8 Ekim 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

4 HABER — Aksım Postam (8 BİRİNCİTEŞRİN — 1941 Dünden Budaüne Anadnin ajanuzın verdiği haber, tere güre dünya vasiyciins biz bakış 9 ucu Sovyet Ordusu erkânı harbiye heyeti esir edildi Alman taarruzu büyük terekkiler kaydeti Ağır yaralıların mübadelesi geri kaldı . Uzakşarkta İn - giliz - Amerikan görüşmele - ri - Çek başvekili asılmıyor Dün gece neşredilen Alman Orduları başkumandan'ığının teb Bğinde şöyle deniyor: Bildiriimin olan yeni taarruzlar gerçevesi içinde Azak denizinin şi- mal bölgesinde büyük bir meydan muharebesi cersyan etmiştir. Müt tefik devletler kıtaları ile yanyana çarpışan Alman kıtaları, mağlüp edilmiş düşmanı takip etmektedir. Motörlü ve zırbi: teşekküller düş- manın ricat hareketleri dahilinde derin surette İlerlemişlerdir. Bu harexüş esnasında 9 uncu Sovyet ordusunun kurmay heyeti esir &. mmuşlır. Bu ordunun başkomuta. oi vaktinde tayyare ile kaçmıştır. Şark cephesinin diğer bölgele - rinde taarruz hareketleri plân mü- elbince devam etmektedir, Leningratın batısındaki sahile Sovyet kuvvetlerinin yeniden yap- tığı bir yece ihraç teşebbüsü püz. kürtülmüytür, Asker nakline ya . raysn vapurların ekserisi batırıl - miş, karaya çikan düşman tama - mile imha edilmiştir, Alman hava kuvvetleri dün ge“ e9 Rostofda bir silâh fabrikasına ve Ayni zamanda Mockova ve Le- ningrattakl askeri tesisata hücum etmiştir, Alman tebliği: hakkında D.N, B, ye askeri kaynaklardan aşa « Âxdeki malümat verilmiştir. Alman kitalarınn müttefik kuvvet erle yanyana Azak deni « zinin gimalinde mağlüp düşman! takip etmekte vedüşman ricat hattınm gerilerinde çok derinle - re girdiklerini bildiren bugünkü Alman tetliği birçok askeri müs tehassısları bile hayrette bırak - mıştır, Çünkü herkes gözü Her » kota dikmişti ve harbin bu dere- ce geniş saha'arda yapılacabile - eeğine henüz alışılmamıştır. Me sele şudur ki, bir taraftan Har. kof ve diğer taraftan bütün Do- metz havzası ve Donciz ile Azak denizi aresındati salız bir bir » İik teşkil etmektedir, Bolgevikler bu ç.vreleri sürat- le boşu tıyorlar, Bu da isbat eder ki Sovyetler Donetz havzasının çok ehemmiyetli olan münaka'c yollarını artık himaye edebilecek bir halde bulunmuyorlar, Bu hav zada yaplan istihsalleri taşımak için yalnız Moskovaya değil, A- zak illerinde Berdiansk ve Bu çevrede tayyare ve cepha- ne fadrikaları, Örşonikidze ve Kuwibiğero çelik fabrikaları bu - Yunwaktadır, Bu fabrikalarda çelik levhalar, obüsler, top nam. lulari ve saire yapılmaktadır. Zu ehemmiyetli silâh fabrika'arınm noksanlığını Sovyetler gök hisse» ir, Alman hava kuvvetlerinin arı D. N.B. nin askşrikay. naklardan * öğrendiğine göre, Alman hava kuvvetleri, 6 - 7 ilkteşrin gecesi, ilk defa olarak Don nehrinin Karaden'ze dözüldü- ğü yerde bulunan mühin Rosto? kmanını bombanlıman etmiştir. Hücum bilhassa esliha, fahrikala- rmı hedef almıştır, Rostoz, yalnız bütün Donetz havzası için büyük