Yalnız biraz ötede beyaz bir $ey gördü. koştu, Yerde beyaz bir mendi) vardı, Hemen &» dı, Bu bir kağın mendiliydi ve kan içindeydi. Sam, biraz tetkik etti, köğesinde gayet yüyük iki har > B. Samin bütün kant ba- sıçradı, Cenni Börnsün men « dili burada ne ordu? bulamadı, Şatoya döndüğü , Kapıda elinde küçük bir se- dama rastindı, görmemişti, Kapwiya gizlice sordu, Çamaşırcı kadın hastalan - ME, birkaç gündür kocasını gön - De olurdu, Cenni fincanını sims gay dolduruyordu, kulağının iğildi — Matmazel, bügünlerde hiç burnunuz kanadı m? Cenninin yüzü sarardı: — Evet! nereden biliyorsunuz” diye kekeledi, Sam, güler gibi yaptı: NURBABA ÇEVRİLİRKEN BEKTAŞILER STÜDYOYA HUCUM ETTİLER! Eyupteki stüdyoya gelen uzun boylu,saz benizli kadın Ne miş biliyor musunuz :Greta Garbo! — Türkiyede ilk filmre jisörü Ertuğrul Muhsindir — Ateşten Gömlek seslendiri. vi AMME Artistin makyajsız reseni bizi sinemacılığa sevketli, Önümü- 7e Söyle bir fırsat çikmi meg” hur lokantac: Ali efendi. Sirkeci “© şimdiki bahçeli 'okantanın Ye . rinde bulunan dükkânmi, bu civar yıktırılacık diye Ştaynbrug diye tanıdan mahalle nakletmişti. Son. ra ilk dükkünmmen yıktırıımıyaca » ğmı anlayınca tekrar eski yerine taşındı ve Ştaynburg boş kald: Şitndi Ankarada bulunan, bu mâg* hur 45 senelik Jokantacı dayımız » &. Onun kiralayıp da boş bıraktı, (Devamı 6 nesda) ELİNİZDEK: 96 LİRAYI BİR YIL SONRA 100 LİRA YAPMAK İSTER MİSİNİZ ? e ir tasarrut Boro su A'inz —em em Giy — Sahi mi? Yüzünüzü bugün), de fazla sararmış gördüm de şak“ yaptım, er tam üzerine düs müşüm, Kiz uzun uzun ve tuhaf Sama baktı, bir şey wanı bıraktı <ekildi, Sam, kahvaltıdan #owra Maönn Viijyamın dalresine uğradı, hatırı sormak baltanesile kontrol etmek istiyordu, Fakat kadın yüzüne KU für eder gibi öyle hain hain baktı kl hemen çekilmeyi münasip gör i, odasına çıktı, Co Beveti tara ya yolladıklan sonra, yatağına uzandı, derin bir uykuya deldi Uyandığı vakıt sast üçe geliyor” du, Kendini toplamıştı, Co, toraça. da nöbetini bekliyordu. Bir 995 söylemeden dışarı çati, Cenni Börnsii aradı, bulamadı, kıt şato. dan bir saat evvel çıkmıştı, Bu gitmedi, gem