ehemmiyette bir liman değildir Ayn: zamanda makine, vagon, oto, mobil ve traktör imalâtı için mü him fabrikaların da bulunduğu bir mahalâir, Sovyetlerin muharebeye devamı için bu derece ehemmiyet- Mik hava ağını Me, Alman hücumları derisej içine girm'a bulanmaktadır. İngiliz gazetelerinin Neşriyatı Moskovaya karsı yapılan A man taarrusu Londrada gazete * “a cilerin başlıca mevzuunu teşkil etmektedir, Taymisin askeri yazıcısı di- yor ki: $iddetli Sovyet mukavemetin: rağmon Alman taarruzu şimdiden büyük terakkiler kaydetmiştir. Taarruz Moskovr istizamet nde yapılan iki hamle şeklinde 'eki-of ötmektedir. Sağdan yapılar © zok kuvvetlidir, Bu hamleye Smo lensk'in 75 mil cennp doğusunda Roslav çevresinden başlanmıştır. Soldan yapılan hömie de rma mile birinciye benzemektedir. Londrada söy'endiğine gör». © kinci hamle Valdav dağlarının cenubunda başlamıştır. Bu har& ket noktasının Kholn olması mua temeldir. Almanlar aynı zamı”- da Harkoli istikametinde de kuv- vetli bir ileri hareketi yapmak tadırlar Leninırad üzetine (o yapılan baskın gevgemiştir, Bir Alman tank tümenin Faaliyeti Sark cephesinin bir mintaka » sında faaliyette bulunan bir Al » man tank tümeni üç gün içinde 21 Sovyet tankını tahrip etmis - tir. Bunların arasinda elli iki tonluk tank vardır, Bu muhare be'er ösnasında Ruslar ağır zâ - yiata uğramışlardır. Sovyetler Alman ileri hareketi karşısında ricat etmektedirler. Asilerin arasında ellerimle #i » lâhla harp eden birçok kadımar tulunmaktadır. Leningraddaki vaziyet Tas ajansının bildirdiğine gö - re, Leningrad etrafında Sovyet piyadesinin, topçusurun, tayya » relerin'n ve tanklarının yaptığı Almanlı Fransa hükümetinin isgal al - tmda bulunan topraklarındaki mümessili Dobriron Amerikalı gazetecileri kabul ederek yakım da A'manya ile Fransa arasında yel o tekzip emiş > asan Şa! ir, Ağır yara'g. İelesi arın Meselesi Berlinde yarı resmi bir kay » naktan bildiriliyor! İngiltere ile Almanya arasın da ağır yaralıların değişimi hak” kmda yapılmakta olan diploma- tik görüşmeler, İngilizler tura İudan vaktinden evvel yapılan beyanat ve bu beyanatı takip & din basin mücadelesi yüzünden ani olarak güçlükler çıkıncaya kadar ilerlemiş ve müsbet bir mahiyet almıştı, 1500 kadar vara'ı İngilize karşı 500 kadar yaralı Alman değiştirilecekti, Alman ya, göz altına alman kadın ve çocukların değiştirilmesi hak- kında 1940 da yapılan anlaşma Üzerine her iki taraf için de mem nuniyet verecek bir tarzda mü- savi miktarda değişme yapılına- sını teklif etmişti, Bazı teknik sebeplerin halli £ çin telsiz vasıtasının kullanılma” şı imkânı hası! olmuştu, Fakat İngilizler bu vasıtayı propazan < maksadıyle istismar etmişler- ir, Almanyanın, İngilizlerin vak» tinden evvel beyanat yapmakta olduklarını tesbit etmekte ve dip'omatik m henüz bitmediğini bildirmek için Di ğı resmi beyanat üzerine liz radyosu bu şartlar altında hasta” hane gemilerinin limanı terkede- miyeceklerini heyecanlı bir li- sanla İ'ân etmiş, aynı zamanda da İngiliz basını telsiz mesajlar riyle görüşü'mesi teşebbüsünün Almanlar tarafından alındığmı ve Almanyanın bü İnsani hare- keti muvaffakıyetsizliğe sürük” tediğini iddia teşebbüsünde bu- lanmuştur. Almân radyosunun bildirdiği” ne göre, harp esirerinin değiş » mesi müzakerelerine diplomatik wollarla devam olunacaktır, İngiliz . Amerikan Görüşmeleri bitti Britanya ve Amerika komu * tanlarınm çok mühim görüşme * leri dün Mannti'ada sona ermiş - tir, Britanyayı hava mareşalı v3 Uzakgark komutarı Sir Brooke Popham, Amerikayı da aynı mr takada Amerikan komutanı Ge. neral Dooglas Mac Crthur temsil etmektedir. Yüksek rütbeli 8 Çin m a Şİ GL amam SON HABERE ingiliz radyosu | Sovyet | Almanlar Gestapo şeflerinin harpten sonra mesul tutulacaklarımı ân etti Londra,8 (4,4.) — B.B.C, İngiliz radyosu spikeri işgal atında bulunan ha'ka zulüm ya- pan Gestapo şeflerini, harpten sorsa mesul tutulncaklarmı söy» Me tehdid etmiş ve bu kabil şef'erin listesini tutmalarını din- rinden rica etmiştir. iliz Har'ciys Nazırı bu me hakkında müttefik devletler zakerede bulunacağını #öy- iştir, İineiliz radyosunun mesul tutu» igentelarından bahsedin isimleri « ni zikrettiği şefler arası Çeks ya Alman baş komiseri Heldrih. Norveç Alman baş komiseri Hen boven, Belçikadaki işral kuvvet- leri kumandanı genera! Falken » hawzen, Fransadaki işzal kuvvet leri kumandanı general von Sta pnagel vardır. pa, Atlantikte Bir petrol gemisi daha batırıldı Bis de Jansiro, 8 (A, 4.) — 1, C, Vhite petrol gemisi kaza'. zedeleri, Dol Norte vapuru İle gelmişlerdir. Aslen Portekizli olan petrol ge wisi süvarisi Villlam Mello, gemi. nin, 27 eylülde, gece yarısından biraz sonra, Permambuk sahilleri, ne 600 kilometre mesafede torpil. lendiğini ve kazazedelerin, pek az sa ve yiyecekle, 7 gün deniz üs. tünde (kaldıklarını gazetecilere söylemiştir. Tarihi âbidelerimi- zin tamiri (Baş tarafı 1 neide) paga, Beyşelrde Hşrefoğlu, Bursada Muradiye, Hudavendi'gür, İzmirde Hi. sar, Şadrıvan, Dıvrikte Ulu cami, Ak: bisurda Yenisamı, Aniniyide Mürrd- paya, Tekeli Mebmetpaşa, Kocaclin de Pertevpajı, Konya Ereğiisinde Ulu ener, Ceyhanda ApdtiNadirağa cami teridir. #unumrdah ba yıl tümirleri bit miyenterin ileriki ydlarda tamamlâm malarma çalışılacaktır. Vakıflar umum müdürlüğü ba işler cin yanında vakıf.arınızzın yilkksek de” gerini ve önemini gençlerimize ve bü. tün dünyaya tanıtmsız için devasal bir surette neşrıyatta bulunmakta ve bu sahadaki çatışmaları da gün Sö” Ukçe gönişemektedir. Bu yolda geçen yıllarda yapiığımız pigriyata Hüveten bu yıl da "Türk güzel sanatları çerçe” vemiz içinde yer ulen “Siyaket,, ys za hakkında ör eser çıkardığımız giü, İzmir Fuarı münasebetiyle de vize, alt bie de broşür çıka” rümiğter. Bunlardan başka o öcümüzdeki my larda da “Eski yazıları okuma anabe tarı, adındn bir kitap ie iki numaralı vakıflar derisi çıkaracağız... m subayının bu görüşmelerde ha - a bulunduk'arı bildirilmekte - ir, Sir Robert Brook Popham ve kurmayı Singapura, hareket et - mişlerdir. Frunsız sahillerinde Yasak bölgesi Paris radyosunun bildirdiğine göre, Fransadaki Alman işgel makanıları 19 ilkteşrinden itiba- ren ikametdâhları başka yerde olan'ara Fransız sahillerindeki yazak bölreyi terketmelerini eme retmişlerdir, 20 ilkteşrinden son ra, Alman maksmatının hususi bir müsaadesi olmaksızın hiç kimse bu bölgeye giremiyecek » tir, Çek Başvekili asılmıyor Sabık Çek Başvekili E'ias hak kında verilen idam hükmünün ye rine getirilmesi, baska bir zama. na bırakılmıştır, Elini, başkada valar esnasında da İfadeler ver- mek meeburiyetindedir. Prağda gazeteler. aşağıdaki tebliği neşretmişlerdir: ; Brünn harp divanı. vatana hi“ yanet hareketi hazırlamış olmak ve kanuna aykırı bir sürette si - âh tammak sucleri İle 5 kisiyi kursuna dizi) mahküm et - miştir, Bu 6 ilkteşrinde verine tetiri'mMiştir. vi Amerikanın Sovyetler elçisi Moskovadaki Amerika Birle * sik devletleri büyük elçisi Stein- hardt, reis Ruzvelt ile hariciye mezaretile görüşmek üzere Ame. rikaya gidecektir. Steinhardt, bir kaç güne kadar Moskovadan ay» rilacaktır. tebliği | Londra, 8 (A,A,) — Sovyet geceyarısı tebliği: 7 bisinciteşrin günü, kıtaları. mız, bütün cephe üzerinde düş - manla muannidane çarpışmıslar « dır, Vyarma ve Briarsk isüka « metlerinde, bu çarpışma hessalen şiddetli olmuştur. 5 birinciteşrin günü 42 düşman tayyaresi tahrip edilmitir, 27 tayyare kaybettik, Barontz deni. sinde 7 bin tonluk bir düşman gc. misi batırılmıştır. a Kanada Biray sonra Rusyaya 190 tayyara verecek Ottuva, 8, (4.A.) Kanada muhimmat cazın (OHove, Kanadanın “kkânun symdan (o ovvel Rusyaya en &7r 100 teyyare göndere ceğini beyan etmişlir. Bununla beraber Ciğer taraftan mâ, iye nazırı Laponite, korünist #rlen senı gayri kanuni ix eden kanının Kanadada meriyet revklint> kala cağmı söylemiştir. Komünist relalerin başlıcaları harbin teşlangıcında göz hapsine almmışlardır. Yalnız şefleri dan Tim Buck, kaçmağa muvaffak olmuştur. Lapolnte, komünist ferkas statin, nün parlâmentonun ör ümözdeki içti manda müzakere edileceğini #lâve etmliğtir. 0 . Milli Şef Yeni Macar orta elçisini kabul buyurdular Ankara, 7 A.A.) — Macaristanm Ankara orta ciçliğire tayin edilmiş olan Jan Vöraley buzün 16.30 sa Çan kaya köşkünde reisicumhur İsmet İ. nönü tarafladan mütmd ( masrasimle kabul edilerek itimatnamesini vermiş tir. Bu kabul emasmda harlelye veri, tett umumi KEUM Numan © Mene mepcioğlu da hazır bulunmuştur. aş — mmm Et meselesi (Baş tarafı 1 selde) salmıştır, Belediye, et narhı cira fında fiyat mürakabe komisyo- nuna vermek üzere bir rapor hazır'amaktadır, Dün, mmtaka ticaret müdürü, bazı kasapları çağırarak son defa olarak kendi- lerine ihtarda bulunmustur. Diğer taraftan, dün, fiyat mü. rakabe bürosu memurları, pera 'kende et satışlarını yeniden kon: rol etmişlerdir, Bu kontrolda Fa tihte Macarkardeş er caddesinde kasap Kemal Taşçının dükkânın da et bulunamamış. vaziyetten şüphe edilmiştir. Kasap Kemal Taşçının civarındaki dükkânlar» da yapılan araştırmada 48 kesil. miş koyun bulunmuştur, Kasa - bın da bu koyunları, €l a'tındın komşularına sattığı anlagilmış, | zabıt tutulmuştur. El altından satış yapan diğer dü bulunduğunu nazarı dikkate « - lan büro, bu mevzu etrafındaki e e şiddetlendirmeğe vermiştir. a Bundan başka fiyat mürakata bürosu çefliği, bu sabal'an İti- baren mezbahaya iki memur tah. sis etmiştir. Bu memurlar, ba - len mezbahada vazife görmekte» | dirler, Mürakabe memurları, etin | bilhassa mütesaviyen tevz'ina | ehemmiyet vermekte ve bir ke sabın diğer kasap'ardan fazla et alarak bazı mubitlerin etsiz kal | malarının önüne göçmeğe çalış « maktadırlar, Memurlar, ayrıca hastanelere ve mekteplere de ct temin etmektedirler, Öğrendiğimize göre, et işi, ce lepler tarafından ihdas edimiz tir, Celepler, vesnitinakliye fi - yatlarının arttığını ileri sürerek zam istemişler, fakat bu iddialas Yını tevsik edememişlerdir, Fiyat mi komisyonunun yarm * ki içtimaımda oelepler çağıra * rak kendilerinden izahat ve ve - sike istenecektir, Bunlar iddia « larını isbat odemezlerse teklifler ri kabul edilmiyecektir Bu sabah, Mintaka Ticaret müdürü ey de İştirâkl'e mezhahada bir içtima yapılmış » tır, Bu, idare “heyetinin mutat içtimai ise de toplantıda son za» manlarda hasrl olan et vaziyeti etrafında da pörüşmeler cereyan ettiği anlaşılmaktadır. a Şark 084 enaleyb, Als eği üzerinde yeni BE. Teri intimeli SSL daha ziyade tekejf edecek “Kıl yedir Br, ipekli tığı bu ye i vasıl mukarandi termex için Moskovaya ilerliyor (Baş tarafı 1 ncide) Alman kolu garplan, bir kol cenubu garbiden, başikr. bir oi da şimaliğar, tiğen Woskovr tstikumetinde İRATFUZ «diyor. Bu büyük Alman taarruzuna 9ç Alman ordusu de ietirsk ediyorlar, Gelen hanemtece göre iki taraf ku, vayi külliyesi henüz temasa gelmemiş lerdir. Mubürsbeler pirsdi tank kolları arasında vu çaogmaxtadır. Mareşal Timcrenko, #terliyen tank kuvvetlerine <argı güldeti o mukabil hücumlarda uunmaktadır. Mareşal Budiçmni, Kırımı rrutasara (etmekte olan Alman sol öeraha hücum ede. Tek Iyi netictler ölngş, bu (o cihetten Alman hücumuzu dutacrmuştur. Leuingruda karşı Alman tazyikli ol, dukça haflemiştir. Pazar günü la, ningrad müyatlleri, tanit ve havü kus vetlerinin iğtirekiie büyük galdırışlar yapmışlardır. Vişi, & (A.A) Ofiden: Gelen ( nabirlere göre Mesko va istikâmetind. Alinin büyük taar, ruzu devam ediyor, Viazma ve Brjansk muakalarımın çöz şiddetli muharebeler vukubulmaktadır. Bir Alman kolu Volganı kaynaklarından Moskova Üserin; yürümektedir. Bü. yük Alman taarruzunun o Badefleri bir taraftan Moskora öbür taraftan Kafrsayadır. Auyla:, mukabili taar , ruzlaria Alman ilerleyişini geciktirme, Bo veyn durdurmağa çalışıyorlar. Ale raanlar Ha-kof önünde harp ediyorlar Alman ilerleyişi Rostol tatikametinde ds tavazzuh ediyor. Leningraj müdaflleri birçok Kuruç hareketleri yapnış'a!Ğır. Landra, 8 (A A.) (B.B.O) Sovyet sözeüsü Lorovaki Alsınla » mn merkez cephesinden Moşkovaya karşı böyük (Otanrruza geçtiklerini söylemiş, ve Almanlar: bu taarruza sevkodcn sebebleri şöyle izah etmoig tir: 1 — Moskoycda toplanan üçler kös feransının netieelerizin yakın biz teb, ke teşkil atmeliğini Alman halkına göstermek, ? — Kış gelmezden evvel muhakkak bir zafer kazanmak, Düşman tayy kerrer hücum! dı, Bolğin'n riyle haris tü rebe devim ©“ taraf vve relerle ve P i iştleni etmektedi yedi leri Alman te3€ t ğa muvaffak e vaffakıyetle! bir mvkabil tari y Almanların 38 “dü | : id miş, S1 tayyart agi Meşhur kül ng ” rafmdan mü a * bir bölgede mi i battım: ver pos veçhile zay âtrlar, Bu mMAandasi artanda, 21 Alman t dir, Bu böl? “ii rinde, $ ddeti si yan etogzte - leri ara iinde madiyon e eğ / Yine bu bö göre, Almanlar. j y apt gösteren diğ daki tafsi'atta dür, Cepheni Almanlar, tOpdÜ vi bir taam ami tank Ruslar, tanki”, larının bul dar iler” (0 ten sonra, bU erdir, çe Arjantin bilaraf'ığı- nımuhalaze edecek Buenos - Aires, S(A,A) — Reis muavini Castillo, Rosarloda söylediği bir nutukta, Arjantinin harpteki vaziyetini mevzubahs €. derek ezelimle: “Bitaraflığımıza sadık kalmalıyız, çünkü İmzalad'e ğımız müahedeler mucibince böyle mocburuz,, demiş ve şu ve etmiştir; antine bağlı bütün milet. iviz, kanunları, eğmeleri, an'aneleri « ve demokratik pren siplerimize hürmet etmeleri şar » tyle, bütün muharip memleketler yurddaslarına hürmet etmeli ve elt'rmeliyiz.,, g*, er akşam dandadır (Baş tarafı 3 meide) np tazYi beklediği metice sadece üçler m. sakın tatbmma yardım etmonln. | man kutasr0 lafi den ibarettir, simdi, Kuza8f' a jk b Mihver devletleri Avrupada ve muvalfakiyfi | Şarki Asyada yeni bir nizami te sisine çulışıyorlarmış; Amerika bu yeni nizamm talınkkuk etmesini arzu çtmeliymiş; Şarki o Asyadali emrivakii tannnalı, Japonya ile gornali münasebetlere girişmeli ve Japon diişmanı memlehsllere yar. dundan vazgermeliymiş, Japon gazetesi bu hareketlere fa adalet ve ömsaniyetin müdafaası Ju uğrunda müdahalş adımı veriyorsa | dağıtmak yi da hakikatte mihver dâvasımı MÜ. | buğday gönd dafan için harbo karışmaktan ve müttefikler aleyhinde harbstmek- ten başka bir şey istemiyor üç. | g5” mektir, iğ Amerikalılar, gerek o iktidar mevkiindeki oemekratlar gerek muhalsfeiteki © cumburiyeteiler, |i dünyada yeni bir nizem kurulmak istenildiğinin pek &lâ farkındadır |; Jar, Fakat bu yeni uizamm bir ta- | hakitlim ve çsamst mizamı olaca. |! Ena iman ettiklerinden dolayı o İğ nun İlle çıkınaması için ellerir. den goleni yapmaktadırlar, $ ka noktalsr©i,, Le eden bu politikadın vazxesirmek İçin çu ciddi sebepler (o gösteril msk, hiç olmassa istilâ vo tahak- küm bırslarından © vaztecildiğine dair teminat (verilmek lâzımdır. Japon mecmuası ise bilâkis bu hırsları teyiş ediyor ve Amerika, ii dan onlara hizmetkâr olmasın bekliyor, Çok bekliyecektir zarme- deriz, Hüseyin Cahit YALÇIN